Samorząd.doc

SAMORZĄD TERYTORIALNY

Opracowane zagadnienia:

1.Konstytuacyjne podstawy samorządu terytorialnego*decentralizacja władzy *podział terytorialny *ogół mieszkańców zamieszkujących *podstawową jst gmina *JST mają os. prawną , prawo własności i maj. *smodzielnosc JST podlega ochronie sądowej *JST udział w doch. pub odpowiednio do zad.*JST wykonują zad za pośrednictwem org. stan. i wyk. *ustrój wew. JST określają w granicach ustaw ich org. stanowiące * członkowie wspólnoty sam. mogą decydowac w drodze ref. o sprawach dotyczących tej wspólnoty i odwołania  wyborów bezpośrednich org. sam. teryt.*Działalność JST podlega nadzorowi legalności.2.Atrybut os. publicznoprawnejGmina wykonuje zad. pub. w im. własnym i na włas. odp.. Gmina posiada os. prawną – jest podmiotem publicznoprawnym wynika to z ustaw ustrojowych i innych. WG.38C”Os. prawna działa przez swoje org. w sposób przewidzany w ust. i opartym na nim statucie” np. JST mają prawo ustalania podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ust.3.Samodzielnosc podatkowa gm.*JST mają prawo ustalania podt. i opłat lok. w zakresie określonym w ust. *co do opłat ustalonych przez państwo istnieje samodz. samorządów-reguła swobody *samodz. w ustalaniu wyskości jest ograniczona przez przepisy ustawy *możliwość ustalania innych zwolnień z podat. niż te które wynikają z ust.4.Org. gwarantujące samodzielnosc JST*tworzenia młodzieżowa rada gminy *wójt w drodze zarządzenia pow. o odw. swojego zastęp. i wicezastęp. *rada gm. wybiera ze swojego grona przewod. i 1-3 wiceprzewod. bezwzględną więk. gł. w obecno. co najmniej połowy składu rady w gł tajnym *w przypadkach przwidzianych w ust. oraz innych ważnych spraw. dla gm. mogą być przeprowadzone na jej teryt. konsultacje z mieszkańcami gm.. Zasady i tryb konsul. określa uchwała r.gm. *swobodne tworzenie jedn. org. i zawieranie umów z podmiot. prywat. , w tym org. pozarządowymi. *rada gm. zre swojego grona może powołac stałe i doraźne komisje do określonych zad. ustalając przedmiot działania oraz skład os.5.Ochrona sądowa samodzielności JST*spory kompetencyjne miedzy org. sam. teryt. i adm. rządowej rostrzyga sąd adm. *art.101 gm. Każdy czyj Inter. prawny lub uprawnienie zostało naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętym przez organ gminy w sprawie zakresu adm. pub. może- po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia- zaskarżyc uchwałę do sądy adm. *Wniosek do TK w sprawach o których mowa w art.188konst.(np.zgodnosc ustaw i umów międzynarodowych z konst.)do TK mogą wystąpic: -organy stanowiące JST (…) mogą wystąpic z takim wnioskiem jeżeli akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem ich działania 6.Rada i sejmiki jako organy stanowiące- skład powoływaniePowoływanie *Wybór odbywa się wedle dwóch rodzajów ord.. Zależy to od l. mieszkańców zamieszkujących daną JST. *rodzaje ord. 1)proporcjonalna- upolityczniona, rada pow, sejmik woj., gminy powyżej 20 tyś. 2)większościowa-nieupolityczniona ;wójt ; gminy do 20 tyś.SKŁAD:*Sejmik woj.- radni wybierani w wyborach bezpośrednich 30 radnych do 2 milionów mieszkańców oraz po 3 radnych na kazde rozpoczęte 500tyś. *Rada gminy- radni w || 15-do-20 tyś m.|| 21r.-do-50 tyś. m.|| 23r-do-100 tyś. m.|| 25r-do-200 tyś. m. oraz po 3 na każde rozpoczęte 100 tyś. m. ,nie więcej niż 45r. *rada powiatu- 15r.-do-40 tyś. m. oraz po 2 na kazde rozpoczęte 20 tyś. m. ale nie więcej niż 29r. 7.Status prawny radnego

*radny nie jest związany z wyborcami tak jak prezydent. *r. jest Funkcjonariuszem pub. *r. nie może prowadzic każdej działalności gosp. *r. nie może zajmowac wszystkich stanowisk *r. ma jawny majątek *r. ma specjalną ochronę karną *r. ma chroniony stos. pracy, nie może bez zwolniony z pracy bez zgody rady albo jej opinii wyjątek dyscypl.8.Przesłanki i procedura odwołania org. stanowiącej JSTW sprawach odw. org. stanowiącego JST prze upływem kadencji rostrzyga się wył. w drodze. ref. przeprowadzonego na wnios. mieszkańców. Wniosek miesz. może być złoż. po upływie 10m. od dn wyboru org. albo 10m od ostatniego ref. w sprawie odw. tego org. i nie pozniej niż 8m. przed zakończeniem jego kadencji *sejmik-odwołanie rostrzyga się wyłącznie w drodze ref. woj. przed upływem kadencji *rada pow.- ref. powiatowego *rada gm.- określa ustawa o referendum9.Przesłanki wygaśnięcia mandatu radnego:* odmowa złoż. ślub. *niezgłoszenie w term. określonym w odrębnych przepisach oświadczenia o swoich stanie majątkowym oś o dział. gosp. małżonka, oś o umowach cyw-prawnych małż. oraz zmiane jego stan. pracy. *pisemne zrzeczenie się mandatu *utrata prawa wybieralności lub jego brak w dn. wyborów. *śmierc *naruszenie ustawowego zakazu łączenia mand. rad. z wykonywaniem określonych funkcji. 10 powoływanie org. wykonawczychWójta burmistrza p-m.*wybierany w wyborach powszechnych , bezpośrednich, równych w głosowaniu tajnym. Za wybranego za wojta burmistrza p-m uwaza się tego kandydata który uzyskał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. *państwowa komisja wyborcza i komisarze wyborczy organizują wybory i sprawują nadzór. Wybory przeprowadza się łącznie do rad gm. *wójt-jest organem wyk. w gm. wiejskiej ; burmistrz- w gm. której siedziba władz znajduje się w mieście na teryt. tej gm. ; prezydent miasta- powyżej 100.000 mieszkńców lub przed 27 maja 90r. prez. był org. wyko.-zarządzającym.zarząd województwa

do wyłącznej właściwości sejmiku należy wybór i odwołanie zarządu.Liczy 5 os., marszałek woj. jako przewodniczący, wicemarszałek lub 2 wicemrsz. i pozstali członkowie zarząd powiatu-rada powiat wybiera zarząd powiatu w liczbie od 3 do 5 os. w tym starostę i wicestarostę , w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy.Liczbę członków określa w statucie rada powiatu.11odwołanie,zarząd powiatu-  uchwała rady pow. w sprawie nieudzielania zarządowi absolutorium jest jednoznaczna ze złożeniem wniosku o odwołanie zarządu, chyba że po zakończeniu roku budż. zarząd pow. został odwołany z innej przyczyny. *uchwałę w sprawie absolutorium podejmuje się bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady.* rada pow. rozpoznaje sprawę odwołania zarządu z przyczyn o której mowa powyżej na sesji zwołanej nie wczesniej niż po upływie 14dn. od podjecia uchwały w sprawie nieudzielania zarządowi absolutorium *rada pow. może odwoła zarząd większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu rady, w gł tajnym.zarząd woj. – do wyłącznej kompetencji sejmiku woj. należy wybór i odwołanie zarządu woj. *absolutorium, uchwała sejmiku woj. w sprawie nieudzielania zarządowi woj. absolutorium jest równoznaczna ze złożeniem wniosku o dowołanie zarządu woj., chyba po zakończeniu roku budż. zarząd został odwołany z innej przyczyny. *uchwałę tą sejmik woj. podejmuje bezwzględną większością gł. ustawowego składu rady.odwołanie wójta – gdy narusza konstytucje wojewoda zgłasz się się z wnioskiem do prezesa rady ministrów które odwołuje wójta .* Referendum o odwołaniu wójta – rada gm. po upływie 9m. od dn. wyboru wojta i nie pozniej niż 9m. przed zakończeniem kadencji może podją uchwałę o przeprowadzeniu ref. o odwołaniu wójta, przeprowadzonym na wniosek rady gm z innej przyczyny niż nieudzielanie wójtowi absolutorium. Jedynie na wniosek ¼ ustawowego składu rady. *Na wniosek obywateli- jeden podmiot formułuje wniosek +popracie mieszkańców = przprowadzenie referendum. *Absolutorium – uchwała podjęta przez rg. po ypływie 9m. od dn wyborów i nie pozniej niż 9 przed upływem kadencji jest równoznaczna z inicjatywą przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania wójta. 12. Czynne – prawo wybierania przysługujące obywatelom zapewnia im możliwość udziału w głosowaniu i oddania głosu na swojego kandydata do organów przestawicielskuich państwa do org, sam terty. bąrz w ref. *obywatelstwo PL *18 lat *posiadający pełnię praw pub. i nie jest os. ubezwłasnowolnioną Bierne- prawo do kandydowania każdy obywatel który ma prawo wybieralności czyli czynne prawo wyborcze który najpóźniej w dn. wyborów: *rada gm,pow,woj.-18 lat *wójt, burm, p-m- 25lat !W przypadku na radnego obowiązuję wymóg stałego zamieszkiwania na obszarze działania danej rady.13 Ref lokalneRef przeprowadzają i ustalają jego wynik powołany w tym celu komisje do spraw referendum.Ref.jest ważne- gdy wzieło w nim 30 % uprawnionych do głosowaniaRef. rozstrzygające- więcej niż połowa ważnie oddanych głosów (wyjątek samoopodatkowanie się mieszkańców opowie się za nim 2/3 głosujących)ref.lokalne- polega na udzieleniu na rządowej karcie do głosowania negatywnej lub pozytywnej odpowiedzi na postawione pytanie lub wybraniu wariantu odpowiedziRodzaje:ref. obligatoryjne- odwołanie organu stanowiącego JST przed upływem kadencji, samoopodatkowania się mieszkańców na cele publiczne oraz ref w sprawie odwołania organu wykonawczego (wójt)ref.fakultatywne- jego przedmiotem mogą być inne ważne sprawy dotyczące wspólnoty 14. Istota rolaoparte na upoważnieniu ustawowym do władczego wkraczania w działalność organu nadzorowanego, lecz w przyoadkach wyłącznie wskazanych w ustawie z punktu widzenia kryteriów i za pomocą środków w niej określonychKryteria nadzoru:-celowość-legalność.organy nadzoru: Prezes RM-prawo zawieszania organów JST i ustanowienie zarządu komisarycznego, wojewodowie- prawo stwierdzania nieważności uchwał w cał. lub częsci i RIO + sprawy finansowe15. Rodzaje aktówNa podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy ,organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie:1)   wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych,2)   organizacji urzędów i instytucji gminnych 3)   zasad zarządu mieniem gminy,4)   zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.16. Nadzór nad stanowieniem Prezes rady ministrów – może uchylic akt prawa miejscowego jeżeli jest niezgodny z ustawami lub aktami wydanymi w celu jej wykonania , wojewoda lub RIO w sprawach finanse. uchylenie istotne- woj. stwierdza nieważność w rozstrzygnięciu nadzorczym to tak jakby nie było już aktu niezgodnośc z prawem0 działa na przyszłość Dec. w mocy.Skarga powszechna- każdy czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu miejscowego może po bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia naruszenia może zaskarżyć akt do sądu administracyjnego17. skarga powszechna zasady składaniaKażdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.

2.  nie stosuje się, jeżeli w sprawie orzekał już sąd administracyjny i skargę oddalił..2Skargę na uchwałę lub zarządzenie, o których mowa w ust. 1, można wnieść do sądu administracyjnego w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców gminy, którzy na to wyrażą pisemną zgodę. A-warunkiem natury procesowej musi być wcześniejsze wezwanie org do usnięcia naruszenia prawa. B-Jeżeli wezwanie nie przyniesie rezultatu to skarga wnosi się do s. adm. C- jeżeli sąd uzna zasadnossc skargi stwierdzi nieważność.Jezeli sąd uzna bezzasadnośc skargę oddali 18. Prawo do info Prawo do informacji- ma każdy zainteresowany nie musi to być os. fizyczna. Warunkiem jest pełnoletnosc i brak ubezwłasnowolnienia. Wnioskodawca nie musi wyjaśniac celu powzięcia informacji . Jeżeli info. nie stanowi tajemnicy prawnie chronionej powinna być udostępniona osobie ządającej 19. Informacja.Informacja prosta –informacja nie wymagająca przetworzenia Przekształcenie informacji publicznej – działanie podejmowane względem informacji jest to zabieg o wymiarze często technicznym i odnosi się do zewnętrznej formy informacji Przetworzenie informacj pub.- działanie zmieniające już informację istniejącą . Np. połaczenie dwóch informacji spowoduje że otrzymamy nową informację.20 Samorząd to ja Samorząd tworzymy my osobiście-czyli mieszkańcy danego terytorium. Samorząd to ludzie którzy go tworzą a dopiero pozniej instytucje w postaci rady gminy czy zakładu komunikacji miejskiej.Samorząd można przyrównac do domu w którym każdy domownik ma określone miejsce i szanuje to, co w nim się znajduje, Jeśli jedziesz autobusem komunikacj miejskiej to tak naprawdę jedziesz swoim autobusem. Jeśli dzieci porysują ścianę w domu u rodzice będą musieli kupi farbę to na nowe meble możeim nie wystarczyc tak samo jest z samorządem. Jeżeli ktoś połamie siedzenie w autobusie i trzeba będzie je naprawi może uz nie wystarczyc piniedzy na km drodzi owerowej. Wiec funkcjowanie samorządu i to jak będzie zaspakajał nasze potrzeby zalezy w dużej mierze od nas. Dlatego warto uczestniczy np. w wybieraniu radnych- naszych przedstawicieli którzy w naszym imieniu będą podejmowali Dec. Warto tez poatrze na mienie samorządowe jak na własne w końcu dzieki płaconym przez nas podatkom zostały zakupione bądź wybudowane.