biuletyn5_64.pdf

NR 5 (64)

maj 2006

BIULETYN

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Polska

polityka

historyczna

ISSN 1641- 9561

9 771641 956001

numer indeksu 374431

nakład 3500 egz.

cena 6,50 zł (w tym 0% VAT)

BIULETYN

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

numer indeksu 374431

nakład 3500 egz.

ADRESY I TELEFONY ODDZIAŁÓW IPN W POLSCE

BIAŁYSTOK

ul. Warsztatowa 1a, 15-637 Białystok

tel. (0-85) 664 57 03

GDYNIA

ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia

tel. (0-58) 660 67 00

fax (0-58) 660 67 01

KATOWICE

ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice

tel. (0-32) 609 98 40

KRAKÓW

ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków

tel. (0-12) 421 11 00

LUBLIN

ul. Wieniawska 15, 20-071 Lublin

tel. (0-81) 534 59 11

ŁÓDŹ

ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź

tel. (0-42) 616 27 45

POZNAŃ

ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań

tel. (0-61) 835 69 00

RZESZÓW

ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów

tel. (0-17) 860 60 18

SZCZECIN

ul. K. Janickiego 30, 71-270 Szczecin

tel. (0-91) 484 98 00

WARSZAWA

pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa

tel. (0-22) 530 86 25

WROCŁAW

ul. Sołtysowicka 23, 51-168 Wrocław

tel. (0-71) 326 76 00

BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Redaguje Biuro Edukacji Publicznej IPN

Zespół redakcyjny: Władysław Bułhak (redaktor naczelny),

Janusz Kotański, Krzysztof Madej, Bartłomiej Noszczak,

Barbara Polak, Jan M. Ruman, Jan Żaryn

Projekt graficzny: Krzysztof Findziński

Redakcja techniczna: Andrzej Broniak

Skład i łamanie: Wojciech Czaplicki

Korekta: Anna Kaniewska

Adres: ul. Towarowa 28, 00-839 Warszawa

Tel. (0-22) 581 89 24, fax (0-22) 581 89 26

e-mail: Barbara.Polak@ipn.gov.pl

http://www.ipn.gov.pl

Druk: Instytut Technologii Eksploatacji

ul. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom

BIULETYN

NR 5 (64)

MAJ

2006

SPIS TREŚCI

MILENIUM

Polska polityka historyczna

W debacie uczestniczą: Marszałek Sejmu RP Marek Jurek,

prof. Andrzej Nowak, poseł Arkadiusz Rybicki, dr Paweł Skibiński

oraz prezes IPN dr hab. Janusz Kurtyka

i dyrektor BEP IPN dr hab. Jan Żaryn

i dyrektor BEP IPN dr hab. Jan Żaryn ...................................................... 2

Nie w każdej Europie byliśmy

z prof. Anną Sucheni-Grabowską rozmawia Barbara Polak

i dyrektor BEP IPN dr hab. Jan Żaryn

z prof. Anną Sucheni-Grabowską rozmawia Barbara Polak ..................... 35

Bartłomiej Noszczak –

z prof. Anną Sucheni-Grabowską rozmawia Barbara Polak

Bartłomiej Noszczak – Millenium i tysiąclecie ...................................... 48

Michał Kurkiewicz –

Michał Kurkiewicz – IPN i Kościół w 40. rocznicę Millenium ............. 60

Jacek Żurek –

Jacek Żurek – Prymas Wyszyński i edukacja ...................................... 65

WSPOMNIENIA

Adam Hlebowicz –

Adam Hlebowicz – „Trwajcie”. Biskup Jan Olszański (1919–2003) .. 73

DOKUMENTY

Piotr Gontarczyk

– Informacje z podsłuchów ....................................... 83

Grzegorz Majchrzak

–

Grzegorz Majchrzak –

–– Podsłuchy w sprawach operacyjnych SB ....... 99

UROCZYSTOŚCI

Abp Józef Życiński

– Niezłomne trwanie ................................................ 109

POLEMIKI

Piotr Gontarczyk –

Piotr Gontarczyk – Granaty w marmoladzie (w sprawie artykułu

Janusza Marszalca) .......................................................................... 116

Janusz Marszalec –

Janusz Marszalec – W odpowiedzi panu Piotrowi Gontarczykowi .... 120

■

RECENZJE

Andrzej Brzozowski

Andrzej Brzozowski –

– Sanacja u steru ...................................................... 124

Na okładce: str. I – fragment rzeźby Jerzego Sikorskiego, fot. Piotr Życieński; str. IV – ulotka

kościelna wydana z okazji Roku Jubileuszowego Millenium Chrztu Polski

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

■

W debacie uczestniczą: Marszałek Sejmu RP Marek Jurek,

prof. Andrzej Nowak, poseł Arkadiusz Rybicki, dr Paweł Skibiński

oraz prezes IPN dr hab. Janusz Kurtyka

Bartłomiej Noszczak –

Michał Kurkiewicz –

Jacek Żurek –

■

Adam Hlebowicz –

■

Piotr Gontarczyk

Piotr Gontarczyk –

–

Grzegorz Majchrzak

––

■

Abp Józef Życiński

Abp Józef Życiński –

–

■

Piotr Gontarczyk –

Janusz Marszalec –

Andrzej Brzozowski

–

POLSK A

POLITYK A

HISTORYCZNA

Czy Polsce potrzebna jest polityka historyczna?

A jeśli tak, to jaka ona ma być? Jaka jest znajo-

mość ojczystych dziejów w naszym społeczeń-

stwie? Czy potrafimy przedstawić innym naro-

dom obraz polskiej historii? 30 marca

w Instytucie Pamięci Narodowej odbyła się de-

bata „Polska polityka historyczna”, w której od-

powiedzi na powyższe pytania szukali zaproszeni

goście: Marszałek Sejmu RP Marek Jurek, prof.

Andrzej Nowak („Arcana”), poseł Arkadiusz Ry-

bicki (PO), dr Paweł Skibiński (Muzeum Historii

Polski) oraz prezes IPN dr hab. Janusz Kurtyka

i dyrektor BEP IPN dr hab. Jan Żaryn. Przedsta-

wiamy autoryzowany tekst dyskusji.

Jan Żaryn – Jest kilka powodów, dla których postanowiliśmy zorgani-

zować ten panel. Jednym z nich jest to, że w majowym numerze „Biu-

letynu IPN” przypominamy obchody milenijne z roku 1966. Potrakto-

waliśmy to jako pewnego rodzaju pretekst do dyskusji na temat tysiąclecia

dziejów Polski, ale w takiej specyficznej perspektywie – polskiej polityki

historycznej. Pytanie o politykę historyczną zadawane w gmachu IPN

sugeruje, że dotyczy ona XX wieku, ale ze względu na kontekst milenijny

nie chcemy ograniczać tym panelistów. Kolejny powód jest taki – bieżą-

cy rok obfituje w rocznice. Każdy dokonany wybór rocznic i sposób ich

świętowania i upamiętnienia jest już stosowaniem polityki historycznej.

Rocznice, które niejako automatycznie nam się narzucają, są efektem

naszej świadomości historii Polski. Z wszystkich zbliżających się rocznic

chciałbym wydobyć dwie, mam nadzieję, że nie z niepamięci. Pierwsza

to właśnie Milenium, rok 1966 i nauczanie prymasa Stefana Wyszyń-

skiego, jego tzw. teologia narodu. Było to nauczanie historii Polski w sy-

tuacji bardzo krytycznej dla narodu polskiego, czyli panowania komuni-

zmu. Była to próba przeniesienia narodu z trudnego czasu komunizmu

w czas, gdy będzie można o polskiej historii mówić i pisać bez stosowa-

nia aluzji, przy świadomości, że jest ona pełna białych plam.

Druga rocznica jest nam najbliższa, to rocznica śmierci Jana Pawła II,

wielkiego nauczyciela historii Polski. Chciałbym, żeby naszemu spotka-

niu towarzyszyły cytaty z jego bogatego nauczania: „wszędzie podkre-

ślam moje polskie pochodzenie – trudno inaczej! Nie ma powodu,

żebym tego nie czynił. [...] Wśród różnych doświadczeń mojego posłu-

giwania stale jestem świadomy tego, ile zawdzięczam tutaj temu dzie-

dzictwu wiary, kultury i historii, jakie wyniosłem z mojej ojczystej ziemi.

[...] zabrałem ze sobą całą polską historię, kulturę, doświadczenie, ję-

zyk. [...] to dziedzictwo stale pozwala mi otwierać się na wielorakie

Pytanie

o politykę

historyczną

zadawane

w gmachu IPN

sugeruje, że

dotyczy ona XX

wieku, ale ze

względu na

kontekst

milenijny nie

chcemy

ograniczać tym

panelistów.

Jan Żaryn

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: