Specjalne funkcje dla napędów dźwigowych. Artykuł NiS2.2002.pdf

(626 KB) Pobierz
Nr_11_2001
C yan M agenta Y ellow blac K
napêdy i sterowanie
Przetwornica czêstotliwoci:
uniwersalna czy
specjalizowana?
Specjalne funkcje przetwornic Mitsubishi
Electric FR-A500 dla aplikacji dwigowych
strefê zatrzymania przetwornica wchodzi
w tryb zatrzymania na ³¹czniku, w którym:
l czêstotliwoæ wyjciowa przetwornicy
jest zmieniana na zadan¹ w Pr. 6 (najczê-
ciej 2 2,5 Hz), niezale¿nie od poprzed-
nio zadanej wartoci, przy czym czas ha-
mowania ustalany jest odrêbnie (Pr. 45);
l sk³adowa wzbudzenia pr¹du silnika jest
zwielokrotniana o mno¿nik okrelany w
Pr. 275 (0 do 1000%, zazwyczaj 130
180%);
l czêstotliwoæ nona PWM zmienia war-
toæ na okrelon¹ w Pr. 276;
l dezaktywowane jest szybkie ogranicze-
nie pr¹dowe oraz zmieniana jest wartoæ
progu aktywacji zapobiegania utkniêciu
celem zapobie¿enia zadzia³ania tych
zabezpieczeñ w wyniku wy¿szych w tym
trybie wartoci pr¹du wyjciowego prze-
twornicy.
W celu u¿ycia funkcji zatrzymania na
³¹czniku nale¿y uprzednio wybraæ tryb za-
awansowanego sterowania wektorem stru-
mienia pola. Nale¿y podkreliæ, ¿e nie jest
wymagane prêdkociowe sprzê¿enie
zwrotne z enkodera, st¹d wykorzystanie
tej funkcji mo¿liwe jest w napêdach dwi-
gów ze standardowym silnikiem klatko-
wym.
T ADEUSZ S ZCZEPANIK
Zauwa¿aln¹ tendencj¹ w rozwoju przetwornic czêstotliwoci wiod¹cych producentów
jest implementacja w przetwornicach uniwersalnych coraz wiêkszej iloci zaawanso-
wanych funkcji, opracowanych pierwotnie dla przetwornic specjalizowanych. W ni-
niejszym artykule omówiono pokrótce wybrane funkcje, zastosowane w przetworni-
cach wektorowych Mitsubishi Electric serii FR-A500, a pozwalaj¹ce realizowaæ z ich
u¿yciem wysokiej klasy napêdy dwigowe, w szczególnoci napêdy dwigów osobo-
wych. Realizacja tych funkcji przez sam¹ przetwornicê pozwala unikn¹æ nadmiernej
rozbudowy (sprzêtowej i programowej) sterownika, nie wymaga te¿ stosowania ze-
wnêtrznych elementów pomiarowych.
iêkszoæ omówionych poni¿ej
funkcji jest dostêpna w stan-
dardowym oprogramowaniu
przetwornicy FR-A500, niektóre wystêpu-
j¹ jedynie w oprogramowaniu opcjonal-
nym, przeznaczonym do aplikacji dwi-
gowych. Dlatego w poni¿szych przyk³a-
dach przywo³ano odpowiednie numery
parametrów przetwornicy (oznaczone skró-
tem Pr.), aby u³atwiæ zainteresowanym
czytelnikom bli¿sze zapoznanie siê z do-
kumentacj¹ przetwornicy (dostêpna na
stronie internetowej dystrybutora: http://
www.mpl.pl ).
wzrostu obci¹¿enia prêdkoæ jazdy jest li-
niowo redukowana od wartoci, okrelo-
nej w Pr. 4 do wartoci Pr. 5, odpowiadaj¹-
cej prêdkoci znamionowej.
W przyk³adzie, przedstawionym na rys.
1, czêstotliwoæ wyjciowa przetwornicy
przybiera wartoci: 30 Hz dla obci¹¿enia
powy¿ej 100% pr¹du znamionowego i 60
Hz obci¹¿enia 50% i mniej.
Servo-lock
(Pr. 370 371,
Pr. 375, Pr. 22/48/144)
Je¿eli w napêdzie stosowany jest silnik
z enkoderem, celowe jest przejcie do try-
bu pe³nego sterowania wektorowego, i
zatrzymywanie obci¹¿enia z wykorzysta-
niem funkcji servo-lock. W trybie tym prze-
twornica generuje przy zatrzymanym silni-
ku moment trzymaj¹cy zadanej wartoci (Pr.
22/48/144, max. 150% momentu znamiono-
wego), utrzymuj¹c obci¹¿enie w zadanym
po³o¿eniu. Przejcie do trybu servo-lock
mo¿e byæ dokonywane przez zdjêcie sy-
gna³u kierunku ruchu, obni¿enie sygna³u
zadawania czêstotliwoci poni¿ej czêsto-
tliwoci startowej, lub poni¿ej czêstotliwo-
ci hamowania DC. Odpowiednio odbywa
siê wyjcie z trybu servo-lock przy starcie
silnika.
Zatrzymanie na ³¹czniku
(Pr. 6, Pr. 270, Pr. 275 276)
Dla zapewnienia p³ynnego i precyzyjne-
go zatrzymania obci¹¿enia dwigu w okre-
lonym po³o¿eniu (np. kabiny na przystan-
ku), funkcja ta umo¿liwia generowanie pod-
wy¿szonego momentu obrotowego przy
niskiej prêdkoci oraz przez zatrzymany
silnik, podczas gdy nastêpuje zamkniêcie
hamulca mechanicznego. Pozwala to za-
pobiec wstrz¹som, czêsto wystêpuj¹cym
w napêdach dwigowych przy zatrzyma-
niu.
Po podaniu (zazwyczaj przez ³¹cznik
st¹d nazwa funkcji) sygna³u o wejciu w
Ró¿nicowanie prêdkoci
w zale¿noci od obci¹¿enia
(Pr. 4-5, Pr. 270, Pr. 271-274)
Funkcja ró¿nicowania prêdkoci pozwala
na uruchomienie napêdu dwigowego
(konstrukcja dwigu bez przeciwwagi) z
wy¿sz¹ lub ni¿sz¹ prêdkoci¹ w zale¿noci
od wielkoci obci¹¿enia. Ruch dwigu z
wysok¹ prêdkoci¹ przy ma³ym obci¹¿e-
niu pozwala np. w magazynach wysokie-
go sk³adowania zredukowaæ czas dostêpu
do ³adunku, a wiêc podnieæ wydajnoæ
dwigu. Ze wzglêdów bezpieczeñstwa
funkcja ta nie jest stosowana w dwigach
osobowych.
Wielkoæ obci¹¿enia jest wyliczana przez
procesor przetwornicy po uruchomieniu
silnika na podstawie pomiaru redniej war-
toci pr¹du w zadanym czasie. Je¿eli ob-
ci¹¿enie jest niewielkie (jazda bez ³adun-
ku), wartoæ czêstotliwoci wyjciowej
przetwornicy jest podwy¿szana. W miarê
Numer
Opis
parametru
4
Czêstotliwoæ wy¿szej
prêdkoci jazdy (0 400 Hz)
5
Czêstotliwoæ ni¿szej
prêdkoci jazdy (0 400 Hz)
271
Najwiêksza wartoæ rednia pr¹du
dla wy¿szej prêdkoci (0 200%)
272
Najmniejsza wartoæ rednia pr¹du
dla ni¿szej prêdkoci (0 200%)
273
Czas pomiaru pr¹du
Rys. 1.
274
Sta³a czasowa filtra pomiaru
24
Napêdy i Sterowanie - Nr 01/2002 - str 24
W
705411632.269.png 705411632.280.png 705411632.291.png 705411632.302.png 705411632.001.png 705411632.012.png 705411632.023.png 705411632.034.png 705411632.045.png 705411632.056.png
C yan M agenta Y ellow blac K
napêdy i sterowanie
Rys. 2.
Synchronizacja pracy
hamulca mechanicznego
(Pr. 278 285)
Dzia³anie ka¿dej z dwu wy¿ej wymienio-
nych funkcji warto zsynchronizowaæ z dzia-
³aniem hamulca mechanicznego, utrzymu-
j¹cego ³adunek dwigu w pozycji zatrzy-
manej. Funkcja synchronizacji hamulca
mechanicznego zapobiega np. osuniêciu
siê ³adunku przy starcie oraz wstrz¹som i
udarom pr¹dowym przy zatrzymaniu na-
pêdu. Mo¿liwa jest praca z sygna³em po-
twierdzaj¹cym otwarcie hamulca lub bez
niego. Rysunek 2 ilustruje pracê z poda-
waniem sygna³u potwierdzenia.
Po uruchomieniu przetwornicy, gdy czê-
stotliwoæ wyjciowa osi¹gnie wartoæ Pr.
278 (zaleca siê wartoæ równ¹ czêstotliwo-
ci znamionowego polizgu silnika plus
1Hz), a pr¹d silnika przewy¿sza wartoæ Pr.
279 (najczêciej 50% 90% pr¹du znamio-
nowego), przetwornica wydaje sygna³
BOF=1 polecenie otwarcia hamulca (ze
zw³ok¹ czasow¹, okrelon¹ przez Pr. 280).
Nastêpnie, po otrzymaniu sygna³u potwier-
dzenia otwarcia hamulca (sygna³ BRI=1)
przetwornica odmierza czas, okrelony w
Pr. 281, po czym zaczyna dalej podnosiæ
czêstotliwoæ a¿ do osi¹gniêcia zadanej
prêdkoci jazdy dwigu. W ten sposób
zapewnione jest osi¹gniêcie w chwili zwol-
nienia hamulca czêstotliwoci, przy której
generowany jest odpowiednio wysoki
moment obrotowy, a jednoczenie zapo-
biega siê dalszemu wzrostowi tej czêstotli-
woci do czasu, gdy wa³ silnika jest ju¿
zluzowany, unikaj¹c w ten sposób zjawi-
ska zrywania z hamulca, bêd¹cego po-
wodem odczuwalnego skoku prêdkoci
(szarpniêcia) i prowadz¹cego do przy-
spieszonego zu¿ycia hamulca.
Przy zatrzymaniu, gdy czêstotliwoæ
wyjciowa przetwornicy obni¿y siê do
wartoci, okrelonej w Pr. 282 (najczêciej
wartoæ o 3-4Hz wy¿sza od Pr. 278), wyda-
wane jest polecenie zamkniêcia hamulca
(sygna³ BOF=0). Nastêpnie, po up³ywie
czasu okrelonego w Pr. 283 od momentu
otrzymania potwierdzenia zamkniêcia ha-
mulca (sygna³ BRI=0), przetwornica zostaje
zatrzymana. Wartoci czasowe parametrów
Pr.280, 281, 283 dobiera siê w zale¿noci
od charakterystyk czasowych hamulca.
W przypadku, gdy stosowana wci¹gar-
ka nie podaje sygna³ów potwierdzaj¹cych
zadzia³anie hamulca (sygna³ BRI), stosuje
siê odpowiednie zw³oki czasowe od chwili
prze³¹czenia sygna³u BOF, uwzglêdniaj¹-
ce czas zw³oki hamulca mechanicznego.
Oczywicie rozwi¹zanie takie jest mniej
korzystne z punktu widzenia osi¹ganych
wyników.
U¿ycie funkcji synchronizacji hamulca
samo w sobie nie wymaga stosowania ste-
rowania wektorowego ani prêdkociowe-
go sprzê¿enia zwrotnego.
Kszta³towanie krzywej
rozpêdzania i hamowania
Na powy¿szym wykresie przedstawio-
no liniowo zmieniaj¹c¹ siê czêstotliwoæ
wyjciow¹ przetwornicy. Jest to oczywi-
cie pogl¹dowe uproszczenie. W napêdach
dwigowych standardem jest przyspiesza-
nie i hamowanie wg krzywej sinoidalnej
(nazywanej te¿ krzyw¹ typu S), sk³adaj¹-
cej siê z odcinka czasu, w którym przy-
spieszenie jest sta³e, oraz dwu odcinków
p³ynnego przejcia do/od sta³ej prêdko-
ç
25
Napêdy i Sterowanie - Nr 01/2002 - str 25
705411632.067.png 705411632.078.png 705411632.089.png 705411632.100.png 705411632.111.png 705411632.122.png 705411632.133.png 705411632.144.png 705411632.155.png 705411632.166.png 705411632.177.png 705411632.188.png 705411632.199.png 705411632.210.png 705411632.221.png 705411632.232.png 705411632.241.png 705411632.242.png 705411632.243.png 705411632.244.png 705411632.245.png 705411632.246.png 705411632.247.png 705411632.248.png 705411632.249.png 705411632.250.png 705411632.251.png 705411632.252.png 705411632.253.png 705411632.254.png 705411632.255.png 705411632.256.png 705411632.257.png 705411632.258.png
C yan M agenta Y ellow blac K
napêdy i sterowanie
Rys. 3.
Rys. 4.
ci. Przetwornice serii FR-A500 z kart¹ prêd-
kociowego sprzê¿enia zwrotnego (FR-
A5AP) umo¿liwiaj¹ indywidualny dobór
parametrów tej krzywej dla procesów roz-
pêdzania i hamowania (Pr. 380-383), a tak-
¿e zmianê tych parametrów w czasie jazdy
sygna³em steruj¹cym (rys. 3). Ponadto,
tak¿e w napêdach bez sprzê¿enia prêdko-
ciowego, mo¿liwa jest zmiana stromoci
charakterystyki hamowania poni¿ej okre-
lonej czêstotliwoci (Pr. 510, 511).
wanej parametrem Pr. 509 sta³ej czasowej.
Ga³¹ sprzê¿enia w przód s³u¿y do opty-
malizacji dynamiki procesu sterowania
sk³adow¹ momentow¹ pr¹du silnika,
uwzglêdniaj¹c wartoci momentu bezw³ad-
noci silnika i obci¹¿enia.
Jak widaæ z powy¿szych przyk³adów,
przez odpowiedni¹ parametryzacjê prze-
twornicy, bêd¹cej de facto uniwersaln¹
przetwornic¹ przemys³ow¹ mo¿na uzyskaæ
charakterystyki napêdu, do niedawna do-
stêpne jedynie przy u¿yciu specjalizowa-
nych przetwornic dwigowych o znacznie
wy¿szym koszcie, wymagaj¹cych ponad-
to zastosowania specjalnego silnika. W
polskich warunkach, gdy przetwornice w
napêdach dwigów osobowych wprowa-
dzane s¹ najczêciej w procesie moderni-
zacji, a wymagania inwestora nie pozwala-
j¹ na tak kosztowne rozwi¹zania, zastoso-
wanie przetwornicy Mitsubishi Electric
serii FR-A500 jest bardzo efektywne.
Inne funkcje i zestawy parametrów po-
zwalaj¹ przy u¿yciu tej samej przetwornicy
zrealizowaæ np. energooszczêdny system
wielopompowy z wêdruj¹c¹ przetworni-
c¹, lub te¿ napêd podajnika z wysok¹ prze-
ci¹¿alnoci¹ i skuteczn¹ ochron¹ przed
utkniêciem. Oczywicie, omówienie ka¿dej
z tych aplikacji wykracza poza tematykê
niniejszego artyku³u.
MPL Technology Sp. z o. o.
Przedstawiciel
Mitsubishi Electric
w dziedzinie
Automatyki Przemys³owej
Moment pocz¹tkowy
(Pr. 506-509) i sprzê¿enie
w przód (Pr. 503 505)
Celem optymalizacji charakterystyk ste-
rowania wektorowego w opcjonalnym
oprogramowaniu przetwornic FR-A500
wprowadzono dwie dodatkowe ga³êzie al-
gorytmu sterowania momentem. Odpo-
wiedni fragment schematu blokowego ste-
rowania przedstawiono na rysunku 4.
Funkcja momentu pocz¹tkowego (ang. to-
rque bias) umo¿liwia wygenerowanie wy-
maganego momentu przy zatrzymanym sil-
niku w chwili startu (lub z okrelonym
wyprzedzeniem wzbudzenie wstêpne)
oraz zatrzymania obci¹¿enia. Wartoæ mo-
mentu pocz¹tkowego oraz czas dzia³ania
funkcji s¹ zadawane parametrami (Pr. 506
508) lub sygna³ami steruj¹cymi. Stromoæ
narastania momentu okrela filtr o zada-
Biuro Zarz¹du
31-444 Kraków
ul. liczna 36
tel. 012- 632 28 85, 632 42 67,
633 08 05
fax 012-632 47 82
e-mail: krakow@mpl.pl
Biuro w Pruszkowie
05-500 Pruszków
ul. Staszica 1
tel. 022-758 86 05, 728 86 05,
fax 022-759 93 08
e-mail: warszawa@mpl.pl
Biuro w Katowicach
40-203 Katowice
al. Rodzieñskiego 188
tel./fax 032-203 90 39
e-mail: katowice@mpl.pl
www.mpl.pl
26
Napêdy i Sterowanie - Nr 01/2002 - str 26
705411632.259.png 705411632.260.png 705411632.261.png 705411632.262.png 705411632.263.png 705411632.264.png 705411632.265.png 705411632.266.png 705411632.267.png 705411632.268.png 705411632.270.png 705411632.271.png 705411632.272.png 705411632.273.png 705411632.274.png 705411632.275.png 705411632.276.png 705411632.277.png 705411632.278.png 705411632.279.png 705411632.281.png 705411632.282.png 705411632.283.png 705411632.284.png 705411632.285.png 705411632.286.png 705411632.287.png 705411632.288.png 705411632.289.png 705411632.290.png 705411632.292.png 705411632.293.png 705411632.294.png 705411632.295.png 705411632.296.png 705411632.297.png 705411632.298.png 705411632.299.png 705411632.300.png 705411632.301.png 705411632.303.png 705411632.304.png 705411632.305.png 705411632.306.png 705411632.307.png 705411632.308.png 705411632.309.png 705411632.310.png 705411632.311.png 705411632.312.png 705411632.002.png 705411632.003.png 705411632.004.png 705411632.005.png 705411632.006.png 705411632.007.png 705411632.008.png 705411632.009.png 705411632.010.png 705411632.011.png 705411632.013.png 705411632.014.png 705411632.015.png 705411632.016.png 705411632.017.png 705411632.018.png 705411632.019.png 705411632.020.png 705411632.021.png 705411632.022.png 705411632.024.png 705411632.025.png 705411632.026.png 705411632.027.png 705411632.028.png 705411632.029.png 705411632.030.png 705411632.031.png 705411632.032.png 705411632.033.png 705411632.035.png 705411632.036.png 705411632.037.png 705411632.038.png 705411632.039.png 705411632.040.png 705411632.041.png 705411632.042.png 705411632.043.png 705411632.044.png 705411632.046.png 705411632.047.png 705411632.048.png 705411632.049.png 705411632.050.png 705411632.051.png 705411632.052.png 705411632.053.png 705411632.054.png 705411632.055.png 705411632.057.png 705411632.058.png 705411632.059.png 705411632.060.png 705411632.061.png 705411632.062.png 705411632.063.png 705411632.064.png 705411632.065.png 705411632.066.png 705411632.068.png 705411632.069.png 705411632.070.png 705411632.071.png 705411632.072.png 705411632.073.png 705411632.074.png 705411632.075.png 705411632.076.png 705411632.077.png 705411632.079.png 705411632.080.png 705411632.081.png 705411632.082.png 705411632.083.png 705411632.084.png 705411632.085.png 705411632.086.png 705411632.087.png 705411632.088.png 705411632.090.png 705411632.091.png 705411632.092.png 705411632.093.png 705411632.094.png 705411632.095.png 705411632.096.png 705411632.097.png 705411632.098.png 705411632.099.png 705411632.101.png 705411632.102.png 705411632.103.png 705411632.104.png 705411632.105.png 705411632.106.png 705411632.107.png 705411632.108.png 705411632.109.png 705411632.110.png 705411632.112.png 705411632.113.png 705411632.114.png 705411632.115.png 705411632.116.png 705411632.117.png 705411632.118.png 705411632.119.png 705411632.120.png 705411632.121.png 705411632.123.png 705411632.124.png 705411632.125.png 705411632.126.png 705411632.127.png 705411632.128.png 705411632.129.png 705411632.130.png 705411632.131.png 705411632.132.png 705411632.134.png 705411632.135.png 705411632.136.png 705411632.137.png 705411632.138.png 705411632.139.png 705411632.140.png 705411632.141.png 705411632.142.png 705411632.143.png 705411632.145.png 705411632.146.png 705411632.147.png 705411632.148.png 705411632.149.png 705411632.150.png 705411632.151.png 705411632.152.png 705411632.153.png 705411632.154.png 705411632.156.png 705411632.157.png 705411632.158.png 705411632.159.png 705411632.160.png 705411632.161.png 705411632.162.png 705411632.163.png 705411632.164.png 705411632.165.png 705411632.167.png 705411632.168.png 705411632.169.png 705411632.170.png 705411632.171.png 705411632.172.png 705411632.173.png 705411632.174.png 705411632.175.png 705411632.176.png 705411632.178.png 705411632.179.png 705411632.180.png 705411632.181.png 705411632.182.png 705411632.183.png 705411632.184.png 705411632.185.png 705411632.186.png 705411632.187.png 705411632.189.png 705411632.190.png 705411632.191.png 705411632.192.png 705411632.193.png 705411632.194.png 705411632.195.png 705411632.196.png 705411632.197.png 705411632.198.png 705411632.200.png 705411632.201.png 705411632.202.png 705411632.203.png 705411632.204.png 705411632.205.png 705411632.206.png 705411632.207.png 705411632.208.png 705411632.209.png 705411632.211.png 705411632.212.png 705411632.213.png 705411632.214.png 705411632.215.png 705411632.216.png 705411632.217.png 705411632.218.png 705411632.219.png 705411632.220.png 705411632.222.png 705411632.223.png 705411632.224.png 705411632.225.png 705411632.226.png 705411632.227.png 705411632.228.png 705411632.229.png 705411632.230.png 705411632.231.png 705411632.233.png 705411632.234.png 705411632.235.png 705411632.236.png 705411632.237.png 705411632.238.png 705411632.239.png 705411632.240.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin