Małgorzata Kowalska
ABC HISTORII MUZYKI
MUSICA JAGELLONICA KRAKÓW 2001
Redakcja:
Danuta Ambrożewicz
Korekta: Krzysztof Porosło
Projekt okładki: Alina Mokrzycka-Juruś
© Copyright by Musica lagellonica & Małgorzata Kowalska Kraków, Poland 2001
ISBN 83-7099-102-5
Środek dydaktyczny zalecany do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego Numer zalecenia: 1/2001
Musica lagellonica Sp. z o.o. ul. Westerplatte 10 31-033 Kraków
Druk: Zakład Poligraficzny UJ, Kraków, ul. Czapskich 4
Spis treści
(numery stron tak jak w dokumencie worda)
Przedmowa 11
Prolog 12
Historia muzyki jako nauka 12
Periodyzacja dziejów muzyki 12
Początki muzyki 13
STAROŻYTNOŚĆ 14
Grecja 14
Znaczenie Grecji w obszarze kultur starożytnych 14
System dźwiękowy i notacyjny 15
Instrumenty muzyczne 16
Formy i gatunki 17
Zabytki muzyczne 19
Rzym 19
Izrael 20
Kultura muzyczna w innych ośrodkach 20
ŚREDNIOWIECZE 21
Periodyzacja epoki średniowiecza. Rola Kościoła w średniowiecznej Europie 21
Monodia średniowieczna - chorał gregoriański 22
Geneza i zakres nazwy „chorał gregoriański" 22
Cechy chorału gregoriańskiego 23
Msza 27
Oficjum 28
Tropy i sekwencje 28
Dramat liturgiczny 29
Systematyka śpiewów chorałowych 30
Muzyka świecka wczesnego średniowiecza 31
Muzyka Kościoła wschodniego 31
Początki wielogłosowości europejskiej - organum 31
Ars antioua 33
Geneza nazwy. Ewolucja organum. Klauzula, konduktus 33
Początki motetu średniowiecznego 35
Rozwój notacji 36
Muzyka świecka — trubadurzy i truwerzy 37
Ars nova 38
Ośrodki, twórcy, gatunki, rozwój notacji menzuralnej 38
Motet izorytmiczny 39
Wielogłosowa msza cykliczna 40
Muzyka świecka 40
Linearyzm polifonii średniowiecznej 42
Teoria muzyki w średniowieczu 42
Między średniowieczem a renesansem - okres burgundzki 44
Muzyka polska w średniowieczu 45
Kultura muzyczna w Polsce pogańskiej 45
W kręgu chorału gregoriańskiego 45
Ars antiąua w muzyce polskiej 47
Polska ars nova 49
Na przełomie średniowiecza i renesansu 51
RENESANS 55
,, Odrodzenie" czy nowa epoka w muzyce? Geneza nazwy epoki, granice czasowe, ośrodki, twórcy 55
Ogólna charakterystyka epoki renesansu 57
Muzyka religijna – podstawowe formy i najwybitniejsi twórcy 61
Motet 61
Msza 64
Kanon 68
Świecka muzyka wokalna 70
Pieśń 72
Madrygał 75
Muzyka instrumentalna 79
Renesans w muzyce polskiej 85
Polska kultura muzyczna w XVI wieku a europejski uniwersalizm sztuki 85
Organizacja życia muzycznego w XVI–wiecznej Polsce 87
Teoria muzyki w 1. połowie XVI wieku 89
Twórczość muzyczna w XVI wieku 90
Tabulatury organowe z 1. połowy XVI wieku 91
Msze i motety w 2. połowie XVI wieku 92
Pieśń w 2. połowie XVI wieku 93
Muzyka instrumentalna 95
Twórczość Mikołaja Zieleńskiego 97
BAROK 98
Geneza nazwy epoki, granice czasowe, periodyzacja. 98
Barokowa sztuka akompaniamentu improwizowanego - basso continuo 99
Formy i gatunki barokowe 101
Przemiany tonalne i temperacja stroju muzycznego 103
Muzyka wokalno-instrumentalna 104
Opera 104
Oratorium 108
Pasja 110
Kantata 111
Angielski anthem 113
Msza 113
Muzyka instrumentalna 115
Rozwój instrumentarium. Nowe funkcje instrumentów. Formy, gatunki 115
Sonata 117
Concerto grosso 119
Koncert solowy 121
Suita 123
Wariacyjność w muzyce baroku 124
Fascynacja polifonią instrumentalną 126
Dwie największe indywidualności epoki baroku - Bach i Handel 127
Johann Sebastian Bach 128
Utwory wokalno-instrumentalne 129
Utwory instrumentalne 132
Georg Friedrich Handel 134
Utwory wokalno-instrumentalne 135
Utwory instrumentalne 139
Muzyka polskiego baroku 140
Główne zagadnienia — uwarunkowania historyczne, ośrodki, organizacja życia muzycznego, styl dawny i nowy 140
Twórczość wokalno-instrumentalna 142
Twórczość instrumentalna 148
PRZEŁOM BAROKU I KLASYCYZMU 149
Specyficzne przemiany stylistyczne 149
Twórczość operowa 151
Muzyka klawesynistów francuskich 152
Klawesynowa twórczość Domenica Scarlattiego 153
Twórczość synów Johanna Sebastiana Bacha 154
Szkoły przedklasyczne 155
KLASYCYZM 158
Założenia estetyczne i cechy klasycyzmu w muzyce 158
Reforma operowa Christopha Willibalda Glucka 162
Klasycy wiedeńscy 164
Muzyka instrumentalna 166
Symfonia 166
Gatunki kameralne 174
Koncert instrumentalny 177
Sonata fortepianowa 180
Temat z wariacjami i technika wariacyjna 183
Muzyka wokalno-instrumentalna 184
Kompozytorzy współcześni klasykom wiedeńskim 189
Klasycyzm w muzyce polskiej 191
Warunki życia muzycznego w Polsce w 2. połowie XVIII wieku 191
Muzyka sceniczna 192
...
rohen