05. Zastosowanie witamin w kosmetologii.doc

Zastosowanie witamin w kosmetologii

Witaminy są jednym z pierwszych tematów, z jakimi spotyka się w trakcie swojej edukacji student kosmetologii. Są one niemal do znudzenia przerabiane na wielu przedmiotach. Ile tak naprawdę zostaje nam z dej wiedzy i na ile przydaje się ona w późniejszej praktyce?

W sieci istnieje wiele opracowań dotyczących witamin, ich budowy, źródeł pozyskiwania, objawów niedoboru. Są również informacje na temat działania tych związków, ale ciężko jest trafić na porządne zestawienie obejmujące wpływ konkretnych witamin na skórę, wykorzystanie w produkcji kosmetyków, zarówno, jako substancja czynna jak i pomocnicza.

Postaram się stworzyć takie opracowanie, pomijając ogólnodostępne informacje dotyczące budowy, objawów niedoboru, przedawkowania i źródeł występowania.

Witaminy mogą pełnić w kosmetykach rozmaite funkcje. Najczęściej jednak wykorzystujemy ich działanie:

·         przeciwutleniające

·         nawilżające, zatrzymujące wilgoć w skórze

·         promienioochronne

·         regulujące metabolizm komórkowy

·         regulujące procesy keratynizacji

Witaminy:

·         rozpuszczalne w wodzie: witaminy z grupy B (B1, B2, B5, B6, B9, B12, B15), PP, H, C

·         rozpuszczalne w tłuszczach: A, D, E, K, F

Najczęściej używane w kosmetykach są:

·         wit. A

·         wit. B5

·         wit. C

·         wit. E

·         wit. F

Najbardziej popularnym podziałem podczas omawiania poszczególnych witamin jest podział według rozpuszczalności. Ja przedstawię witaminy w kolejności alfabetycznej, po to, żeby zwrócić uwagę na mniej znane nazwy witamin, które mogą sugerować inną substancję, a w rzeczywistości są tymi samymi związkami.

Witamina A

Działanie:

·         wspomaga układ immunologiczny (beta-karoten stymuluje wytwarzanie limfocytów T i B)

·         odpowiada za wzrost włosów

·         ma działanie przeciwnowotworowe

·         reguluje proces różnicowania naskórka

·         stymuluje produkcję keratynocytów

·         wspomaga regenerację naskórka

·         ma wpływ na równowagę wodno-tłuszczową

·         nawilża i uelastycznia skórę

·         ogranicza powstawanie zaskórników

·         optymalizuje produkcję sebum

·         antyoksydant

·         opóźnia zmiany związane z procesem starzenia się

·         długotrwałe stosowanie kosmetyków zawierających witaminę A działa stymulująco na komórki skóry właściwej, poprawia jej elastyczność, zapobiega procesom wiotczenia

·         systematyczne stosowanie w wysokich stężeniach zmniejsza przebarwienia skóry, wybiela plamy słoneczne i piegi

Wit. A w praktyce:

·         jest absorbowana przez skórę - absorpcja ta jest niezależna od form podania, jednakowa dla preparatów tłuszczowych czy emulsji

·         gromadzi się głównie w naskórku.

·         problemem w stosowaniu jest szybkie utlenianie - preparaty kosmetyczne należy przetrzymywać w chłodnym miejscu, chroniąc przed światłem

·         działanie p/utleniające w stosunku do witaminy A wykazuje witamina E

·         korzystne połączenia w kosmetykach to A+E oraz A+C

·         maksymalne dopuszczalne stężenie w kosmetykach (nie powodujące podrażnień) to 0,1%

W kosmetykach najczęściej stosowane są:

·         Palmitynian retinylu

·         Octan retinylu

W produkcji kosmetyków z wit. A:

·         nie można stosować większej temperatury niż 45°C - powyżej niej zachodzi utlenienie wit. A (utleniona witamina A ma kolor pomarańczowo-żółty i jest formą nieaktywną)

·         należy ochronnie stosować antyutleniacze

·         powinno się używać wody destylowanej - niekorzystny wpływ metali ciężkich na witaminę A

·         witamina ta zazwyczaj wchodzi w skład bezwodnej bazy lub fazy olejowej, jeśli chcemy ją wprowadzić do roztworu wodnego - musimy zastosować emugator

·         kosmetyki należy przechowywać w temperaturze poniżej 35°C

Formy wit. A stosowane w kosmetykach

·         Retinol

·         Retinal

·         Kwas retinowy (tretinoina)

·         Prowitaminy A

Retinol

·         czysta forma witaminy A

·         stymuluje regenerację włókien kolagenowych

·         wygładza naskórek

·         działa lekko złuszczająco

·         działa przeciwzmarszczkowo, rozjaśniająco, uelastyczniająco

·         może powodować podrażnienia

·         zwiększa wrażliwość skóry na słońce

Retinal

·         ma łagodne działanie

·         jest bardziej stabilny od retinolu

Kwas retinowy

·         najsilniej działająca forma witaminy A

·         stosowana po konsultacji z dermatologiem

·         hamuje aktywność gruczołów łojowych

·         działa złuszczająco

·         likwiduje przebarwienia

·         najsilniejsze działanie przeciwzmarszczkowe

·         powoduje zaczerwienienie i łuszczenie skóry

Prowitaminy wit. A

·         w naturze występuje ich ponad 600

·         najczęściej stosowany: beta-karoten - najłatwiej przekształca się w witaminę A w organizmie

Kosmetyki zawierające witaminę A powinny być chronione przed dostępem tlenu i światła.

Witaminy z grupy B

Witaminy z grupy B stosowane są najczęściej w:

·         zaburzeniach rogowacenia naskórka

·         łojotoku

·         suchości skóry

·         leczeniu łupieżu

Witamina B1 - tiamina

Wit. B1 ma wpływ na metabolizm tkanki tłuszczowej, co ma znaczenie w przypadku terapii cellulitu. Pomaga również w leczniu:

·         dermatoz alergicznych połączonych ze świądem

·         czyraków

·         stanów zapalnych

·         łojotoku

Rzadko jest stosowana w kosmetykach w czystej postaci. Najczęściej można ją znaleźć w produktach zawierających ekstrakty z drożdży lub zarodków pszenicy.

Witamina B2 - ryboflawina

Wit. B2 czasami bywa nazywana witaminą G. Jest stosowana w:

·         preparatach i kuracjach leczących trądzik i łojotokowe zapalenie skóry

·         wspomaga utrzymanie kolorytu i dobrego stanu skóry

·         zapobiega wypadaniu włosów, łamliwości paznokci

·         zapobiega powstawaniu kącików warg

·         opóźnia powstawanie zmarszczek

Stosuje się raczej suplementację wewnętrzną, w kosmetykach tylko w kompleksie witamin B.

Wit. B3 = Wit. PP

Witamina B5

Wit. B5 to mieszanina następujących związków:

·         kwasu pantotenowego

·         panteiny

·         pantenolu

·         koenzymu A

W kosmetologii najczęściej wykorzystywany jest D-pantenol.

Właściwości D- pantenolu wpływające na jego szerokie zastosowanie w kosmetologii:

·         aktywny biologicznie

·         nietoksyczny

·         nie powoduje uczuleń i podrażnień

·         łatwo rozpuszczalny w wodzie i alkoholu etylowym

·         trwały w zakresie pH 4,5 do 7,5

·         łatwo wchłania się przez naskórek

Witamina jest często stosowana jako substancja pomocnicza w produkcji kosmetyków:

·         poprawia smarowalność

·         reguluje lepkość

·         stabilizuje pianę

Funkcje wit. B5

·         potrzebna do właściwego wzrostu włosów, paznokci, pomaga utrzymać jędrność i elastyczność skóry

·         działa aktywizująco na podziały komórek naskórka

·         stymuluje proliferację fibroblastów i wtórną epitelializację naskórka

·         poprawia strukturę naskórka

·         przyspiesza gojenie

·         łagodzi podrażnienia, właściwości przeciwzapalne

·         działa osłaniająco, stymuluje syntezę lipidów

·         ma działanie nawilżające

·         regulujące funkcje gruczołów łojowych

·         przyspiesza tworzenie melaniny

·         zwiększa przenikanie innych substancji

Wit. B5 znajduje zastosowanie w:

·         leczeniu ran, stłuczeń, blizn, odleżyn, owrzodzeń, oparzeń, ran pooperacyjnych

·         leczeniu łuszczycy, rybiej łuski, AZS

·         zmniejszaniu nasilenia działań niepożądanych na skórę, związanych z leczeniem retinoidami

·         łagodzeniu świądu, szorstkości i suchości skóry

·         preparatach do golenia

·         płynach do higieny intymnej

·         lakierach do włosów - zapobiega krystalizacji

D-pantenol jest jedną z substancji najlepiej przenikających w głąb włosów. Wpływ na to ma:

·         duża polarność

·         małe rozmiary

·         obecność grupy amidowej

Wit B5 w preparatach do włosów:

·         nawilża

·         poprawia podatność włosów na czesanie

·         zmniejsza skłonność do rozdwajania

·         poprawia stan uszkodzonych włosów

·         pogrubia je

Często stosowana z fitantriolem, który wspomaga utrzymanie poziomu wilgoci we włosach, chroni je przed mechanicznymi uszkodzeniami, wpływa dodatnio na adsorpcję D-pantenolu i aminokwasów na włosach

Stężenia wit. B5 stosowane w kosmetykach:

·         preparaty przyspieszające naskórkowanie - do 5%

·         szampony do włosów - 0,1 - 0,5 %

·         inne produkty do włosów - 0,5 - 5 %

Witamina B6 - pirydoksyna

Inna nazwa: adermina (dawniej używana).

Formy stosowane w kosmetykach:

·         pirydoksyna

·         pirydoksal (najbardziej aktywny fizjologicznie)

·         pirydoksamina

Działanie:

·         leczy stany zapalne warg i języka

·         stosowana w pielęgnacji skóry tłustej i mieszanej

·         niedobór powoduje zmiany łojotokowe skóry

·         wspomaga leczenie trądziku, alergii, przewlekłych stanów zapalnych

·     &#...