„GRUPY KONFLIKTOWE, KONFLIKTY MIĘDZY GRUPAMI I SPOŁECZNA ZMIANA”
„NOWOCZESNY KONFLIKT SPOŁECZNY”
KONFLIKT – nieuchronna konsekwencja nierównego podziału władzy w zrzeszeniach
FUNKCJE KONFLIKTU SPOŁECZNEGO
a) może on zniszczyć stabilność społeczną i być czymś złym, gdyż stabilność jest dobra
b) może być dowodem załamania się kontroli społecznej i dlatego świadczyć o zasadniczej niestabilności porządku społecznego
- może być dysfunkcjonalny lub charakterystyczne dla niewłaściwie zintegrowanego społeczeństwa
- konflikt miedzy grupami nie może przestać istnieć, tylko dlatego, że się tego chce (Dubin) – ponieważ jest faktem, raczej wzmacnia stabilność systemów niż jej zagraża
Konflikt to podstawowa kategoria modelu przymusu:
a) przyczynia się do integracji „systemów” społecznych: usuwa elementy powodujące rozpad związku – przywraca jedność (integruje i stabilizuje);
b) powoduje zmiany: zapobiega kostnieniu systemu społecznego, poprzez wprowadzanie innowacji i kreatywności; Konflikt wartości i interesów, napięcie miedzy tym co jest, a co według niektórych powinno być, a także między utrwalonymi interesami a nowymi warstwami i grupami domagającymi się udziału we władzy, bogactwie i statucie, przyczyniał się do wzrostu witalności. (Coser)
TRWAŁY KONFLIK MIEDZY GRUPAMI BĘDZIEMY UWAŻAĆ ZA ISTOTEN NARZĘDZIE NADAWANIA KIERUNKU ZMIANIE SPOŁECZNEJ: społ. to w gruncie rzeczy twory historyczne, które wymagają siły napędowej, jaka jest konflikt, i odwrotnie, ponieważ istnieje konflikt, następuje też zmiana historyczna i rozwój.
- konflikt jest wszechobecny, istnieje wszędzie tam, gdzie istnieje życie, dot. wszystkiego co wiąże się z kreatywnością, innowacją (są to wypadkowe działań konfliktowych między jednostka a jednostka, grupa a grupą)
- Durkheim - nie ma powodu, by rozróżniać pojecie rywalizacji i konfliktu, ponieważ obydwa wiążą się z próba zdobycia rzadkich zasobów; będące w konflikcie gr. interesu rywalizują o władzę.
- nie ma powodu by rozróżniać zmiany w obrębie systemu, od zmiany systemu, ponieważ system nie stanowi tu układu odniesienia
- przejawy konfliktu klasowego – np. spory płacowe- czyli starcie interesów dot. podziału zwierzchnictwa w zrzeszeniach
CO WPŁYWA NA KONKRETNY KSZTAŁT KONFLIKTU, DECYDUJE O NATEŻENIU I GWAŁTOWNOŚCI, czyli empirycznym zróżnicowaniu?
· Natężenie – odnosi się do wypadkowych energii i stopnia zaangażowania stron konfliktu; mówimy o wysokim natężeniu, jeśli dla jego stron koszt zwycięstwa lub porażki jest wysoki; oraz jeśli indywidualnie uczestnicy angażują się dużą częścią osobowości
· Gwałtowność – dotyczy raczej jego przejawów niż przyczyn; to kwestia wyboru broni jaką będą się posługiwać gr, konfliktowe; zawierają się tu zarówno dyskusje i debaty jak i wojny
Czynniki wpływające na natężenie i gwałtowność konfliktu:
· Warunki organizacji – mało ważne
· Pluralizm i nakładanie się konfliktów – 2 wymiary: a) oddzielenie bądź połączenie konfliktów typu klasowego w różnych zrzeszeniach (państwa, przemysł, Kościół) – dysocjacja tych 3 zrzeszeń, np. robotnicy są zarazem zwykłymi członkami Kościoła, Kościół jest związany z rządzącymi państwem – konflikty klasowe tych różnych zrzeszeń nakładają się na siebie (personel różnych grup konfliktowy jest taki sam);
- gwałtowność – pluralizm i nakładanie się nie mają większego wpływy, ewentualnie korelacja ujemna
- natężenie – dodatnia korelacja miedzy nakładaniem się konfliktów, a ich natężeniem; gdy gr. konfliktowe spotykają się w kilku zrzeszeniach i kilku starciach, wydatkowana w nich energia łączy się i pojawia się jeden nadrzędny konflikt interesów;
· Zwierzchnictwo oraz podział nagród i udogodnień – status ekonomiczny – pozycja w kategoriach nagród związanych ze sferą zawodową; os. Zajmujące dominujące pozycje, cieszą się wyższym statusem ekonomicznym – zwierzchnictwo;
- gwałtowność – bo nakładanie się statusu i zwierzchnictwa
- natężenie – im niższa korelacja miedzy pozycją zwierzchnictwa a innymi aspektami statusu społ – ekon, tym mniejsze będzie natężenie konfliktów klasowych i vice versa
· Ruchliwość społeczna – ruchliwość międzypokoleniowa na początku życia zawodowego oraz w czasie trwania życia zawodowego – tam gdzie personel klas zmienia się tylko miedzy pokoleniami, istnieje wystarczający stopień stabilności, by mogły się wytworzyć opozycyjne grupy interesu; tworzą się 2 grupy klas: arystokratyczna – klasa zamknięta, bo kryteria zwierzchnictwa są przypisane z urodzenia oraz demokratyczna – otwarta, ponieważ osoby pełniące władzę, są rekrutowane w każdym pokoleniu (elita).
- natężenie – im bardziej otwarte klasy, tym mniejsze natężenie
- ruchliwość wewnątrzpokoleniowa – jeśli człowiek może dowolnie zmieniać przynależność klasową, lub nawet jest do tego przymuszany, to uniemożliwia to tworzenie się klas i konfliktów klasowych; - jednak ten typ bezklasowości jest przypadkiem granicznym, który zawsze zmierza do samo zniesienia, więc można go zignorować
· Regulacja konfliktu klasowego – ma największy wpływ na gwałtowność;
Regulacja ≠ rozwiązanie ≠ stłumienie
Regulacja (kontrolowanie) – takie formy kontrolowania konfliktu, które dot. raczej sposobów wyrażania konf. Niż przyczyn i sugerują ciągle istnienie antagonizmów interesów i grup. Skuteczna regulacja wymaga 3 czynników:
1. Obydwie strony musza zaakceptować konieczność i rzeczywistość sytuacji – obydwie strony akceptują to czym jest ich konflikt, a mianowicie nieuniknioną pochodną struktury zwierzchnictwa w zrzeszeniach.
2. Organizacja grup interesu – muszą się skrystalizować
3. Strony konfliktu musza ustalić formalne reguły gry, które stanowią ramy ich relacji – takie normy postępowania, które obowiązują uczestników, nie decydując o wyniku walki;
FORMY REGULACJI KONFLIKTÓW:
· Koncyliacja – chęć prowadzenia konfliktu we względnie pokojowy sposób i wg pewnego schematu (instytucje parlamentarne), instytucje te muszą spełniać 4 standardy: 1. Muszą być autonomiczne 2. Muszą być monopolistyczne 3. Ich decyzje maja pełną władze 4. Muszą być demokratyczne (obiektywne)
Ø Wiążą się ze znacznym zmniejszeniem gwałtowności
Mediacja – najgłodniejsza forma zewnętrze ingerencji; obie strony zgadzają się skonsultować z os. Z zewnątrz, ale jej porada nie jest dla stron wiążąca; 5 korzystnych skutków: 1. Zmniejszenie poziomu irracjonalności 2. Eliminacja nieracjonalności 3. Poszukiwanie rozwiązań 4. Pomoc w gonnym wycofaniu się z konfliktu 5. Podniesienie kosztów konfliktu
Arbitraż – 2 rodzaje, które różnią się zobowiązaniem wobec arbitra: 1. Story są zobowiązane wezwać w przypadku załamania się koncyliacji i mediacji i wtedy mogą zaakceptować lub odrzuć jego decyzję 2. Mogą wezwać go od razu, ale wtedy muszą zaakceptować jego decyzję
Ø Są to doskonałe mechanizmy dążące do zmniejszenia natężenia konfliktu
KONFLIKT PODKLASOWY
- lata osiemdziesiąte – wysoki wskaźnik wzrostu gospodarczego a jednocześnie wysokie bezrobocie – bo a) większa produktywność ta sama liczbą rąk b) zmniejszenie ilości pracowników a produktywność ta sama
- praca staje się problemem społecznym, bo gdy jej nie posiadasz, nie masz dostępu do zasobów i jestem wykluczony np. wzrost bezrobotnych
- kiedyś praca była obowiązkiem, dziś jest przywilejem
- żyjemy w społeczeństwie pracy, bo bycie bezrobotnym niszczy szacunek człowieka do samego siebie
JAK Z TYM WALCZYĆ:
- peryferyjne i drugorzędne pozycje zawodowe
PODKLASA:
- Po to by powstała podklasa, musza zachodzić systematyczne procesy jej wchłaniania się, określania się i zachowań
- Główne cechy charakterystyczne: długotrwałe bezrobocie, brak kwalifikacji, zamieszkiwanie w szczególnych rejonach miast (izolacja), często są to grupy mniejszościowe, liczne patologie społeczne
- ludzie na marginesie – Ala ma w tekście J
- współcześnie w Europie nie istnieje konflikt klasowy w klasycznym rozumieniu – walkę klasową zastępuje indywidualne ruchliwość społeczna
-niższe warstwy wykazują się raczej „wściekłą buntowniczością” niż organizują się w obronie interesów – można to nazwać „ konfliktem sytuacyjnym”
goffu