Dlaczego Polska nie powinna wchodzić do strefy euro.pdf

(544 KB) Pobierz
Microsoft Word - ERYK-ŁON.doc
Eryk Łon
Dlaczego Polska nie powinna
wchodzić do strefy euro ?
Poznań 2007
Spis treści:
d utora
s. 4
Cel opraco ania
s. 4
1. Wstęp
s. 5
2. Ocena funkcjonowania strefy euro
s. 7
2.1 Wzrost gospodarczy
s. 7
2.2 Synchronizacja cykli koniunkturalnych
s. 7
2.3 Konwergencja realna
s. 10
2.4 Zmiany wskaźnika ryzyka kraju
s. 11
2.5 Eksport
s. 13
2.6 Saldo w rachunku bieżącym
s. 16
2.7 Dynamika eksportu do innych krajów strefy euro
s. 17
2.8 Zmiany w strukturze rezerw walutowych
s. 18
2.9 Sytuacja na rynku akcji
s. 19
2.10 Wydajność pracy
s. 20
2.11 Procesy inflacyjne
s. 22
2.12 Nakłady inwestycyjne
s. 23
2.13 Polityka EBC a aktywność gospodarcza krajów członkowskich strefy euro
s. 25
2.14 Kurs walutowy a aktywność gospodarcza krajów członkowskich strefy euro
s. 27
2.15 Interwencje walutowe
s. 28
3 Wybrane problemy dyskusyjne
s. 29
3.1 Autonomia polityki pieniężnej w warunkach kursu płynnego
s. 29
3.2 Stopy procentowe a członkostwo w strefie euro
s. 30
3.3 Kryterium deficytu budżetowego a wzrost gospodarczy
s. 33
3.4 Wahliwość kursu walutowego a wzrost gospodarczy
s. 35
3.5 Związki między polityką EBC a polityką innych wybranych banków centralnych s. 37
3.6 Strefa euro a Wielka Brytania, Dania i Szwecja
s. 39
3.7 Debata o ewentualnym członkostwie w strefie euro a grupa porównawcza
s. 39
3.8 Doświadczenia Grupy G-3, GKU oraz Grupy SM-27
s. 40
3.9 Modele integracji a likwidacja walut narodowych s. 42
3.10 Wzrost gospodarczy strefy euro na tle wzrostu gospodarczego innych organizacji s. 43
3.11 Konsensus Waszyngtoński a wzrost gospodarczy
s. 45
3.12 Dostęp do rynków finansowych
s. 45
2
3.13 Bezpośrednie inwestycje zagraniczne
s. 46
4 Polityczne i społeczne aspekty koncepcji likwidacji walut narodowych
s. 47
4.1 Stopień chęci posiadania własnego państwa a euro
s. 47
4.2 Wprowadzanie euro a opinia publiczna
s. 49
4.3 Referendum w sprawie ewentualnego członkostwa Polski w strefie euro
s. 52
4.4 Euro a suwerenność
s. 52
5 Istota i zalety suwerenności monetarnej
s. 56
5.1 Swoboda w zakresie wyboru celów banku centralnego
s. 56
5.2 Swoboda w zakresie wyboru instrumentów banku centralnego
s. 58
5.3 Instytucjonalne aspekty suwerenności monetarnej
s. 59
5.4 Suwerenność monetarna a ryzyko aprecjacji kursu polskiego złotego
s. 61
6. Zasadność długoterminowej prognozy makroekonomicznej
s. 62
7. Alternatywa wobec koncepcji członkostwa Polski w strefie euro
s. 65
7.1 Istota alternatywy wobec koncepcji członkostwa Polski w strefie euro
s. 65
7.2 Limit zagraniczny dla OFE
s. 65
7.3 Utworzenie Eximbanku
s. 68
7.4 Zmiana sposobu zarządzania rezerwami walutowymi
s. 69
7.5 Rozwój polskiego rynku finansowego
s. 70
7.6 Współpraca banku centralnego z rządem i sejmem RP
s. 71
Wnioski końcoe
s. 71
Bibliografia
s. 73
Inne źródła
s. 74
Spis tabel
s. 75
Spis wykresów
s. 76
Spis scheatów
s. 76
3
Dr Eryk Łon
Poznań, dn. 30. 9. 2007 r.
Katedra Bankowości
AE w Poznaniu
Dlaczego Polska nie powinna wchodzić do strefy euro ?
Od Autora
Od pewnego czasu toczy się w Polsce poważny spór. Chodzi o to, czy Polska powinna
wchodzić szybko do strefy euro czy też proces ten spowolnić. Mam świadomość, że w
dyskusjach naukowych przeważa bardziej ten pierwszy pogląd. Tym niemniej czułem się
zobowiązany przedstawić pogląd odmienny. Mam bowiem osobiście poważne wątpliwości czy
Polska powinna do strefy euro wchodzić. Chciałbym tu zaznaczyć, że moje opracowanie nie
jest wymierzone przeciw komukolwiek, a jedynie należy je traktować jako wolny głos w tej
bardzo ważnej ogólnonarodowej debacie.
Cel opracowania i warsztat badawczy
Celem opracowania jest przedstawienie argumentów przemawiających przeciwko wejściu
Polski do strefy euro, nazywanej zamiennie Eurolandem. W tym celu dokonana zostanie
ocena funkcjonowania strefy euro. Omówione zostaną wybrane problemy dyskusyjne
związane z tematyką sporu między zwolennikami polskiego złotego a zwolennikami euro.
Przedstawione zostaną zalety suwerenności monetarnej. Sformułowany zostanie pogląd na
temat zasadności tworzenia długoterminowych prognoz makroekonomicznych związanych z
tematyką niniejszego opracowania. Dokonana zostanie charakterystyka politycznych i
społecznych konsekwencji procesu likwidacji walut narodowych. Omówione zostaną
wybrane elementy alternatywy wobec koncepcji członkostwa Polski w strefie euro.
W toku badań wykorzystane będą wybrane narzędzia metod ilościowych. Obliczana będzie
średnia arytmetyczna i wskaźnik korelacji. Metody te stosowałem w toku dotychczasowych
swych badań naukowych 1 . Informacje o poziomie wybranych wskaźników
makroekonomicznych pochodzić będą z baz danych OECD, bazy danych MFW, bazy danych
,,Rocznika Statystyki Międzynarodowej”, bazy danych „Statistical Yearbook”, bazy danych
4
amerykańskiego banku centralnego, bazy danych Międzynarodowej Statystyki Finansowej.
Dane o poziomie wybranych indeksów giełdowych zaczerpnięte zostaną z bazy danych banku
inwestycyjnego Morgan Stanley.
1. Wstęp
W toku dotychczasowej debaty na temat ewentualnego członkostwa Polski w strefie euro
przeważa pogląd, iż członkostwo to może być dla naszego kraju korzystne. Jeśli nawet
większość ekonomistów tak twierdzi, to nie znaczy, że dalsza dyskusja nie ma sensu. Wprost
przeciwnie. Warto przecież pamiętać, że nie zawsze większość ma rację. Trzeba
przypomnieć, że osobami sceptycznymi wobec członkostwa Polski w Eurolandzie są np. A.
Kaźmierczak 2 i J. Karwowski 3 . Pierwszy z nich jest autorem opracowań, w których
przedstawione są oceny kosztów i korzyści z tytułu ewentualnego członkostwa Polski w
strefie euro. Wynika z nich, że Polska powinna z dużą ostrożnością podchodzić do
perspektywy tego członkostwa. A. Kaźmierczak poddaje w wątpliwość szereg wypowiedzi
zwolenników wprowadzenia euro w Polsce. Zwraca też uwagę na koszty tego
przedsięwzięcia. Wskazuje m. in. na to, że Polska wchodząc do strefy euro utraciłaby prawo
emisji pieniądza. Wspomina, że wprawdzie udzielanie kredytu budżetowi przez bank
centralny niesie ze sobą ryzyko inflacji, ale w pewnych warunkach jest uzasadnione. A
Kaźmierczak przypomina w tym kontekście przypadek powodzi z 1997 r. kiedy to NBP
udzielił rządowi kredytu na sfinansowanie pomocy związanej z likwidacją szkód, jakie ta
powódź wyrządziła 4 . Przypomina także, że za czasów rządów J. Olszewskiego część deficytu
budżetowego została sfinansowana przez bank centralny. Z kolei J. Karwowski podczas
konferencji w Juracie sformułował pogląd, iż Polska nie powinna dobrowolnie rezygnować ze
swego prawa do prowadzenia własnej polityki pieniężnej 5 .
Niechętny przyjęciu przez Polskę euro jest także C. Mech 6 . Jako alternatywę dla członkostwa
Polski w Eurolandzie proponuje on przyjęcie na pewien okres kursu stałego polskiego złotego
1 Np.: E. Łon, Makroekonomiczne uwarunkowania koniunktury na polskim rynku akcji w świetle doświadczeń
międzynarodowych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2006.
2 A. Kaźmierczak, Integracja Polski ze strefą euro - szanse i wyzwania w: Nauki finansowe wobec
współczesnych problemów gospodarki polskiej, pod red. J. Czekaja, Tom IV, Akademia Ekonomiczna w
Krakowie, Kraków 2004, s. 145-153.
3 J. Karwowski, Polityka kursowa w Polsce: czy rzeczywiście nie ma alternatywy dla euro w: Rynki finansowe
wobec procesów globalizacji, pod red. L. Pawłowicza, R. Wierzby, Uniwersytet Gdański-Gdańska Akademia
Bankowa, tom II, Gdańsk-Jurata 2003, s. 163-169.
4 A. Kaźmierczak, Integracja Polski..., op. cit., s.147.
5 J. Karwowski, Polityka kursowa..., op. cit., s. 169.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin