Rozwój ludzkiego umysłu jest w dalszym ciągu wielką przygodą,
pod wieloma względami największą przygodą w życiu (Norman Cousins)
Z praktyki słów kilka
Ćwiczenia i równoważenia pedagogicznej kinezjologii stosuję od trzech lat. Tematem zainteresowały mnie koleżanki, które z pozytywnymi rezultatami stosowały gimnastykę mózgu w pracy z dziećmi dyslektycznymi, autystycznymi, opóźnionymi w rozwoju. Postanowiłam bliżej przyjrzeć się zagadnieniu i ukończyłam w marcu 2001 roku pierwszy stopień Kursu Kinezjologii Edukacyjnej pod kierunkiem mgr Joanny Zwoleńskiej. Miałam świadomość, że jest to tylko przybliżenie tematu. Aby jednak pomagać dzieciom mającym trudności w uczeniu się zdecydowałam się na udział w szkoleniu organizowanym przez Polskie Stowarzyszenie Kinezjologów. Zajęcia obejmowały metody Paula Dennisona - program działań i ćwiczeń psychomotorycznych prowadzących do integracji umysł - ciało. Zakończyły się otrzymaniem certyfikatu w maju 2001 roku. Ćwiczenia stosuję zawsze przed rozpoczęciem zajęć z dziećmi, co udokumentowane jest wpisem w dzienniku. Od dwóch lat prowadzę dodatkowe, popołudniowe, oczywiście nieodpłatne, zajęcia dla dzieci o indywidualnym tempie rozwoju /z trudnościami w nauce, czasem opóźnione w rozwoju, lewo ręczne itd./. Zajęcia bogato przeplatam ćwiczeniami z kinezjologii, jogi , relaksacji, afirmacjami. Wielokrotnie przekonałam się o ich skuteczności. Są proste, możliwe do wykonania w każdych warunkach. Najważniejsze jednak wydaje mi się to, że każdy bez względu na wiek, po zapoznaniu się z nimi, może sam sobie pomóc. Stały się integralną częścią także mego prywatnego życia /stosuję je również w domu/. Dzieci w przedszkolu wiedząc, że ćwiczenia denisonowskie wpływają pozytywnie na ich mózg /nazwały go komputerem/, ćwiczą chętnie, tym bardziej, że podobnie dzieje się w innych grupach /wszystkie nauczycielki ukończyły szkolenia/. Uwielbiają relaks w pozycji Cooka, wstają wtedy zadowolone i uśmiechnięte. Obserwacja dzieci w trakcie wykonywania ćwiczeń, mówi mi o moich wychowankach więcej, niż one same chciałyby i potrafiły powiedzieć.
Myślę, że śmiało można porównać nasz umysł do tajemniczego ogrodu, który jest wyłączną własnością każdego z nas i w którym może zdarzyć się tylko to, co sami sobie wyobrazimy. Ćwicząc poprawiajmy jego wygląd i wpływajmy na jego kondycję .
JEŚLI ZAINTERESOWAŁAM CIĘ - ZAPRASZAM DO DALSZEJ LEKTURY
Uczenie się to proces mający miejsce nie tylko w naszej głowie. Myślenie, twórczość, inteligencja, wrażenia, emocje, ruchy tkwią nie tylko w mózgu - dotyczą całego naszego ciała. Niestety często, kiedy zastanawiamy się nad samą istotą myślenia traktujemy je jako działanie uwięzionego w czaszce mózgu.
Okazuje się, że ciało nasze jest integralnie związane z naszą aktywnością intelektualną. Aby tworzyć nowe możliwości wykorzystujemy zmysły dostarczające nam niezgłębioną wiedzę z otoczenia. W miarę naszego wzrastania, ruch stając się coraz bardziej skomplikowany, powiększa nasze wiadomości i możliwości poznawcze.
Od momentu poczęcia poprzez całe życie, układ nerwowy dynamicznie się zmienia i wciąż samoorganizuje /nie jest to układ statyczny/. W miarę jak wzrastamy , doświadczamy, poruszamy się, myślimy, uczymy- komórki układu nerwowego łączą się we wzory dróg nerwowych, wciąż organizowanych i przeorganizowywanych tak, byśmy mieli coraz większe możliwości odbierania bodźców z zewnątrz i wykonywania różnorodnych czynności życiowych. Nawet gdy nastąpi uszkodzenie neuronów, inne mogą się uaktywnić i przejąć utracone funkcje /szczególnie wyraźnie widać to u osób sparaliżowanych, które są w stanie tak przeorganizować swoje narządy neuronalne, by doprowadzić do odzyskania mowy/. Wszystko to możliwe jest dzięki neuronom - komórkom nerwowym przekazującym informacje zakodowane w postaci impulsów nerwowych po całym ciele. Sądzi się, że układ nerwowy człowieka składa się z 10 do potęgi 11 neuronów. Mimo, że formy ich funkcjonowania można ująć w kilku szerokich kategoriach, nie ma dwóch identycznych neuronów.
Neurony dzielimy na trzy główne rodzaje :
- czuciowe:
dostarczające układowi nerwowemu /mózgowi i rdzeniowi kręgowemu/ informacji z narządów zmysłu/ węch, smak, dotyk, słuch/, oraz prioprioreceptorów tych, które mówią nam o pozycji ciała ,napięciu mięśni, poczuciu równowagi
- kojarzeniowe :
przekazujące informacje do sieci innych neuronów w całym mózgu. Sieć neuronów kojarzeniowych odpowiada za 99,98 % neuronów w centralnym układzie nerwowym. Gromadzi wszystkie informacje ,przetwarza je i przekazuje neuronom ruchowym. Owa sieć neuronów kojarzeniowych może być śmiało uważana za centralę zarządzania .
- ruchowe :
niosące informacje z centralnego układu nerwowego do gruczołów i mięśni powodując ich aktywność.
Wiązki włókien nerwowych tworzą nerwy, będące przewodem dla miliona neuronów. Gdy pierwszy raz uczymy się czegoś, powoli przeciera się droga , lecz gdy proces ten jest wielokrotnie powtarzany /neurony są wielokrotnie uaktywniane/ staje się on coraz szybszy, nasze działanie jest sprawniejsze , łatwiejsze i znajome.
Informacje przekazywane są :
1/ chemicznie - poprzez synapsę /to miejsce ,na które działa wiele środków farmakologicznych wpływających na układ nerwowy/
2/ elektrycznie - wzdłuż włókien nerwowych
Mózg był, jest i długo jeszcze będzie zagadką dla nas ludzi. Jego działalność intrygowała już w czasach Arystotelesa. Jednak dopiero wtedy gdy Wilder Penfield rozpoczął badanie mózgu podczas operacji chirurgicznych, zaczęto dzielić ten szczególny narząd na obszary. Każda z dwu półkul za wiera cztery płaty .
PŁAT CZOŁOWY :
Pierwotny obszar ruchowy /kontroluje mięśnie lub grupy mięśni/, obszar przedruchowy /ruchy zręcznościowe np. pisanie/, przedni obszar pola oka /dowolne badawcze ruchy oka - szukanie słów , obszar Broka/ przekładanie myśli na mowę i rozwój mowy wewnętrznej/.
PŁAT CIEMIENIOWY :
Ogólny obszar czuciowy /dotyk, nacisk, ból, zimno, gorąco umiejscawianie części ciała gdzie powstają wrażenia/ .
Obszar kojarzeniowy /łączy i interpretuje wrażenia - określa kształt i fakturę bez udziału wzroku, orientacja obiektów, magazynowanie doświadczeń zmysłowych/. Obszar smakowy /wrażenia związane ze smakiem/
PŁAT SKRONIOWY :
Pierwotny obszar słuchowy /wysokość i rytm dźwięku/ .
Obszar kojarzenia słuchowego /określa czy dźwięk jest mową, muzyką, tłumaczy znaczenie mowy przekładając słowa na myśli/.
Pierwotny obszar węchowy /interpretuje wrażenia związane z węchem/ .
PŁAT POTYLICZNY :
Pierwotny obszar wzrokowy /odbiera impulsy zmysłowe z oczu i tłumaczy kształt, kolor, ruch/ .
