Konwencja o prawach dziecka.pdf

KONWENCJA O PRAWACH DZIECKA

przyjęta przez

ZGROMADZENIE OGÓLNE NARODÓW ZJEDNOCZONYCH

dnia 20 listopada 1989 roku

PREAMBUŁA

Państwa-Strony niniejszej Konwencji,

Uważając , że zgodnie z zasadami zawartymi w Karcie Narodów Zjednoczonych uznanie wrodzonej

godności oraz równych i niezbywalnych praw wszystkich członków rodziny ludzkiej jest podstawą

wolności, sprawiedliwości oraz pokoju na świecie,

Mając na uwadze , że ludy Narodów Zjednoczonych potwierdziły w Karcie swą wiarę w

podstawowe prawa człowieka oraz w godność i wartość jednostki ludzkiej i wyraziły zdecydowanie

sprzyjania postępowi społecznemu oraz osiąganiu lepszego poziomu życia w warunkach większej

wolności,

Uznając , że Narody Zjednoczone w powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz w

Międzynarodowych Paktach Praw Człowieka zgodziły się i proklamowały, iż każdy człowiek ma

prawo do korzystania z zawartych w nich uprawnień i wolności, bez względu na jakiekolwiek

różnice występujące z powodu przynależności rasowej, koloru skóry, płci, języka, religii, poglądów

politycznych lub innych, narodowego lub społecznego pochodzenia, cenzusu majątkowego,

urodzenia oraz jakichkolwiek innych,

Przypominając , że w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Narody Zjednoczone proklamowały,

iż dzieci mają prawo do szczególnej troski i pomocy,

Wyrażając przekonanie , że rodzina jako podstawowa komórka społeczeństwa oraz naturalne

środowisko rozwoju i dobra wszystkich jej członków, a w szczególności dzieci, powinna być

otoczona niezbędną ochroną oraz wsparciem, aby mogła w pełnym zakresie wypełniać swoje

obowiązki w społeczeństwie,

Uznając , że dziecko dla pełnego i harmonijnego rozwoju swojej osobowości powinno wychowywać

się w środowisku rodzinnym, w atmosferze szczęścia, miłości i zrozumienia,

Uważając , że dziecko powinno być w pełni przygotowane do życia w społeczeństwie jako

indywidualnie ukształtowana jednostka, wychowana w duchu ideałów zawartych w Karcie Narodów

Zjednoczonych, a w szczególności w duchu pokoju, godności, tolerancji, wolności, równości i

solidarności,

Mając na uwadze , ze potrzeba otoczenia dziecka szczególną troską została wyrażona w

Genewskiej Deklaracji Praw Dziecka z 1924 roku oraz Deklaracji Praw Dziecka przyjętej przez

Zgromadzenie Ogólne 20 listopada 1959 roku i uznanej w Ogólnej Deklaracji Praw Człowieka w

Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych (w szczególności w artykułach 23 i

24), w Międzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (w szczególności

w artykule 10), jak również w statutach i stosownych dokumentach wyspecjalizowanych agencji i

międzynarodowych organizacji zajmujących się zapewnieniem dobrobytu dla dzieci,

Mając na uwadze , że, jak wskazano w Deklaracji Praw Dziecka, "dziecko z uwagi na swoją

niedojrzałość fizyczną oraz umysłową wymaga szczególnej opieki i troski, w tym właściwej ochrony

prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu",

Przypominając postanowienia Deklaracji Zasad Społecznych i Prawnych odnoszących się do

Ochrony i Dobra Dziecka, ze szczególnym odniesieniem do umieszczenia w rodzinie zastępczej oraz

adopcji w wymiarze krajowym i międzynarodowym, podstawowe minimum zasad Narodów

Zjednoczonych odnośnie wymierzania sprawiedliwości wobec nieletnich ("Zasady Pekińskie")

podczas stanu wyjątkowego oraz Deklarację o ochronie kobiet i dzieci w sytuacjach

nadzwyczajnych i w czasie konfliktów zbrojnych,

Uznając , że we wszystkich krajach świata są dzieci żyjące w wyjątkowo trudnych warunkach i że

wymagają one szczególnej troski,

Biorąc w należyty sposób pod uwagę znaczenie tradycji i wartości kulturowych każdego narodu

dla ochrony i harmonijnego rozwoju dziecka,

Uznając wagę międzynarodowej współpracy dla poprawy warunków życia dzieci w każdym kraju,

szczególnie w krajach rozwijających się,

uzgodniły co następuje:

CZĘŚĆ I

Artykuł 1

Dla celów niniejszej Konwencji "dziecko" oznacza każdą istotę ludzką w wieku poniżej osiemnastu

lat, chyba że zgodnie z prawem odnoszącym się do dziecka uzyska ono wcześniej pełnoletność.

Artykuł 2

1. Państwa-Strony w granicach swojej jurysdykcji będą respektowały i gwarantowały prawa

zawarte w niniejszej Konwencji wobec każdego dziecka, bez jakiejkolwiek dyskryminacji ze

względu na rasę, kolor skóry, płeć, język, religię, poglądy polityczne i inne, pochodzenie

narodowe, etniczne lub społeczne, status majątkowy, niepełnosprawność, cenzus urodzenia

lub jakikolwiek inny tego dziecka albo jego rodziców bądź opiekuna prawnego.

2. Państwa-Strony będą podejmowały właściwe kroki dla zapewnienia ochrony dziecka przed

wszelkimi formami dyskryminacji lub karania, ze względu na pochodzenie, działalność,

wyrażane poglądy lub przekonania religijne rodziców dziecka, opiekunów prawnych lub

członków rodziny.

Artykuł 3

1. We wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych przez publiczne lub

prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze administracyjne lub ciała

ustawodawcze, sprawą nadrzędną będzie najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka.

2. Państwa-Strony działają na rzecz zapewnienia dziecku w takim stopniu ochrony i opieki, w

jakim jest to niezbędne dla jego dobra, biorąc pod uwagę prawa i obowiązki jego rodziców,

opiekunów prawnych lub innych osób prawnie za nie odpowiedzialnych i w tym celu będą

podejmowały wszelkie właściwe kroki ustawodawcze oraz administracyjne.

3. Państwa-Strony zapewnią, aby instytucje, służby oraz inne jednostki odpowiedzialne za

opiekę lub ochronę dzieci dostosowały się do norm ustanowionych przez kompetentne

władze, w szczególności w dziedzinach bezpieczeństwa, zdrowia, jak również dotyczących

właściwego doboru kadr tych instytucji oraz odpowiedniego nadzoru.

Artykuł 4

Państwa-Strony podejmą wszelkie właściwe działania ustawodawczo-administracyjne oraz inne dla

realizacji praw uznanych w niniejszej Konwencji. Odnośnie praw ekonomicznych, socjalnych oraz

kulturalnych Państwa-Strony będą podejmowały takie działania przy maksymalnym wykorzystaniu

środków będących w ich dyspozycji oraz, gdzie okaże się to konieczne, w ramach współpracy

międzynarodowej.

2. Państwa-Strony zapewniają w możliwie maksymalnym zakresie warunki życia i rozwoju

dziecka.

Artykuł 5

Państwa-Strony będą szanowały odpowiedzialność, prawa i obowiązki rodziców lub tam, gdzie jest

to właściwe, członków dalszej rodziny lub środowiska, zgodnie z miejscowymi obyczajami,

opiekunów prawnych lub innych osób, prawnie odpowiedzialnych za dziecko, w celu zapewnienia im

właściwego kierowania w sposób odpowiadający rozwijającym się zdolnościom dziecka, w

korzystaniu przez nie z praw przyznanych w niniejszej Konwencji.

Artykuł 6

1. Państwa-Strony uznają, że każde dziecko ma wrodzone prawo do życia.

Artykuł 7

1. Niezwłocznie po urodzeniu dziecka zostanie sporządzony jego akt urodzenia, a dziecko od

momentu urodzenia będzie miało prawo do otrzymania imienia, uzyskania obywatelstwa

oraz, o ile to możliwe, prawo poznania swoich rodziców i pozostawania pod ich opieką.

2. Państwa-Strony zapewniają, aby te prawa stały się zgodne z ich prawem wewnętrznym

oraz ich międzynarodowymi zobowiązaniami w tej dziedzinie, w szczególności w

przypadkach, gdyby brak tych uregulowań spowodował, iż dziecko zostałoby

bezpaństwowcem.

Artykuł 8

1. Państwa-Strony podejmują działania mające na celu poszanowanie prawa dziecka do

zachowania jego tożsamości, a w tym obywatelstwa, nazwiska, stosunków rodzinnych

zgodnych z prawem, z wyłączeniem bezprawnych ingerencji.

2. W przypadku gdy dziecko zostało bezprawnie pozbawione części lub wszystkich elementów

swojej tożsamości, Państwa-Strony okażą właściwą pomoc i ochronę celem jak

najszybszego przywrócenia jego tożsamości.

Artykuł 9

1. Państwa-Strony zapewniają, aby dziecko nie zostało oddzielone od swoich rodziców wbrew

ich woli, z wyłączeniem przypadków, gdy kompetentne władze podlegające nadzorowi

sądowemu, zdecydują zgodnie z obowiązującym prawem oraz stosowanym

postępowaniem, że takie oddzielenie jest konieczne ze względu na najlepiej pojęte interesy

dziecka. Taka decyzja może być konieczna szczególnie w przypadkach nadużyć lub

zaniedbań ze strony rodziców, gdy każde z rodziców mieszka oddzielnie, a należy podjąć

decyzję odnośnie miejsca pobytu lub zamieszkania dziecka.

2. W każdym postępowaniu podejmowanym stosownie do ustępu 1 niniejszego artykułu

należy umożliwić wszystkim zainteresowanym stronom uczestnictwo w tym postępowaniu

oraz wyrażanie przez nie swoich opinii.

3. Państwa-Strony będą szanowały prawo dziecka odseparowanego od jednego lub obojga

rodziców do utrzymywania regularnych stosunków osobistych i bezpośrednich kontaktów z

obojgiem rodziców, z wyjątkiem przypadków, gdy jest to sprzeczne z najlepiej pojętym

interesem dziecka.

4. W przypadku, gdy tego rodzaju separacja jest wynikiem działania podjętego przez

Państwo-Stronę, takiego jak zatrzymanie, uwięzienie, wygnanie, deportacja lub śmierć (w

tym śmierć spowodowana jakąkolwiek przyczyną podczas pozostawania danej osoby pod

opieką państwa), jednego lub obojga rodziców dziecka, państwo zapewni, na żądanie,

rodzicom dziecka, dziecku lub jeżeli będzie to właściwe innemu członkowi rodziny podanie

istotnych informacji dotyczących miejsca pobytu nieobecnego/ych/ członka/ów/ rodziny, o

ile treść tej informacji nie przyniesie szkody dobru dziecka. Ponadto Państwa-Strony

zapewnią, aby wniesienie takiej prośby samo przez się nie pociągało żadnych ujemnych

następstw dla osoby (osób), której/ych/ dotyczy.

Artykuł 10

1. Zgodnie z wynikającym z postanowienia artykułu 9 ustęp 1 obowiązkiem Państw-Stron

wnioski składane przez dziecko lub jego rodziców odnośnie wjazdu lub opuszczenia

Państwa-Strony w celu łączenia rodziny będą rozpatrywane przez Państwa-Strony w sposób

przychylny, humanitarny i w szybkim trybie. Państwa-Strony ponadto zapewnią, aby

złożenie takiego wniosku nie pociągało za sobą ujemnych skutków dla wnioskodawców oraz

członków ich rodzin.

2. Dziecko, którego rodzice przebywają w różnych państwach, będzie miało prawo do

utrzymywania regularnych, z wyjątkiem okoliczności nadzwyczajnych, osobistych

stosunków i bezpośrednich kontaktów z obojgiem rodziców. W tym celu oraz zgodnie z

obowiązkiem Państw-Stron wynikającym z postanowienia artykułu 9 ustęp 1 Państwa-

Strony będą respektowały prawo dziecka oraz jego rodziców do opuszczania każdego kraju,

w tym własnego, oraz powrotu do ich własnego kraju. Prawo do opuszczenia dowolnego

kraju będzie podlegać tylko takim ograniczeniom, które są określone przez prawo i które są

niezbędne dla ochrony bezpieczeństwa narodowego, porządku publicznego (ordre public),

zdrowia i moralności mieszkańców lub praw i swobód innych osób, zgodnych z pozostałymi

prawami uznanymi w niniejszej Konwencji.

Artykuł 11

1. Państwa-Strony będą podejmowały kroki dla zwalczania nielegalnego transferu dzieci oraz

ich nielegalnego wywozu za granicę.

2. W tym celu Państwa-Strony będą popierały zawieranie odpowiednich umów dwustronnych

lub wielostronnych albo przystępowanie do istniejących już umów.

Artykuł 12

1. Państwa-Strony zapewniają dziecku, które jest zdolne do kształtowania swych własnych

poglądów, prawo do swobodnego wyrażania własnych poglądów we wszystkich sprawach

dotyczących dziecka, przyjmując te poglądy z należytą wagą, stosownie do wieku oraz

dojrzałości dziecka.

2. W tym celu dziecko będzie miało w szczególności zapewnioną możliwość wypowiadania się

w każdym postępowaniu sądowym i administracyjnym dotyczącym dziecka, bezpośrednio

lub za pośrednictwem przedstawiciela bądź odpowiedniego organu, zgodnie z zasadami

proceduralnymi prawa wewnętrznego.

Artykuł 13

1. Dziecko będzie miało prawo do swobodnej wypowiedzi: prawo to ma zawierać swobodę

poszukiwania, otrzymania i przekazywania informacji oraz idei wszelkiego rodzaju, bez

względu na granice, w formie ustnej, pisemnej bądź za pomocą druku, w formie

artystycznej lub z wykorzystaniem każdego innego środka przekazu według wyboru

dziecka.

2. Wykonanie tego prawa może podlegać pewnym ograniczeniom, lecz tylko takim, które są

przewidziane przez prawo i które są konieczne:

a. dla poszanowania praw lub reputacji innych osób,

albo

b. dla ochrony bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego (ordre public), bądź

zdrowia publicznego albo moralności.

Artykuł 14

1. Państwa-Strony będą respektowały prawo dziecka do swobody myśli, sumienia i wyznania.

2. Państwa-Strony będą respektowały prawa i obowiązki rodziców, oraz tam gdzie jest to

stosowne, opiekunów prawnych, odnośnie ukierunkowania dziecka, w zakresie jego praw,

w sposób zgodny z rozwijającymi się zdolnościami dziecka.

3. Swoboda wyrażania wyznawanej religii lub przekonań może podlegać tylko takim

ograniczeniom, które są przewidziane prawem i są konieczne dla ochrony bezpieczeństwa i

porządku publicznego (ordre public), zdrowia lub moralności społeczeństwa, bądź

podstawowych praw i wolności innych osób

Artykuł 15

1. Państwa-Strony uznają prawa dziecka do swobodnego zrzeszania się oraz wolności

pokojowych zgromadzeń.

2. Na wykonywanie tych praw nie mogą być nakładane jakiekolwiek ograniczenia z wyjątkiem

tych, które są zgodne z prawem i które są konieczne w społeczeństwie demokratycznym do

zapewnienia interesów bezpieczeństwa publicznego, porządku publicznego (ordre public),

ochrony zdrowia bądź moralności społecznej lub ochrony praw i wolności innych osób.

Artykuł 16

1. Żadne dziecko nie będzie podlegało arbitralnej lub bezprawnej ingerencji w sferę życia

prywatnego, rodzinnego lub domowego, czy w korespondencję, ani bezprawnym

zamachom na jego honor i reputację.

2. Dziecko ma prawo do ochrony prawnej przeciwko tego rodzaju ingerencji lub zamachom.

Artykuł 17

Państwa-Strony uznają ważną rolę spełnianą przez środki masowego przekazu i zapewniają, aby

dziecko miało dostęp do informacji oraz materiałów pochodzących z różnorodnych źródeł krajowych

i międzynarodowych, a szczególnie do tych, które mają na uwadze jego dobro w wymiarze

społecznym, duchowym i moralnym oraz jego zdrowie fizyczne i psychiczne.

W tym celu Państwa-Strony będą:

a. zachęcały środki masowego przekazu do rozpowszechniania informacji i materiałów

korzystnych dla dziecka w wymiarze społecznym oraz kulturalnym, zgodnie z duchem

artykułu 29;

b. zachęcały do rozwoju współpracy międzynarodowej w dziedzinie wytwarzania, wymiany

oraz rozpowszechniania tego rodzaju informacji i materiałów, pochodzących z różnorodnych

kulturowych źródeł krajowych oraz międzynarodowych;

c. zachęcały do wydawania i rozpowszechniania książek dla dzieci;

d. zachęcały środki masowego przekazu, aby w szczególny sposób uwzględniały potrzeby

językowe dzieci należących do mniejszości narodowych lub do rdzennej społeczności;

e. zachęcały do rozwijania odpowiednich kierunków działalności dla ochrony dzieci przed

informacjami i materiałami szkodliwymi z punktu widzenia ich dobra, mając na względzie

postanowienia artykułów 13 i 18.

Artykuł 18

1. Państwa-Strony podejmą wszelkie możliwe starania dla pełnego uznania zasady, że oboje

rodzice ponoszą wspólną odpowiedzialność za wychowanie i rozwój dziecka. Rodzice lub w

określonych przypadkach opiekunowie prawni ponoszą główną odpowiedzialność za

wychowanie i rozwój dziecka. Jak najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka ma być

przedmiotem ich największej troski.

2. W celu zagwarantowania i popierania praw zawartych w niniejszej Konwencji Państwa-

Strony będą okazywały odpowiednią pomoc rodzicom oraz opiekunom prawnym w

wykonywaniu przez nich obowiązków, związanych z wychowywaniem dzieci, oraz zapewnią

rozwój instytucji, udogodnień i usług z zakresu opieki nad dzieckiem.

3. Państwa-Strony będą podejmowały wszelkie właściwe kroki dla zapewnienia dzieciom

pracujących rodziców prawa do korzystania z usług instytucji i udogodnień z zakresu opieki

nad dziećmi, do których są one uprawnione.

Artykuł 19

1. Państwa-Strony będą podejmowały wszelkie kroki w dziedzinie ustawodawczej,

administracyjnej, społecznej oraz wychowawczej dla ochrony dziecka przed wszelkimi

formami przemocy fizycznej bądź psychicznej, krzywdy lub nadużyć, zaniedbania bądź

niedbałego traktowania lub wyzysku, a w tym wykorzystywania w celach seksualnych dzieci

pozostających pod opieką rodzica/ów/, opiekuna/ów/ prawnego/ych/ lub innej osoby

sprawującej opiekę nad dzieckiem.

2. Tego rodzaju środki ochronne powinny zawierać, tam gdzie jest to właściwe, skuteczne

przedsięwzięcia w celu stworzenia programów socjalnych dla realizacji pomocy dziecku oraz

osobom sprawującym opiekę nad dzieckiem, jak również inne formy działań prewencyjnych

dla ustalania, informowania, wszczynania i prowadzenia śledztwa, postępowania, notowania

wymienionych wyżej przypadków niewłaściwego traktowania dzieci oraz tam, gdzie jest to

właściwe, ingerencji sądu.

Artykuł 20

1. Dziecko pozbawione czasowo lub na stałe swego środowiska rodzinnego lub w przypadku,

gdy ze względu na swoje dobro nie może pozostawać w tym środowisku, będzie miało

prawo do specjalnej ochrony i pomocy ze strony państwa.

2. Państwa-Strony zgodnie ze swym prawem wewnętrznym zapewnią takiemu dziecku opiekę

zastępczą.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: