Poszanowanie praw człowieka – współpraca z rodzicami.
10 grudnia 1948 roku ONZ obradujące w Paryżu, uchwaliło Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Przetłumaczona na większość języków świata zbiera oraz porządkuje osiągnięcia i postulaty człowieka, który od wielu setek lat toczy nie skończoną jeszcze walkę o swoją wolność i swoją godność.
Prawa człowieka to pojęcie reprezentujące koncepcję, według której każdemu człowiekowi przysługują pewne prawa, wynikające z godności człowieka, które są niezbywalne, nienaruszalne, naturalne i niepodzielne. Państwu przypisuje się rolę instytucji, której zadaniem jest ochrona owych praw. Poszanowanie praw człowieka i godności ludzkiej jest uznawane za podstawę sprawiedliwości i pokoju na świecie.
Artykuł 1 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka
,,Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są oni obdarzeni rozumem i sumieniem oraz powinni postępować w stosunku do siebie wzajemnie w duchu braterstwa’’.
Najważniejsze prawa człowieka: równość, wolność, prawo. Dotyczą one rodziców, nauczycieli, a zatem również dzieci. Dzieci mają swoją światową konstytucję - Konwencje o Prawach Dziecka, która zawiera szeroki katalog ich praw.
Konwencja określa zasady, jakimi kierowano się tworząc katalog praw dziecka.
1. Zasada dobra dziecka - wszystkie działania powinny być podejmowane z uwzględnieniem jak najlepiej pojętego interesu dziecka.
2. Zasada równości - wszystkie dzieci niezależnie od ich cech (kolor skóry, płeć, pochodzenie społeczne, stan konta rodziców, itp.) są równi wobec prawa.
3. Zasada poszanowania praw i odpowiedzialności obojga rodziców - przedstawiciele państwa powinni szanować autonomię rodziny i ingerować w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
4. Zasada pomocy państwa - państwo wspiera i zabezpiecza socjalnie rodziny potrzebujące pomocy.
Katalog praw przyznanych dziecku w Konwencji obejmuje prawa: osobiste, socjalne, kulturalne i polityczne. Zasady te obowiązują również nauczyciela w jego codziennej pracy. Warto o nich pamiętać szczególnie w sytuacjach trudnych, konfliktowych, problemowych. Osobami odpowiedzialnymi za przestrzeganie praw dziecka na terenie szkoły są wszyscy nauczyciele - jako przedstawiciele państwa.
Wszystkie dzieci są chronione również przez Deklarację Praw Człowieka, a Konwencja Praw Dziecka jest specjalnym dokumentem, który jedynie dodatkowo zapewnia ochronę dzieciom.
Dzieci, ze względu na ich niedojrzałość fizyczną oraz umysłową powinny być otoczone szczególną opieką i troską, w tym właściwą ochroną prawną, tak przed jak i po urodzeniu. Dla pełnego i harmonijnego rozwoju swojej osobowości dziecko należy wychowywać w środowisku rodzinnym, w atmosferze miłości, szczęścia, i zrozumienia. Rodzina jako naturalne środowisko rozwoju i dobra wszystkich jej członków, w tym zwłaszcza dzieci, powinna być objęta należytą ochroną i wsparciem, aby mogła w pełni wypełniać swoje obowiązki w społeczeństwie.
Efektywna współpraca nauczycieli z rodzicami warunkuje jakość życia szkolnego. Ważne jest przełamanie istniejących podziałów dom-szkoła na rzecz rozwijania i wzbogacania doświadczeń tych dwóch środowisk. Rodzice i nauczyciele codziennie doświadczają szkolnej rzeczywistości, choć często na dwóch bardzo odmiennych i odległych obszarach. Sama szkoła jest niekiedy swoistą barierą dzielącą te obszary. Zapomina się też o tym, że edukacja szkolna to także sprawa rodziców. To właśnie rodzice przeżywają codziennie w domu sukcesy i porażki szkolne swoich dzieci. Na co dzień też doświadczają skuteczności poczynań edukacyjnych szkoły.
Zarówno nauczyciele jak i rodzice mają swoje prawa i obowiązki. Rodzina formułuje psychikę dziecka, daje pierwszą wiedzę o życiu i świecie, wpaja zasady moralne, rozbudza uczucia i kształtuje wyobraźnię. W pełnieniu tych obowiązków szkoła winna udzielać rodzinie wszechstronnej pomocy. W szkole i w nauczycielach rodzice znajdować powinni najbliższych pomocników, sojuszników i przyjaciół. Należy pamiętać o tym, że to współdziałanie powinno opierać się na zaufaniu, życzliwości i wzajemnym szacunku.
Z rodzicami uczniów konieczna jest nauczycielska współpraca dla dobra ich dzieci, dla dobrego wychowania i kształcenia. Większość rodziców zachowuje bierną postawę wobec współpracy ze szkołą, a wielu przychodzi do szkoły z niechęcią i lękiem. Szkoła aby mieć szansę na dobre wychowanie ucznia, na jego rozwój i pielęgnowanie wartości ogólnoludzkich, by mieć szansę na autorytet musi znaleźć płaszczyznę porozumienia z rodzicami, musi zdobyć zaufanie rodziców, przezwyciężyć ich niechęć i bierność. Nauczyciele niosąc nowe metody pracy, przyczyniają się do powstania wielu pozytywnych wartości. Wpływają bowiem na swój i ucznia rozwój. Jednak nie mniejszą rolę w wychowaniu i kształceniu odgrywają rodzice. Nauczyciele muszą bardzo dużo zrobić, aby pomóc rodzicom to zrozumieć, pomóc włączyć się w życie szkoły. Zadaniem szkoły jest ich przekonanie, że oddają dziecko w ręce profesjonalistów. Każdej szkole powinno zależeć na tym, aby rodzice zechcieli konstruktywnie włączyć się w jej życie. Nauczyciele muszą chcieć nawiązać dobre kontakty z rodzicami swoich uczniów. Dobre wzajemne relacje będą wtedy, gdy działania nauczycieli będą przezroczyste, czytelne dla rodziców, gdy nauczyciele będą często zapraszać rodziców do szkoły, do udziału w różnych imprezach, gdy pomogą zrozumieć rodzicom , co i dlaczego w szkole się dzieje, jakie kompetencje maja nauczyciele, co powinien dać szkole (swojemu dziecku) rodzic, jak ma wspierać własne dziecko w szkolnym bytowaniu i w szkolnym rozwoju.
Współpraca rodziców i nauczycieli powinna dotyczyć: 1. Wzajemnej wymiany informacji o uczniu- zapoznanie rodziców z programem pracy szkoły, postępami uczniów w nauce, zachowanie się w grupie rówieśniczej, z charakterystycznymi trudnościami rozwojowymi, jego zainteresowaniach i trudnościach wychowawczych. 2. Zapoznanie rodziców z systemem oceniania, z zestawem wymagań dydaktycznych i wychowawczych, przeciwdziałanie trudnościom wychowawczym. 3. Pozyskiwanie przez szkołę pomocy rodziców w organizowaniu i przygotowywaniu imprez i wycieczek, do wykonania drobnych napraw , remontów w klasach i w szkole. 4. Upowszechnianie wśród rodziców kultury pedagogicznej, które odbywa się w czasie prowadzonych "wywiadówek". 5. Zachęcanie rodziców do współdziałania ze szkołą w zakresie spraw opiekuńczo-wychowawczych we wszystkich możliwych formach organizacyjnych. 6. Stworzenie rodzicom dogodnych terminów spotkań dla systematycznych kontaktów z poszczególnymi nauczycielami. 7.Docenianie wszelkich przejawów współuczestnictwa rodziców w procesie szkolnej edukacji dzieci. 8.Umożliwianie rodzicom dokonywania wyborów, współdecydowania o wszelkich sprawach dotyczących dziecka w szkole. 9.Wzajemne pobudzanie rozwoju i entuzjazmu rodziców i nauczycieli w toku ich współuczestnictwa w procesie edukacji dzieci. 10.Tendencja do dzielenia odpowiedzialności za kształt tego współuczestnictwa (współodpowiedzialność).
Płaszczyzną realizacji tych zadań jest poszanowanie praw człowieka i obywatela, dziecka w rodzinie. Rozwijająca się w Polsce demokracja pozwala snuć pomyślne prognozy dla uczniów, rodziców i nauczycieli, wspólnie tworzących szkoły dobre - na miarę swoich oczekiwań, twórczych pomysłów i entuzjazmu we współdziałaniu.
Literatura:
1. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. 2. E.Czyż: Dziecko i jego prawa 3. E.Misiorna, E.Misiarek: Rodzice jako partnerzy, Edukacja i Dialog, nr 4/1995. 3. M.Mendel: Szkic do portretu dobrej szkoły z rodzicami we wnętrzu, Edukacja i Dialog, nr 4/1995. 4. R. Nowicka: Rola rodziców w rozwoju uzdolnień, Edukacja i Dialog, nr 8/1992. 5. E.Putkiewicz: Rodzice a nauczyciele-porozumienie czy konflikt, W: Nauczyciele wobec reformy edukacji. Raport z badań, Warszawa 1999, Instytut Spraw Publicznych. 6. I.A.Rubczewska: Współpraca nauczycieli z rodzicami, Nowa Szkoła, nr 2/2000. 7. I.A.Rubczewska: Współpraca nauczycieli z rodzicami, Nowa Szkoła, nr 2/2000.
rswiecha