Obszar kojarzenia wzrokowego /wiąże obecne doświadczenia wzrokowe z przeszłymi, ocena tego co widać/.
OBSZAR POZNAWCZY :
Wspólny obszar integracyjny umieszczony między powierzchniami kojarzenia czuciowo- ruchową, wzrokowo i słuchową. Obszar ten łączy interpretacje czuciowe z obszarów kojarzeniowych i impulsy z innych obszarów tak, by powstała wspólna myśl z różnych dróg nerwowych /odpowiedź na sygnał czuciowy/.
Obie półkule są połączone spoidłem wielkim. Ważne jest to, że mózg odbiera wzorce skrzyżowane, tzn. każda półkula odbiera wiadomości z przeciwnej części ciała. Różnice pomiędzy obiema półkulami można by zestawić następująco :
PÓŁKULA LEWA /LOGICZNA/
zaczyna od fragmentu obrazu /części/
litery, zdania
części składowe języka
składnia, semantyka
liczby
zwraca uwagę na różnice
analiza liniowa
planowanie, organizacja
myślenie sekwencyjne
język
ukierunkowanie na przyszłość
percepcja słuchowa
reakcje świadome /kontrola/
przekaz informacji
skupienie
PÓŁKULA PRAWA /ARTYSTYCZNA/
synteza
zrozumienie języka
obraz, emocje
rytm, płynność, wymowa
obrazy, intuicja
ocena
podobieństwa
spontaniczność, płynność
myślenie o wielu rzeczach w tym samym czasie
uczucia ,doświadczenia
ukierunkowanie na chwilę obecną
percepcja wzrokowa
płynność, ruch
sport /płynność i rytm/
sztuka /obraz, emocje, płynność/
muzyka /pasja, rytm, obraz/
Człowiek powinien wykorzystywać obie półkule np. wybitny muzyk lewą półkulą kontroluje nuty, uderzenia, tempo gry, ale to dzięki prawej półkuli jego interpretacja utworu posiada rytm i pasję. Obie półkule posiadają wszystkie wymienione wyżej funkcje, aż do momentu kiedy zaczyna pojawiać się specjalizacja. Rozwija się ona u każdego człowieka w różnym tempie. Przyjmuje się jednak, że prawa półkula rozwija się pomiędzy 4 -7 rokiem życia, natomiast lewa pomiędzy 7-9 rokiem życia. W normalnych warunkach pełna specjalizacja następuje pomiędzy 9 -12 rokiem życia. W zasadzie każdy z nas ma pewien stopień dominacji półkulowej /co szczególnie uwidacznia się podczas stresu /. Jednak używanie obu półkul jest naprawdę konieczne, aby wszystko co robimy było maksymalnie wydajne i doskonałe. Im więcej używamy każdej z nich ,tym inteligentniej jesteśmy w stanie funkcjonować. Prawdziwe uczenie się to związek myślenia z praktycznym wykonaniem wy uczonej czynności /umiejętności/. A więc uczenie się nie jest procesem należącym jedynie do głowy. Aktywne, mięśniowe wyrażanie uczenia się jest jego ważnym składnikiem. Kiedy podejmiemy się analizy wzajemnego oddziaływania mózgu i ciała wyłania się jeden nieodparty motyw : „do uczenia konieczny jest ruch”. To właśnie ruch pobudza i aktywizuje, integruje i zakotwicza wiele naszych możliwości umysłowych. Człowiek może potrzebować spokoju i ciszy, aby myśleć, ale aby daną myśl zapamiętać, musi nastąpić działanie - by ją zakotwiczyć. Musimy myśl ucieleśnić słowami /pisanie bądź mowa/. Interesujący jest fakt, że ludzie z chorobą Parkinsona wraz z obniżeniem sprawności umysłowej wykazują oznaki degradacji fizycznej. Niepodważalnym więc jest wniosek „ruszasz się więcej - uczysz się efektywniej”. Przedstawione informacje obejmujące podstawy neurologiczne, fizyczne a nawet komórkowe są niezbędnym wstępem, by zrozumieć wnioski jakie wyciągnął i opisał Paul Dennison - twórca kinezjologii edukacyjnej .
Dr P. Dennison, w wyniku osobistej walki o znalezienie drogi wyjścia z własnej dysleksji i kłopotów ze wzrokiem, rozwinął w latach 70-tych w Centrum Uczenia Się w Kalifornii -gimnastykę mózgu. Jego odkrycia opierają się na zrozumieniu współzależności rozwoju fizycznego, opanowania języka i osiągnięć intelektualnych. Wykorzystując wyniki badań wielu naukowców, po wielu latach badań własnych opracował szybkie, proste ruchy, przynoszące korzyść każdemu, niezależnie od wieku . Gimnastyka mózgu przyczynia się do małych poprawek , które dr Dee Coulter /specjalista nauk poznawczych i wykładowca nauk neurologicznych/ określa mianem mikrointerwencji . Dzięki nim powodowane są wielkie zmiany - pojawia się potrzebna integracja i znika oczekiwanie na niepowodzenie. Dennison odkrył wielką zależność pomiędzy niemożnością wykonania ruchów naprzemiennych, a tendencją występowania trudności w nauce. Wprowadził termin „równoważenie”- powrót do naturalnego, zintegrowanego wzoru odciśniętego na układzie nerwowym podczas normalnego rozwoju . Spostrzegł że, by aktywnie i w pełni zmysłowo funkcjonować i uczyć się, niezbędne jest raczkowanie niemowląt. Wykorzystuje ono równomiernie obie półkule mózgu, angażuje ruchy, przekraczając linię środka ciała. Ruchy naprzemienne wykonywane systematycznie sprawiają, że w spoidle wielkim tworzy się i pokrywa mieliną więcej sieci nerwowych. Pozwala to na szybsze i bardziej harmonijne komunikowanie się pomiędzy obiema półkulami, co daje pełny dostęp do informacji zmysłowej obu stron ciała. „Denisonowskie Równoważenie Lateralne to seria określonych ćwiczeń , które ustalają od nowa efektywne, zintegrowane wzory pomiędzy ruchami obu stron ciała, wzrokiem i słuchem”.
Samo rozpoczęcie ćwiczeń poprzedza pewne przygotowanie. To: picie wody, punkty na myślenie, ruchy naprzemienne, pozycja Cooka. Wszystko to pobudza i dotlenia umysł, integruje działanie obu półkul mózgowych, łączy emocje z myśleniem racjonalnym, a przez to stwarza możliwość do efektywniejszego uczenia się i reagowania.
Woda, mimo że bez koloru , smaku i zapachu jest substancją niezbędną do życia. W naszym ciele jest jedną z najważniejszych substancji, stanowi od 45% do 75% naszej całkowitej masy ciała. Mózg składa się w większości z wody - ok. 90% to więcej niż jakikolwiek inny organ /na kolejnym miejscu są mięśnie a potem nerki/. W normalnych warunkach zaleca się około 1 litra na 45 kg. ciała, a podwojoną ilość w okresach stresu. Dlaczego tak jest? Otóż woda odgrywa ważną rolę w dystrybucji tlenu i odżywianiu oraz w elektrycznej aktywności ciała.
WODA
Wspomaga uczenie się i myślenie
1. wspomaga trawienie /rozpuszcza enzymy trawienne/
2. wspomaga oddychanie, umożliwia rozpuszczanie tlenu i wprowadzenie go do krwi
3. zwiększa zdolność hemoglobiny do przenoszenia O2
4. utrzymuje biegunowość komórkową
5. umożliwia selektywną koncentrację
6. szybsze przetwarzanie informacji dla rozumowania na wyższym poziomie
7. przyczynia się do poprawy zdrowia i podwyższenia odporności
8. stanowi ochronę przed zewnętrznymi polami elektromagnetycznymi
Woda jako uniwersalny rozpuszczalnik, jest konieczna do utrzymywania w naszym ciele potencjału elektrycznego. Owo przekaźnictwo elektryczne decyduje o szybkości i sprawności myślenia . Dzieciom podaje się odpowiednią ilość płynów, zwłaszcza podczas upałów. Ale przyznajmy, że rzadko jest to woda. Mądre dzieci radzą sobie jak mogą - najczęściej pijąc wodę prosto z kranu. Dlatego w mojej placówce / Przedszkole Gminne w Jezierzycach / każde z dzieci ma podpisaną butelkę, w którą codziennie przed ćwiczeniami wlewamy czystą, gotowaną wodę. Dzieci mają do niej stały dostęp. Obserwując je można zauważyć, że piją mało, ale często.
Punkty na myślenie - byśmy sprawnie myśleli konieczne jest dotlenienie organizmu . Mózg, który stanowi 1/50 wagi ciała, zużywa aż 1/5 tlenu pobieranego przez człowieka. Kiedy długo utrzymujemy stan wysiłku umysłowego następuje znużenie i obniżenie koncentracji. Aby podwyższyć gotowość myślenia, poprzez dotlenienie mózgu, wykonujemy ćwiczenie opisane poniżej.
Jedną rękę kładziemy na pępku, druga natomiast masuje ok. 30 sekund za głębienia pomiędzy mostkiem a pierwszym żebrem. Następnie zmieniamy ręce powtarzamy ćwiczenie /ruchy koliste, zawsze zgodne z ruchami wskazówek zegara/. Punkty na myślenie leżą tuż nad miejscem rozdzielenia tętnic szyjnych niosących świeżo dotlenioną krew do mózgu. Masując je, stymulujemy utlenienie komórek mózgowych, likwidując uczucie zmęczenia i tym samym blokadę w uczeniu się. Aby odnaleźć punkty na myślenie układamy kciuk i palec wskazujący jednej ręki na kostkach obojczyka , potem zaś zsuwamy palce około 10 cm. w dół , na poszukiwane zagłębienie.
Masowanie punktów na myślenie daje wielorakie korzyści, mnie jednak interesują szczególnie te, związane z poprawą umiejętności szkolnych : wzrokowe przekraczanie linii środka /przydatne w czasie czytania / ułatwia wykonanie ćwiczeń naprzemiennych eliminuje przekręcanie liter, przestawianie sylab zlewanie się spółgłosek pozostawanie w miejscu podczas czytania synchronizuje pracę oczu powoduje złagodzenie napięć mięśni
Ruchy naprzemienne - przez dotyk prawym łokciem lewego kolana i następnie lewym łokciem prawego kolana jednocześnie pobudzane są duże powierzchnie obu półkul mózgowych. Ruchem naprzemiennym jest także jednoczesne odstawienie lewej nogi na palce i uniesienie prawej ręki , za którą wodzimy wzrokiem /po wykonaniu zmieniamy strony/.
Ruchy naprzemienne - czyli po prostu naprzemienne chodzenie w miejscu. Celem ich jest zintegrowanie obu półkul mózgowych. Kiedy wykonujemy jednoczesne ruch prawą i lewą stroną ciała powodujemy, że prawa i lewa półkula stymulowane są jednocześnie, co powoduje wytwarzanie połączeń nerwowych w spoidle wielkim, oraz sprzyja aktywizowaniu mózgu.
Ruchy te powinny być wykonywane powoli, tak, by zaangażować ruchy precyzyjne. Dyrektor badań neuropsychologicznych przy Centrum Medycznym Weteranów w Salt Lake City /Uta/, odkrył że spacerowanie znacznie polepsza funkcjonowanie umysłowe u 50-60 letnich mężczyzn i kobiet .
Stosując gimnastykę kinezjologiczną od dwóch lat w swojej pracy zauważyłam, że dzieci mają tendencję do przyspieszania tempa wykonywanych ćwiczeń. By to ograniczyć wystarczy wykorzystać podkład muzyczny np. muzykę country /pogodna, wesoła ale mająca powolne tempo/, lub specjalne nagrania umieszczone na kasecie pt. „Kinezjologiczne nutki - piosenki ułatwiające i uprzyjemniające ćwiczenia kinezjologii edukacyjnej” KINED Warszawa (polecam). Trudności w wykonaniu tego ćwiczenia są dla nauczyciela ważnym sygnałem istnienia braku połączeń międzypółkulowych. Zauważyłam, że dzieci przejawiające owe trudności mają problemy z przyswajaniem nowego materiału oraz opanowaniem techniki pisania - wymagają wzmożonej pracy wyrównawczej.
Pozycja Cooka -zadaniem tego ćwiczenia jest odblokowanie emocji i umożliwienie kontaktu z płatami czołowymi mózgu, gromadzącymi zdobytą wiedzę.
Zauważyłam, że pozycja Cooka ma wielostronne działanie, zaś efekty są różne u różnych dzieci. Nadpobudliwe i rozdrażnione stają się spokojniejsze, zahamowane i zablokowane - otwierają się emocjonalnie. Dla dzieci wybrałam łatwiejszą wersję tego ćwiczenia: ułożenie na plecach /można także siedzieć/, ważne by nogi były skrzyżowane w kostkach, włożenie czterech palców dłoni pod pachy /bez kciuka/, język ułożony na podniebieniu /na głosce n/. Oczy zamknięte, oddech miarowy, przeponowy. Nie da się myśleć o czymś przykrym w tej pozycji, stosunkowo szybko mię śnie rozluźniają się . Jeśli dziecko wierci się, wiem, że nie może odblokować emocji, najczęściej są to dzieci nadpobudliwe. U nich jedynie cierpliwe i systematyczne wykonywanie ćwiczeń da oczekiwane efekty. W trakcie tej pozycji warto skierować uwagę dzieci na to co dzieje się w ich wnętrzu i stopach /u niskociśnieniowców ocieplają się/, czy mózgu. Najczęściej opowiadam im o pięknych wakacjach nad ciepłym morzem. Zauważyłam, że wstają zrelaksowane i pogodne. Jeśli zdarza się, że dziecko ma problem z zachowaniem, opanowaniem swoich emocji , po 2-3 minutach „kukania” /jak mówią dzieci/ jest już bardziej zrównoważone.
Powodem zmniejszenie produkcji adrenaliny w móżdżku. Dlaczego tak się dzieje? Otóż przewodzenie impulsów nerwowych odbywa się poprzez rdzeń kręgowy, móżdżek i układ limbiczny do płatów czołowych mózgu. zrównoważenie emocjonalne w/w układu powoduje racjonalizację myślenia, kontakt człowieka z jego wiedzą . Język na podniebieniu kieruje uwagę do śródmózgowia, które mieści się powyżej. Opisane w rozdziale tym ćwiczenia - punkty na myślenie, ruchy naprzemienne, pozycja Cooka oraz picie wody, należą do tych, od których rozpoczynamy każde usuwanie blokad będących przyczyną niepowodzeń. Jest to zawsze wstęp do dalszej pracy. Nauczycielską „Kinezjologię Edukacyjną” stosować można do pracy z całą grupą, lub indywidualnie. Ma ona za zadanie dopomóc dziecku rozwinąć w pełni swe ukryte dotąd potencjalne możliwości.
Poniżej prezentuję cały zestaw pozostałych ćwiczeń wykorzystujących zamiłowanie dzieci do naturalnego ruchu w celu stymulacji pracy mózgu.
Dennison proponuje szereg ćwiczeń . Oto te, które najczęściej stosuję :
LENIWE ÓSEMKI
Koordynują one prawe i lewe mózgowe ośrodki wzroku, umożliwiając prze kroczenie linii środka . Wykonując to ćwiczenie kreślimy ręką kształt ósemki, tak by punkt przecięcia linii oddzielał od siebie prawy i lewy obszar pola widzenia. Należy zachować ciągłość ćwiczenia, nie przerywając linii. Dzieci nazywają to ćwiczenie - „uszy słonia” lub „skrzydła motyla”. Ćwiczenie to rozpoczynamy najpierw lewą ręką, by uaktywnić prawą pół kulę. Ważne jest, aby ręka poruszała się w kierunku przeciwnym do ruchów wskazówek zegara : w górę i dookoła zataczając pętlę. By pomóc dziecku wykonywać to ćwiczenie wykorzystuję jedną z wielu piosenek na granych na kasecie, o której była mowa wcześniej. Dzieci rysują leniwe ósemki śpiewając : „maluj, maluj skrzydła motyla, maluj ,maluj go oczami, rękami, biodrami, stopami, maluj go przez chwilę.”
Oddziaływanie tego ćwiczenia na umysł:
wzrokowe przekraczanie linii środka
poprawa ruchliwości gałek ocznych
koordynacja pracy narządu wzroku
wzmocnienie zakresu pola widzenia
Poprawa umiejętności szkolnych :
wodzenie oczami od lewej strony do prawej /proces czytania/
skojarzenie pamięci długotrwałej /czytanie i rozumienie/
umiejętność rozróżniania i rozumienia symboli
wzmocnienie stabilności, koordynacji, równowagi ciała.
RYSOWANIE OBURĄCZ
Rysowanie obiema rękami poprawia orientację w przestrzeni. Zauważyłam, że dzieci najbardziej lubią symetryczne bazgranie .Żeby sprawdzić skuteczność tego ćwiczenia polecam dzieciom rysowanie dwoma różnokolorowymi kredkami jednocześnie, nie przekraczając linii będącej osią symetrii obrazka. Do tego ćwiczenia wykorzystuję tablicę, kartkę, piasek, kaszę, dzieci bazgrzą także rękami, nogami, lub stopami w powietrzu .
Oddziaływanie na umysł :
koordynacja ręka - oko w różnych polach widzenia
orientacja przestrzenna
wzrokowe rozróżnianie symboli i kształtów
Poprawa umiejętności szkolnych:
rozróżnianie kierunków
poprawne pisanie
poprawna mowa świadomość swojego ciała
SŁOŃ
- to najbardziej integrujące z ćwiczeń gimnastyki mózgu. Zauważyłam, że pewne trudności z wykonanie tego ćwiczenia mają dzieci cierpiące na częste infekcje ucha środkowego, ale po kilku tygodniach ćwiczeń odnawiają się sieci nerwowe uszkodzone stanami zapalnymi i zwiększa się stabilność i równowaga. Ćwiczenie to rozpoczynamy od przyciśnięcia przedramienia do ucha i wyciągnięcia ręki przed siebie /trąba słonia/
Palec wskazujący wyprostowanej ręki rysuje leniwą ósemkę, za którą wodzimy wzrokiem. Po zakreśleniu kilku ósemek zmieniamy ręce. Wydając przy tym ciche pomruki aktywizujemy także obszar słuchu w płacie skroniowym mózgu .
Oddziaływanie na umysł:
umiejętność koncentracji uwagi w czasie słuchania,
rozpoznawanie, percepcja, zapamiętywanie
rozumienie ze słuchu
umiejętne formułowanie myśli
literowanie
zapamiętanie cyfr
KAPTUREK MYŚLICIELA-
- to pobudzające cały mechanizm słuchu ćwiczenie energetyzujące, wspomagające pamięć. Wykonuje się je poprzez kilkakrotne masowanie uszu, odwijanie z góry do dołu.
Sam akt fizycznej stymulacji receptorów dotyku w uchu zewnętrznym, pobudza cały mechanizm słuchu. Jako ciekawostkę przypomnieć można, że ludzie zajmujący się akupunkturą właśnie na płatku usznym zidentyfikowali aż 148 punktów korespondujących z całą powierzchnią naszego ciała.
formułowanie zdań, myśli w pamięci
krótkoterminowa pamięć
wystąpienia publiczne
prowadzenie rozmów
wymowa
liczenie w pamięci
pełniejszy oddech, a zatem wzrost energii
rozluźnienie szczęk, języka, mięśni twarzy
wzrost koncentracji, skupienia uwagi
SOWA
- dzieciom mającym problemy z rozumieniem ze słuchu i zmęczonym nadmierną koncentracją wzrokową, pomoże sowa. Zwracamy głowę w lewą stronę, prawą ręką chwytamy lewy miesień kapturowy /u nasady szyi/, nabieramy nosem powietrze i wydychając je krótkimi dmuchnięciami, mówiąc np. hu-hu-hu /sowa/, kierujemy głowę poziomo na prawe ramię. Ćwiczenie to zwykle wykonuję z dziećmi 4-5 razy, po czym następuje zmiana strony . Przedszkolaki chętnie ćwiczą , gdy zmieniamy odgłosy podczas jego wykonywania. Wydłużanie mięśni szyi i ramion przywraca szereg czynności mózgu, ułatwia dotarcie do niego energii oraz usprawnia działanie układu krwionośnego .
pamięć długo i krótkoterminowa
formowanie myśli i zdań w pamięci
korygowanie nierównej pracy oczu
koordynacja wzrokowo- słuchowa
zdolność poprawnego wypowiadania się
rachunki matematyczne
ENERGETYCZNE ZIEWANIE
- wykonuje się je masując mięśnie wokół stawu skroniowo- żuchwowego, łączy on szczękę z żuchwą. Przez staw ten przebiegają pnie pięciu głównych nerwów czaszkowych, zbierających informacje z twarzy, języka, oczu, ust i aktywizują mięśnie twarzy. Ziewanie rozluźnia cały ten obszar, przez co odbiór informacji jest bardziej efektywny. Wspomaga też komunikację. Dzieci bardzo lubią to ćwiczenie, tym bardziej, że wiedzą już teraz, iż ziewanie to nie oznaka znudzenia, ale naturalny odruch powodujący oddychanie całym ciałem, wzrost energii, oraz jej cyrkulacji.
AKTYWNA RĘKA
- ćwiczenie to, pozwala nam rozciągnąć górne mięśnie klatki piersiowej oraz ramion . Wszelkie napięcie i skracanie utrudniają pracę typu pisanie posługiwanie się różnego rodzaju przyrządami. Wykonujemy to ćwiczenie unosząc w górę ramię, wyprostowane mocno przytulamy do ucha, przytrzymując drugą w okolicy łokcia. Równocześnie pobudzamy mięśnie wyprostowanej ręki odpychając ją w różnych kierunkach /w przód, w tył, na boki/.
Aktywowanie czynności mózgowych:
koordynacja tylnej i przedniej części mózgu
umiejętność poprawnego wypowiadania się, ekspresji
poprawa oddychania
koordynacja ręka - oko
kaligrafia, krzywe pismo
literowanie, ortografia
pisanie twórcze
wzrost stopnia koncentracji
PUNKTY UZIEMIENIA :
wykonanie ćwiczenia jest niezwykle proste ,otóż jedna ręka zasłania pępek, druga leży pod dolną wargą .Dennison zaczerpnął tu wiedzę z akupunktury. Oba miejsca: pępek, broda, znajdują się na początku i końcu centralnego meridianu /wyjaśnienie : meridiany to kanały energetyczne, które są połączone z gruczołami dokrewnymi i innymi na rządami/.Wyżej wymienione punkty przytrzymujemy wykonując przy tym głębokie, pełne oddechy.
stabilizacja
poprawa przemiany materii
poprawa zdolności organizacyjnych
pozostawianie w miejscu bez rozpraszania uwagi
całkowite skupienie uwagi na czytaniu
złagodzenie przemęczenia umysłu
złagodzenie zeza
koordynacja całego ciała
wzrost koncentracji /usunięcie nadpobudliwego zachowania/
PUNKTY RÓWNOWAGI :
punkty te pomagają szybko przywrócić równowagę dla wszystkich trzech wymiarów : lewa - prawa, góra - dół ,tył - przód. Sposób wykonania : punkty te znajdują się trochę powyżej wgłębienia, gdzie czaszka opiera się na szyi / ok. 2,5 cm. po obydwu stronach linii środkowej. Należy przytrzymać lewy punkt jedną ręką, drugą trzymając na pępku głęboko oddychając. Po kilkudziesięciu sekundach zmienić ręce tak, by tym razem trzymać prawy punkt i pępek. Głowa odchylona, lekko się porusza np. rysując „leniwe ósemki”.
wzrost koncentracji
stabilizacja ośrod...
renata.misia