Kuchnia Hiszpańska

Kuchnia grecka jest przede wszystkim kuchnią wiejską i prostą. Jeśli pragną Państwo skosztować typowo greckich dań, muszą poszukać greckiej tawerny.
Tawerny w głębi wyspy są zazwyczaj skromnie urządzone: część stołów jest przykryta plastikowymi obrusami, krzesła mocno się chwieją, a dania czasami należy wybierać w kuchni.

Souvlakia to rodzaj szaszłyka grilowanego nad otwartym ogniem. Popularną potrawą jest także stifado gulasz z cebulą, lub keftedes - kulki z siekanego mięsa, smażone na oleju.

Na zimno lub na ciepło jada się dolmades. Jest to rodzaj gołąbków z mięsa siekanego z ryżem, zawijanych w liście winogron.

Ryby najczęściej griluje się, następnie podlewa zimną oliwą z oliwek i serwuje z cytryną. W żaden inny sposób nie da się lepiej wydobyć smaku świeżo złowionej ryby.
Wśród owoców morza często można spotkać kałamarnice, krewetki i kalmary, które przygotowuje się podobnie jak ryby lub panieruje i smaży.

Pozostałością z czasów panowania weneckiego są potrawy mączne i z jaj. Jako danie główne lub przekąskę podaje się często pastisio. Jest to suflet z makaronu, mięsa siekanego i pomidorów.
Specjalnością wyspy jest moussaka - suflet z bakłażanów, jaj i mięsa siekanego, zapiekany w sosie beszamelowym i posypany serem.
Choriatiki zyskało sobie taką sławę, że dziś można je zamówić pod nazwą "sałatka po grecku". Sałatkę przygotowuje się z pokrojonych w kostkę ogórków i pomidorów, posiekanej białej kapusty i cebuli pokrojonej w talarki. Całość jest doprawiana owczym serem, oliwkami i świeżymi ziołami.

Każdy, kto próbował wina pochodzącego z Krety, wie, że jest ono doskonałej jakości.
Oprócz słodkawego wina deserowego Malvasier, które dawniej sprzedawano aż do Portugalii i Anglii, na Krecie można obecnie spróbować wielu win wytrawnych.
Minos, Kritikos Topikos, Michalakis i Lato, to smaczne wina regionalne, zarówno białe, jak i czerwone.

Sztukę parzenia i picia kawy Grecy przejęli od Turków. Mieloną kawę gotuje się razem z wodą i przelewa do filiżanek. Kawę pija się w Grecji bez cukru (sketo), lekko słodzoną (metrio) lub bardzo słodką (gliko).

Z napojów alkoholowych polecamy ouzo - wódkę anyżową, która rozcieńczona z wodą pijana jest jako aperitif. Mocniejsza od niej jest raki - czysta wódka, pędzona z winogron.

Jedzenie w Grecji to sposób spędzania czasu. Mieszkańcy Ellady spotykają się wieczorem w tawernach i wspólnie z całymi rodzinami, przyjaciółmi przez kilka godzin delektują się nie tylko potrawami, ale przede wszystkim obecnością najbliższych.
Spotkanie kończy się późnym wieczorem w związku z tym śniadanie jest raczej skromne: kawa, miód i ciasto (uzupełnienie zapotrzebowania na kalorie, by po krótkiej nocy dotrwać do siesty).

W ciągu dnia Grecy jedzą lekkie przekąski:
TIROPITA- ciasto francuskie z serem, na ciepło
SPANAKOPITA- ciasto francuskie ze szpinakiem, na ciepło
PITA- GROS - baranina, świeże warzywa i przyprawy zawinięte w doskonały placek
TZATZYKI - jogurt z czosnkiem
SUFLAKI - szaszłyki z baraniny polane cytryną
DOLMADAKIA - gołąbki z ryżem w liściach winogron
ELINIKI SALATA- grecka sałatka (pomidory, ogórek, oliwki, ser feta)

Dopiero wieczorem ok. 22 grecy jedzą obiadokolację:
MUSAKA - zapiekanka z ziemniaków, bakłażanów, mielonego mięsa i sosu beszamelowego
PASTICIO - zapiekana z makaronu, mięsa mielonego i sosu beszalenowego
PAIDAKIA - żeberka baranie z grila posypane ziołami
PAPUCAKIA - bakłażany nadziewane mięsem mielonym z sosem beszalenowym
KALAMARAKIA - kalmary
OCHTAPODI - ośmiornica
GARIDIA - krewetki
MIDIA - małże

Kuchnia śródziemno morska uznawana jest za jedną z najzdrowszych. Doskonałe potrawy uzupełniają dobre trunki.
WINA KRASI (lewko - białe)
KOKINO (czerwone)
CHIMA (domowe)
RETSINA (aromatyczne z żywicą z pinii)
Wódka anyżkowa - OUZO

Desery greckie są wyjątkowo słodkie. Mieszkańcy Ellady posiadają bardzo dobry miód, który wykorzystują w większości ciast.
BAKLAWA - ciasto francuskie, orzechy, miód
KADAIFI - cynamon, orzechy miód w cieście francuskim
KURABIEDEZ - maślane ciastka z migdałami
owoce w syropie - doskonałe z grecką kawą iwodą

Po dobrym posiłku w Grecji pija się kawę.
ELINIKO KAFE - mała bardzo mocna
FRAPE - mrożona kawa

Avgolemono - grecka zupa cytrynowa

Składniki:
- 6-7 szklanek wywaru z kurczaka
- 1/2 szklanki drobniutkiego makaronu
- najlepiej w kształcie ryżu
- 3 jajka
- sok z dwóch cytryn
- sól
- świeżo zmielony czarny pieprz
- kilka plasterków cytryny do przybrania

Sposób przyrządzania:

Makaron gotujemy w wywarze z kurczaka zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Gdy już jest ugoto-wany, ubijamy jajka, łączymy je z sokiem z cytryny i łyżką stołową zimnej wody. Ucierając, powoli wlewamy do nich łyżkę wazową gorącego wywaru, potem kolejną i jeszcze jedną. Następnie jajka wlewamy do wywaru, zupę zdejmujemy z ognia, mieszamy i doprawiamy solą i pieprzem. Zupę podajemy od razu przybraną plasterkami cytryny.
Uwaga! Przy dodawaniu jajek trzeba bardzo uważać, aby się nie ścięły - nie można już doprowadzać zupy do wrzenia.

Baklawa

Składniki:
- 1 cytryna
- 15 dag orzechów włoskich lub laskowych
- 10 dag migdałów
- 5 dag pistacji
- 20 dag cukru
- 1/4 łyżeczki cynamonu
- 45 dag ciasta Fillo
- 15 dag sklarowanego masła
- 12 dag miodu.

Sposób przyrządzania:

Cytrynę sparz, otrzyj skórkę, wyciśnij sok. Wymieszaj pokrojone orzechy, migdały, pistacje, skórkę cytrynową, 4 łyżki cukru i cynamon. Natłuść prostokątną formę, rozgrzej piekarnik do 200°C. Płaty ciasta Fillo przykrój do wielkości formy. Wszystkie płaty posmaruj stopionym masłem z obu stron. Połowę ułóż w formie jeden na drugim, posyp mieszaniną bakalii i przykryj pozostałymi płatami. Teraz ponacinaj ciasto ostrym nożem w romby lub trójkąty, prowadząc ostrze od góry do samego dołu. Przed każdym nacięciem umyj nóż (ciasto nacina się po to, aby po upieczeniu dało się je pokroić na porcje). Posmaruj po wierzchu stopionym masłem, wstaw do piekarnika. Piecz 35 minut w temp. 200°C. Ugotuj gęsty syrop z miodu, cukru i 150 ml wody. Wymieszaj z sokiem cytrynowym, ostudź. Baklawę wyjmij z piekarnika, po 5 minutach skrop syropem. Podawaj, gdy ostygnie.

Bakłażany imam

Porcja dla 6 osob. Czas przygotow. 1 godz. 40 min.
6 srednich baklazanow,
5 cebul,
10 zabkow czosnku,
5 dojrzalych pomidorow,
1 maly peczek zielonej pietruszki,
375 ml oleju,
sol, pieprz.

1. Baklazany umyc, usunac liscie, lodyzke zostawic, przeciac na pol, osolic.
2. Wlac na patelnie 2/3 oleju, podgrzac, wlozyc baklazany, smazyc z obu stron,
zdjac z patelni.
3. Cebule pokroic w cienkie plastry, zabki czosnku podzielic wzdluz na 3-4
czesci, pomidory obrac ze skory, podzielic, oczyscic z pestek, zielona pietruszke posiekac.
4. Na patelnie po smazeniu baklazanow wrzucic cebule i czosnek, gdy zmiekna dodac pietruszke, pomidory, sol i pieprz, dobrze wymieszac, smazyc jeszcze
chwile, przestudzic.
5. Baklazany ulozyc w szerokim naczyniu do zapiekania, nalozyc na nie farsz,
wlac szklanke wody i reszte oleju. Zapiekac w srednio nagrzanym piekarniku
1 godz. Podawac na zimno.

Bakłażany pieczone

Składniki:
- bakłażan
- oliwa
- zioła

Sposób przyrządzania:

Bakłażana pokroić ze skórką w grube plastry. Skropić oliwą czosnkową, posypać siekanymi ziołami (bazylia, tymianek lub oregano). Układać na gorącą patelnię grillową, krótko opiekać z obu stron, posolić. Podawać z pieczonym mięsem lub jako sałatkę z pomidorami i serem mozzarella.

Brzoskwinie i melony z pieprzem

Składniki:
- mały melon
- 3 brzoskwinie
- 100 g fety
Sos: 10 pokruszonych ziarenek czarnego pieprzu
- szczypta kruszonego chilli
- 1/4 łyżeczki tartego korzenia imbiru (dowolnie)
- 3 ziarenka kardamonu bez łupinek
- skórka z cytryny pokrojona w paseczki
- 4 łyżki cukru
- sok z cytryny

Sposób przyrządzania:

Półtorej szklanki wody zagotować z cukrem i przyprawami, bez soku cytrynowego. Gotować ok. 15 minut na małym ogniu. Dodać sok z cytryny, doprawić. Sos powinien być słodko - kwaśny z pikantno-korzenną nutą. Obrane owoce pokroić w kawałeczki i zalać ostudzonym sosem, odstawić na pół godziny. Można odcedzić lub podać w sosie. Posypać pokruszoną fetą. Podawać na przekąskę.

Cebule z serem feta

Składniki:
- 80 dag czerwonej cebuli
- 50 dag ziemniaków pokrojonych w plasterki
- 1/2 szklanki bulionu warzywnego
- 1/2 łyżeczki suszonego tymianku
- 2 łyżki oliwy
- 1 opakowanie (22 dag) fety
- 5 dag płatków migdałowych

Sposób przyrządzania:

Obierz cebule, większe pokrój na ćwiartki, małe na połówki. Lekko rozsuń warstwy cebuli. Opłucz ziemniaki, ułóż je w naczyniu żaroodpornym na przemian z cebulą. Zalej bulionem, skrop oliwą i posyp tymiankiem. Przykryj folią aluminiową, piecz godzinę w temp. 220°C. Gdy warzywa będą miękkie, zmniejsz temperaturę do 180°C, zdejmij folię i posyp pokruszoną fetą oraz płatkami migdałów. Piecz 15 minut, aż migdały się przyrumienią.
Możesz posypać tymiankiem i podawać z oliwkami.

Chłodnik andaluzyjski – gazpacho

Składniki:
50 dag bardzo dojrzałych pomidorów
2 cebule
2 ząbki czosnku
1 średni surowy ogórek
1 papryka czerwona
1 papryka zielona
1 łyżka świeżej oliwy
sól i pieprz

Opis wykonania:
Obrane ze skórki pomidory, ogórek i jedną cebulę miksujemy na płynną masę. Papryki myjemy, wydrążamy gniazda nasienne i kroimy w cieniutkie krążki, podobnie jak drugą cebulę. Czosnek ucieramy z łyżeczką soli. Łączymy masę pomidorową z utartym czosnkiem i oliwą. Doprawiamy do smaku pieprzem i wstawiamy do lodówki przynajmniej na 2 godziny. Bezpośrednio przed podaniem ozdabiamy miseczki z chłodnikiem krążkami świeżej papryki i cebuli. UWAGA! Do klasycznego gazpacho dodaje się też zmiksowany miąższ bułki, który nie dodaje smaku, tylko zagęszcza zupę.

Cielęcina po grecku

Składniki:
- 1 kg cielęciny
- 1/2 butelki czerwonego wina
- 1 mała cebula pokrojona w kostkę
- 2-3 ząbki czosnku
- 2 puszki 400-g pomidorów
- garść ciemnych oliwek
- 2 kolorowe papryki
- 100 ml oliwy
- mąka
- oregano
- gałka muszkatołowa
- sól
- pieprz
- ew. szczypta cukru

Sposób przyrządzania:

Na 1/4 oliwy usmażyć cebulę, dodać czosnek i oregano, zamieszać. Trochę wina zachować, resztę wlać do cebuli razem z pomidorami w zalewie. Doprawić. Gotować na małym ogniu. Cielęcinę pokroić w grubą kostkę, posolić i popieprzyć, oprószyć mąką. Obsmażyć na oliwie partiami, na rumiano. Dodać do sosu. Paprykę pokroić w duże kwadraty, obsmażyć na tej samej patelni. Resztę wina wlać na patelnię, zagotować, zeskrobać resztki z dna, razem z papryką i oliwkami dodać do sosu. Dusić razem, aż mięso będzie miękkie, a sos gęsty.

Cukinia po grecku - Kolokithokeftedes

Składniki:
- cukinia (ok. 300 g)
- jajko
- łyżka posiekanej natki pietruszki
- 2 łyżki tartego żółtego sera
- 3 łyżki bułki tartej
- olej do głębokiego smażenia
- sól
- pieprz
- mięta (niekoniecznie)

Sposób przyrządzania:

Umytą cukinię ze skórką utrzeć na tarce o dużych oczkach. Posolić i odstawić na sicie, aż puści sok. Dobrze odcisnąć. Wymieszać szybko cukinię z żółtym serem, roztrzepanym jajkiem, szczyptą soli, pieprzu, mięty (niekoniecznie) i bułką tartą. Wkładać łyżką na gorący olej, formując placuszki, smażyć, aż będą złote.

Czara rethymno z cykorii, selera i boczniaków

Składniki:
- 2 kolby cykorii
- miska liści sałaty (najlepiej 2 lub 3 rodzajów)
- 1/2 małego selera
- sok z 1/2 cytryny
- 1 cebula
- 20 dag boczniaków
- 2 łyżki zwykłej oliwy
- 1/2 filiżanki oliwy anyżowo-cytrynowej
- sól
- pieprz

Sposób przyrządzania:

Z cykorii wytnij gorzki głąb, kolbę pokrój w plasterki. Liście sałat porwij na kawałki, selera obierz i zetrzyj na tarce o dużych oczkach. Skrop sokiem z cytryny, aby nie ściemniał. Cebulę obierz i posiekaj. Boczniaki przekrój wzdłuż i podsmaż na oliwie. Połącz wszystkie składniki, przypraw do smaku solą i pieprzem. Polej oliwą anyżowo-cytrynową.

Dolmadakia - greckie gołąbki

Składniki:
- 50 liści winogron
- 40 dag mięsa mielonego
- 2 cebule
- 10 dag ryżu
- 2 łyżki posiekanego koperku
- 2 łyżki posiekanej natki
- sól
- pieprz
- tarta bułka
- 2 jajka
- 1 łyżka mięty (może być herbatka miętowa z saszetki)
- oliwa do smażenia
- plasterki cytryny i liście winogron do wyłożenia naczynia

Sposób przyrządzania:

Liście winogron opłucz. Cebulę posiekaj i zeszklij na oliwie. Sporządź farsz z mięsa, jajek, tartej bułki, ryżu, cebuli, koperku, mięty, natki i przypraw. Masę nakładaj na liście winogron i zwijaj jak gołąbki. Dno garnka wyłóż plasterkami cytryny i liśćmi winogron. Ciasno ułóż dolmadakie, dociśnij talerzem (inaczej wypłyną i mogą się rozwinąć). Zalej wodą, duś 90 minut na małym ogniu.
Podawaj z sosem Avgolemono (wg przepisu na str. 56, tylko bez makaronu).

Fakes - zupa z soczewicy

Składniki:
- 250 g zielonej soczewicy
- 250 g dojrzałych pomidorów lub puszka pomidorów bez skórki
- 1/2 szklanki oliwy
- 2 marchewki pokrojone w kostkę
- 2 cebule pokrojone w kostkę
- 2 utarte ząbki czosnku
- łyżka koncentratu pomidorowego
- listek laurowy
- sól
- pieprz
- oregano
- 2 łyżki czerwonego octu winnego

Sposób przyrządzania:

Na rozgrzanej oliwie w garnku chwilę przesmażyć pokrojoną w kostkę cebulę i utarty czosnek. Dodać marchew, listek laurowy i opłukaną soczewicę. Zalać zimną wodą (ok.1 l) i gotować pół godziny, aż zmięknie. Dodać posiekane pomidory bez skórki, koncentrat, sól, pieprz i oregano, gotować dalsze 15 minut.
Przed podaniem doprawić octem. Na stole dodatkowo postawić ocet, oliwę i kilka czarnych oliwek.

Fava

Składniki:
- żółty groch łuskany (100 g)
- 1 szkl oliwy
- sól
- pieprz
- listek laurowy
- sok z jednej cytryny
- czerwona cebula pokrojona w drobną kostkę

Sposób przyrządzania:

Ugotować groch do zupełnej miękkości w osolonej wodzie z listkiem laurowym. Odcedzić, wyjąć listek. Groch utrzeć na pastę w malakserze lub ręcznie drewnianym tłuczkiem. W czasie ucierania wlewać oliwę i sok z cytryny, doprawić pieprzem i solą. Podawać do chleba posypane cebulą.

Feta z pieca

Składniki:
- 1 gruby plaster fety
- 2 sparzone i obrane pomidory
- 2 łyżki oliwy
- 1 łyżeczka suszonego oregano
- pieprz

Sposób przyrządzania:

Pomidory zetrzyj na tarce o dużych oczkach. Ser włóż do żaroodpornego naczynia, przykryj startymi pomidorami, posyp świeżo zmielonym pieprzem i łyżeczką oregano. Skrop oliwą, zapiekaj 10 minut w temp. 180°C

Filet jagnięcy z miętą

Składniki:
- 1 odtłuszczony filet z udźca jagnięcego (60 dag)
- 60 dag zielonego groszku
- 20 dag słoniny
- 8 cienkich plasterków surowego boczku
- 4 gałązki świeżej mięty
- środkowa (żółtawa) część sałaty masłowej
- 1 duża cebula
- kostka bulionu wołowego
- 5 dag masła
- sól
- pieprz
- tłuszcz do posmarowania naczynia

Sposób przyrządzania:

Miętę umyj i oderwij listki. Jagnięcinę ponacinaj wzdłuż na głębokość 3 cm, oprósz solą i pieprzem. W nacięcia włóż listki mięty. Mięso zawiń 4 plastrami boczku tak, aby lekko zachodziły jeden na drugi. Obwiąż bawełnianą nicią, ułóż w natłuszczonym żaroodpornym naczyniu, piecz 25 minut w temp. 180°C. br>Posiekaj cebulę i porwij listki sałaty. Bulion rozpuść w 20 ml wrzątku. Słoninę pokrój w kostkę. Masło stop w rondelku, wrzuć cebulę i słoninę. Zeszklij, nie rumieniąc. Dodaj sałatę i groszek. Wlej bulion, przypraw solą i pieprzem. Przykryj i duś 20 minut na małym ogniu. Od czasu do czasu zamieszaj. Pozostały boczek wysmaż na chrupko.
Jagnięcinę pokrój na plastry, ułóż na talerzach razem z groszkiem i sałatą. Udekoruj skwarkami i miętą.

Flaki po madrycku

Składniki:
80 dag flaków wołowych
50 dag nóżek cielęcych
8 dag kiełbasy paprykowej
8 dag kaszanki
1/2 ostrej papryki
2 cebule
4 ząbki czosnku
2 pomidory
2,5 l wody
1 łyżka mąki
100 ml octu winnego
2 łyżki oliwy
3 liście laurowe
10 goździków
1/2 łyżeczki gałki muszkatołowej
1 łyżeczka czerwonej papryki

Opis wykonania:
Oczyszczone i umyte flaki kroimy, solimy, kropimy octem i odstawiamy na 10 min. Dokładnie opłukujemy, zalewamy 3/4 l zimnej wody i gotujemy ok. 15 min. Odcedzamy. Nóżki oczyszczamy, zalewamy 1/2 l wrzątku i gotujemy ok. 15 min, po czym również odcedzamy. Do dużego garnka wlewamy 2,5 l wody, wkładamy flaczki, nóżki, kaszankę (w całości), 1 cebulę, 2 ząbki czosnku, pół ostrej papryki, liście laurowe, goździki, pieprz, gałkę muszkatołową i gotujemy na wolnym ogniu bez przykrycia ok. 3 godzin. Pozostałą cebulę i czosnek obieramy i siekamy. Smażymy na rozgrzanej oliwie do miękkości. Dodajemy obrane ze skórki i posiekane pomidory i łyżeczkę papryki. Dusimy wszystko razem ok. 15 min. Oprószamy mąką, dodajemy kiełbasę. Wyjmujemy nóżki i oddzielamy od kości, a następnie kroimy na niezbyt drobne kawałki. Dodajemy z powrotem do wywaru razem z sosem cebulowo-kiełbasianym. Zagotowujemy i podajemy w dużej wazie, z dodatkiem białego pieczywa.

Gigantes - fasolka po grecku

Składniki:
- 200 g fasoli Jaś namoczonej na noc
- 1 cebula pokrojona w kostkę
- mała puszka koncentratu pomidorowego (70 g)
- 300 g pomidorów
- 2 ząbki czosnku
- sól
- cukier
- pieprz
- ostra mielona papryka
- 40 ml oliwy

Sposób przyrządzania:

Fasolę ugotować w posolonej i osłodzonej wodzie do miękkości. Pomidory sparzyć wrzątkiem, obrać i grubo posiekać. Rozgrzać oliwę na patelni, podsmażyć cebulę, dodać pomidory, utarty czosnek i koncentrat pomidorowy, zamieszać (powinien powstać gęsty sos). Doprawić solą, pieprzem, szczyptą cukru i szczyptą ostrej papryki. Dodać do sosu miękką, odcedzoną fasolę, dusić razem przez 10 minut. Można podawać na ciepło lub na zimno.

Greckie koreczki

Składniki:
- 10 dag czarnych drylowanych oliwek w zalewie
- 1 duży zielony ogórek
- 3 dojrzałe
- twarde pomidory
...