FAZY ZARZĄDZANIA
KRYZYSOWEGO
1. CYKL ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO
To ciągły proces zapobiegania wszelkim zagrożeniom, przygotowania do ich redukcji, działania w sytuacjach kryzysowych oraz odbudowy po ustąpieniu zdarzenia
Fazy zarządzania kryzysowego
• zapobieganie
• przygotowanie
• reagowanie
• odbudowa
2. ZAPOBIEGANIE
Faza zapobiegania
ZAPOBIEGANIE odnosi się do działań, które eliminują lub redukują prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń, albo ograniczają ich możliwe skutki
Zapobieganie obejmuje:
Zapobieganie → zadania szczegółowe
a) Prognozowanie, analizowanie i skategoryzowanie wszystkich potencjalnych zagrożeń
b) Skatalogowanie i ocena elementów infrastruktury krytycznej (technicznej, środowiska naturalnego oraz grup i środowisk społecznych) szczególnie wrażliwych na skutki klęsk żywiołowych lub zdarzeń o znamionach klęski żywiołowej
c) Analiza i ocena obowiązujących aktów prawnych pod kątem prawidłowości i skuteczności oraz aktualności zawartych w nich rozwiązań prawnych z zakresu bezpieczeństwa powszechnego
d) Opracowanie projektów aktów prawnych oraz opiniowanie przepisów z zakresu bezpieczeństwa powszechnego, przygotowywanych przez instytucje i służby
e) Monitorowanie i czynny udział w planowaniu zagospodarowania przestrzennego, w aspekcie rejonów, obszarów i stref szczególnie podatnych na negatywne skutki klęsk żywiołowych lub zdarzeń o znamionach klęski żywiołowej
f) Planowanie środków finansowych oraz trybu i źródeł ich pozyskiwania - przeznaczonych na finansowanie przedsięwzięć realizowanych we wszystkich fazach cyklu zrządzania kryzysowego
g) Opracowanie koncepcji pozyskiwania środków pozabudżetowych na rzecz wykonawstwa zadań z zakresu bezpieczeństwa powszechnego, realizowanych przez instytucje i służby ratownicze
h) Prowadzenie kontroli i nadzoru nad przyjętymi lub przekazanymi do realizacji zadaniami o charakterze prewencyjnym w dziedzinie bezpieczeństwa
3. PRZYGOTOWANIE
PRZYGOTOWANIE obejmuje planowanie i realizację przedsięwzięć przygotowujących podmioty bezpieczeństwa do reagowania na zagrożenia, w tym zgromadzenie niezbędnych zasobów (sił, środków) do efektywnego reagowania, obejmuje również edukację powszechną ludności
Przygotowanie → zadania szczegółowe
a) Bieżące monitorowanie stanu organizacji i możliwości rozwinięcia stanowisk pracy organów zarządzania kryzysowego (w tym w obiektach zastępczych oraz awaryjnych ruchomych centrów kierowania)
b) Opracowanie, weryfikacja i aktualizowanie rozwiązań organizacyjno-prawnych oraz technicznych z zakresu komunikacji (łączności) pomiędzy wszystkimi ogniwami organizacyjnymi systemu zarządzania kryzysowego, monitorowania zagrożeń i ich skutków, utrzymania w gotowości systemu ostrzegania i alarmowania
c) Przygotowanie zasad wymiany informacji, ich formy i zakresu w systemie zarządzania kryzysowego we wszystkich jego fazach
d) Opracowanie, przyjęcie i wdrożenie procedur w zakresie zwracania się o pomoc i wsparcie oraz trybu i zakresu jej udzielania z poziomu wojewódzkiej administracji rządowej oraz szczebla centralnego
e) Opracowanie, aktualizowanie i tworzenie bieżącymi baz danych teleadresowych, materiałowo - sprzętowych, medycznych, itp. określających wielkość poszczególnych kategorii zasobów ludzkich, środków i materiałów potrzebnych w reagowaniu kryzysowym (dla prowadzonych akcji i operacji ratowniczych oraz zabezpieczenia potrzeb ludności)
f) Planowanie, koordynowanie i realizacja szkolenia wszystkich podmiotów reagowania kryzysowego
g) Przygotowanie warunków i rozwiązań organizacyjno - prawnych zabezpieczających koordynację pomocy humanitarnej dla ludności poszkodowanej
h) Określenie zasad i kreowanie polityki informacyjnej z zakresu realizowanych przedsięwzięć na rzecz systemu bezpieczeństwa powszechnego
i) Przygotowanie pakietu prawnych aktów wykonawczych niezbędnych do zabezpieczenia warunków właściwego zarządzania kryzysowego
j) Analizowanie przebiegu zrealizowanych działań ratowniczych i odbudowy prowadzonych w przeszłości (na danym terenie i poza jego obszarem) oraz wnioskowanie
k) Organizowanie i prowadzenie gier decyzyjnych i ćwiczeń w celu przygotowania organów zarządzania kryzysowego i sił ratowniczych do skoordynowanego i skutecznego prowadzenia takich działań
l) Określanie oraz zabezpieczanie potrzeb materiałowo - technicznych i finansowych niezbędnych do realizacji zadań w sytuacjach kryzysowych
Planowanie
Kluczowym elementem jest opracowanie planów zarządzania kryzysowego, w tym odpowiedzi na pytania:
- Jaka jest podstawa prawna działań?
- Kto, co i kiedy będzie realizował?
- Jakie zasoby (siły, środki) zostaną użyte w działaniach?
- Jakie zadania przewiduje się poszczególnym wykonawcom po zdarzeniu kryzysowym?
Dokumenty planowania cywilnego
• Plany zarządzania kryzysowego
(krajowy, wojewódzki, powiatowy, gminny)
• Raporty o zagrożeniach BN
(ministrowie, wojewodowie)
• Narodowy Program Ochrony IK
(dyrektor RzCB)
• Plany Ochrony IK
(właściciele obiektów)
Plan zarządzania kryzysowego
Jest podstawowym dokumentem określającym sposoby reagowania na zagrożenia oraz zasady gromadzenia i procedury użycia zasobów (sił, środków) wszystkich służb
Plan zarządzania kryzysowego opracowuje się na poziomie krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym
art. 5 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 roku o zarządzaniu kryzysowym
Plan sporządzony przez:
- wójta, burmistrza, prezydenta miasta – zatwierdza starosta
- starostę - zatwierdza wojewoda
- wojewodę - zatwierdza minister właściwy do spraw wewnętrznych
- Rządowe Centrum Bezpieczeństwa - zatwierdza Rada Ministrów
4. REAGOWANIE
Faza reagowania:
REAGOWANIE to reakcja na zagrożenie. Jego celem jest dostarczenie pomocy poszkodowanym i ograniczenie wtórnych zniszczeń i strat
Zasady postępowania :
1. Zauważyć - monitorować
2. Zinterpretować - wypracować sposób kwalifikowania zdarzeń niekorzystnych
3. Zaalarmować - wykorzystując wypracowany system
4. Przewidywać skutki - interpretować w oparciu o wiedzę i doświadczenia
5. Podjąć decyzję - o niezbędnych działaniach, w tym o użyciu dysponowanych zasobów
6. Wprowadzić w życie przygotowany plan (improwizacja to ostateczność)
7. Podejmowane działania nie mogą pogarszać sytuacji. Reagować szybko zgodnie z wypracowanym planem, zapobiegać objawom paniki
8. Oszacować:
a. wpływ zagrożenia na społeczeństwo i środowisko
b. potrzeby
c. dysponowane zasoby
d. potrzeby wsparcia
Szczegóły oszacowania mogą dotyczyć:
a. identyfikacji: wtórnych zagrożeń, blokad w transporcie, obszarów z którymi nie ma kontaktu
b. szkód: w systemach łączności, zaopatrzenia, infrastrukturze krytycznej
c. dostępności istotnych zasobów (szpitali wody, żywności, miejsc tymczasowych, sił ratowniczych i porządkowych, itp.)
d. potrzeb wsparcia (j.w.)
e. granic obszaru dotkniętego katastrofą
Dostępne zasoby w fazie reagowania
Reagowanie → zadania szczegółowe
a) Zainicjowanie procesu czynnej koordynacji działań ratowniczych i porządkowo – ochronnych prowadzonych przez jednostki organizacyjne zaangażowane w reagowanie kryzysowe
b) Uruchomienie pracy zespołu zarządzania kryzysowego w układzie całodobowym w pełnym składzie
c) Uruchomienie wszystkich niezbędnych procedur i podmiotów bezpieczeństwa
d) Zabezpieczenie procesu stałej, całodobowej wymiany informacji w zakresie zagrożeń i podejmowanych działań oraz współdziałanie ze służbami (zespołami) innych organów administracji publicznej, resortów, organizacji pozarządowych i społecznych
e) Monitorowanie zagrożeń i ich skutków oraz prognozowanie ich dalszego rozwoju
f) Wypracowanie decyzji i rozwiązań operacyjno –taktycznych mających na celu właściwe i skuteczne wykorzystanie znajdujących się w dyspozycji sił i zasobów oraz korygowanie przebiegu działań
g) Korygowanie działań w ramach procesu ewakuacji oraz w zakresie pomocy społecznej i humanitarnej, tworzenie warunków do przetrwania osobom poszkodowanym, szczególnie w zakresie pomocy medycznej i opieki psychologicznej
h) Uruchomienie na wszystkich niezbędnych poziomach punktów informacyjnych dla ludności
i) Koordynacja działań związanych z dysponowaniem sił i zasobów na potrzeby reagowania kryzysowego ze szczebli nadrzędnych, w tym znajdujących się w dyspozycji Ministra Obrony Narodowej oraz ze źródeł zagranicznych
j) Wprowadzenie w życie pakietu aktów prawnych niezbędnych do zabezpieczenia warunków do właściwego kierowania działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom sytuacji kryzysowej i ich usunięcia
k) Przyjmowanie meldunków i informacji o stanie realizacji poszczególnych zadań
l) Opracowywanie raportu z prowadzonych działań
4. ODBUDOWA
Faza odbudowy
ODBUDOWA – przywrócenie stanu przedzagrożeniowego
- Odbudowa krótkoterminowa - przywrócenie stanu niezbędnego do życia i funkcjonowania oraz przywrócenie zdolności na reagowanie kryzysowe
- Odbudowa długoterminowa - to kompletna odbudowa całego obszaru dotkniętego zagrożeniem
Charakteryzuje się:
1. Długim czasem trwania
2. Potrzebą uruchomienia instrumentów finansowych – podatki, dotacje, ubezpieczenia, kredyty
3. Wydźwiękiem medialnym
4. Konsekwencjami politycznymi w dłuższej perspektywie
5. Zmianą jakości warunków życia ludzi i funkcjonowania gospodarki
6. Kapitałochłonnością
7. Problemami z oszacowaniem strat – rozbieżność pomiędzy potrzebami a możliwościami finansowania oraz braku możliwości pokrycia wszystkich strat z ubezpieczenia
Odbudowa obejmuje
Podsumowanie
2
kojot3tf