AVT5283 - Potenciometr audio z układem MAX5440.pdf

(811 KB) Pobierz
Elektronika Praktyczna
Potencjometr audio z układem MAX5440
PROJEKTY
Potencjometr audio
Dodatkowe materiały
na CD i FTP
z układem MAX5440
AVT
5283
Projekty wszelkiego rodzaju
potencjometrów elektronicznych
mających zastąpić swoje
analogowe odpowiedniki
są częstym tematem wielu
praktycznych rozwiązań czy
też rozważań teoretycznych.
Nic w  tym dziwnego, wszak
wielu z  nas użytkuje jeszcze
sprzęt, w  którym zastosowano
potencjometry mechaniczne,
a  którego częstą bolączką są
ich niesprawności. Najprostszą
a  zarazem podnoszącą komfort
użytkowania metodą poradzenia
sobie z  tym niejednokrotnie
niemiłym dla ucha problemem,
jest zastosowanie odpowiednika
w  formie specjalizowanego
układu scalonego czy też
modułu.
Rekomendacje: ten projekt
uatrakcyjni wygląd zestawu
audio lub zastąpi stary,
wysłużony potencjometr.
AVT-5283 w ofercie AVT:
AVT-5283A – płytka drukowana
AVT-5283B – płytka drukowana + elementy
Podstawowe informacje:
• Napięcie zasilania: 5 VDC lub 8...12 VDC
(zależnie od wybranej opcji zasilania)
• Maksymalny prąd obciążenia: 40 mA (dla
napięcia zasilania VDD=5 V, VSS=0 V)
• Zakres napięć wejściowych/wyjściowych:
±2,5  VAC
• Rezystancja potencjometrów: 40  k
• Separacja kanałów: 100 dB
• Zniekształcenia THD+N (średnio): 0,005%
• Rezystancja wyjściowa (wtórnika
napięciowego): 1 V
• Zakres regulacji tłumienia: 0...-90 dB
Opracowując samodzielnie konstrukcje,
o których mowa we wstępie, można napo-
tkać przysłowiowe „schody”, ponieważ nie
są one zwykle ani nazbyt proste do wyko-
nania, ani też tanie, zważywszy na częstą
potrzebę stosowania precyzyjnych specjali-
zowanych układów potencjometrów cyfro-
wych przy współudziale mikrokontrolera.
Z pomocą przychodzi jednak irma Maxim,
która produkuje bardzo ciekawy scalony
potencjometr elektroniczny typu MAX5540.
Słowo „potencjometr” jest w tym przypadku
dużym nadużyciem, gdyż ten układ charak-
teryzuje się następującymi wybranymi ce-
chami użytkowymi:
- wbudowane dwa, 32-krokowe, logaryt-
miczne układy potencjometryczne dają-
ce możliwość regulacji tłumienia w za-
kresie 0 do -62 dB (z krokiem co 2 dB)
- funkcja wyciszenia (tłumienie -90 dB),
- rezystancja 40 kV na kanał (typowo),
- niskoprądowe wtórniki napięciowe na
wyjściu każdego z potencjometrów eli-
minujące potrzebę stosowania elemen-
tów zewnętrznych,
Rysunek 1. Rozkład wyprowadzeń układu
MAX5440.
Dodatkowe materiały na CD i FTP:
ftp://ep.com.pl , user: 10460 , pass: 0646g3n0
• wzory płytek PCB
• karty katalogowe i  noty aplikacyjne
elementów oznaczonych w  wykazie
elementów kolorem czerwonym
- szerokie pasmo przenoszenia
(f CUTOFF =100 kHz przy spadku -3 dB)
i doskonałe małe zniekształcenia nieli-
niowe toru regulacji (THD+N=0,006%),
- możliwość zasilania symetryczne-
go (-2,7  V/+2,7  V) lub unipolarnego
(2,7...5,5 V),
- zintegrowany, wysokostabilny układ
masy pozornej ((Vdd+Vss)/2) dla wersji
z zasilaniem unipolarnym,
- algorytm regulacyjny eliminujący zjawi-
sko tzw. trzasków regulacyjnych,
- zintegrowany moduł regulacji balansu
między kanałami,
- zintegrowany moduł obsługi enkodera
(impulsatora) z  algorytmem eliminacji
drgania styków,
- dedykowane przyciski realizacji funkcji
wyciszenia i zmiany trybu pracy układu
(regulacja tłumienia/regulacja balansu)
z algorytmem eliminacji drgania styków,
Projekty pokrewne na CD i FTP:
(wymienione artykuły są w  całości dostępne na CD)
AVT-5267 Lampowy potencjometr siły głosu
(EP 12/2010)
AVT-5237 Potencjometr z impulsatorem
(EP 6/2010)
AVT-5206 Cyfrowy potencjometr audio
(EP 10/2009)
AVT-5185 Volumer – Elektroniczny
potencjometr audio (EP 5/2009)
AVT-945 Audioilski potencjometr i regulator
balansu (EP 8/2006)
AVT-5027 Audioilski potencjometr
elektroniczny (EP 9/2001)
AVT-369 Audioilski potencjometr
stereofoniczny (EP 2/1998)
AVT-2338 Potencjometr cyfrowy (EdW 1/1999)
- zintegrowany sterownik 5 diod sygna-
lizujących wartość tłumienia/poziomu
balansu jak i diody sygnalizującej rodzaj
regulacji,
- tryb uśpienia o niskim poborze mocy,
- niezależne bloki napięcia zasilającego
dla części analogowe i cyfrowej układu,
ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 3/2011
29
741716257.120.png 741716257.131.png 741716257.142.png 741716257.153.png 741716257.001.png
 
PROJEKTY
beli 1 zamieszczo-
no ich dokładny
opis funkcjonalny.
„Potencjo-
metr” irma Ma-
xim to w istocie
kompletny sys-
tem audio dający
możliwość re-
gulacji wzmoc-
nienia/tłumienia
sygnału stereo-
fonicznego oraz
balansu między
kanałami, dodat-
kowo wyposażo-
ny w prosty inter-
fejs użytkownika.
Schemat ide-
owy potencjome-
tru zamieszczono
na rysunku 2 . Jest
to typowa aplikacja
układu MAX5440
w wersji zasilanej
napięciem poje-
dynczym. Układ
MAX5440 jest
kompletnym roz-
wiązaniem toru
regulacyjnego,
więc nie ma tu
zbyt wiele miejsca
na rozwiązania
autorskie. Dodat-
kowo, przewidzia-
no możliwość za-
silania napięciem
doprowadzonym
z zewnątrz z pominięciem wbudowanego sta-
bilizatora 78M05 (układ U2) lub też zasilania
układów zewnętrznych napięciem 5 V. Wybór
umożliwia jumper oznaczony jako „POWER”.
Zwora założona na wyprowadzenia 1 i 2 koni-
guruje układ do zasilania zewnętrznym (zakres
2,7...5,5 V, typowo 5 V) zaś założona pomiędzy
wyprowadzenia 2 i 3 umożliwia zasilanie poten-
cjometru napięciem niestabilizowanym z zakre-
su 8..12 V. Naciśnięcie przycisku „MUTE” po-
woduje wyciszenie sygnału audio (-90 dB) lub
powrót do zapamiętanych przed wyciszeniem
nastaw. Przycisk zintegrowany w ośce impul-
satora służy do zmiany trybu regulacji. Standar-
dowo, po włączeniu zasilania, układ MAX5440
pracuje w trybie regulacji tłumienia dla obu
kanałów (utrzymując np. ustawiony wcześniej
balans między nimi), lecz po naciśnięciu ośki
impulsatora przechodzi do regulacji balansu
między kanałami, co dodatkowo sygnalizowa-
ne jest zapaleniem się diody „MODE”. W obu
wspomnianych trybach pracy diody święcące
LED1...LED5 informują o bieżącym stanie prze-
prowadzanej operacji.
Kilka słów opisu należy się samej procedu-
rze regulacji, która każdorazowo ma na wzglę-
Wykaz elementów
Rezystory:
R1...R6: 330 V
Kondensatory:
C1: 1 M F/16 V (tantalowy)
C2, C3: 4,7 M F/16V (tantalowy)
C4, C6: 100 nF (ceramiczny)
C5: 330 nF (ceramiczny)
Półprzewodniki:
U1: MAX5440 (SSOP24)
U2: 78M05 (DPAK)
D1: 1N4004
LED1...LED5: LED (3 mm, czerwona,
matowa)
MODE: LED (3 mm, pomarańczowa,
matowa)
Inne:
ENC: enkoder ze zintegrowanym przyciskiem
MUTE: mikroprzycisk z długą ośką
POT: gniazdo męskie kątowe 90º 7-pin
(NSL25-7W)
PWR: gniazdo męskie kątowe 90º 2-pin
(NSL25-2W)
POWER: złącze typu GOLDPIN 3-pin
Rysunek 2. Schemat ideowy układu potencjometru audio.
dzie zarówno bieżącą wartość balansu między
kanałami jak i tłumienia. Jeśli, dla przykładu,
w wyniku wcześniej przeprowadzonej regulacji
balansu zostało wybrane mniejsze tłumienie dla
kanału prawego, a następnie przełączono układ
w tryb regulacji głośności, to tłumienie będzie
zmieniane dla obu kanałów utrzymując zada-
ny wcześniej balans aż do momentu, gdy kanał
prawy osiągnie minimalną, dopuszczalną war-
tość tłumienia. Dalsze kręcenie osi impulsatora
w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek ze-
gara będzie ignorowane, utrzymując tym samym
zadany wcześniej balans pomiędzy kanałami.
W przypadku zwiększania tłumienia (kręcenie
w  kierunku przeciwnym do ruchu wskazó-
wek zegara) będzie ono wzrastać do momentu,
gdy kanał lewy osiągnie wartość maksymalną,
utrzymując do tego czasu wcześniej nastawiony
balans. Dalsze kręcenie osią impulsatora w kie-
runku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara
spowoduje stopniowe zwiększanie tłumienia
dla kanału prawego aż do minimum, co zna-
czy, że jednocześnie zmieni się balans między
kanałami. Ponowne przekręcenie osi impulsato-
ra w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek
zegara przywróci zapamiętaną wcześniej war-
tość balansu między kanałami powodując tym
samym ustawienie tłumienia dla kanału lewego
na minimum a dla kanału prawego na wartość
wynikająca z wartości balansu.
W trybie regulacji balansu układ MAX5440
dba także o to, aby regulacja była wykonywana
w odniesieniu do bieżących nastaw głośności
dla obu kanałów. Dodatkowo, wspomniany
wcześniej algorytm regulacyjny eliminujący
zjawisko tzw. trzasków regulacyjnych uzależnia
moment przełączenia rezystancji obu scalonych
potencjometrów od spełnienia warunku równo-
ści napięć na zaciskach H i L każdego z nich,
przy uwzględnieniu odpowiedniego czasu tzw.
timeout równego w tym przypadku 32 ms. Ten
prosty mechanizm znacznie ogranicza słyszal-
ność niepożądanych efektów regulacji.
- wbudowany układ zerowania po włącze-
niu zasilania (ustawia wartość tłumienia
na -12dB),
- nieulotna pamięć nastaw.
Na rysunku 1 przedstawiono rozkład wy-
prowadzeń układu MAX5440, natomiast w  ta-
Rysunek 3. Schemat montażowy układu
potencjometru audio
30
ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 3/2011
741716257.022.png 741716257.033.png 741716257.044.png 741716257.055.png 741716257.066.png 741716257.077.png 741716257.078.png 741716257.079.png 741716257.080.png 741716257.081.png 741716257.082.png 741716257.083.png 741716257.084.png 741716257.085.png 741716257.086.png 741716257.087.png 741716257.088.png 741716257.089.png 741716257.090.png 741716257.091.png 741716257.092.png 741716257.093.png 741716257.094.png 741716257.095.png 741716257.096.png 741716257.097.png 741716257.098.png 741716257.099.png 741716257.100.png 741716257.101.png 741716257.102.png 741716257.103.png 741716257.104.png 741716257.105.png 741716257.106.png 741716257.107.png 741716257.108.png 741716257.109.png 741716257.110.png 741716257.111.png 741716257.112.png 741716257.113.png 741716257.114.png 741716257.115.png 741716257.116.png 741716257.117.png 741716257.118.png 741716257.119.png 741716257.121.png 741716257.122.png 741716257.123.png 741716257.124.png 741716257.125.png 741716257.126.png 741716257.127.png 741716257.128.png 741716257.129.png 741716257.130.png 741716257.132.png 741716257.133.png 741716257.134.png 741716257.135.png 741716257.136.png 741716257.137.png 741716257.138.png 741716257.139.png 741716257.140.png 741716257.141.png 741716257.143.png 741716257.144.png 741716257.145.png 741716257.146.png 741716257.147.png 741716257.148.png 741716257.149.png 741716257.150.png 741716257.151.png 741716257.152.png 741716257.154.png 741716257.155.png 741716257.156.png 741716257.157.png 741716257.158.png 741716257.159.png 741716257.160.png 741716257.161.png 741716257.162.png 741716257.163.png 741716257.002.png 741716257.003.png 741716257.004.png 741716257.005.png 741716257.006.png 741716257.007.png 741716257.008.png 741716257.009.png 741716257.010.png 741716257.011.png 741716257.012.png 741716257.013.png 741716257.014.png 741716257.015.png 741716257.016.png 741716257.017.png 741716257.018.png 741716257.019.png 741716257.020.png 741716257.021.png 741716257.023.png 741716257.024.png 741716257.025.png 741716257.026.png 741716257.027.png 741716257.028.png 741716257.029.png 741716257.030.png 741716257.031.png 741716257.032.png 741716257.034.png 741716257.035.png 741716257.036.png 741716257.037.png 741716257.038.png 741716257.039.png 741716257.040.png 741716257.041.png 741716257.042.png 741716257.043.png 741716257.045.png 741716257.046.png 741716257.047.png 741716257.048.png 741716257.049.png 741716257.050.png 741716257.051.png 741716257.052.png
Potencjometr audio z układem MAX5440
Tabela 1. Opis funkcjon alny wyprowadzeń układu MAX5440
Pin Nazwa
Opis
Napięcie zasilające część cyfrową układu. Wymagany jest odsprzęgający kondensator ceramiczny 100 nF włączony bezpo-
średnio między to wyprowadzenie a masę zasilania.
2 ENCB Wejście jednego z wyprowadzeń impulsatora. Podciągnięto do V LOGIC poprzez wewnętrzny rezystor podciągający 45 k V .
3 ENCA Wejście drugiego z wyprowadzeń impulsatora. Podciągnięto do V LOGIC poprzez wewnętrzny rezystor 45 k V .
4 MUTE Wejście przycisku wyciszenia. Podciągnięto do V LOGIC poprzez wewnętrzny rezystor 45 k V .
5 MODE Wejście przycisku zmiany trybu regulacji (tłumienie/balans). Podciągnięto do V LOGIC poprzez wewnętrzny rezystor 45 k V .
6 SHDN
Wejście do wprowadzania układu w stan uśpienia po dołączeniu do masy. Każdorazowo, przed wejściem w stan uśpienia,
układ MAX5440 zapamiętuje wszystkie nastawy regulacyjne.
7,24 GND
Masa zasilania
8
H0
Skrajny zacisk pierwszego potencjometru scalonego
9
L0
Drugi, skrajny zacisk pierwszego potencjometru scalonego
10 W0
Środkowy zacisk (suwak) pierwszego potencjometru scalonego
11 MIDBIAS
Wyjście napięciowe modułu masy pozornej. V MIDBIAS =(V DD +V SS )/2.
12 BIAS
Kondensator odsprzęgający układu masy pozornej.
13 V DD
Napięcie zasilające część analogową układu. Wymagany odsprzęgający kondensator ceramiczny 100 nF dołączony bezpo-
średnio między to wyprowadzenie a masę zasilania.
14 V SS
Ujemne napięcie zasilające część analogową układu przy zasilaniu bipolarnym. Wymagany odsprzęgający kondensator cera-
miczny 100 nF dołączony bezpośrednio między to wyprowadzenie a masę zasilania. W przypadku zasilania unipolarnego
należy dołączyć do masy.
15 W1
Środkowy zacisk (suwak) drugiego potencjometru scalonego
16 H1
Skrajny zacisk drugiego potencjometru scalonego
17 L1
Drugi, skrajny zacisk drugiego potencjometru scalonego
18-22 LEDIND0-LEDIND4
Wyjścia sterownika 5 diod sygnalizujących wartość tłumienia/poziomu balansu
23 MODEIND
Wyjście sterownika diod sygnalizującej trybu regulacji (tłumienie/balans). Świecenie diody LED świadczy o aktywnym trybie
regulacji balansu.
Montaż
Schemat montażowy potencjometru przed-
stawiono na rysunku   3 . Z uwagi na chęć zmniej-
szenia wymiarów układu płytkę drukowaną za-
projektowano jako dwustronną. Montaż należy
rozpocząć od przylutowania wszystkich elemen-
tów SMD. Pewnych trudności może nastręczyć
montaż układu MAX5440 w obudowie SSOP24
z uwagi na dość gęsty rozkład wyprowadzeń. Dio-
dy LED należy umieścić na odpowiedniej wyso-
kości stosując plastikowe elementy dystansowe.
Zostały one rozmieszczone w taki sposób, aby
po umieszczeniu w docelowej obudowie niejako
okalały gałkę impulsatora. Prawidłowo zmonto-
wane urządzenie nie wymaga żadnych regulacji
i powinno działać od razu po włączeniu zasilania.
Robert Wołgajew
robert.wolgajew@ep.com.pl
R
E
K
L
A
M
A
ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 3/2011
31
1 V LOGIC
741716257.053.png 741716257.054.png 741716257.056.png 741716257.057.png 741716257.058.png 741716257.059.png 741716257.060.png 741716257.061.png 741716257.062.png 741716257.063.png 741716257.064.png 741716257.065.png 741716257.067.png 741716257.068.png 741716257.069.png 741716257.070.png 741716257.071.png 741716257.072.png 741716257.073.png 741716257.074.png 741716257.075.png 741716257.076.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin