ZAJĘCIA I
„Poznajmy się” – kształtowanie umiejętności myślenia o sobie w
kategoriach pozytywnych;
CELE:
§ Wzajemne poznanie się;
§ Ustalenie i przyjęcie norm przez uczestników grupy;
§ Ukazanie pozytywnych cech osobowości;
§ Relaks i odprężenie;
POMOCE: piłka, karteczki do ćwiczenia „Co nas łączy”, długopisy, kłębek
wełny, arkusze szarego papieru, mazaki, farba, kartki, płyta z
nagraniem muzyki relaksacyjnej, magnetofon.
PRZEBIEG ZAJĘĆ :
Część informacyjno – organizacyjna:
Prowadząca wita się z grupą, przedstawia ko-trenera, nakreśla cel i istotę zajęć, przedstawia program zajęć, swoją rolę oraz zadania jako facylitatora, ustala zasady i warunki spotkań (czas trwania, częstotliwość, miejsce, itp..).
1. Przywitanie
Instrukcja: „Siądźcie sobie wygodnie w kręgu. Niech każdy przyjmie najwygodniejszą dla siebie pozycję. Proszę teraz niech każdy po kolei powie jak się dzisiaj czuje, co fajnego przytrafiło mu się ostatnio lub, czym chciałby się nam pochwalić”.
2. Zabawa „Daj się poznać”
Instrukcja: „Siedzicie w kręgu, jak przy indiańskim ognisku, i patrzycie na siebie, ale jeszcze mało o sobie wiecie. Proponuję, żeby każdy powiedział nam swoje imię. Nie musi to być imię oficjalne ani w pełnym brzmieniu, to ma być takie imię, jakim życzycie sobie, żeby się do Was zwracać. Na przykład, jeśli ktoś nazywa się Euzebiusz, a lubi żeby do niego mówić Bobek, to proszę o podanie tego właśnie imienia. Czy to jest jasne? Bardzo bym chciała żeby oprócz imienia każdy z was dodał o sobie parę informacji. Na przykład:, co lubię najbardziej, czego nie cierpię, jakie mam zainteresowania, jaki jest mój cel w życiu itp. Niech każdy pomyśli o tym, jak się przedstawić i za dwie minuty zaczynamy”.
3. Zabawa „Piłka i Ty”
Instrukcja: „Siedzimy w kręgu i mamy do dyspozycji piłkę. Przez trzy minuty będziecie rzucać ją, ale tylko z głośnym podaniem imienia osoby, do której piłka jest skierowana. Jeśli imię będzie nieodpowiednie, nie wolno piłki łapać. Osoba, która nie pamięta czyjegoś imienia powinna o nie zapytać i rzucić piłkę jeszcze raz. Czy to jest jasne?”.
4. Zabawa „Co nas łączy”
Prowadząca rozdaje karteczki z tabelą „Co nas łączy”.
Instrukcja: „Proszę, aby każdy z was poszukał osoby, które mają cechy podobne do niego (wzrost, kolor oczu, długość stopy…) i poprosi je o podpis w rubryce, gdzie znajduje się wasza cecha wspólna. Postarajcie się poszukać jak największą liczbę cech wspólnych a co za tym idzie podpisów. Czy to jest jasne? Zaczynamy”.
5. Omówienie zabawy
Instrukcja: „Proszę aby każdy po kolei dokończył zdanie: Kiedy widzę jak wiele łączy mnie z kolegami ………….”.
6. Zabawa „Sieć”
Instrukcja: „ Stańmy wszyscy razem w grupie, nie musi to być, koło ale ważne jest to byśmy stali niedaleko siebie. Mam w ręku kłębek wełny - będę trzymać jej początek. Podam kłębek któremuś z was głośno mówiąc jego imię i jakąś jego charakterystyczną cechę np. „Adam, który lubi jeździć na rolkach i oglądać filmy sensacyjne”. Wywołana osoba chwyta kłębek, a następnie podaje ją kolejnej osobie mówiąc jej imię i jej cechę charakterystyczną. I tak kolejno dopóki wszystkie osoby nie zostaną połączone siecią – symbolem jedności naszej grupy. Sieć ta pokazuje jak ważna jest każda osoba w naszej grupie, jak wiele jest możliwości kontaktów i połączeń między nami”.
7. Omówienie zabawy
Instrukcja: „ Powiedzcie jak się czuliście w sieci, z czym ona się wam
kojarzyła …”.
8. Zabawa „Wywiad w parach”
Instrukcja: „Proszę podzielić się w pary. Zabawimy się w dziennikarzy. Zadaniem jednej osoby w parze będzie zdobycie jak najwięcej informacji na temat drugiej osoby w ciągu 3 minut. Po upływie tego czasu nastąpi zmiana w parach. Po zakończeniu ćwiczenia, każdy dziennikarz opowie nam, czego dowiedział się o swoim rozmówcy. Czy to jest jasne?”.
9. Ustalenie zasad i norm obowiązujących w grupie
Instrukcja: „Każdą grupą kierują pewne zasady. Spróbujemy wspólnie sprecyzować wasze oczekiwania wobec innych osób w grupie, dzięki czemu w przyszłości unikniemy wielu niepotrzebnych konfliktów. Proszę byście podali, jakich zasad powinniśmy się wszyscy trzymać, by w czasie zajęć każdy mógł czuć się bezpiecznie, by dobrze nam się ze sobą pracowało”.
Prowadząca spisuje propozycje na arkuszu szarego papieru. Po przedyskutowaniu zasad prowadząca uzupełnia je tak by kontrakt zawierał następujące elementy:
§ Mówimy „od siebie”, „do siebie” i „o sobie”;
§ Nie przerywamy sobie (jeden mówi reszta słucha);
§ Nie oceniamy;
§ Nie komentujemy;
§ Osobiste rzeczy, o których mówimy w grupie, zostają między nami (dyskrecja);
§ Mówimy szczerze;
§ Jesteśmy punktualni;
Prowadząca spisuje kontrakt. Pyta, czy wszyscy zgadzają się na te zasady i decydują się na ich przestrzeganie. Prosi uczestników o przypieczętowanie kontraktu odciskiem kciuka oraz złożeniem podpisu.
10. Zwiedzanie
Instrukcja: „Znamy już swoje imiona, zainteresowania, wiemy, co nas łączy, ustaliliśmy już kontrakt a teraz chciałabym byście poczuli się bardziej zadomowieni w naszym gronie, więc zapraszam was do zwiedzania”.
Prowadząca oprowadza grupę.
11. Diagnoza kanału odbiorczego uczestników
Instrukcja: „ Każdy z nas inaczej widzi świat, odbierając go różnymi kanałami. Jeden woli poznawać go za pomocą wzroku, inny słuchu, węchu, smaku bądź też ruchu. Dlatego też by lepiej zorientować się, jakimi kanałami odbiorczymi wy wolicie się posługiwać chciałabym zaproponować wam ćwiczenie. Proszę, by każdy z was spróbował na kartce papieru w kilku słowach opisać zieloną polanę w lesie. Czy wszystko jasne? Zaczynamy.
Zdobyte dzięki temu ćwiczeniu informacje, pozwolą mi dostosować kolejną zabawę – wizualizację do waszych indywidualnych możliwości odbiorczych”.
12. Wizualizacja tęczy
Instrukcja: „Połóżcie się wygodnie na materacach, wyciszcie się i podążajcie za moimi słowami.
Zamykam oczy. Wyobraź sobie przed sobą biały, duży ekran, taki sam jak w kinie. Na tym ekranie pojawia się kolor czerwony, jak purpurowy zachód słońca nad oceanem. Czujesz jak delikatny powiew wiatru rozwiewa twoje włosy. Słyszysz spokojny, melodyjny szum oceanu. W oddali słychać śpiew pięknych syren. Czujesz jak twoje ciało uspokaja się i odpręża. Barwa czerwona wypełnia cały ekran. Oddycham głęboko. Powoli czerwień zamienia się w kolor pomarańczowy. Jest pomarańczowo, jakby rozsypał się kosz dojrzałych pomarańczy. Czujesz w powietrzu ich zapach. Widzisz jak wolno rozsypują się. Oddycham głęboko. Łagodnie, stopniowo barwa pomarańczowa przechodzi w żółtą. Kolor żółty wypełnia wewnętrzny ekran mojej wyobraźni. Jasny, świetlisty, gorący jak słońce kolor żółty. Czuję ciepło w okolicy mostka i splotu słonecznego. Ciepło przesuwa się w stronę szyi, karku, głowy, rąk, brzucha, podbrzusza, nóg. Odprężam się. Czuję jak napięcie powoli ustępuje. Oddycham głęboko. Barwa żółta zmienia się powoli w zieloną. Zieleń trawy, liści, lasu, zagarnia mnie. Czuję wspaniały zapach wiosennej łąki. W oddali słyszysz jak konik polny gra na swoich skrzypkach, jak mała biedronka przelatuje nad pięknym kwiatem konwalii. Czuję się wspaniale. Pochłania mnie dojrzała, głęboka zieleń. Oddycham głęboko. Ogarnia mnie spokój, kojący, bezpieczny spokój. Oddycham głęboko. Zieleń zmienia się w kolor niebieski, jak niebo w pogodny letni dzień. Niebieski, jak powierzchnia rzeki, jeziora, morza. Moje wewnętrzne pole widzenia wypełnia barwa niebieska. Odczuwam spokój, kojący bezpieczny spokój. I wreszcie fiolet, z którym wchodzę w głębokie odprężenie. Na moim ekranie rozsypały się setki śliwek węgierek, jest fioletowo i spokojnie. Czuję ich słodki zapach. Oddycham głęboko. Czuję przypływ energii i radości życia. Potrafię poradzić sobie ze wszystkimi trudnościami. Jest mi dobrze. Otwieramy oczy.”
13. Podsumowanie zajęć
Instrukcja: „Po kolei niech każdy opowie, z czym kończy dzisiejsze zajęcia. Jak się czuje, która zabawa mu się podobała, czego nowego się nauczył…”
14. Iskierka
Instrukcja: „Stańmy wszyscy razem w kole. Każde nasze zajęcia będą się kończyć puszczeniem iskierki przyjaźni. Niech ona będzie nam towarzyszyć przez cały czas. Dzisiaj ja zacznę, proszę uważać ……”
ZAJĘCIA II
Uczenie się rozpoznawania i zaspokajania własnych potrzeb;
§ Kształtowanie umiejętności rozpoznawania własnych potrzeb;
§ Uczenie się zaspokajania potrzeb własnych i innych;
§ Wzmacnianie więzi grupowych;
POMOCE: arkusz szarego papieru, kartki, długopisy, kartki z
niedokończonymi zdaniami, płyta z nagraniem
muzyki relaksacyjnej, magnetofon.
Instrukcja: „Siądźcie sobie wygodnie w kręgu. Chciałabym się dowiedzieć jak się dzisiaj czujecie, w jakim jesteście nastroju. Jak się czuje wasza głowa, jak wasze myśli, jak się czuje wasze ciało, czy jest wypoczęte, czy zmęczone. Przyjrzyjcie się sobie. A teraz proszę by po kolei każdy z was pokazał swój nastrój, swoje samopoczucie bez użycia słów. Czy to jest jasne? Zaczynamy”.
2. Zabawa „Owocki”
Instrukcja: „Siadamy w kręgu. Proszę jedną osobę żeby usiadła do środka i wzięła ze sobą papierowy rulon. Niech każdy z was wymyśli sobie nazwę jakiegoś owocu i powie głośno, jaki owoc wybrał. Osoba znajdująca się w środku okręgu zaczyna grę wywołując nazwę jakiegoś owocu. Osoba wywołana powinna szybko wywołać następny owoc. Nie wolno wywoływać owoców, które nie są wybrane przez uczestników ani owocu wybranego przez osobę stojącą na środku. Jeśli ktoś się zagapi (albo nie zdąży), wywoła niewłaściwy owoc lub przekręci jego nazwę, obrywa od osoby stojącej na środku rulonem w głowę. Jeśli trafiona zostanie właściwa osoba, wówczas ona przejmuje rulon, wchodzi do środka, a opuszczający środek siada na jej miejscu”.
3. Zabawa „Ogłoszenie w gazecie”
Instrukcja: „Rozdam wam teraz kartki papieru i przybory do pisania. Zadaniem waszym będzie napisanie ogłoszenia do gazety – będzie się ono zaczynać:
Pilnie potrzebuję…”
4. Omówienie zabawy
Instrukcja: „Odczytajcie głośno swoje ogłoszenia. Zwróćmy szczególną uwagę na to, co wymieniliście jako potrzebne.
Jak wam się wydaje, co ludziom jest niezbędnie potrzebne do życia?
A co wy potrzebujecie żeby czuć się dobrze u nas w sanatorium?
5. Zabawa „Cocktail – party”
Instrukcja: „Chciałabym żebyście poczuli się docenieni i ważni, – dlatego też zaproponuję wam zabawę o nazwie „Cocktail – party”. Dostaniecie teraz karteczki z początkami zdań: Lubię cię za…, Podoba mi się, że jesteś…,Uważam że dobrze potrafisz…, Najbardziej podziwiam cię za to, że…. Przypnijcie każdemu (pomagając sobie wzajemnie) na plecach te kartki. Wiem, że znacie się od niedawna, ale jesteście pilnymi obserwatorami, więc wydaje mi się że dacie sobie radę.
Proszę rozejść się po sali, i wpisywać na kartkach innych osób dokończenia zdań. Czy to jest jasne? Zaczynamy.”
6. Omówienie zabawy
Instrukcja: „Niech każdy głośno odczyta swoje mocne strony. Jak się czujecie po przeczytaniu?”
7. Zabawa „Kłębowisko”
Instrukcja: „A teraz chciałabym wam zaproponować zabawę o nazwie „Kłębowisko”. Obrazuje ona waszą sytuację – jesteście w sanatorium, daleko od domu, rodziców. Przyjechaliście z różnymi oczekiwaniami, potrzebami. Lecz to, że jesteście w grupie pozwoli wam się rozplątać i pomoże szczęśliwie przeżyć turnus.
Stajemy w kręgu, wyciągamy przed siebie ręce, zamykamy oczy i na mój sygnał, bardzo powoli zbliżamy się do środka, jednocześnie starając się chwycić czyjeś dwie dłonie (jedna dłoń chwyta jedną czyjąś dłoń). Kiedy już każda dłoń chwyci inną, otwieramy oczy. Teraz waszym zadaniem jest utworzenie koła, nie wolno puszczać trzymanych dłoni. Powolutku spróbujemy się rozplątać. Zaczynamy”.
8. Zabawa „Truskawki”
Instrukcja: „Proszę wygodnie położyć się na materacach. Zamykamy oczy i rozluźniamy swoje ciało.
Wyobraźcie sobie, że jesteście truskawkami rosnącymi w pięknym czerwcowym ogrodzie. Padają na was ciepłe promyki słońca, owoce waszych krzewów są bardzo duże, piękne i soczyste. Jest wam cieplutko i przyjemnie, wieje lekki, chłodny wietrzyk, czujecie się zadbane, dopilnowane. Jest wam dobrze, bezpiecznie, miło. Teraz przez chwilę czujecie, jak wiosenny deszczyk obmywa wasze dojrzałe owoce. Jest tak miły, ciepły i przyjemnie
Wilgotny. Słoneczko nadal was ogrzewa, czujecie się tak, jakbyście byli otuleni miękką, puchową kołderką. Leżycie sobie spokojnie, jesteście świadomi, że ktoś się o was troszczy, nie musicie się o nic martwić. Teraz niektórzy poczują dotyk mojej ręki, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki staną się ogrodnikami, powoli otworzą oczy, poruszają rękami, poruszają nogami, po cichutku wstaną i pozbierają dojrzałe owoce do koszyka. Pozostałe truskawki nadal leżą w błogim nastroju, wiedzą o tym, że ktoś na pewno się nimi zaopiekuje.
Teraz proszę (Prowadząca mówi po cichu, tak by pozostałe osoby nie słyszały, co się z nimi będzie działo) „ogrodników” żeby z wielką uwagą i ostrożnością przeniosły dojrzałe owoce truskawek w jedno miejsce – na materace znajdujące się na drugim końcu sali. Proszę by jedną „truskawkę” przenosiło 4 „ogrodników” – delikatnie i bezpiecznie.
9. Omówienie zabawy
Instrukcja: „Proszę powiedzcie jak czuliście się w roli „truskawek” bądź „ogrodników” – czy było to dla was łatwe ćwiczenie? Z czym mieliście kłopot?”
10. Podsumowanie zajęć
Instrukcja: „Po kolei niech każdy opowie z czym kończy dzisiejsze zajęcia. Jak się czuje, która zabawa mu się podobała, czego nowego się dowiedział …”
11. Iskierka
Instrukcja: „Stańmy wszyscy razem w kole. Puszczam iskierkę przyjaźni”.
...
lunia1988