GĄBKI
Królestwo: Animalia
Typ: PORIFERA (SPONGIAE)
typ prymitywnych, beztkankowych zwierząt wyłącznie wodnych, najczęściejmorskich, osiadłych, zwykle kolonijnych, o nieregularnym i najczęściej zmiennym kształcie.
Gąbki cechują trzy typy budowy ciała:
1) ascon - jeden z typów morfologicznych gąbek, który charakteryzuje się najbardziej nieskomplikowaną budową. Na szczycie ciała znajduje się oskulum prowadzący do jamy pragastralnej, a po bokach porocyty. Ciało tworzą dwie warstwy komórek: okrywająca (dermalna) i wewnętrzna (choanodermalna), między którymi znajduje się mezoglea.\
2) sycon- jeden z typów morfologicznych gąbek, który charakteryzuje się zwiększoną w stosunku do askonu długością i liczbą kanałów przebijających ciało gąbki oraz sfałdowanymi ścianami wewnętrznymi (choanoderma).
3) leucon- charakteryzuje się największą komplikacją planu budowy ciała – wykształconym systemem komór rozmieszczonych w skomplikowany sposób, otoczonych przez choanocyty znajdujące się w komorach wiciowych. W konsekwencji spongocel zostaje silnie ograniczony i wyściełany jest komórkami pochodzącymi z warstwy zewnętrznej (endopinakoderma).
Ciało gąbki przypomina worek z otworem na górnym biegunie, który nosi nazwę otworu wyrzutowego (oskulum). Jama wewnętrzna to spongocel – (jama pragastralna). Woda z drobnym pokarmem do wnętrza gąbki wpływa za pośrednictwem porów, które tworzą kanały wewnątrz komórek zwane porami lub przestrzeń między zespołami komórek. Kanały nazywane są wtedy ostiami.
porocyty – doprowadzają wodę do spongocelu, komórki kształtu cylindrycznego z kanałem przechodzącym przez ich środek, wyglądem przypominają rurkę ustawioną prostopadle do długiej osi ciała. Zewnętrzny otwór takiej komórki może być zamykany. Występują u gąbek o budowie typu askon.
IGŁY Gąbek:
1) monaksony
2) triaksony
3) tetraksony
4) desmy
GROMADA: DEMOSPONGEA
RODZAJ:
1) Astylospongia
- kulisty kształt
- spongocel(wewnętrzna jama gąbek)- płytki, zredukowany
- pory inhalacyjne- ułożone, nieregularne
- pory ekshalacyjne- w spongocelu
2) Cnemidiastrum
- zróżnicowany kształt
- spongocel- drobnie wykształcony, waski
- pory inhalacyjne- na powierzchni zew. ściany
-kanaly ekshalacyjne- ułozone promieniście (przekrój poprzeczny)
[od autora: xD wyglądem przypomina kurkę- grzyb]
GROMADA: HYALOSPONGEA
Rodzaj: Craticularia
- forma stożkowa, pucharka
- pory na obu powierzchniach rozmieszczone regularnie w poziomych i pionowych rzędach.
GROMADA: SCLEROSPONGEA
Rodzaj:
1) Stromatopora
- laminy (elementy poziome)
-słupki (pila?) prostopadłe względem siebie
- astrorizy- przypowierzchniowe systemy gwieździste rozgałęzionych kanałów (odciski kanałów ekshalacyjnych)
- szkielet masywny- bulasty
2) Amphipora
- szkielet gałązkowy lub w formie pojedyńczego patyczka
-przekrój poprzeczny i podłużny- kanał osiowy i siateczkowata struktura.
JAMOCHŁONY
Typ: COELENTERATA
P-typ: Cnidaria
Gromada: Anthoza
- bentos osiadły
- środowisko morskie
- osobnicze i kolonijne
- pokolenie polipa
- szkielet mineralny(CaCO3) – organiczny (chityna, kolagen)
Typy kolonijne:
1) blokoidalna
2) cerioidalna
3)dendroidalna (drzewkowata)
4) łancuszkowata
5)tamnasteroidalna
P- gromada: Zoantharia
Rząd: Rugosa
- forma osobnicza i kolonialna
-szkielet kalcytowy
I strefa tabularna
II tabularium i disapetarium
III tabularium, disapetarium, columella [nie wiem co to jest]
Rodzaj: Calceola
- forma osobnicza
-trójkątny kształt
-kielich głęboki, zamykany wieczkiem
-denka wklęsłe
-septa krótkie
- jest to skamieniałość przewodnia
Rząd: Scleractinia
1) Flabellum
-koralit wachlarzowaty
- septa z brodawkami
-struktura osiowa
-teka z żeberkami
2) Thamnastrea
-[ nie mam opsiu ]
P- gromada: Tabulata
1) Halysites
- koralowina- korality owalne, połączone mikrokoralitami
- łańcuszkowaty kształt
-denka wypukłe
2) Favosites
- typ kolonialny: cerioidalna
- denka płaskie
- septa szczątkowe (kolce)
- teki porowate
POJĘCIA:
Procesy fosylizacyjne- suma procesów, którym uległy martwe organizmy lub ich fragmenty albo ślady ich działania (np. tropy) przechodząc w stan kopalny. Najkorzystniejsze warunki do rozpoczęcia procesu fosylizacji panują w środowisku wodnym. Największe szanse na fosylizację mają organizmy o twardym szkielecie zewnętrznym lub wewnętrznym. Podstawowym warunkiem fosylizacji jest szybkie przykrycie szczątków martwych organizmów osadem, co odcina dostęp tlenu (tlen powoduje szybki rozkład organizmu), chroni przed padlinożercami i uszkodzeniami mechanicznymi, a także umożliwia przemiany chemiczne lub mineralogiczne szczątków. W czasie twardnienia osadów często dochodzi do zniekształceń szczątków. Organizmy rzadko zachowują się w stanie nieuszkodzonym. Dochodzi do tego w szczególnych warunkach, np. wskutek zamrożenia.
Fosylizacja zachodzi wskutek procesów tj. :
Karbonizacja- inaczej uwęglenie, to proces, w którym następuje stopniowy wzrost procentowy zawartości pierwiastka C, a zmniejsza się zawartość innych pierwiatków np. H2
Sylifikacja-inaczej skrzemionkowanie, proces polegający na przenikaniu roztworu krzemionki do wolnych przestrzeni w skale drobnoziarnistej np. wapieni lub do szczątków organicznych np. drewna.
Pirytyzacja – proces zastępowania pierwotnej substancji chemicznej, budującej części twarde organizmu, przez piryt (FeS2) w czasie fosylizacji skamieniałości.
Inne procesy: dolomityzacja, kalcytyzacja.
Skamieniałości strukturalne- autentyczne fragmenty szkieletowe zwierząt, roślin.
Skamieniałości śladowe- (ichno skamieniałości)- skamieniały ślad działalności życiowej
np. ślad pełzania robaka, zewierzęta drążące w skałach…
alcia4