Psychologia osobowości - Psychologia różnic indywidualnych - Marszał Wiśniewska - wykład 3 - Typologie temperamentu.doc

W typologiach temperamentu (osobowości)zasadą grupowania jednostek były określone cechy biologiczne (struktury i funkcje fizjologiczne organizmu), którym wtórnie podporządkowywano właściwości zachowania uwarunkowane tymi cechami biologicznymi.

Konstytucjonalne typologie temperamentu wiązały cechy temperamentu (traktowane jako dziedziczne lub wrodzone) z budową ciała.

1.   E.Kretschmer (1921)

2.   W.H.Sheldon (1942)

3.   K.Conrad (1941; 1963)

Typologia E.Kretschmera

1.   Istnieje zbieżność między budową ciała, a skłonnością do pewnych chorób psychicznych;

2.   Ludzie normalni o danym typie budowy ciała mają określone właściwości psychiczne i odpowiednie skłonności do chorób psychicznych;

3.   Cztery typy budowy ciała:

ü   leptosomatyk (gr. leptós – wątły; soma – ciało)

ü   pyknik (gr. pyknós – gruby, gęsty)

ü   atletyk (gr. athlon – zapas)

ü   dysplastyk ( gr. dys – źle; plastós – ukształtowany)

4.   Cztery podstawowe właściwości psychiczne:

ü   psychastezja (wrażliwość psychiczna na bodźce)

ü   nastrój (zabarwienie uczuciowe przeżyć psychicznych)

ü   tempo psychiczne (szybkość przebiegu procesów psychicznych)

ü   psychomotoryka (ogólne tempo ruchów i specjalne sposoby poruszania się).

5.   Typy temperamentu:

ü   schizotymik (od schizofrenii); budowa ciała leptosomatyczna

ü   cyklotymik (od psychozy cyklicznej; cyklofrenii); budowa ciała pykniczna

ü   iksotymik (gr. ixos – lepki); budowa ciała atletyczna; skłonność do padaczki

6.   Różnica między zdrowiem i chorobą jest różnicą ilościową;

7.   Typ temperamentu i typ budowy ciała uwarunkowane są chemizmem krwi, a wiec zależą od pewnych właściwości układu hormonalnego.

Typologia W.H.Sheldona

1.   Somatotyp (typ budowy ciała)można scharakteryzować uwzględniając trzy podstawowe komponenty budowy ciała:

ü   endomorfię (narządy wewnętrzne)

ü   mezomorfię (tkanka mięśniowa)

ü   ektomorfię (skóra i tkanka nerwowa)

2.   Cztery typy budowy ciała:

3.   Trzy składniki (grupy cech temperamentu):

ü   wiscerotonia  (łac. viscera – wnętrzności)

ü   somatotonia (gr. soma – ciało)

ü   cerebrotonia (łac. cerebrum – mózg)

4.   Typy temperamentu:

5.   Brak próby wyjaśnienia związku między budową ciała a typem temperamentu.

Zarzuty wobec typologii konstytucjonalnych:

1.   Ignorowanie roli środowiska i warunków społecznych w kształtowaniu cech psychicznych;

...