Teza 1
Organizacja zarządzania kryzysowego w Polsce
Podstawowe pojęcia
ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE
Działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych,
usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej.
KRYZYS
• Pojęcie pochodzenia greckiego (krisis), narodziło się na gruncie medycyny i oznacza:
Stan zdrowia człowieka, przed którym pojawiło się widmo śmierci.
• Konieczna faza rozwoju organizmu – zachwianie równowagi organizmu:
np.: dojrzewanie
• Związany ze społeczeństwem i przejawiający się między innymi w aspektach:
• sprawowania władzy
• ekonomii
• tożsamości grupy społecznej (przełomy duchowe)
• Związany ze światem przyrody i środowiskiem
Kojarzony zazwyczaj z katastrofami naturalnymi (w tym ekologicznymi) i awariami technicznymi.
• Związany ze światem nauki
W nauce ma on związek z procesami poznawczymi (sens epistemologiczny). Gdy kończą się metody poznawcze jednego paradygmatu istnieje potrzeba stworzenia następnego.
Zjawisko kryzysu jest wszechobecne.
Poprzez prowadzenie właściwych działań można przedłużyć „żywot” organizmu bądź organizacji poza punkt krytyczny (kryzys).
SYTUACJA KRYZYSOWA
Sytuacja wpływająca negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołująca znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków.
3 Ustawa o zarządzaniu kryzysowym
System zarządzania kryzysowego
System zarządzania kryzysowego w Polsce zapewnia utrzymanie gotowości i podejmowanie działań organów administracji publicznej do przeciwdziałania zagrożeniom kryzysowym w czasie pokoju, w stanach nadzwyczajnych, w czasie wojny.
Organizacja zarządzania kryzysowego na szczeblu krajowym
Ustawa o zarządzaniu kryzysowym z dnia 26 kwietnia 2007 r.
Rada Ministrów
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
w przypadkach niecierpiących zwłoki minister właściwy do spraw wewnętrznych
(z powiadomieniem prezesa RM)
Rządowy Zespół Zarządzania Kryzysowego
Skład Zespołu:
1. Prezes Rady Ministrów - przewodniczący;
2. Minister Obrony Narodowej i minister właściwy do spraw wewnętrznych - zastępcy przewodniczącego;
3. Minister Spraw Zagranicznych;
4. Minister Koordynator Służb Specjalnych (jeżeli został powołany).
W posiedzeniach, na prawach członka, w zależności od potrzeb mogą uczestniczyć:
• ministrowie kierujący działami administracji rządowej;
2. Główny Geodeta Kraju;
3. Główny Inspektor Sanitarny;
4. Główny Lekarz Weterynarii;
5. Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej;
6. Komendant Główny Policji;
7. Komendant Główny Straży Granicznej;
8. Prezes Państwowej Agencji Atomistyki;
9. Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego;
10 . Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
11. Szef Agencji Wywiadu;
12. Szef Obrony Cywilnej Kraju;
13. Szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego;
14. Szef Służby Wywiadu Wojskowego;
15. Główny Inspektor Ochrony Środowiska;
16. Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej.
RZZK - zadania
1) przygotowywanie propozycji użycia sił i środków niezbędnych do opanowania sytuacji kryzysowych;
2) doradzanie w zakresie koordynacji działań organów administracji rządowej, instytucji państwowych i służb w sytuacjach kryzysowych;
3) opiniowanie sprawozdań końcowych z działań podejmowanych w związku z zarządzaniem kryzysowym;
4) opiniowanie potrzeb w zakresie odtwarzania infrastruktury lub przywrócenia jej pierwotnego charakteru;
5) opiniowanie i przedkładanie do Radzie Ministrów Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego;
6) opiniowanie projektu zarządzenia Prezesa Rady Ministrów dotyczących wykazu przedsięwzięć i procedur systemu zarządzania kryzysowego z uwzględnieniem zobowiązań wynikających z członkostwa w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego.;
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
• Jest państwową jednostką budżetową podległą Prezesowi Rady Ministrów.
• Zapewnia obsługę Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów i Zespołu i ministra właściwego do spraw wewnętrznych w sprawach zarządzania kryzysowego.
• Pełni funkcję krajowego centrum zarządzania kryzysowego.
Zadania Centrum
1) planowanie cywilne, w tym:
a) przedstawianie szczegółowych sposobów i środków reagowania na zagrożenia oraz ograniczania ich skutków,
b) opracowywanie i aktualizowanie Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego, we współpracy z właściwymi komórkami organizacyjnymi urzędów obsługujących ministrów oraz kierowników urzędów centralnych,
c) analiza i ocena możliwości wystąpienia zagrożeń lub ich rozwoju,
d) gromadzenie informacji o zagrożeniach i analiza zebranych materiałów,
e) wypracowywanie wniosków i propozycji zapobiegania i przeciwdziałania zagrożeniom,
f) planowanie wykorzystania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do wykonywania zadań, o których mowa w art. 25 ust. 3,
g) planowanie wsparcia przez organy administracji publicznej realizacji zadań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
2) monitorowanie potencjalnych zagrożeń;
3) uzgadnianie planów zarządzania kryzysowego sporządzanych przez ministrów kierujących działami administracji rządowej i kierowników urzędów centralnych;
4) przygotowanie uruchamiania, w przypadku zaistnienia zagrożeń, procedur związanych z zarządzaniem kryzysowym;
5) przygotowywanie projektów opinii i stanowisk Zespołu;
6) przygotowywanie i obsługa techniczno-organizacyjna prac Zespołu;
7) zapewnienie koordynacji polityki informacyjnej organów administracji publicznej w czasie sytuacji kryzysowej;
8) współdziałanie z podmiotami, komórkami i jednostkami organizacyjnymi Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i
Unii Europejskiej oraz innych organizacji międzynarodowych, odpowiedzialnymi za zarządzanie kryzysowe i ochronę infrastruktury krytycznej;
9) organizowanie , prowadzenie i koordynacja szkoleń i ćwiczeń z zakresu zarządzania kryzysowego oraz udział w ćwiczeniach krajowych i międzynarodowych;
10) zapewnienie obiegu informacji między krajowymi i zagranicznymi organami i strukturami zarządzania kryzysowego;
11) realizacja zadań stałego dyżuru w ramach gotowości obronnej państwa;
12) realizacja zadań z zakresu zapobiegania, przeciwdziałania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
13) współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie zapobiegania, przeciwdziałania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
14) realizacja zadań planistycznych i programowych z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej, w tym opracowywanie i aktualizacja załącznika funkcjonalnego do Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego dotyczącego ochrony infrastruktury krytycznej , a także współpraca, jako krajowy punkt kontaktowy, z instytucjami Unii Europejskiej i Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz ich krajami członkowskimi w zakresie ochrony infrastruktury krytycznej;
15) przygotowanie projektu zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, o którym mowa w art. 7 ust. 4;
16) informowanie, zgodnie z właściwością, podmiotów, o których mowa w art. 8 ust. 2 i 3, o potencjalnych zagrożeniach oraz działaniach podjętych przez właściwe organy;
17) współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów administracji publicznej.
Teza 2
Narodowy System
Pogotowia Kryzysowego
W zależności od rozwoju sytuacji kryzysowej Rada Ministrów może podjąć decyzję o rozpoczęciu realizacji określonych przedsięwzięć sprecyzowanych w jednym z komponentów systemu:
Pierwszy stopień alarmowy wprowadzany jest w przypadku uzyskania informacji o możliwości wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym lub innego zdarzenia, którego rodzaj i zakres są trudne do przewidzenia.
Drugi stopień alarmowy wprowadzany jest w przypadku uzyskania informacji o możliwości wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym lub innego zdarzenia powodującego zagrożenia bezpieczeństwa państwa.
Trzeci stopień alarmowy wprowadzany jest w przypadku uzyskania informacji o osobach lub organizacjach przygotowujących działania terrorystyczne godzące w bezpieczeństwo państwa lub wystąpienia aktów terroru godzących w bezpieczeństwo innych państw lub też w przypadku uzyskania informacji o wystąpieniu innego zdarzenia godzącego w bezpieczeństwo RP lub innych państw
Czwarty stopień alarmowy wprowadzany jest w przypadku wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym lub innego zdarzenia powodującego zagrożenie bezpieczeństwa Polski lub innych państw.
Teza 3
Organizacja zarządzania kryzysowego na szczeblu wojewódzkim i powiatowym
Zespoły Zarządzania Kryzysowego
są organami pomocniczymi wojewody/starosty/wójta/burmistrza w zapewnieniu wykonywania zadań zarządzania kryzysowego
Wojewódzki/Powiatowy/Gminny Zespół Zarządzania Kryzysowego
Powoływany przez wojewodę/starostę/wójta, który określa jego skład, organizację, siedzibę oraz tryb pracy
Skład WZZK
W skład zespołu wojewódzkiego wchodzą:
• wojewoda - przewodniczący,
2. kierownik komórki organizacyjnej właściwej w sprawach zarządzania – zastępca przewodniczącego,
3. osoby wskazane przez przewodniczącego w zależności od potrzeb spośród:
Ø kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich;
Ø osób zatrudnionych w urzędzie wojewódzkim lub w jednostkach organizacyjnych służb, inspekcji i straży wojewódzkich;
Ø osób zatrudnionych w regionalnych zarządach gospodarki wodnej, wojewódzkich zarządach melioracji i urządzeń wodnych oraz Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Skład WZZK - opcje
W skład zespołu wojewódzkiego mogą wchodzić:
Ø Szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego lub jego przedstawiciela.
Ø przedstawiciel samorządu województwa, wyznaczony przez marszałka województwa.
Ø inne osoby zaproszone przez przewodniczącego.
Skład Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego
W skład zespołu powiatowego, którego pracami kieruje starosta, wchodzą osoby powołane spośród:
1) osób zatrudnionych w starostwie powiatowym, powiatowych jednostkach organizacyjnych lub jednostkach organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży powiatowych;
2) przedstawicieli społecznych organizacji ratowniczych.
W skład zespołu powiatowego mogą wchodzić inne osoby zaproszone przez starostę.
Skład Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego
• W skład zespołu gminnego, którego pracami kieruje wójt, burmistrz, prezydent miasta, wchodzą osoby powołane spośród:
1) osób zatrudnionych w urzędzie gminy, gminnych jednostkach organizacyjnych lub jednostkach pomocniczych;
2) pracowników zespolonych służb, inspekcji i straży, skierowanych przez przełożonych do wykonywania zadań w tym zespole na wniosek wójta, burmistrza, prezydenta miasta;
3) przedstawicieli społecznych organizacji ratowniczych.
W skład zespołu gminnego mogą wchodzić inne osoby zaproszone przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta
Centrum Zarządzania Kryzysowego
Centra spełniają funkcje punktów koordynujących i ośrodka łączności, scalającego w codziennej działalności służby ratownicze i komunalne miasta, które zgodnie z przyjętymi założeniami, ma integrować działalność podmiotów biorących bezpośredni i pośredni udział w akcjach ratowniczych. Zostało ono tak zorganizowane, aby możliwe było kierowanie działaniami wszystkich służb ratowniczych.
ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
Teza 4
Zasady zarządzania bezpieczeństwem w warunkach kryzysu wewnętrznego
Istota zarządzania kryzysowego
Podstawą działania kryzysowego w czasie zdarzenia niekorzystnego jest planowanie, organizowanie i prowadzenie operacji kryzysowych, których celem jest zapobieganie lub minimalizacja skutków różnych sytuacji nadzwyczajnych.
Zarządzanie kryzysowe obejmuje:
- Kierowanie działaniami ratowniczymi,
- Kierowanie ludźmi,
- Kierowanie organizacjami.
Celem działań w przypadku prowadzenia operacji w sytuacji kryzysowej jest:
• ratowanie i ochrona ludzi,
• ograniczenia strat w mieniu (w tym w infrastrukturze),
• ochrona i ratowanie środowiska naturalnego.
Zasady zarządzania kryzysowego
- jednoosobowa odpowiedzialność,
- ...
kojot3tf