biuletyn5-4_52-53.pdf

BIULETYN

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

BIULETYN

Zbrodnia Katyńska

Pokonani

w obozie

zwycięzców

ISSN 1641-9561

9771641 956001

numer indeksu 374431

nakład 4500 egz.

cena 7,50 zł (w tym 0% VAT)

NR 5–6 (52–53)

maj–czerwiec

2005

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Zbrodnia Katyńska

Pokonani

w obozie

zwycięzców

numer indeksu 374431

nakład 4500 egz.

cena 7,50 zł (w tym 0% VAT)

ADRESY I TELEFONY ODDZIAŁÓW IPN W POLSCE

BIAŁYSTOK

ul. Warsztatowa 1a, 15-637 Białystok

tel. (0-85) 664 57 03

GDYNIA

ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia

tel. (0-58) 660 67 00

fax (0-58) 660 67 01

KATOWICE

ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice

tel. (0-32) 609 98 40

KRAKÓW

ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków

tel. (0-12) 421 11 00

LUBLIN

ul. Wieniawska 15, 20-071 Lublin

tel. (0-81) 534 59 11

ŁÓDŹ

ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź

tel. (0-42) 616 27 45

POZNAŃ

ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań

tel. (0-61) 835 69 00

RZESZÓW

ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów

tel. (0-17) 860 60 18

SZCZECIN

ul. K. Janickiego 30, 71-270 Szczecin

tel. (0-91) 484 98 00

WARSZAWA

pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa

tel. (0-22) 530 86 25

WROCŁAW

ul. Sołtysowicka 23, 51-168 Wrocław

tel. (0-71) 326 76 00

BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Redaguje Biuro Edukacji Publicznej IPN

Zespół redakcyjny: Władysław Bułhak (redaktor naczelny),

Janusz Kotański, Paweł Machcewicz, Krzysztof Madej,

Bartłomiej Noszczak, Barbara Polak, Jan M. Ruman

Projekt graficzny: Krzysztof Findziński

Skład i łamanie: Wojciech Czaplicki

Korekta: Anna Kaniewska

Adres: ul Towarowa 28, 00-839 Warszawa

Tel. (0-22) 581 89 24, fax (0-22) 581 89 26

e-mail: Barbara.Polak@ipn.gov.pl

http://www.ipn.gov.pl

Druk: Instytut Technologii Eksploatacji

ul. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom

BIULETYN

NR 5–6 (52–53)

MAJ–CZERWIEC

2005

SPIS TREŚCI

ROZMOWY BIULETYNU

Zbrodnia Katyńska – z Jędrzejem Tucholskim i Witoldem Wasilewskim

– z Jędrzejem Tucholskim i Witoldem Wasilewskim

rozmawia Barbara Polak

– z Jędrzejem Tucholskim i Witoldem Wasilewskim

rozmawia Barbara Polak .................................................................................. 4

Pokonani w obozie zwycięzców – o sprawie polskiej

rozmawia Barbara Polak

– o sprawie polskiej

w latach II wojny światowej z Markiem Kazimierzem Kamińskim

– o sprawie polskiej

w latach II wojny światowej z Markiem Kazimierzem Kamińskim

i Tadeuszem Kisielewskim rozmawiają Władysław Bułhak i Barbara Polak

i Tadeuszem Kisielewskim rozmawiają Władysław Bułhak i Barbara Polak ......... 23

KOMENTARZE HISTORYCZNE

Sławomir Kalbarczyk –

Sławomir Kalbarczyk – Zbrodnia. Droga do prawdy. Kara? ....................... 55

Witold Wasilewski –

Witold Wasilewski – Komisja Katyńska Kongresu USA (1951–1952) ........ 71

Piotr Łysakowski –

Piotr Łysakowski – Kłamstwo katyńskie ........................................................... 85

Marcin Markiewicz –

Marcin Markiewicz – Ofiary Zbrodni Katyńskiej

z województwa białostockiego .............................................................. 95

Andrzej Chmielarz –

Andrzej Chmielarz – Aresztowanie „Szesnastu”. Rekonstrukcja .............. 99

Grzegorz Baziur –

Grzegorz Baziur – Denuncjator ze Skały ......................................................... 111

DOKUMENTY

Tomasz Chinciński –

Tomasz Chinciński – Donosy PPR i aresztowania księży ............................. 119

■

RELACJE I WSPOMNIENIA

Waldemar Kowalski –

Waldemar Kowalski – W cieniu wyzwolenia – Gdańsk 1945 ....................... 128

Zdzisław Urbaniak –

Zdzisław Urbaniak – Obrazki z Brzostowa ...................................................... 144

Stanisław Ruman –

Stanisław Ruman – Uciekłem Sowietom i Niemcom ..................................... 153

Augustyn Jarniewski

– Barka życia ...................................................................... 165

Marta Komborska, Mariusz Krzysztofiński –

–

Marta Komborska, Mariusz Krzysztofiński – Dla nas nie ma miejsca... ........... 169

Zdzisław Major –

Zdzisław Major – Wypędzony Polak do wypędzonych Niemców ............... 176

Piotr Szubarczyk –

Piotr Szubarczyk – A my śnimy sobie przyszłość Polski – dzieci... ............ 181

Halina Herbert-Żebrowska –

Halina Herbert-Żebrowska – On będzie miasto ............................................... 187

RECENZJE

Tomasz Kurpierz –

Tomasz Kurpierz – Rok ostatni – rok pierwszy. Gliwice 1945 .................. 197

Magia radia ...................................................................................................... 199

■

LISTY .............................................................................................................. 200

Zdjęcie na okładce: związane dłonie jednej z ofiar Zbrodni Katyńskiej. Fot. z AIPN

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

■

w latach II wojny światowej z Markiem Kazimierzem Kamińskim

i Tadeuszem Kisielewskim rozmawiają Władysław Bułhak i Barbara Polak

■

Sławomir Kalbarczyk –

Witold Wasilewski –

Piotr Łysakowski –

Marcin Markiewicz –

Andrzej Chmielarz –

Grzegorz Baziur –

■

Tomasz Chinciński –

Waldemar Kowalski –

Zdzisław Urbaniak –

Stanisław Ruman –

Augustyn Jarniewski –

Augustyn Jarniewski

Marta Komborska, Mariusz Krzysztofiński –

Zdzisław Major –

Piotr Szubarczyk –

Halina Herbert-Żebrowska –

■

Tomasz Kurpierz –

Marzec–maj 2005

7 marca

„Polacy–Ukraińcy 1939–1947” – otwarcie wystawy w Białym Borze. Ekspozycję

przygotowało lubelski OBEP.

10 marca

„»Tak wygląda nasz świat«. Aparat Bezpieczeństwa w Polsce w latach 1956–

–1989”

–1989” – spotkanie przygotowane przez gdański IPN odbyło się na Wydziale Filolo-

giczno-Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego.

11 marca

„Sowieckie piekło 1939–1956” – wystawa poznańskiego OBEP w Muzeum Regio-

nalnym w Pleszewie.

14 marca

„Marzec 1968” w Sztokholmie – prezes IPN prof. Leon Kieres otworzył wystawę

przygotowaną przez Oddział IPN w Warszawie. Wydarzenia Marca ’68 przedstawił

prof. Jerzy Eisler. Przedstawiciele IPN odwiedzili Archiwum Państwowe w Sztokhol-

mie, Muzeum Historii Żydów oraz Instytut Żywej Historii.

16 marca

„Niemiecka dywersja w Polsce w 1939 r. Mit czy rzeczywistość?” – wykład dr.

Tomasza Chincińskiego w gdańskim OBEP.

17 marca

„Sowieckie piekło 1939–1956” – otwarcie wystawy poznańskiego OBEP w Bor-

nem-Sulinowie.

22 marca

Finał II ogólnopolskiego konkursu historycznego „»Budujemy nowy dom...« Społe-

czeństwo i władza w Polsce w latach 1944–1956. Doświadczenia świadka historii”

zorganizowanego przez BEP IPN.

– Spotkanie z przedstawicielami Grupy Roboczej

Spotkanie z przedstawicielami Grupy Roboczej ds. przygotowywania nowelizacji

ustaw i rozporządzeń dotyczących lustracji, powołanej przez Sejm Republiki Litew-

skiej, w IPN w Warszawie.

24 marca

„Praska Wiosna. Polska i Czechosłowacja w 1968 r.” – prezes IPN prof. Leon

Kieres i szef Urzędu Dokumentacji i Badania Zbrodni Komunizmu (ÚDV) płk Irenej

Kratochvíl otworzyli w Pradze czeską wersję wystawy wrocławskiego OBEP.

31 marca

Postanowienie o umorzeniu śledztwa w sprawie deportacji Polaków z Ziemi

Żywieckiej w 1940 r.

Żywieckiej w 1940 r. wydał prokurator OKŚZpNP w Katowicach.

3–12 kwietnia – „Marzec 1968” w Kopenhadze.

Żywieckiej w 1940 r.

Marzec 1968” w Kopenhadze. Wystawa warszawskiego BEP IPN została zaprezen-

towana w siedzibie Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Danii. W pierwszych dniach

kwietnia wizytę w Kopenhadze złożyła delegacja IPN.

5–20 kwietnia – zarzut przekroczenia w dniu 13 grudnia 1981 roku przysługujących uprawnień

Marzec 1968” w Kopenhadze.

zarzut przekroczenia w dniu 13 grudnia 1981 roku przysługujących uprawnień

przedstawiła pięciu byłym członkom Rady Państwa OKŚZpNP w Katowicach.

11 kwietnia

„Sowieckie piekło 1939–1956” – otwarcie wystawy poznańskiego OBEP w Świdwinie.

– „»Proces Szesnastu« i początki władzy komunistycznej w Polsce”

„»Proces Szesnastu« i początki władzy komunistycznej w Polsce” – sympozjum

w Sopocie organizowane przez Okręg Pomorski ŚZŻAK i prezydenta Sopotu, przygo-

towało gdański OBEP.

13 kwietnia

Kolegium IPN zakończyło debatę nad projektem ustawy o zmianie ustawy o Insty-

tucie Pamięci Narodowej.

14 kwietnia

„Życie codzienne w okupowanej Wielkopolsce 1939–1945” – Otwarcie wystawy

w Krotoszynie.

„Ludzie UB” – otwarcie wystawy wrocławskiego OBEP w Bolesławcu.

18–19 kwietnia – „Śladami zbrodni komunistycznych” –

– „Ludzie UB”

„Śladami zbrodni komunistycznych” – trzecia wędrówka w ramach Historycznego

Klubu Turystycznego przy gdańskim IPN.

25 kwietnia

Rozstrzygnięcie konkursu o indeks Collegium Civitas. Konkurs został zorganizowa-

ny przez Collegium Civitas, Biuro Edukacji Publicznej IPN, Centrum Edukacji Oby-

watelskiej oraz magazyn historyczny „Mówią wieki”.

27 kwietnia

„Aparat represji PRL wobec masonerii” – wykład dr. Krzysztofa Kaczmarskiego

w IPN Gdańsk.

28 kwietnia

„Pierwsze lata komunizmu – powiat zawierciański w latach 1945–1947” – sesja

naukowa zorganizowana przez katowickie OBEP w Zawierciu.

29 kwietnia

„Polska–Ukraina: trudne pytania” – spotkanie Klubu Historycznego im. gen. Stefa-

na Roweckiego „Grota” w Warszawie.

„Polacy–Ukraińcy 1939–1947” –

– „Polacy–Ukraińcy 1939–1947” –

„»Tak wygląda nasz świat«. Aparat Bezpieczeństwa w Polsce w latach 1956–

– „»Tak wygląda nasz świat«. Aparat Bezpieczeństwa w Polsce w latach 1956–

–1989”

„Sowieckie piekło 1939–1956”

– „Sowieckie piekło 1939–1956”

„Marzec 1968” w Sztokholmie

– „Marzec 1968” w Sztokholmie

„Niemiecka dywersja w Polsce w 1939 r. Mit czy rzeczywistość?”

– „Niemiecka dywersja w Polsce w 1939 r. Mit czy rzeczywistość?”

„Sowieckie piekło 1939–1956”

– „Sowieckie piekło 1939–1956”

– Finał II ogólnopolskiego konkursu historycznego

Finał II ogólnopolskiego konkursu historycznego

Spotkanie z przedstawicielami Grupy Roboczej

„Praska Wiosna. Polska i Czechosłowacja w 1968 r.”

– „Praska Wiosna. Polska i Czechosłowacja w 1968 r.”

Postanowienie o umorzeniu śledztwa w sprawie deportacji Polaków z Ziemi

– Postanowienie o umorzeniu śledztwa w sprawie deportacji Polaków z Ziemi

zarzut przekroczenia w dniu 13 grudnia 1981 roku przysługujących uprawnień

– „Sowieckie piekło 1939–1956”

„Sowieckie piekło 1939–1956”

„»Proces Szesnastu« i początki władzy komunistycznej w Polsce”

Kolegium IPN zakończyło debatę nad projektem ustawy

– Kolegium IPN zakończyło debatę nad projektem ustawy

„Życie codzienne w okupowanej Wielkopolsce 1939–1945”

– „Życie codzienne w okupowanej Wielkopolsce 1939–1945”

15 kwietnia

„Ludzie UB”

„Śladami zbrodni komunistycznych” –

Rozstrzygnięcie konkursu o indeks Collegium Civitas.

– Rozstrzygnięcie konkursu o indeks Collegium Civitas.

„Aparat represji PRL wobec masonerii”

– „Aparat represji PRL wobec masonerii”

„Pierwsze lata komunizmu – powiat zawierciański w latach 1945–1947”

– „Pierwsze lata komunizmu – powiat zawierciański w latach 1945–1947”

„Polska–Ukraina: trudne pytania”

– „Polska–Ukraina: trudne pytania”

4–5 maja

– „Historia warszawskiego getta”

„Historia warszawskiego getta” – wystawa edukacyjna przygotowana przez war-

szawski BEP, zaprezentowana na seminarium ministrów edukacji Rady Europy nt.

„Nauczanie pamięci poprzez dziedzictwo kulturowe” w Krakowie.

5–6 maja

– „Rok 1945. Między wojną a pokojem. W 60. rocznicę zakończenia II wojny

„Rok 1945. Między wojną a pokojem. W 60. rocznicę zakończenia II wojny

światowej”

światowej” – konferencja naukowa zorganizowana przez olsztyńską delegaturę bia-

łostockiego OBEP w Olsztynie.

8 maja

– „Dekret o reformie rolnej po 60 latach. Dokumenty i świadectwa z czasu wygna-

„Dekret o reformie rolnej po 60 latach. Dokumenty i świadectwa z czasu wygna-

nia”

nia” – wystawa przygotowana przez poznański OBEP w Gorzowie Wielkopolskim.

11 maja

– „Rok 1945” – poświęcone pamięci szesnastu przywódców Polskiego Państwa

„Rok 1945” – poświęcone pamięci szesnastu przywódców Polskiego Państwa

Podziemnego

Podziemnego spotkanie Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego „Grota”

w Warszawie.

18 maja

Kolegium IPN nie wyłoniło kandydata na stanowisko prezesa IPN. W tajnym

głosowaniu Leszek Buller nie uzyskał głosów poparcia, (oddano 9 głosów „przeciw

oraz 2 wstrzymujące się), Leon Kieres uzyskał 3 głosy poparcia, 6 głosów „przeciw”

oraz 2 wstrzymujące się.

– Wizyta amerykańskich studentów

Kolegium IPN nie wyłoniło kandydata na stanowisko prezesa IPN.

Wizyta amerykańskich studentów w łódzkim Oddziale IPN.

– Podpisanie umowy o współpracy

Wizyta amerykańskich studentów

Podpisanie umowy o współpracy pomiędzy przedsiębiorstwem „Zamek Książ” w Wał-

brzychu a Oddziałem IPN we Wrocławiu.

19–20 maja – II rajd turystyczno-historyczny dla młodzieży

Podpisanie umowy o współpracy

II rajd turystyczno-historyczny dla młodzieży „Szlakami miejsc pamięci - Żywiec-

czyzna i Śląsk Cieszyński 1939–1947”, zorganizowany przez OBEP w Katowicach.

24 maja

– „»A mury runą…« Polska droga do wolności i demokracji 1956–1989”

„»A mury runą…« Polska droga do wolności i demokracji 1956–1989” – wysta-

wa w Muzeum Regionalnym w Kościanie zorganizowana przy współpracy poznańskie-

go OBEP.

31 maja

„Uciekinierzy z PRL-u” – wystawa w Górnośląskim Centrum Kultury w Katowicach

przygotowana przez miejscowy OBEP.

– „Epoka Prymasa Tysiąclecia”

„Uciekinierzy z PRL-u”

„Epoka Prymasa Tysiąclecia” – III edycja konkursu historycznego została zorganizo-

wana w Czyżewie.

jmr

STATYSTYKA PRZYJMOWANIA WNIOSKÓW O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTÓW/ZAPYTANIE

O STATUS POKRZYWDZONEGO

marzec–maj 2005 r.

od początku wydawania

BIAŁYSTOK

599

2101

BYDGOSZCZ

1030

GDAŃSK

1178

5363

KATOWICE

764

3678

KIELCE

408

KRAKÓW

830

3578

LUBLIN

677

2193

ŁÓDŹ

557

2334

POZNAŃ

1257

4131

RADOM

157

632

RZESZÓW

921

2651

SZCZECIN

214

802

WARSZAWA

822

4574

WROCŁAW

797

3060

BUiAD

4016

KONSULATY

330

RAZEM

9250

40 881

WNIOSKI ZREALIZOWANE

17 091

„Historia warszawskiego getta”

„Rok 1945. Między wojną a pokojem. W 60. rocznicę zakończenia II wojny

światowej”

„Dekret o reformie rolnej po 60 latach. Dokumenty i świadectwa z czasu wygna-

nia”

„Rok 1945” – poświęcone pamięci szesnastu przywódców Polskiego Państwa

Podziemnego

– Kolegium IPN nie wyłoniło kandydata na stanowisko prezesa IPN.

II rajd turystyczno-historyczny dla młodzieży

„»A mury runą…« Polska droga do wolności i demokracji 1956–1989”

– „Uciekinierzy z PRL-u”

„Epoka Prymasa Tysiąclecia”

marzec–maj 2005 r.

od początku wydawania

17 091

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: