200101_wiadomosc_o_wykrzywieniu.pdf

ZAKüîCENIA SNU

ASTRONOMIA

Narkolepsja

i zaginiony peptyd

Wiadomoæ o wykrzywieniu czasoprzestrzeni

DYSK AKRECYJNY , jak ten

przedstawiony tu wok¸ czarnej dziury,

moýe si« koleba wraz z wleczon

czasoprzestrzeni.

daniem dwch grup naukowcw,

jednej kierowanej przez JeromeÕa

M. Siegela z University of California

w Los Angeles, a drugiej przez Emmanuela

Mignota ze Stanford University, narkolepsja

spowodowana jest najprawdopodobniej

brakiem neuroprzekanika hipokretyny.

Wyniki ich badaÄ, opublikowane

we wrzeæniowych numerach Neuron

i Nature Medicine , æwiadcz, ýe

w porwnaniu z prawid¸owo funkcjonujcymi

ludzkimi mzgami mzgi narkoleptykw

nie maj praktycznie wcale peptydw

hipokretynowych, regulujcych zarwno

¸aknienie, jak i sen. Mniej jasny jest powd

utraty hipokretyny; by moýe przyczyn«

stanowi reakcja autoimmunologiczna. Terapie

zmierzajce do naprawienia uszkodzonego

uk¸adu hipokretynowego powinny by wi«c

alternatyw stosowanego obecnie leczenia

stymulantami i innymi lekami.

rzy lata temu astronomowie donieæli o odkryciu czarnych dziur i gwiazd neutronowych,

ktre nie tylko wysysaj materi«, lecz takýe zawijaj wok¸ siebie sam czasoprzestrzeÄ.

To skr«canie wywo¸uje precesj« albo kolebanie si« materii wpadajcej po spirali

na te umar¸e gwiazdy. Naukowcy z Universiteit van Amsterdam informuj w Astrophysical

Journal Letters z 24 sierpnia ub.r., ýe wykryli trzy gwiazdy neutronowe wysy¸ajce

tzw. promieniowanie wst«gi bocznej w zakresie promieni X, emitowanych podczas

wcigania materii. Analogiczn emisj« generuj stacje nadawcze pracujce w systemie

modulacji amplitudy. Tu jednak zamiast dostarcza aktualnoæci, sprawozdania sportowe

czy prognozy pogody, przenosi ona informacj« o tych gwiazdach i moýe by uýyta

do potwierdzenia przewidywaÄ teorii Einsteina dotyczcych wleczenia czasoprzestrzeni.

Animacje ukazujce precesj« materii moýna obejrze na stronie internetowej

www.physics.uiuc.edu/Research/CTA/news/sidebands/index.html.

N.L.

Philip Yam

PSYCHOLOGIA

GENOMIKA

Emocje kontrolowane

Roænij nam zdrowo,

bezkofeinowa kawo

mocje mog wp¸ywa na to, jak zapami«tujemy jakieæ wydarzenie,

ale istotne jest rwnieý to, jak panujemy nad tymi uczuciami. Wyniki

badaÄ przedstawione w Journal of Personality and Social Psychology

z wrzeænia ub.r. wskazuj, ýe sposb, w jaki panujemy nad uczuciami,

moýe uszczupli nasze zasoby poznawcze, gdy jesteæmy æwiadkami

jakiegoæ wydarzenia. Uczestnicy badaÄ, ktrych poproszono o wyciszenie

reakcji emocjonalnych odczuwanych podczas ogldania przezroczy

z rannymi ludmi, nie potrafili w krtkim czasie po pokazie poda

tylu szczeg¸w tych obrazw jak cz¸onkowie grupy kontrolnej.

Nie wszystkie jednak rodzaje regulacji emocjonalnej wp¸ywa¸y

w taki sam sposb

na pami«. Ci z uczestnikw

badaÄ, ktrych poproszono,

by ogldali przezrocza

z pewnym dystansem,

podobnie jak uczyni¸by

to lekarz, potrafili

skutecznie zawczasu

zapanowa nad swymi

uczuciami i zapami«ta

wi«cej niý ci, ktrzy

nie mieli szansy przedtem

si« przygotowa.

Naomi Lubick

Zostanie pozbawiona kofeiny?

dyby Mendel prowadzi¸ swe badania nie

nad grochem, lecz kaw, ucieszy¸aby go zapewne

wiadomoæ, ýe genetyka, ktrej jest ojcem,

znajdzie si« by moýe pewnego dnia o krok

od stworzenia bezkofeinowej kawy. Badacze

z Japonii i Szkocji donieæli w Nature z 31 sierpnia,

ýe wyodr«bnili i sklonowali gen syntazy kofeiny,

enzymu kluczowego w syntezie tego alkaloidu.

Znajc w gen, naukowcy mog przystpi do prb

stworzenia transgenicznych roælin kawy i herbaty,

nie produkujcych kofeiny. Wielu konsumentw

unika pozbawionych tego pobudzajcego zwizku

napojw, poniewaý podczas dekofeinujcych

zabiegw mog znika ich charakterystyczny

smak i aromat. Napary z transgenicznej kawy i herbaty

nie powinny Ð poza brakiem kofeiny Ð rýni si«

od zrobionych ze zwyk¸ych roælin.

OPANOWANIE pozwala nam

lepiej zapami«ta szczeg¸y

ogldanych, wstrzsajcych

obrazw, takich jak widok

ofiary wypadku drogowego.

Steve Mirsky

12 å WIAT N AUKI StyczeÄ 2001

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: