85. Rola młodzieży w polskim życiu politycznym doby rozbiorowej.
Wiek XIX jest okresem w którym uwydatniło się działanie młodzieży w życiu politycznym. Każdorazowy zryw powstańczy był inspirowany przez ludzi młodych często tak jak mamy to choćby podczas powstania listopadowego nie przygotowanych w momencie jego wszczęcia. W pierwszym okresie tuż porozbiorowym młodzież polska nie angażowała się zbytnio w życie polityczne, widoczne to było choćby w pruskiej W-wie przełomu XVIII i XIX wieku. Z czasem jednak jej aspiracje znacznie wzrosły szczególnie w okresie romantyzmu gdy stawiano na młodość, w duchy jego powoływano organizacje konspiracyjne jak choćby wileńskich filomatów, filaretów czy promieni stów, a rozbicie działalności których przyczyniło się do zmarginalizowania pod względem głównie naukowym znaczącego ośrodka jakim było dotychczas Wilno. Wraz z procesem likwidacji szkolnictwa w zaborze rosyjskim, następował spadek wykształcenia, choć w pewnej mierze spadek liczby szkół oficjalnych powodował rozwój nauczania nieoficjalnego tak tajnego jak również prywatnego. Natomiast w Królestwie, głównie w Warszawie w latach 1818-1821 powstało 14 związków i kółek młodzieżowych. Wśród nich: Związek Przyjaciół Panta Koina, założony w 1817 r. przez Ludwika Mauersbergera był on antagonistycznie nastawiony wobec Związku Wolnych Polaków z Wiktorem Heltmanem na czele i postrzeganym jako grupie zawodowych rewolucjonistów. Z czasem około roku 1821 organizacje zaczęły obumierać, jednakże ich istnienie miało znaczący wpływ dla ich członków w późniejszym okresie ich działalności. Już samo Sprzysiężenie Wysockiego było oparte głównie na młodych ludziach i to oni zainicjowali wybuch powstania, nie przygotowując jednak się odpowiednio do niego, bowiem potencjał i szanse na zwycięstwo w tym powstaniu ludność polska miała dość znaczne.
W okresie między powstaniami dochodziło do współudziału w działalności konspiracyjnej prowadzonej przez wysłanników kierowanych z emigracji. Największym jednak problem dla tej grupy nie były zapobiegliwe działania zaborczych policji, ale denuncjacje rodaków. W szczególności w latach 30- i 40- tych.
Działalność polskiej młodzieży przekraczała granice sprzed 1772, gdyż np. Związek Trojnicki zawiązano w Kijowie, przez studentów polskich kierowanych między innymi przez Leona Głowackiego, brata Bolesława Prusa. Założona w 1857 r. organizacja ta współpracując z Kołem Oficerskim Z. Sierakowskiego brała udział w przygotowaniach do wybuchu powstania styczniowego.
W drugiej połowie XIX wieku spore znaczenie miała działalność polityczna przyszłych rewolucjonistów, którzy często jeszcze w trakcie nauki angażowali się lub tworzyli organizacje: L. Waryński, L. Perl, F. Dzierżyński, E. Abramowski głównie socjalistycznej działalności.
W końcu wieku XIX miały miejsce również działalności konspiracyjnych organizacji popularnych w Galicji, gdzie poprzez kultywowanie czci narodowej ( obchodzenie rocznic: II rozbioru Polski- zachęcanie do żałoby w całym roku 1893 często siłą, szczególnie wobec nie chętnym dla tego pomysłu Polakom, 100 rocznicy urodzin Mickiewicza, rocznice powstań itp.) miały owe organizacje spory oddźwięk m.in. gdy uniemożliwiły przyjazd cesarza do Lwowa, poprzez groźby wysadzenia mostu.
Omawiając działalność polityczną młodzieży należy mieć także na uwadze zmiany jakie zaszły w samym narodzie gdzie na początku XIX wieku dotyczył on głównie elit szlacheckich, a gdzie u początków XX wieku naród obejmował już znacznie szersze grupy społeczeństwa, niewątpliwy wpływ na unarodowienie robotników i chłopów miał okres działań organiczników, choć w regionach takich jak Galicja proces ten był w znaczący sposób hamowany. Jednakże mówiąc o roli młodzieży w polskim życiu politycznym w dobie rozbiorów, trzeba pamiętać o działalności artystycznej, która kształtowała także życie polityczne. Choć niewątpliwie największe oddziaływanie na życie polityczne mieli romantycy.
<W razie zastrzeżeń do tego opracowania zgłosić do poprawki> sroka
madzia.1majka2