Dysonans poznawczy to logiczna lub emocjonalna niezgodność/sprzeczność między dwoma przekonaniami, powodująca uczucie przykrego napięcia i dążenie do jego redukcji/usunięcia.
Jest to stan konfliktu, który pojawia się po podjęciu decyzji, po realizacji działania lub po otrzymaniu informacji niezgodnych z wcześniej wyznawanymi przekonaniami, uczuciami, wartościami.
Jakie mogą być reakcje na dysonas?
1. Ośmieszanie2. Ślepota poznawcza3. Bagatelizowanie4. Zniekształcanie informacji5. Dodanie nowych uzasadnień6. Pomniejszanie subiektywnej ważności problemu8. Zmiana zdania i/lub zachowania
Dysonans poznawczy można zredukować na trzy różne sposoby:
· poprzez zmianę zachowania, np. jeżeli jednostka pali papierosy, co jest niezgodne z pożytkiem palenia dla zdrowia, to zmianą zachowania będzie rzucenie palenia;
· poprzez zmianę sprzecznego elementu poznawczego tak, aby był bardziej zgodny, a zatem mniej sprzeczny z dotychczasowym zachowaniem, np. kiedy jednostka paląca papierosy, zaprzecza jakoby te były szkodliwe dla zdrowia, a jeżeli nawet są, to w bardzo małym stopniu;
· poprzez dodanie nowego elementu poznawczego, który ma za zadanie wspierać dotychczasowe zachowanie, np. osobnik palący papierosy stwierdzi, iż palenie może i jest szkodliwe dla zdrowia, ale uspokaja i rozluźnia, a ponadto stanowi doskonałą formę poszerzania kontaktów interpersonalnych podczas rozmaitych "przerw na papieroska".
Sposoby te zazwyczaj występują pojedynczo, aczkolwiek kiedy dysonans jest intensywny, wówczas możliwe jest zastosowanie dwóch taktyk radzenia sobie z nieprzyjemnym stanem pobudzenia emocjonalnego, przy czym oczywiście nie dotyczy to pierwszej z taktyk, ponieważ zmiana zachowania redukuje dysonans w sposób natychmiastowy, gdyż przerywa zachowanie, będące źródłem konfliktu. Pozostałe dwie taktyki, które mogą współwystępować to taktyki racjonalizujące, ale nie racjonalne.
“Psychologia społeczna - teoria i praktyka” autorstwa Hanny Hamer
http://www.psychologia-spoleczna.pl/content/view/361/48/1/0/
klejarka