Badanie słuchu.

Słuchem nazywamy wrażliwość na fale dźwiękowe, które stanowią bodziec pobudzający narząd słuchu. Słuch  obok wzroku jest drugim podstawowym zmysłem umożliwiającym orientację w otoczeniu i przystosowanie się do niego. Dzięki temu zmysłowi rozpoznajemy zjawiska i obiekty na podstawie wydawanych przez nie dźwięków, możemy określić ich położenie i stan. Wiąże się ze zdolnością mówienia i słyszenia a w związku z tym ułatwia wymianę myśli, nabywanie wiadomości. Ogrywa także wielką rolę w tworzeniu i odbieraniu wartości kulturowych, takich jak muzyka, śpiew, poezja. Sprawność narządu słuchu jest szczególnie ważna u dziecka, gdyż warunkuje to nie tylko prawidłowy rozwój głosu i mowy oraz  opanowanie odpowiednich form językowych, ale wpływa również w  na ogólny rozwój dziecka.

 Mówiąc o świecie dźwięków mam na myśli:

- dźwięki świata zewnętrznego: dźwięki wydawane przez różne zwierzęta, głosy ludzkie (płacz, śmiech. pisk, krzyk itp.), dźwięki naturalne (szum wiatru, odgłos burzy, deszczu, kroków, przesuwanych krzeseł itp.), dźwięki różnych urządzeń (samochodów, maszyn, dzwonów);

- dźwięki muzyczne (śpiew i melodie grane na instrumentach);

- dźwięki mowy.

W każdym procesie percepcji dźwięków możemy wyróżnić występowanie podstawowych funkcji słuchowych, mianowicie: recepcji dźwięków, rozróżniania, wyodrębniania, pamięci słuchowej i kontroli słuchowej. W zakresie percepcji słuchowej dźwięków mowy możemy zatem wyróżnić następujące procesy:

Procesy percepcji tak zróżnicowanego świata dźwięków mają pewne cechy wspólne, ale także własną specyfikę. To, co je łączy, to ten sam schemat percepcji (przebieg funkcji słuchowych). To, co specyficzne, ma swoje odbicie w różnej lokalizacji funkcji słuchowych i w różnym charakterze bodźców akustycznych. Pozwala to również wydzielić podstawowe rodzaje percepcji słuchowej: słuch przedmiotowy (fizyczny), słuch muzyczny, słuch mowny.
W każdym procesie percepcji dźwięków możemy wyróżnić występowanie podstawowych funkcji słuchowych, mianowicie: recepcji dźwięków, rozróżniania, wyodrębniania, pamięci słuchowej i kontroli słuchowej. W zakresie percepcji słuchowej dźwięków mowy możemy zatem wyróżnić następujące procesy:

1.     Recepcja dźwięków mowy - polegającą na dostrzeżeniu działania bodźca lub tego, że bodziec przestał działać. Jest to funkcja podstawowa - potocznie określana terminem słyszenie, a odpowiada za nią analizator słuchowy obejmujący niższe piętra mózgu; efektem jest powstawanie wrażeń słuchowych (używany jest też często termin - słuch fizjologiczny).

2.     Rozróżnianie i wyodrębnianie dźwięków mowy - to rozpoznanie co najmniej dwóch wrażeń (odmiennych fonologicznie i fonetycznie) jako różnych. Funkcja ta określana jest też mianem słuchu mownego. Wyszczególnić tutaj należy:

3.     słuch fonemowy - odróżnianie/utożsamianie dwóch wypowiedzi różnych lub takich samych fonologicznie,

4.     słuch fonetyczny - odróżnianie różnych głosek stanowiących tę samą klasę głosek,

5.     słuch prozodyczny - różnicowanie elementów prozodycznych wypowiedzi (akcent, melodia, rytm),

6.     analizę i syntezę głoskową/sylabową - umiejętność świadomego wyróżnienia głosek/sylab w wypowiedzi z zachowaniem ich kolejności i łączenie głosek/sylab w całość brzmieniową.

7.     Pamięć słuchowa wypowiedzi - umożliwia przywoływanie wyobrażeń dźwięków mowy. Istotną rolę w procesie percepcyjnym pełnią tworzone wzorce słuchowe wyrazów, sylab i głosek, a także wzorce słuchowe struktur prozodycznych.

8.     Semantyzacja dźwięków mowy - jest umiejętnością kojarzenia dźwięków mowy i ich znaczenia. W efekcie mamy do czynienia przede wszystkim z łączeniem wzorców słuchowych wyrazów z odpowiednimi pojęciami, przypisywanie znaczeń wypowiedziom, a co za tym idzie z powstawaniem odmiennych reakcji na bodźce.

9.     Kontrola słuchowa wypowiedzi - percepcja słuchowa własnych wypowiedzi wymaga jednoczesnego zaangażowania struktur odpowiedzialnych za percepcję słuchową, kinezę i kinestezję. Dziecku zazwyczaj najwięcej energii pochłania czynność mówienia, stąd kontrola słuchowa może być niewystarczająca.

Chcąc sprawdzić czy słuch prawidłowo się rozwija proponuję wykorzystać następujący test.

Test reakcji słuchowych i rozwoju mowy.