WYKŁAD - Rodzaje kosztorysów i podstawy ich sporządzania.doc

              Kosztorysowanie              str. 1

Rodzaje kosztorysów i podstawy ich sporządzania [1]

Zgodnie z metodą kosztorysowania sposób kalkulacji poszczególnych składników ceny kosztorysowej zależy od rodzaju kosztorysu.

Wyodrębnia się następujące rodzaje kosztorysów, różniące się częściowo trybem ich opracowania oraz podstawami do ustalania cen, stawek i narzutów:

-         Kosztorys inwestorski – sporządzany jest przez zamawiającego. Na zlecenie inwestora kosztorys ten może przygotować jednostka świadcząca usługi w danym zakresie. Ustala się w nim orientacyjny koszt, który skłonny jest (będzie mógł) ponieść zamawiający za wykonanie określonych robót objętych projektem,

-         Kosztorys ofertowy – przygotowywany jest przez wykonawcę, gdy bierze udział w przetargu albo otrzymał od zamawiającego propozycję złożenia oferty na wykonanie określonych robót. Kosztorys ten przeznaczony jest do ustalenia wynagrodzenia, za które wykonawca może zrealizować określone roboty

W przypadku zmiany wynagrodzenia ustalonego w umowie o wykonanie robót, z powodu zwiększenia ustalonego w umowie zakresu rzeczowego robót lub zmian wprowadzonych przez zleceniodawcę w dokumentacji technicznej, wykonawca opracowuje kosztorys zamienny.

Jeżeli rzeczowy zakres zlecanych robót oraz techniczne warunki ich wykonania nie mogą być dokładnie ustalone przy zawieraniu umowy między zleceniodawcą i wykonawcą, co głównie występuje przy robotach remontowych, modernizacyjnych, awaryjnych, wówczas rozliczeń za wykonane roboty dokonuje się na podstawie kosztorysu powykonawczego. W takim przypadku w umowie trzeba uzgodnić podstawy kosztorysowe oraz ceny czynników produkcji, koszty pośrednie i zysk, które będą przyjęte w kosztorysie powykonawczym.

W dokumentacji projektowej występuje przedmiar robót, który obejmuje opis robót w kolejności technologicznej ich wykonywania, ilości poszczególnych robót wynikającą z projektu i podstawy do ustalenia nakładów rzeczowych (nr katalogu, nr tablicy i numer kolumny).

W praktyce, niejednokrotnie mamy do czynienia z tzw. „ślepym kosztorysem”. Jest to najczęściej forma kosztorysu ofertowego (sporządzonego metodą kalkulacji szczegółowej lub uproszczonej), ale nie zawierającego żadnych wartości (kwot pieniężnych) ani cen czynników produkcji budowlanej – kosztorys „bez cen i wartości”. Przygotowywany jest przez inwestora.

Podstawy sporządzania kosztorysu inwestorskiego stanowią:

1)     dokumentacja projektowa – projekt techniczny obiektu lub robót (przy robotach remontowych projekt ten może być zastąpiony inwentaryzacją i protokółem typowania określającym technologię wykonania robót oraz ich rodzaje i ilości),

2)     przedmiar robót,

3)     założenia wyjściowe do kosztorysowania,

4)     wytyczne do montażu,

5)     jednostkowe nakłady rzeczowe robocizny, materiałów, pracy sprzętu oraz środków transportu technologicznego, zawarte w katalogach, a w razie ich braku – według norm zakładowych,

6)     stawki i ceny czynników produkcji (R, M, S), (w tym koszty zakupu materiałów) oraz wskaźnik narzutu kosztów pośrednich i zysku kalkulacyjnego dla metody kalkulacji szczegółowej.

Podstawy sporządzania kosztorysu ofertowego stanowią:

1)     dokumentacja projektowa – projekt techniczny obiektu lub robót, a w nim każdorazowo:

2)     przedmiar robót, natomiast przy robotach remontowych – protokół typowania robót określający lokalizację, rodzaje i ilości robót oraz technologię ich wykonania,

3)     specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót,

4)     założenia lub protokół danych wyjściowych do kosztorysowania,

5)     jednostkowe normy nakładów rzeczowych robocizny  (nr ), materiałów ( nm ) i pracy sprzętu ( ns ) według katalogu, a w przypadku ich braku według norm zakładowych wykonawcy,

6)     ceny jednostkowe czynników produkcji (Cr , Cm , Cs), koszty zakupu,

7)     koszty pośrednie – ustalone przez wykonawcę na podstawie własnej kalkulacji ( Kp ),

8)     wielkość zysku kalkulacyjnego określona przez wykonawcę robót ( Z ),

9)     podatek VAT obliczony zgodnie z obowiązującymi przepisami ( PV ),

Podstawy sporządzania kosztorysu zamiennego stanowią:

1)     protokół konieczności,

2)     dokumentacja projektowa, a w tym przedmiar robót,

3)     normy nakładów rzeczowych zawarte w katalogach, a w przypadku ich braku – zbiory norm zakładowych,

4)     wynegocjowane ceny czynników produkcji,

Podstawy sporządzania kosztorysu powykonawczego stanowią:

1)     dokumentacja budowy, która obejmuje:

a)      dokumentację techniczną wykonywanych robót, a w przypadku robót remontowych – inwentaryzację, protokóły typowania odbiorów,

b)     książkę obmiaru robót i potwierdzone przez zamawiającego zapisy w dzienniku budowy (dzienniku montażu),

c)      protokóły konieczności,

2)     protokół danych wyjściowych do kosztorysowania,

3)     normy nakładów rzeczowych określone w protokóle danych wyjściowych do kosztorysowania,

4)     ceny czynników produkcji (Cr , Cm , Cs ) oraz koszty zakupu, koszty pośrednie i zysk, w wysokościach wynegocjowanych między zamawiającym i wykonawcą oraz określonych w protokóle danych wyjściowych do kosztorysowania,

5)     obowiązujące zasady obliczania podatku VAT.

Koszt sporządzania dokumentacji kosztorysowej ponosi:

-         zamawiający roboty – za sporządzenie przedmiaru robót i kosztorysu inwestorskiego,

-         wykonawca robót – za sporządzenie wszystkich pozostałych rodzajów kosztorysów, bez względu na tryb ich sporządzania (siłami własnymi czy przez obcych wykonawców).

Podstawę sporządzenia kosztorysu inwestorskiego stanowią głównie Katalogi Norm Nakładów Rzeczowych (KNNR).