„JESTEM MAŁYM ARTYSTĄ”
„Każdy człowiek jest na swój sposób artystą”
opracowała:
mgr Anna Paligaca
W każdym dziecku kryją się zdolności, siła wyobraźni i kreatywność, trzeba je tylko ożywić, rozwijać i wspierać.
Program „Jestem małym artystą” jest wyrazem zainteresowania i troski o dziecko oraz o rozwój jego zdolności. Jednym z wielu zadań przedszkola jest stymulowanie rozwoju takich zdolności dzieci, dzięki którym kształtują one swoją osobowość, zwiększając szansę powodzenia w szkole i w życiu. Ma ono również stworzyć dzieciom warunki, w których znajdą odwagę, aby podjąć wyzwania i wykorzystać własne możliwości.
Uniwersalnym sposobem wspomagającym wszechstronny rozwój dziecka, w tym osobowość twórczą, są zajęcia plastyczne.
Realizacja programu przyczyni się do ogólnego rozwoju dziecka, wielowarstwowego poznawania przez niego rzeczywistości. Pozwoli na rozwój zdolności i indywidualności dziecka, a także na przeżywanie przez niego radości i szczęścia. Umożliwi mu aktywne poznawanie świata zgodnie z jego potrzebami, zainteresowaniami i dążeniami.
Program zawiera:
q główne cele edukacyjne oraz wskaźniki osiągnięcia założonych celów;
q materiał nauczania i uczenia
q sposoby rozwijania ekspresji plastycznej dzieci i warunki realizacji
q przykładowe działania twórcze z dziećmi;
q propozycje literatury pomocnej w organizacji zajęć plastycznych.
Program „Jestem małym artystą” może być realizowany w każdej placówce przedszkolnej z małą grupą dzieci (6-10 osób) 5, 6 – letnich, które wykazują uzdolnienia i zainteresowania plastyczne.
Każde dziecko rodzi się z wieloma możliwościami, do grupy których zaliczane są także zdolności. Tak naprawdę przeważająca większość dzieci jest uzdolniona, różnią się one między sobą rodzajami zdolności oraz wielkością potencjałów, które w późniejszym czasie umożliwiają maksymalny poziom rozwoju zdolności jednostki. Zróżnicowanie biologiczne występujące na początku życia zwiększa się znacznie w trakcie rozwoju dziecka. Związane jest to z jednej strony z uwarunkowaniami środowiska, a z drugiej strony z warunkami osobowościowymi dzieci, które mogą spowodować nierównomierny rozwój możliwości.
Uważa się, że tyle jest różnych zdolności, ile jest rodzajów aktywności człowieka, co oznacza, że każdy człowiek może i powinien rozwijać swoje zdolności w maksymalnym dla niego poziomie.
Twórcza aktywność dziecka wynika z potrzeby wyrażania siebie, swoich myśli, uczuć i przeżyć. Jego wewnętrzny świat jest możliwy do ujawnienia poprzez różnorodne formy ekspresji słownej, ruchowej, muzycznej i plastycznej.
Twórczość plastyczna jest jedną z ważniejszych form działalności dziecka w wieku przedszkolnym. Poprzez rysunek i inne prace plastyczne poznajemy naszego wychowanka: jego emocje, rozwój intelektualny, zainteresowania.
Dzieciństwo, to taki okres w życiu, w którym wszystko jest ciekawe, kiedy ruchliwość i energia, chęć poznania i samodzielnego działania jest niespożyta. Czas dziecka spędzony w sposób twórczy, pełen radości i niespodzianek, będzie procentował w jego dorosłym życiu. Dlatego też zrodził się pomysł opracowania programu edukacyjnego dla dzieci uzdolnionych plastycznie przeznaczony do realizacji w przedszkolu w formie zajęć indywidualnych.
Sztuka dla niektórych dzieci może być terapią, dla innych realizowaniem siebie i rozwijaniem talentów, ale dla wszystkich dzieci powinna być znakomitą zabawą.
Głównym celem tego programu jest wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka w zakresie:
q jego wrodzonych możliwości twórczych,
q poznawania i wyrażania siebie w formie ekspresji plastycznej,
q kształtowania twórczej postawy.
Z celów i zadań ogólnych wynikają cele i zadania szczegółowe, które ukierunkowują działalność nauczyciela oraz odpowiadają potrzebom i oczekiwaniom rozwojowym dziecka działającego w sposób aktywny i twórczy.
Do celów szczegółowych należą:
q uwrażliwianie na piękno otaczającego świata;
q wzbudzanie przeżyć estetycznych;
q wspieranie aktywności plastycznej poprzez wyposażanie dzieci w różne środki wyrazu,
q wyrażanie przeżyć i wiedzy o otaczającym świecie za pomocą różnych środków i technik plastycznych,
q wzbogacanie przeżyć i wyzwalanie emocji dzieci,
q stwarzanie swobodnej, akceptującej i twórczej atmosfery,
q odkrywanie przez dzieci własnych możliwości twórczych,
q rozwijanie wrażliwości estetycznej,
q rozwijanie umiejętności odbierania przedmiotów i zjawisk w sposób polisensoryczny,
q rozwijanie dyspozycji psychicznych – samodzielności, wytrwałości, umiejętności planowania, dokonywania właściwych wyborów,
q obcowanie ze sztuką,
q obcowanie z przyrodą w różnych porach roku,
q poznawanie różnych technik plastycznych.
WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘCIA ZAŁOŻONYCH CELÓW
Dziecko:
q jest aktywne, chętnie podejmuje działania, tworzy i wyraża siebie;
q wyraża swoje przeżycia i wiedzę za pomocą różnych środków wyrazu;
q zna swoje możliwości twórcze;
q zna różne techniki plastyczne;
q jest samodzielne i wytrwałe;
q jest pomysłowe i oryginalne;
q jest pełne inicjatywy i inwencji;
q stosuje wiele kolorów i kształtów;
q prawidłowo posługuje się różnymi przyborami plastycznymi;
q umiejętnie planuje pracę;
q pracuje z ochotą i radością;
q ogląda, dostrzega i analizuje różne zjawiska, odtwarza je w pracach rysunkowych i malarskich;
q ogląda, dostrzega i analizuje dzieła plastyczne.
ZADANIA NAUCZYCIELA
Nauczyciel w czasie pobytu dziecka w przedszkolu tak powinien planować czas, aby miała miejsce swobodna działalność dziecka. Dzieci powinny mieć czas na doświadczenie, eksperymentowanie. Rola nauczyciela musi sprowadzać się do zachęcania wychowanka do tworzenia, odkrywania, wypowiadania się na swój dziecięcy sposób.
Wspierająca działania dzieci rola nauczyciela powinna polegać na:
q budowaniu poczucia bezpieczeństwa;
q budowaniu poczucia swobody pracy;
q inspirowaniu do pracy twórczej poprzez wyzwalanie ciekawości i aktywności;
q tworzeniu klimatu sprzyjającego pracy twórczej;
q zaspokojeniu potrzeby bezpieczeństwa, akceptacji, uznania, przynależności;
q tworzeniu sytuacji edukacyjnych sprzyjających rozwiązywaniu problemów plastycznych w sposób twórczy;
q organizowaniu miejsca pracy do działań plastycznych, zawierające różnorodne materiały;
q zachęcaniu do samodzielnego myślenia i rozwiązywania zadań;
q motywowaniu dzieci, rozbudzaniu ich ciekawości, wyobraźni, zachęcaniu do samodzielnego generowania oryginalnych pomysłów;
q zapewnieniu dziecku pozytywnych przeżyć;
q docenianiu wkładu pracy poszczególnych dzieci;
q podążaniu za grupą w sensie bycia otwartym na potrzeby grupy.
Nauczyciel powinien mieć świadomość celu prowadzonych zajęć, być autentycznym w kontaktach z dziećmi, przez cały czas obserwować grupę, dobierać ćwiczenia umożliwiające nabywanie nowych doświadczeń w pracy, nowych wrażeń. Powinien być wrażliwy i empatyczny w stosunku do dzieci, mieć elastyczne podejście do proponowanych dzieciom zajęć.
Aby prowadzone zajęcia przyniosły efekt w postaci rozwiniętej wyobraźni twórczej i pomysłowości, nauczyciel powinien prowadzić je systematycznie.
Dzieciom potrzebny jest nauczyciel przyjacielski, łagodny i sprawiedliwy, pragnący im pomóc w rozwiązywaniu problemów, interesujący się tym co rysują, ale nie zakładający nigdy z góry, jak powinien wyglądać rysunek, koncentrujący się na pobudzaniu ich do poszukiwań, a nie za nie myślący.
Nauczyciel na zajęciach plastycznych wchodzi razem z dzieckiem w świat sztuki i jej wartości, będąc przewodnikiem i współtowarzyszem poszukiwań – wychowuje przez sztukę.
SPOSOBY ROZWIJANIA EKSPRESJI PLASTYCZNEJ DZIECI
I WARUNKI REALIZACJI
Rozwijanie ekspresji plastycznej dziecka w przedszkolu polega na:
q kształtowaniu zaangażowanej postawy wobec otaczającego świata oraz uwrażliwianiu na piękno i wzbudzaniu przeżyć estetycznych;
q pobudzaniu inicjatywy i inwencji w spontanicznej twórczości plastycznej poprzez oddziaływanie na wyobraźnię, fantazję, sferę uczuciowo-intelektualną oraz dostarczaniu różnorodnych środków wyrazu;
q subtelnym i sugestywnym stawianiu dziecku zadań plastycznych i zachęcaniu go do swobodnego rozwiązywania.
Dziecko może osiągnąć dobre rezultaty w twórczości plastycznej wtedy, gdy jego wysiłek wypływać będzie z wewnętrznej potrzeby wyrażania swoich przeżyć emocjonalnych, wyobrażeń, spostrzeżeń, których często nie byłoby w stanie wyrazić słowami.
Podczas tworzenia dziecko przeżywa wrażenia wywołane harmonią barw, kształtem, linią, ich układem, fakturą. Przeżycia te dopingują dziecko w czasie tworzenia, a także wzbogacają jego doświadczenia plastyczne.
W celu uzyskania jak najlepszych wyników w twórczej pracy dziecka, należy zwracać uwagę na to, aby:
q zajęcia odbywały się w atmosferze zachęty, życzliwości, spokoju;
q każde dziecko miało swobodę pracy, bez przymusu, ingerencji, narzucania woli dorosłego;
q osoba dorosła, zarówno na początku, jak i w trakcie zajęć, powinna inspirować dziecko – różnymi środkami (materiał, narzędzia, opowiadania, piosenka) wspierać je w pracy, dodawać pewności;
q dziecko miało możliwość dokończenia swojej pracy bądź odpoczynku, jeśli tego potrzebuje.
Zatem planując zajęcia plastyczne należy uwzględnić fakt, że nie mogą one być oderwane od codziennego toku pracy, od tego co się wokół dzieje, od treści programowych i programu pracy przedszkola.
Techniki plastyczne stosowane podczas zajęć muszą być różnorodne, a pomoce do zajęć atrakcyjne, estetyczne, zaś same zajęcia muszą przypominać wspaniałą zabawę.
Aby zajęcia były owocne, istotna jest odpowiednia motywacja do podjęcia zadania przez dziecko. Należy w nim wzbudzić zaufanie do własnych sił oraz przekonać je o słuszności wyrażania się wybranymi przez siebie formami.
Wokół twórczych skłonności każdego dziecka trzeba stwarzać dobrą atmosferę, w której początkowo nikłe i nieśmiałe wypowiedzi przybierać będą coraz to wspanialszą formę.
Dziecka nigdy nie należy zmuszać. Nie może również pracować „pod dyktando”. Wszelki przymus stwarzać będzie konflikt między własną a cudzą intuicją. Nauczyciel w tym momencie nie może być mentorem, który wie jak wykonać zadanie, lecz powinien wczuwać się w okoliczności, jakie sprzyjają dziecięcej aktywności.
Aby uzyskać dobre wyniki w zaplanowanej dla dziecka działalności plastycznej, należy wybrać odpowiedni sposób wykonania pracy. Decyzja zależy od wieku i sprawności manualnej dziecka. Również od tego, czy będzie to praca samodzielna, pod kierunkiem, czy zespołowa.
...
kasiakan88