Dobieranie akordów.pdf

Dobieranie akordów .

W tym artykule postaram się pomóc osobom, które nie bardzo wiedzą jakie akordy pasują do

konkretnych tonacji (czyli konkretna gama durowa lub molowa, na której oparty jest utwór

muzyczny).

Tonację utworu określa się, biorąc pod uwagę znaki przykluczowe oraz akordy lub dźwięki

zaczynające i kończące utwór. W świecie muzycznym istnieje 12 tonacji. Wszystko opiszę

wykorzystując najprostszą tonację C-dur.

Zacznijmy od podstawowej gamy C dur.

Jej dźwięki to: C, D, E, F, G, A, H

Aby dobrać podstawowe akordy do najprostszych piosenek trzeba wykorzystać do tego 3

podstawowe akordy będące głównym schematem akompaniamentu. Jest to Tonika,

Subdominanta i Dominanta. Toniką w tonacji C dur jest akord C dur, czyli trójdźwięk durowy

zbudowany na pierwszym stopniu tej gamy. Zaraz po nim najważniejszym akordem będzie

dominanta (jest piątym stopniem skali albo gamy zarówno durowej jak i molowej w odległości

kwinty czystej w górę lub kwarty czystej w dół od toniki) tej toniki czyli w tym przypadku G dur.

Trzecim również prostym i pasującym do tej tonacji jest akord F dur (sudominanta - dźwięk lub

funkcja na IV stopniu tonacji, ma charakter prowadzący, ale nie tak silny, jak Dominanta na

piątym stopniu).

Akord C dur składa się z dźwięków (C, E, G) - Tonika

Akord G dur (G, H, D) - Dominanta

Akord F dur (F, A, C) - Subdominanta

Mając już najogólniejsze pojęcie o budowie podstawowych akordów tonacji C dur można łatwo

dobrać akordy do znanej dziecięcej piosenki " Wlazł kotek na płotek ", składającej się z 8

taktów. Przebieg nut w tej piosence jest następujący (tonacja C dur):

Rys. 01- Kotek

W pierwszym takcie są dźwięki g, e, e i będzie tu pasować akord C dur (nie tylko dlatego że

piosenka jest w tonacji C dur, ale również dlatego, że są dźwięki g, e które ten akord posiada).

W drugim takcie są dźwięki f, d, d i tu będzie akord G lub G7 (dominanta septymowa w tonacji

C dur). Powstaje przez dodanie dźwięku F. Akompaniament całej piosenki składa się tylko z 2

funkcji - C, G (lub G7).

W każdym utworze prawie zawsze występuje dominanta (w tonacji C dur jest to G dur).

Zawsze zamiast dominanty zawsze można dać dominantę septymowa, jest to lekkie

"upiększenie" (w tym przypadku z G na G7) będzie lepiej pasować niż zwykła. Nie możemy

natomiast w utworze „Wlazł kotek na płotek” użyć na pierwszym takcie akordu C7 (ponieważ

stosujemy go najczęściej tylko przed subdominanta, jako akord prowadzący do rozwiązania na

F dur).

W świecie muzyki istnieje takie coś jak pokrewieństwo tonacji (to jeden z podstawowych

elementów systemu dur-moll, który określa związki między tonacjami).

Równoległą gamą do C dur jest A moll (Tonika gamy molowej leży o tercję małą niżej od toniki

równoległej gamy durowej, gamy równoległe mają tę samą ilość znaków przykluczowych).

Tak jak opisałem 3 podstawowe akordy w tonacji C dur, teraz opiszę 3 główne akordy

stanowiące podstawowy akompaniament w tonacji A moll:

A moll - Tonika (A, C, E)

D moll (bądź Dm6) - Subdominanta D moll (D, F, A) Dm6 (D, F, A, H)

E dur (bądź E7) - Dominanta E dur ( E, Gis, H ) E7 (E, Gis, H, D)

Prawie w każdej piosence, gdzie stosujemy jakiś akord, są te dźwięki które posiada, ale też i

takie których nie posiada. Może się to wydawać trochę dziwne, ale zaraz pokaże to na

konkretnym utworze, znanym wszystkim - "Hej sokoły", który jest w tonacji A moll. Będzie

występować tu tonika (a moll) subdominanta (D moll lub Dm6) oraz dominanta (E lub E7) a

także tonika i dominanta pokrewnej gamy do A moll , czyli C dur i dominanta G dur (G7).

Spójrzmy na nuty „Hej Sokoły” . Całość utworu składa się z 17 taktów , które będę opisywać:

Rys. 02 - Sokoły

W 1 takcie widzimy akord A moll wszystko ładnie pasuje, są w nim dźwięki, które ma ten akord.

W 2 takcie widzimy dźwięki E, E, D, C . Dlaczego będzie A moll, skoro ten akord nie posiada

dźwięku D?

Ponieważ przewaga jest dźwięków które ten akord posiada a są one 3, a nie posiada tylko

jednego - D i wybrzmi krotko, a więc nie będzie "zakłócać", bo jest tylko na ćwierćnucie.

W takcie 3 mamy akord D moll i dźwięki H, D, H, D - D moll nie ma dźwięku H, ale posiada go

Dm6, jednak Dm również będzie pasować. Zamiast D moll, można zagrać akord E dur, lub E7

(dźwięki się zgadzają), ale logicznym przebiegiem akordów jest: Tonika, Subdominanta,

Dominanta.

W 4 takcie widzimy dźwięki : F, F, E, D - dźwięk F pasuje do dominanty E7 i w zasadzie

można by zagrać akord zmniejszony który będzie posiadał dźwięk F, a jest bardzo podobny w

odsłuchu jak E7 jest to akord F0 ( jego dźwięki to: F, Gis, H, D).

5 i 6 takt jest taki sam jak 2 pierwsze, które wcześniej już objaśniłem.

W 7 takcie mamy akord E7. Jest podobny do taktu 4. Widzimy tu dźwięki E, F, E, D, C, H. Ten

akord nie posiada dźwięku C, ale będzie pasować, ponieważ aż 5 dźwięków posiada ten akord

a tylko 1 nie posiada C, a w dodatku wybrzmi on bardzo krótko i również nie będzie "zakłócać",

bo jest na ósemce.

W 8 takcie mamy A moll na dwóch ćwierćnutach więc można powiedzieć, ze pierwsza

ćwierćnuta na A kończy utwór, a dźwięk h nie będzie tu przeszkadzać. Potem mamy kolejne 2

ćwierćnuty na akordzie G7 dźwięk C również nie będzie pasować, bo mamy jeszcze dźwięk

które ten akord posiada, jak widzimy - dźwięk D. Można powiedzieć, że gdy jest tu ten akord

jest wejście na 2 cześć utworu i jakby się "zmienia" tonacja z A moll na C dur.

W 9 takcie mamy akord C dur i dwie półnuty na dźwiękach E, C. Musi wszystko ładnie pasować

bo ten akord posiada te dźwięki i tonacja się zgadza.

W 10 takcie widzimy dźwięki D, F. Mimo ze C dur nie posiada tych dźwięków, to aż 3 dźwięki

ten akord posiada, a tylko jednego nie ma.

W 11 takcie mamy akord G7 wszystko również pasuje, mamy dźwięki D, G, a ten akord je

posiada (gdyby ktoś się uparł nawet pasował by jeszcze dźwięk f, h ) wtedy byłby 4-dzwięk.

Jednak najważniejszy dźwięk jest ten na samej górze.

W 12 takcie mamy 4 ósemki, widzimy tam dźwięk A, wprawdzie akord G7 nie posiada tego

dźwięku, ale aż 3 dźwięki ma, a nie ma tylko jednego, więc również tu jest przewaga i powinien

pasować. Dalej mamy 2 ćwierćnuty Gis, E i Gis, D i tu jest akord E7, który wszystkie te

dźwięki posiada. W tym miejscu kończy się druga cześć utworu (Refren) i następuje powrót do

pierwszej części (Canto).

Takty nr 13, 14 są takie same jak 2 pierwsze - opisałem to wcześniej.

Takt nr 15 jest taki sam jak 7- również opisałem.

Takt nr 16 jest taki sam jak 8 – także opisałem.

Na koniec mamy takt nr 17 i akord A moll oczywiście musi pasować bo jest dźwięk A. Utwór

kończy się dźwiękiem A, co potwierdza regułę ustalania tonacji m.in. na podstawie ostatniego

dźwięku utworu.

Spójrzmy teraz na nuty „Krakowiaka”, składającego się z 3 podstawowych akordów C, F, G w

tonacji C dur.

Rys. 03 – Krakowiak

Myślę, ze po przemyśleniu przedstawionych powyżej uwag będziecie teraz wiedzieć dlaczego

stosujemy w tym przykładzie takie a nie inne akordy.

Napisze jeszcze jakie znaki przy kluczu maja wszystkie tonacje:

Krzyżykowe:

C dur = A moll - brak znaków

G dur = E moll - 1 krzyżyk (FIS)

D dur = H moll - 2 krzyżyki (FIS, CIS)

A dur = Fis moll - 3 krzyżyki (FIS, CIS, GIS)

E dur = Cis moll - 4 krzyżyki (FIS, CIS, GIS, DIS)

H dur = GIs moll - 5 krzyżyków (FIS, CIS, GIS, DIS, AIS)

Fis dur = Dis moll - 6 krzyżyków (FIS, CIS, GIS, DIS, AIS, F)

Bemolowe:

C dur = A moll - brak znaków

F dur = D moll - 1 bemol (B)

Bb dur = G moll - 2 bemole (B, ES)

Es dur = C moll - 3 bemole (B, ES, AS)

As dur = F moll - 4 bemole (B, ES, AS, DES)

Des dur = Bb moll - 5 bemoli (B, ES, AS, DES, GES)

Ges dur = Es moll - 6 bemoli (B, ES, AS, DES, GES, CES)

FIS DUR , DIS MOLL = GES DUR , ES MOLL

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: