k2-1pr.doc

k2 – socjalizacja dzieci i młodzieży

mechanizmy regulujące

literatura:

Muszyński H. – Zarys teorii wychowania – str. 108-148

Skorny Z. – Proces socjalizacji dzieci i młodzieży – str. 28-46

działanie prospołeczne – zjawisko zachodzące w grupie reprezentującej określoną kulturę związane z procesem socjalizacji (działanie pożyteczne dla grupy);

czynności prospołeczne – udzielanie pomocy, dodawanie ufności w siebie, zaspokajanie cudzych potrzeb, opieka, obrona słabszych, współczucie;

postawa prospołeczna – przejawiająca się w zachowaniu skłonność do podejmowania czynności prospołecznych, czyli korzystnych społecznie; rodzaje:

·         postawa życzliwości – przejaw: brak uprzedzeń; współdziałanie społeczne;

·         postawa sprawiedliwości – nagradzanie i karanie stosownie do zasług, osiągnięć lub przewinień, obiektywne ocenianie cudzego i własnego działania, przestrzeganie zasad praworządności, unikanie dyskryminacji lub faworyzowania; wpływ ma grupa, w której występuje sprawiedliwe działanie;

ü       dzieci 7-8 lat – norma postępowania zgodnie z nakazami i zakazami dorosłych;

ü       starsze dzieci i młodzież - poczucie sprawiedliwości:

- najpierw sprawiedliwość restrybutywna – związana z sankcją i karą; sprawiedliwość: drobne przewinienie - drobna kara;

- następnie sprawiedliwość dystrybutywna – związana z poczuciem równości;

ü       - dojrzała osoba – zarówno normy sprawiedliwości restrybutywnej, jak i  dystrybutywnej

·         postawa altruistyczna – poświęcenie się dla innych;

działania aspołeczne – działanie szkodliwe dla grupy reprezentującej daną kulturę, sprzeczne z obowiązującymi w niej normami, wynikające z oddziaływania grupy będącej nosicielem określonej podkultury (a także z indywidualnych właściwości psychofizycznych jednostki; zaburzeń procesów emocjonalnych, procesów motywacji; cech osobowości)

postawa aspołeczna – skłonność do działania aspołecznego; liczne czynności aspołeczne; rodzaje:

·         postawa izolacji – unikanie kontaktów społecznych z otoczeniem oraz brak współdziałania przy realizacji zadań grupowych;

·         postawa egocentryzmu – nadmierna koncentracja na własnej osobie, domaganie się dla siebie świadczeń przy równoczesnym ich braku na rzecz innych;

·         postawa egoizmu – czynności receptywne: działanie zmierzające do zaspokojenia swoich potrzeb i realizacji osobistych celów kosztem innych ludzi;

·         postawa wrogości – nieżyczliwe nastawienie wobec ludzi, podejmowanie szkodliwych dla nich działań;

·         postawa sadyzmu – sprawianie innym przykrości lub zadawanie bólu jako źródło doznawanej przyjemności;

oddziaływanie resocjalizujące – zmierzające do eliminowania postaw aspołecznych, lub wytworzenie zdolności do działania prospołecznego;

mechanizmy socjalizacyjne (ze względu na formę stosowanych układów nagród i kar):

·         mechanizmy kontroli społecznej – wpływ całokształtu grupy; relacje jednostka–reszta członków grupy;

- zachowanie jednostki – reakcja grupy – ocena: aprobata lub dezaprobata;

- ujednolicenie sposobów reakcji na zachowania jednostek;

- duża grupa – kontrola społeczna luźna: opinia publiczna, opinia formalna;

- mała grupa – skuteczna kontrola społeczna: bezpośrednie interakcje członków, działania stałe i jednolite, reakcje bezpośrednie i natychmiastowe, system nagród i kar;

- grupy odniesienia – silna identyfikacja przenoszona na pole innych grup;

- ułatwienie społeczne – sama obecność bez reakcji wywołuje wpływ;

- zaraźliwość psychiczna

·         mechanizmy wpływu osób znaczących – wpływ osób o podłożu więzi osobistej; jednostka–pojedyncze osoby;

- poziomy: naśladownictwo(modelowanie), odwzorowywanie (identyfikacja);

- rodzaje naśladownictwa: instrumentalne, przystosowawcze,

- rodzaje identyfikacji: doraźna, stała

- model – osoba naśladowana: zapewnienie osiągnięcia celu, poczucia bezpieczeństwa, realizacja samego siebie

·         mechanizmy wzmacniania wewnętrznego – jednostka-własna aktywność;

- system nagród i kar zinternalizowany przez jednostkę, działający w sposób autonomiczny, niezależny od otoczenia;

podstawowe czynniki socjalizacji (grupy i instytucje):

·         rodzina – pierwszy czynnik socjalizacji;

·         szkoła

·         organizacja dziecięca; funkcje: zaspokojenie potrzeb zrzeszania się, społecznego działania i rozrywki; włączanie do życia społecznego; kształtowanie osobowości;

·         grupa rówieśnicza

·         zakład pracy

·         instytucje publicznej informacji

1

http://members.lycos.co.uk/nonameuwb/