Na bruk - kostka ozdobna.pdf

(1572 KB) Pobierz
lipiec05.p65
budownictwo
na stronie obok po lewej:
ręcznie formowane kostki brukowe
Rembrandt Orange
Dobrane ze smakiem kostki
brukowe decydują o nieodpartym
uroku tego zakątka.
Na bruk
Aby otoczenie naszego
domu było miłe dla oka
i wygodne w użytkowaniu,
musimy najpierw zadbać
o sporządzenie dobrego
projektu. Musi on
uwzględniać zarówno
obsadę roślin, jak
i nawierzchnie użytkowe
takie jak: podjazd do
garażu, miejsce do
parkowania lub ścieżki,
które zapewniają wygodną
komunikację i pozwalają
oddzielić powierzchnie
o różnym przeznaczeniu.
Szeroka gama oferowa-
nych na rynku materiałów
na nawierzchnię pozwoli
nam wybrać to, z czego
będziemy zadowoleni
przez długie lata.
Katarzyna Mardoń
być dopasowany do stylu archi-
tektonicznego domu i ogrodu,
musi być trwały i odporny na warunki at-
mosferyczne oraz sprostać funkcji użytko-
wej nawierzchni. Materiały naturalne o nie-
regularnych kształtach i fakturach, kręte
ścieżki bez wytyczonych ostro granic pod-
kreślą swobodny styl ogrodu. Z kolei geo-
metryczne wzory, proste ścieżki i foremne
place z nowoczesnych materiałów pasują do
ogrodów regularnych i nadają otoczeniu
modernistyczny charakter. Plac lub ścież-
ka nie wydadzą się monotonne, jeżeli połą-
czymy ze sobą różne materiały (np. kamień
ze żwirem, kostkę granitową z otoczakami,
drewno z cegłą), czy elementy o różnych
rozmiarach i kolorach. Jest to ważne
zwłaszcza przy dużych, niezagospodarowa-
nych płaszczyznach, które mogą stać się
dominującym, ale niekoniecznie ładnym
elementem krajobrazu.
nakładów finansowych i lepszego przygo-
towania podłoża, ale dłużej zachowują
swoje początkowe właściwości. Są odpor-
ne na duży nacisk i intensywną eksplo-
atację; nadają się na podjazdy, parkingi,
czy drogi.
Nawierzchnia ziemna
Zalety : bardzo niski koszt budowy, łatwa
do naprawy i samodzielnego wykona-
nia.
Wady : nietrwała, wymaga częstych
napraw i odchwaszczania, ulega
rozmakaniu.
Ziemia do budowy powinna być zwię-
zła, z dużą domieszką piasku (w propor-
cjach ok. jednej części gliny do dwóch czę-
ści piasku). Aby podłoże było trwalsze,
można dodać drobnego żwiru. Ścieżce na-
leży nadać wypukły profil w przekroju po-
przecznym oraz zapewnić odpływ wody
poprzez kanały odwadniające usytuowane
po bokach, wzdłuż ścieżki. Przed ostatecz-
nym ubiciem można ułożyć na wierzch war-
stwę miału kamiennego lub piasku, co do-
datkowo zabezpieczy nawierzchnię i uatrak-
cyjni jej wygląd.
Rodzaje nawierzchni
To, na jaki rodzaj nawierzchni ostatecz-
nie się zdecydujemy, jest w dużej mierze
uwarunkowane zakładanym budżetem
i późniejszym sposobem jej użytkowania.
Miękkie nawierzchnie są łatwe do ułoże-
nia i stosunkowo niedrogie, mogą przy-
bierać dowolny kształt, jednak wymagają
systematycznej pielęgnacji i nie są zbyt
trwałe. Są to np. wszelkiego rodzaju zie-
leńce, które pełnią głównie funkcje rekre-
acyjne i ozdobne. Ze względu na niskie
koszty w przeliczeniu na m 2 służą one
przeważnie do zagospodarowania dużych
powierzchni. Z kolei nawierzchnie utwar-
dzone wymagają wprawdzie większych
Nawierzchnia żwirowa
Zalety : stosunkowo tania i łatwa do
samodzielnego wykonania, ładnie
komponuje się z ogrodem.
Wady : niezbyt trwała, wymaga okreso-
wego uzupełniania materiału i odna-
wiania, nie zabezpieczony krawężni-
kiem materiał „roznosi” się po
ogrodzie i domu; z uwagi na osypywa-
nie się materiału musimy zniwelować
powierzchnie pochyłe.
30
KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza 4/2005 lipiec–sierpień
4/2005 lipiec–sierpień • KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza
31
M ateriał na nawierzchnię musi
12960538.003.png 12960538.004.png
 
budownictwo
W zależności od grubości ziaren nada-
je się jako materiał na ścieżki, podjazdy
lub parkingi. Ważne, aby ziarna miały
ostre krawędzie, wtedy „szczepiają się” ze
sobą i nawierzchnia jest bardziej spoista.
Warstwa żwiru powinna mieć 2,5–3 cm.
Wysypujemy ją na zagęszczony podkład
z gruzu, który można wcześniej wyłożyć
tzw. agrowłókniną, czyli przepuszczającą
wodę włókniną polipropylenową o siatko-
wej strukturze. Następnie teren grabimy
i dokładnie ubijamy, dbając by jego gór-
ny poziom był poniżej sąsiedniej na-
wierzchni, co powinno zapobiec roznosze-
niu materiału.
wiedniejsze są twarde gatunki drewna od-
porne na wilgoć i gnicie, dodatkowo impre-
gnowane ciśnieniowo. Na rynku dostępne
już są gotowe panele drewniane ze żłobko-
waną, antypoślizgową powierzchnią, bardzo
łatwe w montażu i idealnie nadające się
drewniane tarasy. Można też wykonać ścież-
ki z krążków pnia lub kostki drewnianej, ale
ich wykonanie lepiej zlecić fachowcom.
Nawierzchnia betonowa
Zalety : stosunkowo tania, odporna na
ścieranie i warunki atmosferyczne,
odporna na duże obciążenia, posiada
lepsze parametry antypoślizgowe od
nawierzchni kamiennych.
Wady : z czasem odbarwia się, mało
odporna na plamy ze smarów i olejów.
Do wykonania nawierzchni betonowej
możemy wykorzystać kostkę brukową lub
płyty chodnikowe. Płyty chodnikowe potra-
fią imitować naturalny kamień lub wzory
z kostki brukowej, a przy tym są łatwe do
Dobrane ze smakiem płyty chodnikowe (zdjęcie obok)
lub kostki kamienne (zdjęcie ponizej)
Nawierzchnia drewniana
Zalety : naturalna i przyjazna otoczeniu,
komponuje się praktycznie z każdym
stylem ogrodu.
Wady : wymagająca corocznej konserwa-
cji i częstej wymiany uszkodzonych
elementów; w ogrodach wilgotnych,
zacienionych i po deszczu jest śliska.
Stosowana jest głównie do wykładania
patio, tarasów, rzadziej ścieżek. Najodpo-
Nawierzchnia kamienna
Zalety : trwała i stylowa, odporna na
warunki atmosferyczne i intensywne
użytkowanie, nie wymaga konserwacji
i specjalnych zabiegów pielęgnacyj-
nych.
Wady : dość kosztowna, śliska po deszczu.
Najpopularniejszym surowcem wyko-
rzystywanym do układania nawierzchni
kamiennych jest granit, bazalt lub sjenit.
Wapień i piaskowiec są mniej trwałe, na-
siąkliwe, szybko się starzeją i kruszeją. Do
budowy nawierzchni można użyć atrakcyj-
nych kamieni nieobrobionych (otoczaki,
kamienie łamane itp.), kamieni ciętych, płyt
lub kostki brukowej.
Nawierzchnia ceramiczna
Zalety : atrakcyjna ze względu na szeroką
gamę kolorów, bardzo dobrze kompo-
nuje się z roślinnością i innymi
materiałami.
Wady : niezbyt trwała, kruszeje.
Cegła klinkierowa jest materiałem o ni-
skiej nasiąkliwości i odznacza się dość dużą
twardością. Może mieć szkliwioną powierzch-
nię, co stanowi dodatkową ochronę przed
warunkami atmosferycznymi. Jednak szkli-
wo sprawia, że nawierzchnia po deszczu robi
się niebezpiecznie śliska, nie wszystkim od-
powiada również jej połyskliwa powierzchnia.
Oprócz cegły klinkierowej możemy wykorzy-
stać też cegłę budowlaną. Jest ona bardziej
nasiąkliwa i po paru sezonach niszczeje. Po-
pularność zyskuje również stosowana głów-
nie na tarasy i schody, dostępna w wielu wzo-
rach mrozoodporna terakota.
Kamienne nawierzchnie z granitu są trwałe,
nadają styl i doskonale harmonizują z elementami
małej architektury.
32
KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza 4/2005 lipiec–sierpień
4/2005 lipiec–sierpień • KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza
33
12960538.005.png
budownictwo
Na zdjęciach obok:
różne propozycje wykończenia nawierzchni
tego samego miejsca
poniżej: mozaika ułożona z kostek
brukowych Romano w kolorach: szary
antracyt, piaskowo-beżowy i brązowy
Na zdjęciach obok: propozycje ułożenia nawierzchni.
Sposób ułożenia kostki na zdjęciu z lewej strony
akcentuje wejście do budynku mieszkalnego.
ułożenia. Ich najczęściej spotykany kwadra-
towy kształt sprawia, że nadają się głównie
na patio i ścieżki o regularnych kształtach.
Betonową nawierzchnię możemy przygoto-
wać sami, sporządzając mieszankę betonu
i wylewając ją na przygotowaną podsypkę
z gruzu. Niestety monotonna powierzchnia
betonu, nawet po koloryzacji rzadko dobrze
komponuje się z otoczeniem.
walorami estetycznymi kostkę jednowar-
stwową, która z uwagi na koszty produk-
cji nie może mieć na całej objętości tak do-
brej mieszanki i takiej ilości barwnika. Je-
żeli zależy nam na trwałości nawierzchni,
należy wybrać kostkę brukową o odpowied-
niej grubości i odporności. I tak: na ścieżki
piesze wystarczy kostka o grubości 4 cm,
dla ruchu samochodowego odpowiednia
będzie ta o grubości 6 cm, intensywny ruch
samochodów osobowych i ciężarowych wy-
maga już kostki o grubości 8 cm.
Najczęściej oferuje się w sprzedaży kost-
ki w następujących kolorach: szary, grafito-
wy, jasnoczerwony, ciemnoczerwony, spoty-
ka się różne odcienie żółtego, ochry i brązu,
nowością są kolory łączone typu melanż.
Nawierzchnie możemy układać w jed-
nym z dwóch systemów: jednoelementowym
lub wieloelementowym. W systemie jedno-
elementowym całą nawierzchnię układamy
z jednakowych kostek, które zazwyczaj mają
gładką powierzchnię, prostą linię brzegu
i ukośnie ścięte krawędzie tzw. fazy, które
chronią je przed uszkodzeniami mechanicz-
nymi. Możemy je układać w jodełkę, naprze-
miennie, w koszyczek, z równoległym prze-
sunięciem itp. Szeroka gama kolorystyczna
pozwala na tworzenie ciekawych wzorów.
Systemy wieloelementowe charaktery-
zują się bogactwem rozmiarów i kształtów.
Do układania nawierzchni w tym systemie
wykorzystujemy kilka rodzajów elemen-
tów. Mogą one mieć gładką powierzchnię
i zaokrąglone fazy, które nadają im rusty-
kalnego charakteru. Dzięki elementom
trójkątnym (trapezom, klinom itp.) można
tworzyć z nich bardzo dekoracyjne układy
– na bazie koła, w tzw. rybią łuskę czy falę.
Niezwykle popularne są tzw. starobru-
ki. Ich obłe kształty, nierówne brzegi i za-
okrąglone lub nieregularnie obite krawę-
dzie upodabniają nawierzchnię do wieko-
wych, ręcznie układanych bruków. Często
ich powierzchnia jest chropowata z fakturą
upodobnioną do naturalnych surowców,
np. granit, czy łupki, lub z uwidocznioną
wierzchnią warstwą kruszywa (kwarcu,
granitu, bazaltu).
Odrębną grupę stanowią kostki ekolo-
giczne, które pozwalają na uzyskanie prze-
puszczalnej nawierzchni. Są to popularne
kostki ażurowe, tzw. trawiaste, kostki be-
tonowe o szerokich fugach, które umożli-
wiają swobodny przepływ wody przez od-
stępy pomiędzy nimi, czy też kostki z be-
tonu o mocno porowatej, przepuszczalnej
strukturze.
Układanie nawierzchni składa się z kil-
ku etapów. Ważne jest stworzenie projek-
tu, który pozwoli właściwie przygotować
podłoże i określić zapotrzebowanie na po-
szczególne kształtki i kolory.
Po wytyczeniu granic nawierzchni usuwa-
my 30–50 cm warstwę gruntu i dokładnie
oczyszczamy teren z korzeni. Powierzchni na-
dajemy spadek w kierunku poprzecznym
i wzdłużnym tak aby różnica poziomów po-
między krawędziami bocznymi ścieżki wyno-
siła 3% (przy płytach ekologicznych 1%),
a na każdy 1 m długości ścieżki – spadek wy-
nosił ok. 0,5 cm, co zapewni odpływ wody na
sąsiednie bardziej przepuszczalne nawierzch-
nie. Tak wyprofilowaną powierzchnię utwar-
dzamy i wysypujemy na nią 10 cm odsączają-
cej warstwy piasku o frakcji ziaren 2 mm.
Następnie przygotowujemy warstwę
nośną i odwadniającą tzw. podbudowę.
Dobrym materiałem na tą warstwę będzie
tłuczeń (najlepiej o frakcji 30–60 mm), żwir
lub gruz (z wyjątkiem gruzu ceglanego)
dokładnie ubity wibromłotem. W zależno-
ści od obciążeń podbudowa powinna mieć
od 20 cm dla ruchu pieszego do 45 cm dla
ruchu samochodowego. Na tym etapie
wzdłuż wytyczonych granic montujemy
krawężniki i umacniamy je zaprawą ce-
mentową lub betonem. Następnie wysypu-
jemy 3–5 cm warstwę podsypki z piasku
(może być z dodatkiem cementu) lub żwiru
o frakcji od 3–4 mm. Po wyrównaniu pod-
sypki można przystąpić do rozkładania
kostki, uważając aby przy pracy nie stawać
na podkładzie.
Na ułożonej kostce rozprowadzamy
szczotką warstwę piasku lub drobnego
żwiru (frakcja do 2 mm) tak by wypełnił
szczeliny pomiędzy kostkami. Nawierzch-
nię wyrównujemy i ubijamy za pomocą za-
gęszczarki. Otwory nawierzchni ażurowych
wypełniamy mieszaniną ziemi i piasku do
wysokości ok. 1 cm poniżej poziomu na-
wierzchni i wysiewamy trawę. W ten spo-
sób przygotowujemy również podłoże pod
nawierzchnie kamienne czy ceglane.
Bogactwo wzorów i materiałów spra-
wia, że każdy może znaleźć wśród kostek
brukowych coś dla siebie i niekoniecznie
wymaga to ogromnych nakładów finanso-
wych, o wiele częściej liczy się dobry po-
mysł. Końcowy efekt możemy wzmocnić
pokrywając nawierzchnię impregnatami
lub bejcami, które dodatkowo zabezpieczą
ją przed wodą lub olejem, wzmacniają i na-
dają ciekawy kolor, pomagają ukryć pla-
my i przebarwienia.
Trochę więcej o betonowej kostce
brukowej
Kostka brukowa stanowi alternatywę dla
osób szukających wysokiej trwałości i este-
tyki, ale nie zrażających się wysokim kosz-
tem inwestycji. Ponadto różnorodność
kształtów, kolorystyki i faktur pozwala na
ułożenie rozmaitych wzorów ograniczonych
tylko naszą wyobraźnią. Cechy te sprawiają,
że kostka brukowa pasuje zarówno do ogro-
dów w stylu naturalnym, jak i nowoczesnych
ogrodów regularnych. Estetyczna i łatwa
w układaniu, nie wymaga od nas specjalnych
zabiegów pielęgnacyjnych czy konserwacyj-
nych w późniejszym użytkowaniu.
Kostka brukowa jest produkowana me-
todami wibrowania lub wibroprasowania,
przy czym kostki wibroprasowane z regu-
ły mają lepsze właściwości mechaniczne niż
kostki wibrowane. Surowcem do produk-
cji jest mieszanka czystego cementu i kru-
szywa, wzbogacona różnego rodzaju uszla-
chetniaczami w celu poprawy parametrów
wytrzymałościowych i estetyki. Kostki
mogą być jedno lub dwuwarstwowe.
W dwuwarstwowych, dolna warstwa jest
niewidoczna i może być gorszej jakości,
górna jest warstwą ozdobną. Dzięki temu
kostka dwuwarstwowa często przewyższa
Katarzyna Mardoń
34
KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza 4/2005 lipiec–sierpień
4/2005 lipiec–sierpień • KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza
35
12960538.001.png 12960538.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin