KWIETNIKI DYWANOWE W OGRODZIE BOTANICZNYM UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO.pdf

Biuletyn Ogrodów Botanicznych, 14 : 119–122, 2005

KWIETNIKI DYWANOWE W OGRODZIE BOTANICZNYM

UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO

Carpet bed plants in Warsaw University Botanic Garden

Ewa FIGAT

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego, 00-487 Warszawa, Al. Ujazdowskie 4

W Ogrodzie Botanicznym UW od wielu lat

gromadzona jest kolekcja tzw. roÊlin dywano-

wych. Uprawa tej grupy roÊlin rozpowszechni-

∏a si´ wXIX wieku, gdy modne sta∏o si´ zak∏a-

danie kwietników dywanowych, arabesko-

wych, koszy kwiatowych i spokrewnionych

znimi takich kompozycji jak: zegary kwiatowe,

herby, monogramy, napisy z kwiatów.

W projektach wczesnych kwietników dywa-

nowych dominowa∏y wzory geometryczne.

W arabeskowych natomiast ornament sk∏ada∏

si´ z motywów stylizowanej wici roÊlinnej z li-

Êçmi, kwiatami, owocami, niekiedy wzbogaco-

ny wzorami zwierz´cymi, jak np. muszle, mo-

tyle, delfiny, pióra ptaków. Obydwa rodzaje

kwietników obsadzano roÊlinami nisko rosnà-

cymi oozdobnych kwiatach lub barwnym ulist-

nieniu. (Fot. 1, Ryc. 1)

Wzorem starych tradycji wnaszym Ogro-

dzie, co roku zak∏ada si´ kwietniki dywanowe.

Sà one regularne, odrobnym iz∏o˝onym rysun-

ku uwzgl´dniajàcym zasady symetrii. Tworzo-

ne sà z roÊlin specjalnie dobranych, niskich,

wyrównanych wzrostem i znoszàcych przyci-

nanie, których ulistnienie wyró˝nia si´ obfito-

Êcià, ciekawym kszta∏tem, barwà i fakturà.

Kwiaty tych roÊlin z regu∏y sà niepozorne i nie

majà znaczenia ozdobnego.

RoÊliny dywanowe sà coraz bardziej popu-

larne i poszukiwane. Wzbogacajà asortyment

roÊlin ozdobnych. Dlatego kolekcja stale roz-

szerzana jest o nowe gatunki i odmiany. Przy-

datnoÊç tych roÊlin do celów zdobniczych

sprawdzana jest wwarunkach naszego klimatu,

brano pod uwag´: ∏atwoÊç krzewienia si´, zno-

szenie przycinania, d∏ugoÊç i obfitoÊç kwitnie-

nia, wymagania uprawowe, oraz czas potrzebny

do wyprodukowania roÊlin.

Opracowywane sà te˝ metody uprawy no-

wych odmian w kolekcji.

Fot. 1. Kwietnik dywanowy w Ogrodzie Botanicz-

nym UW w1998 r. (dwa miesiàce po posadzeniu ro-

Êlin) (fot. D. Wyrwicki)

Photo 1. Ornamental flower bed in Warsaw Univer-

sity Botanic Garden in 1998, two months after plan-

ting (photo D. Wyrwicki)

MyÊlà przewodnià przy tworzeniu tej kolek-

cji jest ch´ç zaznajomienia goÊci Ogrodu

z wielkà ró˝norodnoÊcià roÊlin ozdobnych

i prezentacja ró˝nych sposobów wykorzystania

ich pokroju oraz barwy wkomponowaniu rabat

lub dywanów kwiatowych. (Fot. 2, Ryc. 2)

Powy˝sze dzia∏ania majà na celu zach´cenie

u˝ytkowników dzia∏ek i ogrodów do tworzenia

119

Ewa Figat

Ryc. 1. – Projekt kwietnika dywanowego autorstwa D. Wyrwickiego przedstawiony na fot. 1

Fig.1. Project of the ornamental flower bed shown in photo 1, designed by D. Wyrwicki

bardziej przemyÊlanych, ciekawszych i ró˝no-

rodnych kompozycji z wielu gatunków roÊlin.

W kolekcji Ogrodu Botanicznego UW do

najciekawszych nale˝à:

– santolina ( Santolina chamaecyparissus L.),

niewielka krzewinka dorastajàca do 15 cm

wysokoÊci, o srebrzysto-szarych, filcowa-

tych, aromatycznych listkach;

– dwa gatunki ciemnowiÊniowej irezyny: irezyna

Lindena ( Iresine lindenii Van Houtte) o zwar-

tym, wzniesionym pokroju i liÊciach lanceto-

watych ciemno-purpurowych; irezyna Herbsta

(Iresine herbstii Hook.) o liÊciach owalnych,

luênym pokroju i silniejszym wzroÊcie;

– cztery wielobarwne odmiany alternantery

( Alternanthera ficoidea [L.], R. Br. ex Roem.

& Schult.), oniskim iwyrównanym wzroÊcie,

eliptycznych lub lancetowatych liÊciach, któ-

re u odmian mogà byç ciemnopurpurowe, ró-

˝owoczerwone, zielono˝ó∏te i wielobarwne.

Przy niedoborze Êwiat∏a roÊliny tracà typowà

dla nich barw´ liÊci.

– eszeweria ( Echeweria glauca Bak.) nazywa-

na cz´sto ‘kamiennà ró˝à’, o liÊciach sinozie-

lonych, zebranych wrozetki przypominajà-

cych nasze rojniki;

– ró˝ne odmiany pokrzywki brazylijskiej ( Co-

leus blumei Benth.) o szerokiej gamie kszta∏-

tów i kolorów liÊci;

Fot. 2. Kwietnik dywanowy w Ogrodzie Botanicz-

nym UW w2002 r. (fot. D. Wyrwicki)

Photo 2. Ornamental flower bed in Warsaw Univer-

sity Botanic Garden in 2002 (photo D. Wyrwicki)

120

Kwietniki dywanowe w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego

– roÊliny starca popielnego ( Senecio bicolor

[Willd.] Tod.) nazywane powszechnie ‘mrozami’

o pi´knych, srebrzysto-bia∏ych, pierzasto powci-

nanych, pokrytych mi´kkim kutnerem liÊciach;

– pokrzelica ( Plectranthus coleoides Benth.

‘Variegatus’) o liÊciach zielonych, kar-

bowanych, bia∏o obrze˝onych;

– a tak˝e dwie niewielkie roÊliny o zwartym

pokroju i drobnych, b∏yszczàcych, ciem-

nozielonych liÊciach: o˝anka w∏aÊciwa

( Teucrium chamaedrys L.) i lepnota ( Cuphea

hyssopifolia H. B. & K.).

W prezentowanej kolekcji zgromadzono

jeszcze takie gatunki jak: kocanki w∏ochate

( Helichrysum petiolare Hill. et B. L. Burt),

pachnotk´ ( Perilla frutescens [L.] Britt.), z∏o-

cieƒ maruna ( Tanacetum parthenium [L.]

Schultz-Bip.), sza∏wi´ lekarskà ( Salvia offici-

nalis L. ‘Icterina’, ‘Purpurescens’, ‘Tricolor’).

Wszystkie zaprezentowane roÊliny pocho-

dzà z cieplejszego klimatu, dlatego wi´kszoÊç

z nich jest przechowywana od jesieni do wio-

sny wszklarniach. Na wiosn´ rozmna˝ane sà

z sadzonek, a na poczàtku czerwca sadzone na

terenie parku Ogrodu, gdzie tworzà barwnà

kompozycj´ kwietników.

Dla wzbogacenia kolorytu kwietnika wpro-

wadzane sà równie˝ roÊliny jednoroczne o ni-

skim wzroÊcie i ∏adnych, d∏ugo utrzymujàcych

si´ kwiatach jak:

– aksamitka rozpierzch∏a ( Tagetes patula L.);

typowa roÊlina kwietnikowa, ∏atwa w upra-

wie, dobrze si´ krzewi i wyró˝nia d∏ugim ob-

fitym kwitnieniem od czerwca a˝ do pierw-

szych przymrozków. Kwiaty intensywne ˝ó∏-

te, pomaraƒczowe, brzoskwiniowe sà dobrym

kontrastem dla roÊlin o ciemnych liÊciach.

– begonia wiecznie kwitnàca ( Begonia semper-

florens Link. et Otto) pochodzàca z Brazylii,

o okràg∏ych, mi´sistych i b∏yszczàcych, czer-

wonych lub zielonych liÊciach a kwiatach

czerwonych, ró˝owych, bia∏ych pojawiajà-

cych si´ obficie przez ca∏y sezon wegetacyjny;

– niska odmiana ˝eniszka meksykaƒskiego

( Ageratum houstonianum Mill.), którego za-

letami sà: wyrównany wzrost, zwarty pokrój,

d∏ugi okres kwitnienia iatrakcyjne barwy ko-

szyczków kwiatowych (niebieskie, purpuro-

we i bia∏e).

– stroiczka ( Lobelia erinus L.) kar∏owata,

zwarta roÊlinka pochodzàca z Afryki P∏d.,

której drobne, ale bardzo liczne niebieskie,

Ryc. 2. Projekt kwietnika dywanowego autorstwa D. Wyrwickiego przedstawiony na fot. 2

Fig. 2. Project of the ornamental flower bed shown in photo 2, designed by D. Wyrwicki

121

Ewa Figat

bia∏e, fioletowe kwiatki ukazujà si´ na roÊli-

nach ju˝ od czerwca;

– pachnàca werbena ogrodowa ( Werbena x hy-

brida Voss.), która charakteryzuje si´ d∏ugim

i obfitym kwitnieniem, lÊniàcymi barwami

ró˝owych, czerwonych, szkar∏atnych, grana-

towych i bia∏ych kwiatów.

RoÊliny te wysiewane sà w szklarniach lub

inspektach i sadzone do gruntu na poczàtku

czerwca.

Czasem dla osiàgni´cia specjalnych efektów,

w centralnej cz´Êci kwietników dywanowych

sadzone sà roÊliny wy˝sze np. kanny, fuksje, da-

lie, lub ustawiane roÊliny rosnàce na sta∏e wdu-

˝ych pojemnikach np. agawy, draceny, palmy.

Our collection is continuously enriched with

new species and varieties. New plants are care-

fully tested for a bushy growth form and toler-

ance for pruning, length of the production

cycle, and growing requirements.

LITERATURA

Bogdanowski J. 2000. Polskie ogrody ozdobne.

Arkady, Warszawa.

Bremness L. 1991. Wielka ksi´ga zió∏. Wiedza

i ˚ycie, Warszawa.

Cio∏ek G. 1954. Ogrody polskie. Budownictwo

i Architektura, Warszawa.

Estreicher K. 1979. Historia sztuki wzarysie.

PWN Warszawa–Kraków.

Jankowski E. 1880. Kwiaty naszych ogrodów –

to jest opis i hodowla kwiatów gruntowych

wraz z zasadami tworzenia kobierców kwiato-

wych, wzorami klàbów, przyk∏adami rysowa-

nia ich iobsadzania. Nak∏adem Gustawa Senne

Welda Ksi´garza ul. Miodowa 4.

Majdecki L. 1972. Historia ogrodów. PWN War-

szawa.

Praca zbiorowa. 1980. Uprawa roÊlin ozdobnych.

PWRiL Warszawa.

Raducka-Mynett M. 1980. Kwietniki sezonowe.

PWRiL Warszawa.

Zachariasz A. 2001. Oran˝erie, szklarnie i XIX-

wieczne szaleƒstwa mody ogrodowej. Zeszyty

Naukowe Akademii Rolniczej im. H Ko∏∏àtaja

w Krakowie. Sesja naukowa 80: 29-37.

SUMMARY

For many years in Warsaw University

Botanic Garden has extended a collection of

carpet bed plants. The cultivation of such plants

spread among the gardeners in the 19 th century,

when the most fashionable gardens consisted of

carpet and arabesque beds, and flower baskets.

According to old tradition and based on old

19th century plans, every year a new carpet bed

is designed in our Garden. All the created carpet

beds are regular and symmetrical with a very

fine and elaborate details. The beds are planted

with specially selected, low-growing, bushy

plants tolerant to pruning, with abundant foliage

of a interesting shape, colour and texture.

122

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: