fon_druk.pdf
(
3990 KB
)
Pobierz
fon_druk
Rozwój głosu
wstęp
Struktura fałdu głosowego
Głos człowieka jest jego cechą osobniczą zaleŜną od
osobowości, stanu emocjonalnego i środowiska, w którym Ŝyje.
Jest nośnikiem informacji w komunikacji międzyludzkiej.
Prawidłowy dźwięk głosu określa się mianem
eufonii
eufonii
, zaburzenia dźwięczności –
dysfoni
ą
dysfoni
ą
,
a brak dźwięczności –
afoni
ą
.
afoni
ą
.
Głos
jest bardzo złoŜonym zjawiskiem akustycznym i mechanicznym.
Do jego wytwarzania niezbędna jest moŜliwość tworzenia
podstawowego składnika, jakim jest
d
ź
wi
ę
k.
d
ź
wi
ę
k.
Czym jest d
ź
wi
ę
k?
Wojciech Brzoznowski
wstęp
wstęp
odp.:
d
ź
wi
ę
k jest fal
ą
Fala dźwiękowa stanowi cykliczne zgęszczenia i rozrzedzenia powietrza.
ródłem głosu
są
są
dźwięki generowane przez ruch drgający
dźwięki generowane przez ruch drgający
Te obszary zagęszczeń i rozrzedzeń przesuwają się z prędkością dźwięku
(340 m/sek) i wywołują w uchu wraŜenie dźwięku.
fałdów
głosow
głosow
ych
ych
w krtani,
w krtani,
pod wpływem
pod wpływem
wydychanego powietrza
wydychanego powietrza.
obszary rozrzedzeń
obszary zagęszczeń
Aby w pełni zrozumieć proces powstawania dźwięków
i przekształcania ich w mowę
konieczna jest podstawowa znajomoć anatomii i fizjologii krtani.
Głos
d
ź
wi
ę
k jest fal
ą
ź
ródłem głosu
fałdów
Anatomia krtani
Anatomia krtani
Krta
ń
umiejscowiona jest w
cz
ęś
ci
ś
rodkowej odcinka szyi,
cz
ęś
ci
ś
rodkowej odcinka szyi,
tchawic
ą
Z
budowana ze szkieletu chrz
ę
stnego, wi
ę
zadeł i
Rola mięśni zewnętrznych krtani polega na ustalaniu połoŜenia krtani, podnoszeniu,
obniŜaniu, przemieszczaniu ku przodowi i do tyłu.
Mi
ęś
nie wewn
ę
trzne krtani
mi
ęś
ni.
Szkielet chrz
ę
stny tworzy dziewi
ęć
chrz
ą
stek: (trzy parzyste i trzy nieparzyste).
Poszczególne chrz
ą
stki poł
ą
czone s
ą
stawami i wi
ę
zadłami oraz mi
ęś
niami.
Wyró
Ŝ
niamy dwie grupy mi
ęś
ni krtani: zewn
ę
trzne i wewn
ę
trzne.
Mi
ęś
nie wewn
ę
trzne krtani
, zwłaszcza
mi
ęś
nie głosowe
mi
ęś
nie głosowe
odgrywają zasadniczą rolę
w procesie fonacji
(tworzenia d
ź
wi
ę
ku).
Anatomia krtani
Anatomia krtani
przedsionek krtani
, jest to część leŜąca powyŜej fałdów kieszonek;
Piętro środkowe zawierające fałdy głosowe i
gło
ś
ni
ę
gło
ś
ni
ę
;
jama podgło
ś
niowa
, bezpośrednio łącząca się z tchawicą.
przedsionek
gło
ś
nia
jama podgło
ś
niowa
Krta
ń
umiejscowiona jest w
mi
ę
dzy gardłem a
mi
ę
dzy gardłem a
tchawic
ą
budowana ze szkieletu chrz
ę
stnego, wi
ę
zadeł i
mi
ęś
ni.
(tworzenia d
ź
wi
ę
ku).
Wnętrze krtani stanowi jama krtani wysłana błoną śluzową.
MoŜemy wyróŜnić w niej trzy piętra:
Piętro górne
przedsionek krtani
Piętro dolne czyli
jama podgło
ś
niowa
gło
ś
ni
Anatomia krtani – fałd głosowy
Anatomia krtani – fałd głosowy
fałdy głosowe.
Ich precyzyjne drgania s
ą
podstaw
ą
prawidłowej czynno
ś
ci głosowej.
Fałdy głosowe to parzyste struktury, w skład których wchodzą:
więzadła głosowe,
mięśnie głosowe,
tkanka łączna,
naczynia krwionośne, nerwy
i pokrywająca je błona śluzowa.
Warstwowa budowa fałdu głosowego wg
Minoru
Hirano
Hirano
z 1975 r.
5 warstw
RóŜnice właściwości mechanicznych poszczególnych warstw umoŜliwiają odpowiednie rozchodzenie się napręŜeń,
co jest warunkiem prawidłowych drgań fałdów głosowych
Anatomia krtani – fałd głosowy
Anatomia krtani – fałd głosowy
warstwa powierzchowna
- = przestrze
ń
Reinkego
- luźna tk. łączna
- niewielka liczba włókien
kolagenowych i spręŜystych
Blaszka wła
ś
ciwa
-
3 warstwy:
Nabłonek
– wielowarstwowy płaski nierogowaciejący
- zapewnia właściwy kontakt fałdów głosowych w fonacji
- chroni je przed mikrourazami
- dzięki specyficznej budowie i metabolicznej aktywności
umoŜliwia transport wody i ułatwia przyleganie śluzu do powierzchni fałdu
warstwa
ś
rodkowa
-
więcej włókien spręŜystych
więzadło
głosowe
- komórki nabłonka są mocno połączone
desmosomami
i dzięki temu wytrzymują
obciąŜenia jakim ulega fałd głosowy
- spoczywają na błonie podstawnej i mają
tzw. nici kotwicz
ą
ce
(kolagen typ IV)
głosowe
warstwa gł
ę
boka
- więcej włókien kolagenowych
równolegle
do włókien m. głosowego
i pomagają utrzymać odpowiedni kształt wibrującej
tkanki
Warstwowa budowa fałdu głosowego wg
Najwa
Ŝ
niejsz
ą
cz
ęś
ci
ą
krtani jako
generatora tonu podstawowego głosu
s
ą
fałdy głosowe.
1.
warstwa powierzchowna
Blaszka wła
ś
ciwa
Nabłonek
2.
warstwa
ś
rodkowa
więzadło
3.
warstwa gł
ę
boka
włókna spręŜyste i kolagenowe
układają się
równolegle
Anatomia krtani – fałd głosowy
Anatomia krtani
szpar
ą
gło
ś
ni
.
Jest to najwęŜszą część krtani i drogi oddechowej u dorosłych.
Fałdy głosowe posiadają właściwość zbliŜania się i oddalania, co powoduje odpowiednio
zwieranie i rozwieranie szpary głośni
Powstanie głosu mo
Ŝ
liwe jest dzi
ę
ki pracy fałdów głosowych.
- jest częścią wewnętrzną
mi
ęś
nia tarczowo
mi
ęś
nia tarczowo –
nalewkowego
nalewkowego
- tworzy trzon (body) fałdu głosowego
Powstanie głosu mo
Ŝ
liwe jest dzi
ę
ki pracy fałdów głosowych.
W czasie oddychania otwierają się i układają w trójkąt, a w czasie fonacji łączą się, są zwarte i drgają.
Osiągają ok. 200 drgań na sekundę.
mi
ę
sie
ń
głosowy
-
wg Rohena
:
koncepcja
struktury
warkoczowej
układu m. głosowego:
warkoczowate przeplatanie się włókien
mięśniowych w 1/3 tylnej długości
fałdu głosowego
zapewnia to stopniowe narastanie
napięcia układu generatora i jego
jednorodność jako masy drgającej
w tej samej fazie
struktury
warkoczowej
faza
fonacji
faza
oddychania
głos
głos – mechanizm powstawania
Czynniki niezb
ę
dne do wytwarzania głosu to (
Milutinovic
Milutinovic
1996):
1996):
(płuca, oskrzela, tchawica)
warunkujący powstanie w dolnych drogach oddechowych
strumienia powietrza niezbędnego do fonacji
Tworzenie głosu i mowy wymaga wzajemnego
współdziałania wszystkich wymienionych składowych (układ
oddechowy, generator akustyczny, nasada) i
pozostaje pod
ś
cisł
ą
(krtań)
odpowiada za powstanie tonu podstawowego
Ton krtaniowy posiada określoną wysokość i natęŜenie,
jest jednak słaby i bezbarwny
pozostaje pod
ś
cisł
ą
o
ś
rodkowego układu nerwowego
oraz
uwarunkowane jest
słuchu
,
,
o
ś
rodkowego układu nerwowego
uwarunkowane jest
licznymi mechanizmami odruchowymi
licznymi mechanizmami odruchowymi
.
.
NASADA
tworzy ją:
przedsionek krtani, gardło, jama ustna,
(pojęcie wokalistyczne)
przedsionek krtani, gardło, jama ustna,
jama nosowa i zatoki przynosowe
jama nosowa i zatoki przynosowe
narządy te spełniają funkcje rezonacyjne i artykulacyjne
dźwięk nabiera odpowiedniej siły i barwy poprzez
wzmocnienie lub osłabienie
niektórych składowych tonu krtaniowego
i przekształca się w głos artykułowany.
Przestrzeń zawartą między fałdami głosowymi nazywamy
szpar
ą
gło
ś
ni
Czynniki niezb
ę
dne do wytwarzania głosu to (
1.
UKŁAD ODDECHOWY
UKŁAD ODDECHOWY
(płuca, oskrzela, tchawica)
2.
GENERATOR AKUSTYCZNY
GENERATOR AKUSTYCZNY
(krtań)
kontrol
ą
kontrol
ą
słuchu
3.
NASADA
Dlaczego i jak drgają fałdy głosowe?
Dlaczego i jak drgają fałdy głosowe? c.d.
Jeden okres takich drań wygląda następująco:
Istnieją zasadniczo dwie teorie:
1.
mięśnie zbliŜają fałdy głosowe do siebie
1. Teoria nerwowo-mi
ęś
niowa (neurochronaksyjna, Husson)
mówi o bezpośredniej kontroli układu nerwowego, czyli o
aktywnych skurczach mięśnia głosowego reagującego na
impulsy nerwowe. UwaŜa się ją raczej za wątpliwą.
2.
wydychane powietrze powoduje wzrost ciśnienia
poniŜej fałdów;
gdy siła nacisku na zwarte fałdy przekracza siłę ich
zwarcia, fałdy rozwierają się i porcja powietrza ucieka
przez powstałą szparę
2.
Teoria mi
ęś
niowoelastyczna, aerodynamiczna
stwierdza, Ŝe siłą wprowadzającą struny głosowe w drgania
jest ciśnienie słupa powietrza w okolicy podgłośniowej.
3.
ciśnienie nagle spada
i fałdy głosowe mogą ponownie zbliŜyć się na skutek
swojej elastyczności.
4.
Dlaczego i jak drgają fałdy głosowe? c.d.
Dlaczego i jak drgają fałdy głosowe? c.d.
jama
podgłośniowa
•
Cz
ę
stotliwo
ść
drga
ń
Cz
ę
stotliwo
ść
drga
ń zaleŜy od napięcia i sztywności fałdów głosowych,
ciśnienia podgłośnowego, długości i masy fałdów
• Struny głosowe drgają w trzech płaszczyznach, ponadto róŜnie w zaleŜności
od wysokości tonu.
• Długość strun głosowych u męŜczyzn wynosi ok. 20 mm, u kobiet ok. 10 mm,
stąd
wysoko
ść
tonu krtaniowego
wysoko
ść
tonu krtaniowego
u kobiet jest ok. 2 x większa niŜ u męŜczyzn
• Rozwarcie i zwarcie fałdów nie następuje od razu.
Najpierw zaczyna się otwierać dolna część,
podobnie zwarcie rozpoczyna się od dołu.
(przy normalnej mowie u męŜczyzn ok. 100-140 Hz, u kobiet 200- 280 Hz)
•
Nat
ęŜ
enie d
ź
wi
ę
ku
Nat
ęŜ
enie d
ź
wi
ę
ku
jest prawie proporcjonalne do ciśnienia podgłośniowego i
nie zaleŜy od charakteru drgań fałdów głosowych.
• Ruchoma względem podłoŜa błona śluzowa tworzy w czasie fonacji falę
wokół mięśnia głosowego (ang. mucosal wave).
Plik z chomika:
dominika.tecna
Inne pliki z tego folderu:
Terapia mowy u małych dzieci z autyzmem.doc
(55 KB)
Autyzm_wczesnodzieciecy_Jaklewicz_ocr.pdf
(41051 KB)
Autyzm_wczesnodzieciecy_Jaklewicz.jpg
(1029 KB)
F84.0 Autyzm dziecięcy (autyzm wczesnodziecięcy, autyzm).doc
(22 KB)
SoundIntoEartekst.gif
(73 KB)
Inne foldery tego chomika:
diagnoza
eboki3ped
KARTA LOGOPEDYCZNA
książki logopedyczne
LOGOPEDIA
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin