2.3 – Przebieg rozwoju układu rozrodczego w dzieciństwie i młodości.
W okresie płodowym narządy płciowe rozwijają się w jamie brzusznej płodu i w chwili urodzenia dziecko powinno mieć już wyraźnie ukształtowane genitalia, co pozwoli rozpoznać płeć. Dalszy rozwój odbywa się inaczej u dziewczynek, inaczej u chłopców.
Dziewczynki: narządy płciowe wewnątrz jamy brzusznej (niebadalne poza częścią zewnętrzną) à na temat rozwoju narządów płciowych dziewcząt wiemy niewiele z powodu ich lokalizacji. Dziewczęta nie są świadome rozwoju swoich narządów płciowych, nie wiedzą też czy już jajeczkują czy nie.
Noworodek – wargi sromowe i łechtaczka (= narządy zewnętrzne) są obrzęknięte, z pochwy – śluz, krwawienie. Efekt działania hormonów płciowych działających w okresie okołoporodowym.
Jajniki w dzieciństwie – choć małe- zawierają już komplet komórek z których będą się rozwijać komórki jajowe.
Tempo rozwoju jest powolne do okresu dojrzewania, to tzw. okres spokoju hormonalnego. Największe tempo rozwoju – centralny układ nerwowy, mniejszy - rozwój fizyczny, układ rozrodczy rozwija się intensywnie w okresie dojrzewania.
OKRES DOJRZEWANIA – faza dojrzewania w której dzieje się fizjologicznie bardzo dużo. Pierwszy sygnał podjęcia rozwoju układu rozrodczego – pojawienie się miesiączki. (wcześniej mógł pojawiać się szklisty śluz). Zalecane jest badanie przez ginekologa dziecięcego, aby wykluczyć ewentualne anomalie rozwoje, a także oswoić się w kontakcie z lekarzem – badanie przez kobietę, delikatne i taktowne.
Zdolność do przeżywania orgazmów pojawia się u dziewcząt później niż u chłopców. Kobiety dojrzewają do przeżywania orgazmu ok. 18/21 roku życia.
Żeński układ rozrodczy obejmuje:- jajniki- jajowody- macicę- pochwę- srom(zewnętrzne narządy płciowe – wargi sromowe).Jajniki znajdują się w dolnej części jamy brzusznej, kształtem przypominają duże migdały. Przymocowane są do ściany macicy za pomocą więzadeł.We wnętrzu każdego jajnika znajduje się delikatna tkanka łączna z dojrzewającymi komórkami jajowymi. Komórki jajowe dojrzewają w pęcherzykach Graafa(jajnikowe). Każdy pęcherzyk składa się z komórki jajowej i otaczających ją komórek.Mechanizm tworzenia żeńskich komórek rozrodczych jest inny niż plemników. Proces tworzenia komórek jajowych, czyli oogeneza rozpoczyna się u dziewczynki jeszcze zanim się ona urodzi, ale ulega zahamowaniu do czasu osiągnięcia dojrzałości płciowej. Podczas oogenezy z jednej komórki macierzystej powstaje tylko jedna komórka jajowa.Macica jest narządem nieparzystym, przypominającym gruszkę. Jest zbudowana z mięśni gładkich. Od wewnątrz wysłana błoną śluzową, zwaną endometrium. Dolna część macicy to szyjka, która łączy się z pochwą. Macica służy do rozwoju płodu.Pochwa jest kanałem włóknisto - mięśniowym, zachodzą w niej cykliczne, niewielkie zmiany pod wpływem hormonów jajnikowych. Prawidłowa flora bakteryjna pochwy zawiera pałeczkę kwasu mlekowego, która chroni przed wnikaniem bakterii.W jajowodzie dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej
Męski układ rozrodczy obejmuje:- jądra w worku mosznowym( rozwój jąder trwa około 7 lat, w tym czasie powiększają się one blisko dziesięciokrotnie) - nasieniowody- prącie(rośnie około 5 lat, powiększa się dwukrotnie)- gruczoły pomocnicze(najądrza i gruczoł krokowy, czyli prostata).Wnętrze jąder wypełniają liczne, kręte kanaliki nasienne. W nich znajdują się komórki zwane spermatogoniami. W okresie dojrzałości płciowej część tych komórek dzieli się mitotycznie, a więc powstają liczne, nowe spermatogonia, które wchodzą w fazę spoczynkową, w ciągu której gromadzą substancje odżywcze i przekształcają się w duże, sferyczne spermatocyty I rzędu, a część przechodzi mejozę, nazywaną spermatogenezą, czyli powstają dwa spermatocyty II rzędu, a następnie cztery mniejsze spermatydy. W ciągu tego cyklu garnitur chromosomalny zostaje zredukowany z liczby diploidalnej(podwójnej X i Y) do haploidalnej, oznacza to, że jeśli komórka macierzysta miała 46 chromosomów, to każda potomna będzie miała 23 chromosomy. Ten typ podziału komórkowego umożliwia utrzymanie stałej, charakterystycznej dla naszego gatunku liczby chromosomów w kolejnych pokoleniach.Plemniki przesuwają się kanalikami nasiennymi do najądrzy, gdzie dojrzewają i są przechowywane.Prącie jest zbudowane z wydłużonego trzonu i żołędzi, która osłonięta jest fałdem skórnym, zwanym napletkiem. We wnętrzu prącia znajdują się ciała jamiste, które podczas podniecenia seksualnego wypełniają się krwią, prowadząc do wzwodu prącia, czyli erekcji.
I faza – rozrost jąder, wydłużenie się worka mosznowego, następnie rozrost członka (brak dokładnych pomiarów) – pojawiają się intensywne wzwody, członek staje się wrażliwy na dotyk.
Pół roku przed pierwszymi polucjami – pierwszy orgazm. Intensywność wzrasta.
Dojrzewanie seksualne – sprawa indywidualna.
II faza – wytryski płynu nasiennego à polucja – wytrysk nasienia połączony z orgazmem, występujący w czasie snu. Ok. 14 r.ż.
animacja