10.rtf

Rozdział S

jfo-rf1

^ d

Przymusowe rozwiązania

Dyslektyczne dziecko przeżywa frustrację, gdy zaczyna popełniać błędy z powodu dezorientacji. Nikt nie lubi popełniać błędów, a więc dziewięcioletni, dyslektyczny trzecioklasista zaczyna szukać, tworzyć i przyswajać różne sposoby rozwiązania problemu. Strategia ta byłaby dobra, gdyby nie fakt, że trudności z czytaniem przekształcają się teraz w prawdziwą niezdolność do czytania.

Sposoby wymyślane przez dyslektyków nie rozwią­zują prawdziwego problemu, zniekształconej percepcji, pozwalają tylko na krótko pozbyć się frustracji. Takie okrężne sposoby zwalczania efektu dezorientacji powodują, że proces uczenia się po wolniej e i powstaje defekt uczenia się.

„Rozwiązania" dyslektyków to algorytmy działań oraz taktyki rozpoznawania i zapamiętywania. Począt­kowo stosowane z wyboru, szybko zmieniają się w zachowania kompulsywne. Dyslektyk gdy raz przyswoi sobie jakiś sposób, daje mu wyłączność na wykonywanie określonej funkcji. W procesie korygo-48

wania dysleksji traktuję je jako „stare sposoby", które stają się niepotrzebne.

Choć wielu dyslektyków zaczyna rozwijać kompul­sywne schematy przed osiągnięciem dziewiątego roku życia i robi to przez resztę życia, większość „protez uczenia się" powstaje pomiędzy dziewiątym a dwu­nastym rokiem życia. Dyslektycy zazwyczaj dysponują setkami, jeśli nie tysiącami takich sposobów.

Przedstawię teraz kilka najczęściej spotykanych kompulsywnych rozwiązań.

Śpiewany alfabet

Dzieci często uczą się śpiewanego alfabetu. Jeśli dziecko w domu lub w przedszkolu nauczy się alfabetu w postaci piosenki, to opanowuje go i mniej więcej po dwóch latach potrafi go wyrecytować bez konieczności śpiewania lub powtarzania w myśli piosenki. Dziecko, które przyswoi sobie piosenkę i w ten sposób rozwiąże problem niemożności nauczenia się alfabetu, nigdy nie będzie w stanie wyrecytować go, nie śpiewając na głos lub w myśli.

Dziecko to zna tylko piosenkę, a piosenka zna
alfabet. Korzysta z piosenki, żeby sprawić
w r a ż e n i e, że zna alfabet. W przyszłości, chcąc
znaleźć nazwisko w książce telefonicznej lub wyraz
w słowniku, będzie śpiewać piosenkę. Sposób zaba­
wowego uczenia się przekształcił się w kompulsywne
zachowanie.              j ,„

49