100A_Podstawowe pomiary elektryczne.pdf

(128 KB) Pobierz
100A_podstawowe pomiary elektryczne.pdf
1. Cel wiczenia
Celem wiczenia było zapoznanie si z podstawami budowy obwodów elektrycznych
oraz z podstawowymi pomiarami elektrycznymi, jak równie zapoznanie si z pojciem
regresji liniowej poprzez wyznaczenie zalenoci I=f(U) i P=f(U) dla schematu nr 1 oraz
róniczki całkowitej poprzez wyznaczenie niepewnoci pomiaru oporników R 1 , R 2 ze
schematów nr 2 i 3.
W wiczeniu wykorzystane zostały zestawy z opornikami i arówk, gniazda
montaowe, zasilacz stabilizowany, przewody elektryczne oraz 2 mierniki uniwersalne.
Schematy układów pomiarowych:
2. Wprowadzenie: regresja liniowa
W celu sporzdzenia wykresów I=f(U) i P=f(U) uporzdkujemy nasze pomiary,
zamienimy miliampery na ampery i wyliczymy opór R oraz wydzielon moc P ze wzorów:
R
=
U
I
P
=
U
*
I
607737492.051.png 607737492.062.png
 
Lp.
U
przyło one
[V]
U
zmierzon
e [V]
d
pomiaru [V]
U [V]
I
zmierzone
[mA]
I
zmierzone
[A]
I [mA]
R [
W ]
P[W]
1.
3
3,22
0,22
0,1161
22,65 0,02265 0,1912 142,1634 0,072933
2.
4,5
4,67
0,17
0,12335
28,19 0,02819 0,23552 165,6616 0,131647
3.
6
6,21
0,21
0,13105
33,56 0,03356 0,27848 185,0417 0,208408
4.
7,5
7,73
0,23
0,13865
38,23 0,03823 0,31584 202,1972 0,295518
5.
9
9,34
0,34
0,1467
42,8 0,0428 0,3524 218,2243 0,399752
6.
12
12,13
0,13
0,16065
49,8 0,0498 0,4084 243,5743 0,604074
REDNIA:
0,216667 0,136083 35,87167 0,035872 0,296973
Tab.1. Dane pomiarowe napi i nate prdu
Pomiary zostały wykonane odpowiednio dla napicia Multimetrem MASTER M890G
na zakresie 20 V , a dla natenia Multimetrem METEX M-3860D na zakresie 400 mA . Std do
obliczenia U i I skorzystamy ze wzorów:
• dla napi stałych:
U = 0,5% * rdg + 1 dgt, gdzie rdg – pomiar, dgt – cyfra rozdzielczoci.
• dla prdów stałych:
I = 0,8% * rdg + 1 dgt, gdzie rdg – pomiar, dgt – cyfra rozdzielczoci.
Przykładowe obliczenia:
Dla pierwszego pomiaru U i I bd wynosiły odpowiednio:
U = 0,5% * 3,22 + 0,1 = 0,1161 V
I = 0,8% * 22,65 + 0,01 = 0,1912 mA
3. Wykresy i interpretacja
Zale no I=f(U) dla schematu nr 1
60
50
y = 3,0369x + 13,955
R 2 = 0,9926
40
30
20
10
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13
Napi cie [V]
Zale no Trend liniowy
607737492.083.png 607737492.001.png 607737492.002.png 607737492.003.png 607737492.004.png 607737492.005.png 607737492.006.png 607737492.007.png 607737492.008.png 607737492.009.png 607737492.010.png 607737492.011.png 607737492.012.png 607737492.013.png 607737492.014.png 607737492.015.png 607737492.016.png 607737492.017.png 607737492.018.png 607737492.019.png 607737492.020.png 607737492.021.png 607737492.022.png 607737492.023.png 607737492.024.png 607737492.025.png 607737492.026.png 607737492.027.png 607737492.028.png 607737492.029.png 607737492.030.png 607737492.031.png 607737492.032.png 607737492.033.png 607737492.034.png 607737492.035.png 607737492.036.png 607737492.037.png 607737492.038.png 607737492.039.png 607737492.040.png 607737492.041.png 607737492.042.png 607737492.043.png 607737492.044.png
Patrzc na wykres zalenoci natenia od napicia dla arówki pierwotnie mona
stwierdzi, e jest to zaleno liniowa – co potwierdza linia trendu oraz wysoki
współczynnik korelacji liniowej – jednak przy wikszej liczbie pomiarów moliwe, e
lepszym przyblieniem wykresu byłby trend logarytmiczny. Wnioskujemy to po tym, e pod
koniec przedziału pomiarowego zaobserwowa mona tendencj przechodzenia wykresu w
krzyw logarytmiczn. Ponadto, im wiksze przyłoone napicie, tym mocniej arówka
wieci, a co za tym idzie nagrzewa si i jej opór ronie.
Zale no P=f(U) dla schematu nr 1
1
0,8
0,6
y = 0,0585x - 0,1437
R 2 = 0,9888
0,4
0,2
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11 12
13
Napi cie [V]
Zale no
Trend liniowy
Tutaj równie wida du zaleno liniow, co potwierdza wysoki (cho nie a tak
jak w przypadku zalenoci I=f(U)) współczynnik korelacji. Analizujc jednak dokładniej
zalenoci midzy tymi wielkociami wynikajce ze wzorów, moemy stwierdzi, e
zaleno ta bdzie miała posta trendu wielomianowego (rami paraboli). Było by to
bardziej widoczne przy wikszej iloci pomiarów.
4. Wyznaczania oporu arówki
Współczynnik kierunkowy a prostej trendu moemy wyznaczy ze wzoru:
=
=
=
=
,gdzie
G =
=
G
=
Majc wyznaczon lini trendu i współczynnik kierunkowy szukamy wartoci R z
zalenoci:
R = 1/a = 1 / 3,0369 [1V / 10 -3 A] = 0,32928 [10 3 V / A = 10 3 ] = 329,28
607737492.045.png 607737492.046.png 607737492.047.png 607737492.048.png 607737492.049.png 607737492.050.png 607737492.052.png 607737492.053.png 607737492.054.png 607737492.055.png 607737492.056.png 607737492.057.png 607737492.058.png 607737492.059.png 607737492.060.png 607737492.061.png 607737492.063.png 607737492.064.png 607737492.065.png 607737492.066.png 607737492.067.png 607737492.068.png 607737492.069.png 607737492.070.png 607737492.071.png 607737492.072.png 607737492.073.png 607737492.074.png 607737492.075.png 607737492.076.png 607737492.077.png 607737492.078.png 607737492.079.png 607737492.080.png 607737492.081.png 607737492.082.png 607737492.084.png
 
Inn metod wyznaczania oporu jest bezporedni odczyt z wykresu dwóch punków i
obliczenie U i I . Majc te wartoci opór wyznaczamy ze wzoru:
R
=
D
U
.
D
I
Aby unikn błdów odczytu skorzystamy z wyznaczonego wczeniej w programie
MS Excel równania regresji. Do oblicze wemiemy 2 punkty lece na linii regresji i nie
bdce wynikami wczeniejszych pomiarów, np. U 1 =3 V i U 2 =12 V. Dla tych danych po
podstawienia do równania regresji otrzymujemy odpowiednio I 1 =23,0657 mA, I 2 =50,3978
mA, DU= 9V, DI=27,3321 mA. A nasz opór wyniesie: R=329,28 W.
Warto oporu arówki wyznaczona dwoma metodami równa si sobie, co oznacza
poprawno naszych oblicze. Gdyby jednak natenie i napicie arówki mierzy w innej
chwili ni opór wyniki mogły by si znacznie róni midzy sob, wynika to z faktu, e wraz
z nagrzewaniem siarówki jej opór ronie, a ze stygniciem maleje.
5. Wprowadzenie: ró niczka zupełna
Zgodnie ze schematami nr 2 i 3 przy pomocy Multimetru METEX M-3860D oraz
Master M890G dla oporników R 1 i R 2 nie zmieniajc zakresów zmierzono I oraz U. Wyniki
prezentuje tabela:
Opor
nik
U
przyło one
[V]
U
zmierzone
[V]
d
pomiaru
[V]
U [V]
I
zmierzone
[mA]
I
zmierzone
[A]
I [mA] I [A] R [
W ] R [
W ]
R 1
4,50
4,67
0,17 0,12335 28,22 0,02822 0,52576 0,000526 165,4855 7,454133
R 2
4,50
4,65
0,15 0,12325 39,08 0,03908 0,61264 0,000613 118,9867 5,019089
Tab.2. Pomiary nat e i napi pr du dla oporników
Oblicze w tabelce dokonano według wzorów podanych wczeniej w sprawozdaniu w
programie MS Excel. Program zaokrglił wyniki pomiarów błdów, zaokrglenia te nie
wpływaj znaczco na nasze dalsze obliczenia, dlatego dane z tabelki moemy uzna za
wiarygodne.
Dodatkowo, aby sprawdzi poprawno w/w wyników zmierzylimy opór oporników
R 1 i R 2 Multimetrem METEX M-3860D wg schematów połcze nr 4 i 5. Wyniósł on
odpowiednio dla R 1 165,7 W oraz dla R 2 119,4 W. Otrzymane wyniki s zblione, jednak nie
s sobie równe. Wynika to z rónic w niepewnoci pomiarów.
6. Niepewno pomiaru
D R dla oporników: wzory i obliczenia,
Skorzystamy tu z metody róniczki zupełnej i posłuymy si wzorami:
U
R = ,
R =
f
( I
)
,
dR
=
f
(
U
,
I
)
dU
+
f
(
U
,
I
)
dI
I
U
I
Liczc pochodne czstkowe i podstawiajc je do wzoru na róniczk otrzymujemy:
D 2
gdzie DU i DI to niepewno pomiaru mierników, na któr wzory s podane w tablicach z
dokładnoci mierników stosowanych w LPF.
Jak korzysta z tych wzorów zaprezentowałam we wczeniejszej czci sprawozdania,
dlatego prezentacj tych oblicze pominiemy. Zajmiemy si natomiast wyliczeniem
niepewno ci oporu metod niczki całkowitej.
R
=
D
U
+
U
D
I
I
I
U
607737492.085.png 607737492.086.png 607737492.087.png 607737492.088.png
Przykładowe obliczenia:
D
R
=
0
12335
V
+
4
67
V
×
0
00052576
A
»
(
4
371013
+
3
083120
)
W
=
7
,
454133
W
0
02822
A
0
02822
2
A
2
.
0
12325
V
4
65
V
D
R
=
+
×
0
00061264
A
»
(
153787
+
1
865302
)
W
=
5
019089
W
0
03908
A
0
03908
2
A
2
7. Prezentacja i interpretacja wyników
Wyniki zaokrglamy zgodnie z obowizujcymi zasadami. Otrzymujemy w ten
sposób:
• dla opornika R 1 :
R=165,5 ± 7,5 W
• dla opornika R 2 :
R=119,0 ± 5,1 W
Dziki metodzie róniczki zupełnej moemy zobaczy która zmienna w jakim stopniu
wpływa na niepewno pomiaru. I tak oto dla opornika R 1 napicie determinuje ponad połow
niepewnoci pomiaru. Podobnie jest dla opornika R 2 . Przypuszczalnie jest tak dlatego,
poniewa błd miernika jest znaczcy. Natenie prdu nie wpływa tak silnie na niepewno
oporu jak natenie. Jego udział w błdzie to ok. 40%.
607737492.089.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin