Grupa społeczna

[edytuj]

Z Wikipedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Typy grup społecznych

Grupa społeczna – w psychologii społecznej i socjologii zaliczany do zbiorowości społecznej zbiór co najmniej trzech osób (w niektórych ujęciach dwóch), którego członkowie współdziałają ze sobą w celu zaspokajania własnych potrzeb, charakteryzujący się trwałą strukturą i względnie jednolitym systemem norm i wartości.

W socjologii pojęcie to jest uznawane za jedno z podstawowych, choć nie jest jednoznacznie rozumiane w różnych szkołach socjologicznych. W niektórych przypadkach pojęcie to było odrzucane jako stworzony na potrzeby nauki artefakt. W najszerszym rozumieniu jest to zbiór jednostek, między którymi zachodzą istotne stosunki społeczne.

[edytuj] Cechy konstytuujące grupę społeczną

1.      Składa się z minimum trzech osób. W niektórych przypadkach zakłada się, że do utworzenia grupy społecznej wystarcza dwie osoby, jednakże dopiero przy trzech osobach występowac może struktura społeczna i niektóre typy stosunków społecznych.

2.      Zachodzą w niej trwałe, częste i bezpośrednie interakcje nastawione na wspólne osiąganie wyznaczonego celu. Socjologami, którzy podkreślali te cechę jako konstytuującą grupę spoleczną byli przede wszystkim George Homans i Robert K. Merton.

3.      Grupa społeczna charakteryzuje się trwałą strukturą społeczną. Każdy jej członek zajmuje określoną pozycję i między nim a innymi członkami występują więzi społeczne. Miejsce w strukturze jest powiązane z przestrzeganiem przez jednostkę przyjętych w grupie norm społecznych.

4.      Grupę społeczną ująć można więc jako system statusów społecznych a także jej strukturę można ujmować jako powiązane ze sobą role społeczne wynikające z pozycji społecznych odgrywających je członków.

5.      Członkowie należący do grup społecznych mają świadomość przynależności do grupy oraz istnieją mniej lub bardziej wyraźne kryteria wyodrębniające tę grupę z szerszego otoczenia. Aspekt świadomościowy podkreślany był przede wszystkim w socjologii humanistycznej, m. in. przez Floriana Znanieckiego.

[edytuj] Struktury wewnątrzgrupowe

W grupach społecznych wyróżnić można trzy typy struktur społecznych: strukturę komunikacji, strukturę przywództwa (władzy) oraz strukturę socjometryczną.

·         Struktura socjometryczna określa wzajemne postawy jednostek względem siebie, przede wszystkim więzi emocjonalne, które spajają grupę. Struktura ta kształtuje się pod wpływem indywidualnych potrzeb afiliacyjnych jednostek.

·         Struktura komunikacji odnosi się do sieci wzajemnych interakcji w grupie, co jest istotne ze względu na szybkość przepływu informacji przy realizowaniu przez grupę celów.

·         Struktura przywództwa określa relacje poddaństwa i dostęp do władzy jednostek znajdujących się w grupie. Ze względu na styl kierowania grupą jednostki mogą mieć większy lub mniejszy wpływ na podejmowane decyzje. W przypadku tej struktury istotne jest zarówno przywództwo formalne w grupie, jak i istnienie przywództwa nieformalnego.gffg

[edytuj] Spójność grupy

Jedną z ważniejszych zmiennych określających grupę społeczną jest spójność grupy (spoistość), która określa grupę jako zintegrowaną całość, brak występowania klik oraz wysokim stopniem konformizmu jednostek wobec norm i celów grupowych. Zazwyczaj spójnośc jest najwyższa w grupach małych, ze względu na silniejszą kontrolę społeczna względem postaw, norm i wartości.

[edytuj] Grupa społeczna a jednostka

Grupa społeczna wywiera na jednostki "nacisk" na podporządkowanie się wobec panujących w niej norm i wartości, przez co np. podczas socjalizacji "przekształca się" ona z jednostki biologicznej w jednostkę społeczną.

Zbyt silne identyfikowanie się z grupa społeczną, występujące w tzw. "grupach żarłocznych", czy "grupach totalnych" prowadzi do patologicznego konformizmu, co objawia się m. in syndromem grupowego myślenia.

[edytuj] Rodzaje grup społecznych

·         Grupa społeczna zazwyczaj posiada określone kryteria rekrutacji członków i funkcje członka grupy (czyli jego powinności względem niej). Ze względu na kryteria przyjęć do grupy można wyróżnić grupy ekskluzywne, w których kryteria te są fundamentalne przy rekrutacji nowych członków oraz grupy inkluzywne, w których kryteria są mniej istotne.

·         Można różnicować grupy ze względu na wielkość. Grupy małe to takie, gdzie członkowie mają możliwość kontaktu bezpośredniego. W grupach dużych niemożliwy jest model komunikacji "każdy z każdym". W niektórych ujęciach duże grupy określane są jako Wielkie struktury społeczne i nie są uznawane za grupy społeczne.

·         Ze względu na formalizację struktury i stosunków społecznych w grupie jak również stosunków społecznych członków grupy z zewnętrznym środowiskiem, wyróżnić można grupy formalne i grupy nieformalne

·         Ze względu na utożsamianie się jednostek z grupą, jej normami i wartościami wyszczególniane są grupy odniesienia.

·         Typologia grup społecznych Charelsa Cooley'a wyróżnia także grupy pierwotne, oraz grupy wtórne.

Społeczeństwo masowe to takie społeczeństwo, w którym o wiele mniej ludzi wyraża opinie niż je odbiera, ponieważ istniejąca organizacja środków masowego przekazu uniemożliwia jednostce przedstawienie własnych argumentów. Społeczeństwo masowe charakteryzuje się tym, że przetwarzanie opinii podlega kontroli władz.

Kluczem do zrozumienia społeczeństwa są występujące w nim zróżnicowania społeczne, a więc występujące między ludźmi różnice w cechach społecznych oraz różnice w społecznej ocenie tych cech i możliwości zachowań, jakie te cechy dają. Zróżnicowanie społeczne przejawia się w wielu tzw. przekrojach lub strukturach. Podstawowe to: struktura narodowa społeczeństwa, struktura demograficzna, struktura zatrudnieniowa, struktura polityczna, struktura klasowo-warstwowa itd