Rak jelita grubego.doc

1.Rak jelita grubego

Etiopatogeneza - Rozwój raka jelita grubego warunkuje wiele czynników.

Czynniki genetyczne -Kolejne zmiany genetyczne w raku jelita grubego

1.       Większość raków sporadycznych jelita grubego rozwija się w wynika nakładających się mutacji genów supresorowych - APC, DCC, p53. Prowadzą one do rozrostu nabłonka gruczołowego i powstania gruczolaka, a następnie do przemiany złośliwej w wyniku inaktywacji onkogenów - K-ras.

2.       Dziedziczny rak niezwiązany z polipowatością - unieczynnienie genów naprawczych prowadzące do niekontrolowanego rozrostu komórek nabłonka. Wyrazem tych zaburzeń jest niestabilność mikrosatelitarna stwierdzana w prawie wszystkich przypadkach HNPCC i w 15 % przypadków raka sporadycznego.

3.       Mechanizm epigenetyczny prowadzący do funkcjonalnego wyłączenia genów i hipermetylacja DNA w regionach promotorowych genów hMLH1, APC i p16.

Czynniki środowiskowe

1.       Sposób odżywiania - dieta bogata w krwiste mięso i tłuszcze zwierzęce, uboga w naturalne witaminy i wapń. Prewencyjnie działa dieta bogato-błonnikowa, oparta o produkty świeże.

2.       Palenie papierosów.

3.       Brak wysiłku fizycznego.

4.       Powtarzające się zaparcia.

5.       Wiek.

Stany przedrakowe

1.       Pojedyncze polipy gruczołowe jelita grubego.

2.       Zespół Lyncha.

3.       Zespół gruczolakowatej polipowatości rodzinnej.

4.       Inne zespoły polipowatości - zespół Peutza-Jeghersa, zespół polipowatości młodzieńczej.

5.       Choroby zapalne jelita grubego → wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna.

Objawy

Rozpoznanie -Podstawą rozpoznania jest badanie histologiczne wycinka pobranego podczas kolonoskopii.

Badania laboratoryjne

1.       Niedokrwistość niedobarwliwa - zwłaszcza w raku kątnicy i wstępnicy.

2.       Zwiększone stężenie antygenu rakowo-płodowego (CEA) w surowicy.

3.       Dodatni wynik testu na obecność krwi utajonej w kale.

Badania obrazowe

1. USG jamy brzusznej
2. Tomografia komputerowa
Przydatna do wykrywania przerzutów do wątroby i węzłów chłonnych.
3. Endosonografia
4. Rezonans magnetyczny
Służą do oceny stopnia rozprzestrzeniania raka odbytnicy.
5. Pozytronowa tomografia emisyjna - dobra metoda wykrywania wznowy raka odbytnicy lub okrężnicy.

Badanie morfologiczne  W 85 % przypadków gruczolakorak o różnym stopniu zróżnicowania. Około 20 % z nich to raki słabo zróżnicowane lub niezróżnicowane o gorszym rokowaniu. Gorzej rokują także raki wytwarzające dużą ilość śluzu.

Rozpoznanie różnicowe

1.       Choroba uchyłkowa okrężnicy.

2.       Guzki krwawnicze.

3.       Infekcyjne i nieswoiste zapalenia jelita grubego.

4. Inne nowotwory jelita - chłoniak, rakowiak.

Klasyfikacja histologiczna raka jelita grubego wg WHO

1.       Rak gruczołowy (adenocarcinoma).

2.       Rak gruczołowy śluzotwórczy (adenocarcinoma mucinosum).

3.       Rak sygnetokomórkowy (signet-ring cell carcinoma).

4.       Rak drobnokomórkowy (carcinoma microcellulare).

5.       Rak łuskowokomórkowy (squamous cell carcinoma).

6.       Rak gruczołowo-łuskowy (adenosquamous carcinoma).

7.       Rak rdzeniasty (medullary carcinoma).

8.       Rak niezróżnicowany (carcinoma nondifferentiatum).

Klasyfikacja makroskopowa zaawansowanego raka jelita grubego

1.       Polipowaty.

2.       Owrzodziały i grzybiasty.

3.       Owrzodziały i zwężający.

4.       Rozlegle naciekający.

Klasyfikacja Dukesa

Klasyfikacja Astlera-Colera