zabawy rozwiajające mowe i myślenie.pdf

Zabaw/ rozwijające mowę

i myślenie

• MARIOLA JĄDER (Sandomierz)

niem myślenia, szczególnie takich jego

cech, jak: płynność, giętkość, oryginal

ność uczą samodzielności w rozwiązywaniu

zadań dydaktycznych. Atrakcyjność zabaw ba

dawczych i dydaktycznych rozwija nie tylko za

interesowania dziecka, ale podwyższa również

motywację, rozwija koncentrację uwagi, pamięć,

zdolności skojarzeniowe. Warto poświęcić temu

więcej czasu i z pełną świadomością celu rozwi

jać procesy poznawcze dzieci. Rozwój tych pro

cesów gwarantuje w przyszłości efektywny start

szkolny i sukcesy w nauce. Przedstawiani wybra

ne zabawy stymulujące rozwój mowy, wyobraź

ni, myślenia, koncentracji uwagi, zdolności sko

jarzeniowych.

muje temat, np. „na balu" i ma obmyślić historię,

która się tam wydarzyła. Żadna z grup nie może

zdradzić tematu historii. Dajemy czas na przygo

towanie bajki (ok. 10 min). Dzieci mogą skorzy

stać z rekwizytów, aby bardziej wyeksponować

graną rolę. Grupy kolejno prezentują swoje hi

storie, a pozostali uczestnicy po obejrzeniu przed

stawienia mają odgadnąć tytuł bajki

Podobieństwa i różnice

Dzieci dobierają się w pary. Każda z par lo

suje wybrane pojęcia przeciwstawne (antonimy)

np.: słodki - kwaśny, wysoki - niski, bogaty -

biedny, małomówny - gaduła, nadęty - przyja

zny, wolny - szybki, zmotoryzowany - pieszy itp.

Każda z par ma krótki czas na obmyślenie for

my zaprezentowania wylosowanych pojęć. Dzieci

mogą także otrzymać pierwszą część porówna

nia, np. mały i wymyślić do niego część drugą.

Następnie prezentują przed grupą pomysły roz

wiązań. Pozostałe dzieci mają odgadnąć, o jakie

pojęcia chodziło.

Wehikuł czasu

Nauczyciel informuje, że chciałby zabrać dzi

siaj dzieci do krainy fantazji. Każdy z uczestni

ków zastanawia się, gdzie chciałby się przenieść:

w przeszłość, w przyszłość. Gdy już każde dziec

ko o tym zdecyduje, nauczyciel proponuje, aby

się tam przenieść używając swojej wyobraźni

Zobaczyć siebie w tej krainie: co robię, kto ze mną

tam jest, jak ta kraina wygląda, co tam robisz, jak

się tam czujesz? A następnie chętne dzieci opo

wiadają o krainie, w której byli. Mogą też przed

stawić swoją krainę w formie plastycznej.

Kim jestem?

Dzieciom przypinamy na plecach ilustracje

zwierząt, ptaków lub inne, np. związane z zawo

dami. Każde dziecko ma tylko jedną ilustrację z

danej serii, np. ptaki. Uczestnicy nie znają treści

ilustracji, którą mają przypiętą na plecach. Każ-

Zabawy doskonalące rozwój mowy

i wyobraźni

Skrzynka skarbów

Nauczyciel pokazuje dzieciom kolejno

przedmioty zgromadzone w skrzyni skarbów.

Wspólnie omawiamy, do czego one służą. A na

stępnie dzieci obmyślają inne zastosowanie zna

nych na co dzień przedmiotów.

Tocząca się opowieść

Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel zaczyna

opowiadać wymyśloną historię, np. dawno, daw

no temu w chatce, w górach mieszkała mała

dziewczynka. Kolejna osoba kontynuuje opo

wieść dokładając następne zdanie itd. Opowieść

kończymy w momencie, gdy widzimy pierwsze

oznaki znużenia dzieci lub brakuje nam pomy

słów na jej kontynuowanie. Po zakończeniu opo

wieści można ją z dziećmi odegrać w formie pan

tomimy, dramy itp.

Odgrywamy role

Dzieci dzielimy na grupy. Każda z grup otrzy-

4/2002

WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU

Z abawy twórcze związane z doskonale

£5*1 Z praktyki

de z dzieci może zadawać innym osobom pyta

nia na temat kim jest, zgodnie z treścią ilustra

cji. Natomiast uczestnicy mogą na pytania dzie

ci odpowiadać tylko: tak lub nie. Kiedy dziecko

odgadnie treść swojej ilustracji, może ją przypiąć

z przodu bluzki.

i składa ją na połowę. Na jedną połowę kartki

wyciska kilka kropel tuszu i rozdmuchuje go.

Następnie przykłada drugą polową kartki i deli

katnie przyciska. Po rozłożeniu kartki mamy

dwie identyczne plamy. Dziecko ogląda je ze

wszystkich stron wyobrażając sobie, co mu to

przypomina. Następnie obrysowuje flamastrem

wyobrażoną postać. Dorysowuje inne charakte

rystyczne elementy postaci.

Zabawy rozwijające spostrzegawczość

i zdolności skojarzeniowe

Spotkania ze stawnymi postaciami (zawo

dami)

Nauczyciel zaczyna mówić opisując znaną

dzieciom postać bajkową w ten sposób, że za

każdym razem dokłada jedno zdanie na temat

tej postaci. Zadaniem dzieci jest jak najszybciej

odgadnąć, o jaką postać chodzi.

Inna wersja: nauczyciel może pokazywać

dzieciom kolejno eksponaty związane z daną

postacią bajkową.

Odgadnij zasadę

Dzieci siedzą w kręgu. Jedna z osób wycho

dzi z sali. W tym czasie pozostałe dzieci z pomo

cą nauczycielki obmyślają zasadę zabawy, np.

zanim odpowiesz, podrap się w głowę, chrząknij

po każdej odpowiedzi, mów tak, jakbyś był oso

bą, która siedzi po twojej prawej stronie, tupnij

nogą w podłogę, gdy skończysz mówić itp. Dziec

ko, które przyszło zza drzwi, musi w jak najkrót

szym czasie odgadnąć zasadę. Może zadawać

różne pytania. Uczestnicy odpowiadają na nie

stosując ustalone zasady. Jeśli ktoś zapomni za

stosować zasadę, wówczas wszyscy mówią np.

nief

Zabawy rozwijające koncentrację

uwagi

Stara bryczka rodzinna

Dzieci siedzą w kręgu. Każde z dzieci jest

wybraną postacią z opowiadania, które nauczy

ciel zaczyna opowiadać. Jeśli dziecko usłyszy

nazwę postaci, którą reprezentuje, wówczas jak

najszybciej ma wstać i obiec dzieci dookoła, po

czym wrócić na miejsce. W czasie opowiadana

staramy się o to, aby każde z dzieci miało możli

wość wystąpienia przynajmniej kilka razy

i w najmniej oczekiwanym momencie, wówczas

są bardziej skoncentrowane.

Wieża kontrolna

Dzieci dobrane w pary. Jedno z dzieci ma za

mknięte oczy i odgrywa samolot. Drugie odgry

wa rolę wieży kontrolnej i kieruje za pomocą słów

trasą poruszania się samolotu pomiędzy ustawio

nymi na dywanie przeszkodami. Dziecko-samo-

lot musi się maksymalnie skoncentrować, aby

doprowadzić bezpiecznie samolot na lądowisko.

Nie rozśmieszaj mnie

Dzieci w parach. Jedno z nich usiłuje być

maksymalnie poważne. Drugie zaś ma za zada

nie rozśmieszyć kolegę. Kiedy mu się to uda,

partnerzy zamieniają się rolami.

Szymon mówi wam

Wybieramy spośród dzieci Szymona, które

go wszyscy będą naśladowali. Przed każdą czyn

nością Szymon powtarza słowa: „Szymon mówi

wam (np. Połóżcie się na plecach)". Jeśli Szy

mon nie poprzedzi swoich czynności powyższy

mi słowami, a wykonuje inną czynność, wówczas

nikomu nie wolno go naśladować. Jeśli ktoś się

pomyli, wypada z gry lub daje fant.

Do punktu

Dzieci ustawione po jednej stronie sali. Po

przeciwległej stronie ustawiamy dowolny przed

miot. Każde z dzieci ma kolejno dojść do wy-

Ukryty skarb

W woreczku znajduje się kilka przedmiotów

trudnych do identyfikacji. Dzieci za pomocą

dotyku mają odgadnąć, co to za przedmiot i ob

myślić, do czego on może służyć.

Nazwy sześć

Dzieci stoją w kręgu. Przy muzyce podają

sobie dowolny przedmiot, np. pikę. Gdy muzy

ka milknie, dziecko, które jest w posiadaniu

przedmiotu, otrzymuje od nauczyciela jedną

z liter. Zadaniem dziecka jest wymienić 6 rzeczy

zaczynających się na podaną literę, zanim krą

żący przez cały czas przedmiot wróci do niego.

Jeśli mu się nie uda, daje fant.

Fantastyczny obraz

Każde dziecko otrzymuje kartkę formatu A4

WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU

4/2002

znaczonego punktu z zawiązanymi oczami i sta

nąć dokładnie przed nim.

Inne wersje: trzeba dobiec do przedmiotu,

dojść do niego idąc tyłem, kręcąc się w kółko itp.

Adwokat

Osoba, która zostaje wybrana adwokatem,

staje pośrodku kręgu i mówi do jednego z uczest

ników: od tej chwili nie wolno ci odpowiadać,

gdy zadam ci jakieś pytania. Zamiast ciebie musi

odpowiedzieć osoba po twojej prawej stronie.

Grający prawie zawsze zapominają się i odpo

wiadają na pytania prowadzącego.

Wprawki pantomimiczne

Zapraszamy dzieci do zainscenizowania nastę

pujących sytuacji: np. przechodzenie przez strumyk

po kamieniach, chodzenie po oblodzonej drodze,

wspinanie się na skałę, rozpakowywanie prezentu,

dekorowanie tortu itp. Uwaga: ćwiczenie wymaga

ciszy i maksymalnej koncentracji.

Kto po kim?

Dzieci siedzą na krzesełkach w kręgu twa

rzą na zewnątrz koła. Każde z dzieci kolejno,

poczynając od nauczyciela, wymienia swoje imię.

Zadaniem dzieci jest zapamiętać kolejno siedzą

ce osoby. Zabawę należy zaczynać od małej licz

by osób, po czym zwiększać ich liczbę.

tyłem do środka. Dzieci wybierają jedną z osób,

którą będą opisywały (wygląd zewnętrzny). Dziec

ko stojące tyłem ma odgadnąć, o kogo chodzi.

Krąg uczuć

Jedno z dzieci wychodzi na środek i stara się

wyrazić w formie pantomimy 34 rodzaje uczuć.

Dzieci starają się zapamiętać przedstawione uczu

cia. Teraz dziecko ze środka wybiera jedną osobę,

aby kolejno przedstawiła te same uczucia.

Kogo brakuje?

Dzieci siedzą na dywanie. Jedno z dzieci

wychodzi z sali. W tym czasie uczestnicy zmie

niają swoje miejsca na dywanie lub zmieniają coś

w swoim wyglądzie. Dziecko powracające zza

drzwi ma znaleźć różnicę w wyglądzie lub od

gadnąć, kogo brakuje.

Podaj swój ruch

Dzieci ustawione w półkom. Pierwsze z dzieci

wykonuje jeden prosty ruch, np. kręci palcem.

Kolejne dziecko powtarza ruch kolegi i dodaje

swój itd. Każda z osób powtarza ruchy kolegów

i dodaje swój ruch.

Uwaga: Na początku tego rodzaju ćwiczeń

pamięciowych nie może uczestniczyć wiele dzie

ci, ze względu na zbyt dużą liczbę ruchów do

zapamiętania. Potem ich liczba może się zwięk

szać.

Ćwiczenia rozwijające pamięć

Zapamiętaj

Nauczyciel odkrywa zgromadzone na tacy

przedmioty około 10. Dzieci przyglądają się im

około 30 sek., po czym nauczyciel przykrywa je

chustą. Zadaniem dzieci jest zapamiętać przed

mioty na tacy. Utrudnienie: dzieci mają wymie

nić przedmioty w kolejności, zapamiętać ich ko

lor.

Literatura

Psychologiczne gry i zabawy grupowe, Warszawa 1991,

Wyd. IBE,

Grupa bawi się i pracuje, Warszawa 1994, Oficyna

Wydawnicza URUS.

M. Klimowa, Zabawy 2 moim dzieckiem, Warszawa

1986, IW2Z.

B. Hołyńska, Zabawy rozwijające mowę dziecka, war

szawa 1986, IW ZZ.

E. Pawłowski, 200 gier z zabawkami, warszawa 1986,

MA W. •

Zgadnij, o kogo chodzi

Dzieci stoją w kręgu twarzą do środka koła.

Chwilę przyglądają się sobie. Jedno z nich stoi

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: