PEDAGOGIKA NIEPEŁNOSPRAWNYCH UMYSŁOWO-OLIGOFRENOPEDAGOGIKA
Oligofrenopedagogika( z greckiego oligos -mało, phern-umysł)zajmuje się rewalidacją upośledzonych umysłowo. Oligofrenią nazywamy niedorozwój umysłowy od urodzenia lub najwcześniejszego dzieciństwa. Występuje tu zawsze wstrzymanie rozwoju mózgu i wyższych czynności nerwowych. Do oligofreni nie można zaliczyć wszystkich przypadków upośledzenia umysłowego obejmuje ona tylko przypadki bardzo wczesnego zahamowania rozwoju ,które powstały w okresie płodowym bądź w czasie porodu, bądź też w pierwszych latach życia dziecka. Do postawienia diagnozy upośledzenia nie wystarcza badanie testowe inteligencji oraz określenie ilorazu inteligencji. Należy również poznać zachowanie przystosowawcze. W ten sposób określamy jak jednostka realizuje wymogi niezależności osobistej i odpowiedzialności społecznej. Odchylenie od normy w zachowaniu przystosowawczym może się ujawnić w różnych okresach i przejawach zachowań. W okresie przedszkolnym w zaburzeniach w zaradności ,zdolności nawiązywania kontaktów z rówieśnikami. W okresie szkolnym mogą to być trudności uczenia się. Kiedyś do klasyfikacji niepełnosprawnych były używane terminy debil, imbecyl i idiota , tej skali już nie stosujemy. W zamian biorąc pod uwagę sprawność intelektualną wyróżniamy rodzaje upośledzenia:
-lekki
-umiarkowany
-znaczny
-głęboki
Dzieci z upośledzeniem lekkim charakteryzują się przede wszystkim upośledzoną zdolnością myślenia abstrakcyjnego oraz nieudolnością syntetycznego ujawniania zdobytych umiejętności i wiązania ich w logiczną całość. Upośledzeni umysłowo w st. umiarkowanym i znacznym odznaczają się poważnymi uszkodzeniami centralnego układu nerwowego. Mowa ich jest agramatyczna często bełkotliwa i niewyraźna, słownictwo ubogie.
Dzieci upośledzone w stopniu umiarkowanym i znacznym mogą uzyskać pozytywne rezultaty rewalidacyjne jeśli;
-obdarza się dziecko uwagą, poświęca mu dużo czasu
-zapewnia się możliwość rozwoju różnych sfer stosownie do potrzeb
-ułatwia się kontakty z innymi dziećmi
-nie ogranicza jego samodzielności
-zaspokaja potrzebę bycia akceptowanym, bezpiecznym, zdolnym do zrobienia czegoś dobrego
Rozwój dziecka umysłowo upośledzonego nie zatrzymuje się na poziomie określonego etapu dzieciństwa lecz przebiega swoiście.
Zespół Downa jest chorobą wywołaną czynnikiem genetycznym. Typowe objawy to niski wzrost, mniejsze wymiary czaszki ,skośne oczy, mały nos i uszy. Na dłoni występuje charakterystyczna bruzda poprzeczna tzw. małpia bruzda. Ruchy niezgrabne ,mało precyzyjne, głos ochrypły, wymowa wadliwa. Szereg wad wrodzonych narządów wewnętrznych np. wady serca. Zespół Turnera-uwarunkowany genetycznie spowodowany całkowitym lub częściowym brakiem jednego z chromosomów X we wszystkich komórkach lub pewnej ich części. Cechy występujące w tym zespole to ;niski wzrost słabo zaznaczone cechy żeńskie, często występuje bezpłodność.
Małogłowie-wada rozwoju charakteryzująca się małymi wymiarami czaszki .Rozpoznaje się je gdy największy obwód głowy mierzony pomiędzy okolicą tuż nad wałami nadoczołowymi do najbardziej wysuniętej części ku tyłowi wysuniętej części wynosi poniżej 3 odchyleń standardowych dla płci i wieku w danej populacji. Zespół Klinfeltera-Polega na dodatkowej obecności dodatkowego chromosomu X. Chorzy cechują się wysokim wzrostem, kobiecą budową kl. piersiowej i miednicy U większości występuje niepłodność i obniżony poziom inteligencji.
Rodzina i przedszkole przygotowują dziecko upośledzone do dojrzałości szkolnej. Przedsięwzięcie to realizuję się etapami na zasadzie stopnia trudności i podnoszenia wymagań względem ucznia na miarę jego możliwości poznawczych i innych.
Pierwszy etap obejmuje kształcenie uzdolnień manualnych i korygowanie zaburzeń motorycznych dziecka ,poczynając od okresu nauczania początkowego. Ważnym zadaniem w tym czasie jest wdrażanie dziecka upośledzonego umysłowego do szerokiej wielopłaszczyznowej działalności praktycznej. W drugim etapie realizuje się wstępne przysposobienie ucznia do pracy zawodowej. Ma to miejsce w wyższych klasach ortopedagogicznej szkoły podstawowej. Program nauczania przewiduje znaczną liczbę godzin na tzw. zajęcia plastyczne i praktyczno techniczne z ogólnymi zasadami technologii i materałoznastwa oraz znajomością techniki wykonawczej. Etap trzeci przewiduje zasadnicze szkolenie zawodowe. Edukacja na tym poziomie zapewnia uczniom konkretny zawód i przyszła stabilizacje zawodową. Czwarty etap podejmują upośledzeni mający wykształcenie i podejmujący prace zawodową.
‘’Pedagogika upośledzonych umysłowo’’ Janina Wyczesany
‘’Nieletni sprawni inaczej i ich ortopedagogika’’ Aleksander Makowski
opowiastka