4. Omów zagadnienie roli państwa w Merkantylizmie i ekonomii klasycznej.
Merkantylizm jest to okres silnego wpływu państwa na sprawy gospodarcze kraju. Właśnie wtedy władze państwowe zajmowały się gromadzeniem kapitału czyli tzw. akumulacją pierwotną, która prowadziła co prawda do kapitalizmu, ale kosztem ogromnego wyzysku robotników krajowych, jak również kolonialnych.
W wymianie wewnętrznej państwo ma dbać aby wymiana była w jak największym stopniu ekwiwalentna. Zaś w wymianie międzynarodowej państwo ma stwarzać warunki jak najbardziej nieekwiwalentnej wymiany.
Interwencjonizm państwowy przejawiał się też: zakazem importu towarów przetworzonych, możliwość eksportowania tylko towary wysoko przetworzone, a importowania tylko produkty. Skutkiem takich działań miało być zatrudnienie w manufakturach oraz zatrzymania siły wyspecjalizowanych pracowników w przemyśle.
Wszystkie te działania miały być popierane przez państwo. Państwo działało za pomoca instrumentów aby wspierać pewne dziedziny gosp., rzemiosła,... instrumenty państwa: bariery celne, ilościowe, ulgi dla krajowych rzemieślników.
Według założeń ekonomii klasycznej rola państwa powinna ograniczyć się do ustanawiania stopy procentowej, poczty, oświaty, ustanawiania minimalnej ilości banknotów. Handel powinien być wolny. Brak ceł, brak protekcjonizmu bilansu zagranicznego. Uznaje jednak cła w trzech wypadkach: cła represyjne, cła fiskalne na towary nie produkowane w kraju a stanowiące przedmiot konsumpcji, cła wyrównawcze na towary, obłożone w kraju podatkami pośrednimi, a wolne od nich za granicą.
Państwo jako instytucja zapewniająca obronę narodową, stojąca na straży porządku i ładu publicznego, a także gwarantująca obywatelom podstawowe wolności, w tym ochronę ich praw własności i swobodę w sferze działalności gospodarczej.
Państwo powinno chronić konkurencję, powinno być silne, ale jego ekonomiczne funkcje powinny być ograniczone do minimum.
Państwo nie powinno krępować gospodarki i znieść wszystkie ograniczenia.
Smith przeciwstawia się też działalności gospodarczej państwa, które marnotrawi zasoby, gdyż nie posiada interesu osobistego i jest rozrzutne, bo wydaje nie swoje, tylko zabrane społeczeństwu pieniądze.
dzastinka87