układ nerwowy.doc

Zadaniem układu nerwowego jest nadzorowanie czynności narządów wewnętrznych żywego organizmu oraz umożliwianie mu kontaktów ze światem zewnętrznym. Układ nerwowy dzieli się na część ośrodkową (mózgowie i rdzeń kręgowy) oraz część obwodową - układ nerwów i zakończeń nerwowych.
Mózgowie jest zróżnicowaną strukturą: w jej skład wchodzi mózg, móżdzek, międzymózgowie, śródmózgowie, most i rdzeń przedłużony. Każda z wymienionych części mózgowia ma do wypełnienia określone funkcje, wykazując samodzielność i niezależność wynikającą z filogenetycznej przeszłości. Jest jednak zachowana w strukturze mózgowia hierarchia zarówno anatomiczna jak i czynnościowa, ponieważ jego najważniejszą częścią, stanowiącą najwyższą instancję, jest mózg. W korze mózgowej analizowane są i przetwarzane bodźce pochodzące z narządów zmysłów, narządów wewnętrznych i układów podkorowych. Kora jest siedliskiem inteligencji, pamięci i osobowości.

Mózg - najważniejsza centralna część ośrodkowego układu nerwowego u kręgowców, w tym u człowieka. Najważniejsze jego funkcje to sterowanie, nadzorowanie działania, homeostaza organizmu (m.in. częstość akcji serca, ciśnienie tętnicze krwi, równowaga wodno-elektrolitowa, temperatura ciała), a także wyższe funkcje nerwowe (funkcje poznawcze, popędowe, pamięć i uczenie się).Mózg bardziej zaawansowanych ewolucyjnie kręgowców można ogólnie podzielić na: korę mózgową, istotę białą oraz jądra podkorowe. Najwyraźniej wykształcone są pofałdowane, półkule mózgowe. Mózg jest ochraniany kostną pokrywą - czaszką.

Międzymózgowie część mózgowia kręgowców zawierająca trzecią komorę mózgu. Po obu stronach zlokalizowane jest wzgórze podzielone na wiele jąder. Do tylnej powierzchni wzgórza przywierają ciała kolankowate  zawzgórza. Sklepienie trzeciej komory (nadwzgórze różnicuje się na narządy szyszynkowe: szyszynkę, narząd przyszyszynkowy, czołowy i ciemieniowy. Dno trzeciej komory składa się z części wzrokowej (przysadka), lejek, pasma wzrokowe  i ich skrzyżowanie i sutkowatej. Międzymózgowie położone jest między spoidłem mózgu przednim i tylnym Funkcje: Ośrodek regulacji metabolizmu ,otrzymywanie informacji czuciowych ze wszystkich układów czuciowych z wyjątkiem węchowego i wysyłanie połączenia do kory, jąder podstawy i podwzgórza, bardzo istotna rola w integracji informacji czuciowych i ruchowych., Wzgórze jest podstawowym ośrodkiem czucia powierzchniowego, Narządy szyszynkowe pełnią funkcję wewnątrzwydzielniczą lub są wrażliwe na światło, Podwzgórze jest nadrzędnym ośrodkiem układu autonomicznego, Przysadka jest między innymi gruczołem dokrewnym.

Śródmózgowie środkowa część mózgu u kręgowców, w której znajduje się tzw. wodociąg mózgu zwany też wodociągiem Sylwiusza łączący III i IV komorę mózgową. Śródmózgowie łączy się z móżdżkiem i rdzeniem przedłużonym oraz z międzymózgowiem. U ssaków część grzbietowa śródmózgowia utworzona jest przez blaszkę czworaczą w której wyróżnia się wzgórki przednie i tylne lub pokrywę wzrokową zróżnicowaną na ciałka bliźniacze czyli płaty wzrokowe u pozostałych kręgowców

Rdzeń przedłużony - część mózgu (dokładniej tyłomózgowia) o kształcie ściętego stożka, łączy rdzeń kręgowy z móżdżkiem. Skupione są w nim ośrodki nerwowe odpowiedzialne za funkcje odruchowe: ośrodek oddechowy, ośrodek ruchowy, ośrodek naczynioruchowy, ośrodek sercowy, ośrodek ssania, ośrodek żucia, ośrodek połykania, a także ośrodki odpowiedzialne za: wymioty, kichanie, kaszel, ziewanie, wydzielanie potu. Po przejściu przez otwór wielki czaszki rdzeń kręgowy przechodzi w rdzeń przedłużony, który leży w okolicy podstawnej kości potylicznej i jest przykryty przez półkule móżdżku. W dolnej części rdzenia przedłużonego jest umiejscowiony kanał środkowy będący kontynuacją kanału środkowego rdzenia kręgowego. Kanał środkowy rdzenia przedłużonego w górnej części przechodzi w dno komory czwartej mózgowia. Na powierzchni brzusznej widoczne są piramidy zawierające drogi piramidowe, które są od siebie oddzielone przez szczelinę pośrodkową przednią, w najniższej części szczelina ta zaciera się w miejscu, gdzie krzyżują się włókna dróg piramidowych tworząc skrzyżowanie piramid. Po bokach piramid znajdują się owalne uwypuklenia, tzw. Oliwki. Wewnątrz rdzenia przedłużonego istota szara jest nieregularnie rozmieszczona. W przekroju poprzecznym można wyróżnić część brzuszną, która zawiera w sobie drogi rozpoczynające się w korze mózgowej oraz grzbietową, w której znajduje się twór siatkowaty oraz jądra istoty szarej. W części tylnej r.p. znajduje się jądra smukłe i klinowate, w których kończą się włókna czuciowe pęczków smukłego i klinowatego.

Kresomózgowie - część mózgu obejmująca półkule mózgu, spoidła mózgu (w tym ciało modzelowate), blaszkę krańcową, jądra podstawne oraz węchomózgowie. Kresomózgowie nadzoruje większość czynności fizycznych i umysłowych. Różne obszary kresomózgowia są odpowiedzialne za rozmaite reakcje świadome .Kresomózgowie skupia ponad połowę neurytów, zbudowane jest z dwóch półkul mózgowych oddzielonych podłużną szczeliną. Powierzchnię mózgu tworzą silne fałdy zwane zakrętami, porozdzielane bruzdami