TOMASZ MORUS.pdf

TOMASZ MORUS

Tomasz Morus – u źródeł utopii

• Tomasz Morus (1478–1535)

✔ mąż stanu

✔ wybitna postać humanizmu angielskiego

✔ spopularyzował wizje utopijne w XVI wieku

✔ wywarł wpływ nie tylko na współczesnych, ale i następne epoki

✔ ścięty z rozkazu króla Henryka VIII – odmówił władcy uznania jego drugiej (nielegalnej) żony – Anny

✗ do kata miał powiedzieć: „Trzymaj się dzielnie, człowieku i nie bój się obowiązku!”

✔ utrzymywał kontakt z Erazmem z Rotterdamu

• „Utopia” (1516)

✔ wizja państwa idealnego „Nigdzie”, w którym:

✗ nie ma wojen ani nieszczęść

✗ nie istnieje nędza

✗ panuje tolerancja

✗ ludzie są sobie równi

✗ nie pojawia się pieniądz jako środek płatniczy, będący źródłem ludzkiej zazdrości czy chciwości

✗ życie przebiega w rytmie zgodnym z naturą i jej prawami

Utrwal terminy

utopia – trudny, często niemożliwy urzeczywistnienia pomysł lub pogląd; istniejące w wyobraźni przekonanie, że

można stworzyć idealne społeczeństwo oraz państwo; idea funkcjonowania idealnego społeczeństwa, systemu ekono-

micznego i prawa

antyutopia – literackie utwory odsłaniające, często parodiujące optymistyczną wizję państwa idealnego; teksty ukazu-

jące system pozornie sprawiedliwy, w którym panuje tyrania, a jednostka ulega zniewoleniu

W literaturze i sztukach pięknych

• Thommaso Campanella, „Miasto słońca” (traktat filozoficzno-społeczny)

• Aldous Huxley, „Nowy, wspaniały świat” (powieść)

• Ignacy Krasicki, „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki” (powieść)

• Platon, „Państwo” (traktat filozoficzny)

• Wolter, „Kandyd” (powiastka filozoficzna)

• Jewgienij Zamiatin, „My” (powieść)

1 z 1