Pro Fide Rege et Lege 06.pdf

Jacek Bartyzel

„[…] Jeżeli przeto Redakcji organu konserwatywnej młodzieży nie zabraknie

cierpliwości w wysłuchiwaniu zrzędzeń konserwatysty zramolałego, postaram się z

równą cierpliwością wyjaśnić tak p. Gwieździe , jak i naszym wspólnym Czytelnikom,

czego to z kolei On, pomimo niewątpliwej bystrości i erudycji, nie rozumie. […]”

Spis treści

Artur Górski – Stanąć na wysokości zadania

Jacek Bartyzel – Polemika – Ceterum Censeo

Adam Gwiazda – Moje eksplikacje

Monika Wolska – Frak wśród waciaków.

Adam Gwiazda – Musimy być ortodoksyjnie wierni zasadom (rozmowa z Jackiem Dębskim)

Mirosław Skorupka – List do redakcji

Redakcja: Artur Górski, Adam Gwiazda, Andrzej Kaśmirowski

Adres do korespondencji:

www.konserwatyzm.pl ; e-mail: kzm@konserwatyzm.pl

Klub Zachowawczo-Monarchistyczny, ul. Żubrowa 7, 01-978 Warszawa

Konto bankowe:

Klub Zachowawczo-Monarchistyczny: 77-1240-1066-1111-0000-0006-1131

Opracowanie elektroniczne: Portal Młodzieży Prawicowej – www.xportal.pl (1 XI 2008 r.)

Pro Fide Rege et Lege

Numer 4 (6) AD 1989

Strona 2

Stanąć na wysokości zadania

Artur Górski

ako legalista uznaję każdą

władzę, która została wy-

brana według obowiązują-

cego prawa. W związku z tym,

kierując działalnością Klubu,

staram się nie wykraczać prze-

ciwko władzy, ale za swój obo-

wiązek uważam dążenie do

ideału władzy, jaki wyznaję

chia. Obawiam się jednak, że

prezydent z powodu swej ogra-

niczonej władzy, lecz także z

racji swego komunistycznego

pochodzenia, nie zdobędzie na-

leżytego autorytetu w społe-

czeństwie. Jak można być –

panie generale – mandatariu-

szem w przeważającej części

katolickiego narodu, nie będąc

mandatariuszem Boga?

Prezydent winien stać ponad

parlamentem, być źródłem wła-

dzy. Jako nadrzędny element

władzy nie powinien angażo-

wać się w walki partii, stron-

nictw, czy związków zawodo-

wych. Powinien w sposób nale-

żyty koordynować ich działal-

ność i jako zwierzchnik winien

je godzić oraz jednoczyć. Oba-

wiam się jednak, że stanie się

on elementem przetargowym

między poszczególnymi siłami

w parlamencie. Najpierw jedni

nie mieli interesu w powołaniu

tego ciała, a drudzy twardo

optowali za jego ustanowie-

niem. Teraz ci, co byli przeciw-

ko, będą domagać się, by był

on silny, stanowczy, a po cichu

„swój człowiek”, gdy z kolei ci

drudzy będą dążyć do osłabie-

nia jego władzy i wpływów.

Wszyscy przy tym będą starali

się doprowadzić do tego, by

był im uległy. Niewątpliwie, je-

śli prezydent będzie chciał

przypodobać się swym poten-

cjalnym wyborcom, by za sześć

lat znów go powołali na tę

funkcję, stanie się im uległy.

Ciekawe jednak, czy pan gene-

rał będzie potrał być uległym

tym, co z dnia na dzień tracą

wpływy, tym, co „zdradzili”

jego ideowych pobratymców,

lub tym, których – niekoniecz-

nie w głębi serca – nie lubi.

Prezydent korzystając z licz-

nych prerogatyw ma predyspo-

zycje do przeprowadzenia kon-

solidacji narodu, choć oczywi-

ście mniejsze, niż miałby król.

Do przeszkód wcześniej wy-

mienionych można dorzucić

jeszcze jedną. W wyborach pre-

zydenckich zainteresowane by-

ły i będą państwa ościenne,

mocarstwa, które za pośrednic-

twem idei, pieniędzy i ludzi

będą starały się wpłynąć na

wybór dogodnego człowieka.

(Przy dziedzicznym monarsze

problem ten odpada).

Co się zaś tyczy konkret-

nych prerogatyw, to uważam,

że prezydent musi: za przykła-

dem króla być naczelnym wo-

dzem armii (obecnemu prezy-

dentowi nikt nie może zarzucić

niefachowości), regulować sto-

sunkami międzynarodowymi i

zawierać traktaty, obok sejmu i

rządu mieć inicjatywę ustawo-

dawczą, podpisywać ustawy

wymagające kontrasygnaty,

mianować nieusuwalnych sę-

dziów oraz ministrów, przez

których sprawowałby władzę, a

którzy byliby odpowiedzialni

tylko przed nim. Pewna część

senatorów także powinna być z

jego nominacji. Co się zaś ty-

czy sejmu, musi zwoływać go

w ustalonych terminach, lecz

również może rozwiązać go

wedle uznania.

Tych kilka zdań ostatecznie

winno naświetlić moje wyobra-

żenie o głowie państwa, którą

nazwano umownie: prezydent.

W tym roku polityczny ob-

raz Polski został wzbogacony o

funkcję prezydenta. To novum

nie ma jeszcze wyraźnego obli-

cza. Abstrahując od osoby pre-

zydenta – choć nie do końca –

mam własne wyobrażenie tej

funkcji oparte na poglądach

moich ideowych antenatów.

Rzecz jasna w perspektywie hi-

storycznej widzę prezydenta,

jako twór przejściowy. Jeśli

jednak Bóg obdarzył polski na-

ród, a więc i mnie, funkcją pre-

zydenta, muszę starać się, a

przynajmniej nie przeszkadzać,

by spełniła ona swoją rolę.

Prezydent nie może być re-

prezentantem części społeczeń-

stwa, jednej partii; nie może

być wyrazicielem interesów,

aspiracji i poglądów zamkniętej

grupy; nie może stylizować się

na „ojca” całego narodu. Musi

być rzeczywistym reprezentan-

tem narodu i państwa, faktycz-

nym ojcem narodu. Prezydent

winien być urzeczywistnieniem

silnej władzy państwowej.

Władza ta winna być oparta nie

na sile bagnetów, które odbie-

rają zaufanie, nie na masach,

które ją wyniosły, bo równie

dobrze mogą ją znieść, lecz na

naturalnym autorytecie instytu-

cji, która trwa, jest niezmienna

i niezachwiana, niczym monar-

Pro Fide Rege et Lege

Numer 4 (6) AD 1989

Strona 3

Zobaczymy, czy polscy prezy-

denci staną na wysokości zada-

nia.

Żadnej władzy nie życzę

źle, a tym bardziej takiej, która

jeszcze się nie skompromito-

wała, a tym bardziej takiej, na

której czele stoi katolik. Jed-

nakże uważam, że zarówno

głowa państwa, jak i szeroko

pojęta władza muszą na swój

autorytet zapracować, udowod-

nić społeczeństwu i sobie, że

wybór był słuszny. Słuszność

wyboru zaś będzie mierzona

głównie sukcesami gospodar-

czymi.

Jestem przekonany, że tylko

wprowadzenie całkowicie wol-

nego rynku może przyczynić

się do podniesienia stopy ży-

ciowej i zadowolenia tzw. mas.

Tonie prawda, że nasza gospo-

darka nie wytrzyma „końskiej

kuracji” kapitalizmu, skoro ja-

koś przeżywa „kurację marksi-

stowską”. Dopóki będzie ist-

niała niczym nie ograniczona,

chroniona prawem wymiana

między jednostkami, gospodar-

ka nie ma prawa upaść. Wycho-

dzenie z kryzysu inną metodą

niż radykalna będzie trwało ok.

100 lat. Może uratować nas tyl-

ko kapitalizm i prawdziwi eko-

nomiści. Ponieważ jednak

nowo wybrany premier nie jest

znawcą ekonomii ani nie wyda-

je się być silną indywidualno-

ścią potraącą iść konsekwent-

nie i przebojem raz wybraną

drogą, drogą wyznaczoną przez

ekonomistów – zwolenników

kapitalizmu – odnoszę się scep-

tycznie do oczekiwanej (głów-

nie przez społeczeństwo) go-

spodarczej poprawy. Olbrzy-

mim sukcesem nowego premie-

ra i jego gabinetu będzie nie-

wielka poprawa sytuacji rynku.

W całokształcie przemian

politycznych także jestem

ostrożny, a szczególnie, jeśli

chodzi o ocenę procesu demo-

kratyzacji. Z jednej strony uwa-

żam, że głoszona przez obecny

parlament demokracja stanie

się faktem, gdy zaistnieją na

arenie politycznej partie prawi-

cy: konserwatywna (liberalna) i

narodowa Jednakże z drugiej

strony obawiam się, że nad-

mierna demokratyzacja może

przyczynić się do rozwoju ru-

chów radykalnych o tenden-

cjach anarchistycznych podko-

pujących lary każdego pań-

stwa: Kościół, rodzinę, armię; a

także może spowodować różne

negatywne następstwa o któ-

rych wielokrotnie można było

przeczytać na łamach „Pro

Fide, Rege et Lege”.

Tymczasem jednak mam na-

dzieję, że władza będzie rządzi-

ła rozsądnie, a społeczeństwo

stanie na wysokości zadania

zarówno teraz, jak i w przy-

szłości wobec propozycji kon-

serwatystów

Pro Fide Rege et Lege

Numer 4 (6) AD 1989

Strona 4

Polemika – Ceterum Censeo

Jacek Bartyzel

(p. Adamowi G. w odpowiedzi)

[…]

eżeli przeto Redakcji orga-

nu konserwatywnej mło-

dzieży nie zabraknie cier-

pliwości w wysłuchiwaniu

zrzędzeń konserwatysty zramo-

lałego, postaram się z równą

cierpliwością wyjaśnić tak p.

G., jak i naszym wspólnym

Czytelnikom, czego to z kolei

On, pomimo niewątpliwej by-

strości i erudycji, nie rozumie.

uświadomionego konserwaty-

sty jest staranie o maksymalną

„arystokratyzację” demokracji i

„przesycanie” jej pierwiastka-

mi ładu naturalnego; równole-

gle zaś wytrwała praca forma-

cyjno-wychowawcza wśród eli-

ty umysłowej, rokująca nadzie-

ję, że zdoła ona kiedyś prze-

zwyciężyć w sobie i wokół sie-

bie egalitarny konstruktywizm

społeczny, i wyprowadzić nas z

tych ciężkich, bezkrólewskich

czasów. Supozycja moja nie za-

wiera więc nic takiego, co by

konserwatyście (i rojaliście)

nakazywało deptać własny

sztandar, a co więcej, to wła-

śnie przekonanie, iż pewien

ideał społeczny można urze-

czywistnić za jednym „zama-

chem”, zbliża niebezpiecznie

do granicy, za którą rozpościera

się domena konstruktywistycz-

nej utopii; kłóci się też najwy-

raźniej z postawą chrześcĳań-

skiego realizmu, który nakazu-

je nam szczepić dobro w naj-

bardziej nawet niekorzystnej

sytuacji, a zatem licząc się z

ograniczonością naszych doko-

nań tu i teraz. Cóż natomiast

proponuje mój Polemista w za-

mian? „Dyktatura”, kilkadzie-

siąt arystokratycznych rodzin i

bliżej nieokreślony „przymus

ekonomiczny”! Pytani więc

„naiwnie”: czy ten „trochę bar-

dziej reakcyjny” polski Pino-

chet to niedawny przewodni-

czący WRON, czy też pojawi

się on na zaklęcie p. G. na za-

sadzie „deus ex machina”? A

czy wzmiankowane rodziny

arystokratyczne to na przykład

rodziny aktualnych 19 sekreta-

rzy Komitetów Wojewódzkich

PZPR, czy też „stawiając na

proces cywilizowania” arysto-

kracji należy rodzinom tym

nadać herby i tytuły? Mogło by

to być nawet zabawne, zwłasz-

cza jeśli zdarzyłoby się coś po-

dobnego do historii napoleoń-

skiego władcy Szwecji, Bernar-

dotte’a, na którego piersi od-

czytano po zgonie wytatuowa-

ny napis: „śmierć królom i ty-

ranom” . Proponowane przez p.

G. „preludium do restauracji”

jest więc jednocześnie i wydu-

mane i mało sensowne. (…)

Tymczasem rzeczywistość

jest o wiele bardziej złożona,

niż uważają obaj moi antagoni-

ści, albowiem „diabeł”, jak

wiadomo, „jest w szczegó-

łach”. „Złem” demokracji jest

oparta o teorię kontraktu spo-

łecznego zasada „suwerenności

ludu”. Przeczy ona bowiem su-

werenności ustanowionego wo-

lą Stwórcy prawa moralnego;

w konsekwencji tegoż, neguje

także nadprzyrodzone źródło

autorytetu władcy, jako piastu-

na suwerennej władzy zwierz-

chniej, powołanego do strzeże-

nia i wykonywania Bożego

prawa nad poruczoną mu

wspólnotą ludzi. Przyczyna

sprawcza pierwiastka władzy

znajduje się więc poza społecz-

nością (tak samo jak władza

ojca nad dziećmi nie pochodzi

stąd, że one mu ją nadały). Teo-

ria umowy społecznej jest

oczywiście z gruntu fałszywa;

nie zmienia to jednak faktu, iż

władza ta, jeśli istotnie służyć

A nie zrozumiał przede

wszystkim mój Szacowny (acz

zadziorny) Polemista zasadni-

czego celu i przesłania mego

artykuliku. Świadczy o tym do-

wodnie sam tytuł Jego polemi-

ki: „Trzy po trzy, czyli monar-

chista w obronie demokracji”.

Tytuł ten sugeruje jakobym to

ja właśnie był tym defensorem

demokracji, podczas gdy uważ-

ny Czytelnik powinien bez tru-

du zorientować się, że problem:

pro czy contra demokracji w

ogóle nie był przedmiotem za-

sadniczych roztrząsań w moim

tekście. Przedmiot ów był nato-

miast ściśle praktyczny, ten

mianowicie, co konserwatysta

winien, w obliczu nieuchronnej

w horyzoncie miesięcy i lat de-

mokracji czynić? Demokracja

ta jest bowiem stającym się

faktem, a na temat faktów

dżentelmeni, jak wiadomo,

dyskutować nie powinni. Sens

zatem mojej wypowiedzi moż-

na by streścić następująco: sko-

ro demokracja na dziś jest nie-

unikniona, a restauracja trady-

cyjnej monarchii w dającej się

przewidzieć perspektywie nie-

możliwa, to obowiązkiem

Pro Fide Rege et Lege

Numer 4 (6) AD 1989

Strona 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: