ERAZM Z ROTTERDAMU.pdf

ERAZM Z ROTTERDAMU

Erazm z Rotterdamu – autorytet myśli i działania

• Erazm z Rotterdamu 1 (1467–1536)

✔ holenderski humanista nazywany często

✗ „człowiekiem-instytucją”

✗ obywatelem świata

✔ zaliczany do najwybitniejszych humanistów przełomu XVI i XVII wieku

✔ wybitny publicysta

✔ wspaniały wykładowca, erudyta umiejętnie przekonujący do swych poglądów

✔ znawca kultury antycznej

✔ baczny obserwator życia renesansowej Europy (wiele czasu spędził we Włoszech, Francji, Anglii)

✔ pisał w języku łacińskim

• poglądy

✔ twierdził, że człowiek ze swej natury jest dobry, a zło rodzi się z niewiedzy

✔ zwolennik pełnego, rozwijającego osobowość człowieka wykształcenia klasycznego

✔ w polemice z Lutrem dowodził tezy, że człowiek – będąc wolnym – sam decyduje o swych wyborach

✔ był przekonany, że moralność jest sferą świadomego życia człowieka

✔ propagował konieczność pokojowego współistnienia, przyjaźni tych, których różnią przekonania

✔ głosił potrzebę jedności chrześcijańskiego świata

✔ swymi poglądami naraził się Kościołowi i reformacji

• utwory

✔ „Adapia” (zbiór łacińskich zwrotów o charakterze sentencji, przysłów)

✔ „Podręcznik Żołnierza Chrystusowego” – rozprawa mająca charakter dywagacji moralizatorskich

✔ „Miła wojna dla tych, co jej nie znają” – satyra połączona z ironią

• „Pochwała głupoty” (1509)

✔ wydanie polskie – 1520 r.

✔ pierwszy polski przekład (anonimowy) – 1875 r.

✔ autor

✗ występuje przeciwko scholastycznej teologii

✗ twierdzi, że „głupota” stanowi siłę napędową postępowania ludzi

➢ ów stan umysłu pozwala wielu osobom na osiągnięcie sławy, zaszczytów oraz władzy

➢ ludzie kochają złudzenia, dlatego niechętnie poznają prawdę

✗ siebie nazywa widzem, życie kojarzy z komedią i grą masek, a ludzki los porównuje do scenicznych kreacji

✔ tekst pełen przekory oraz intelektualnej błyskotliwości

• kontakty z Polską i Polakami

✔ prowadził korespondencję z Janem Dantyszkiem i Andrzejem Krzyckim

✔ Andrzej Frycz Modrzewski w roku 1536 przejął w Bazylei księgozbiór Erazma, który zakupił wcześniej Jan Łaski

Utrwal terminy

irenizm – (gr. eirene – pokój) w epoce renesansu kierunek w teologii chrześcijańskiej proponujący pokojowe rozwią-

zywanie konfliktów, niezgody, nieporozumień na tle wyznaniowym; propagowanie form pokojowego współżycia spo-

łeczeństw, narodów

pacyfizm – (łac. pax – pokój) postawa społeczna, której zwolennicy potępiają wojny, odmawiają służby wojskowej i

uczestniczenia w działaniach zbrojnych

W literaturze i sztukach pięknych

• Andrzej Frycz Modrzewski „O poprawie Rzeczpospolitej” (księga „O wojnie”) (traktat społeczno-polityczny)

• Tadeusz Kotarbiński „Medytacje o życiu godziwym” (traktat filozoficzny)

1 Rotterdam – miasto w Holandii (prow. Holandia Południowa), nad Nową Mozą (ramię deltowe Renu), w strefie zurbanizowa-

nej Randstad.

1 z 1

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: