PEDIATRIA
C1 26.02.2006
Etapy rozwoju w pediatrii:
· faza zarodkowa do 8 tygodnia życia
· faza płodowa od 9 tygodnia życia do porodu
Poród 38-42 tydzień
<38 tygodnia - poród przedwczesny
>42 tygodnia - ciąża przenoszona
· okres noworodkowy do 28 dnia życia
· okres niemowlęcy 28 dzień - 1 rok życia
· okres wczesnego dzieciństwa, okres poniemowlęcy, okres małego dziecka 2-3 rok życia
· okres przedszkolny 4-6 rok życia
· okres młodszego wieku szkolnego dziewczynki 7-10 rok życia; chłopcy 7-12 rok życia
· okres dojrzewania płciowego, pokwitania dziewczynki 10-15 rok życia, chłopcy 12-17 rok życia
· okres młodzieńczy 20-25 rok życia.
Przyczyny zgonów w zależności od powyższego podziału
Współczynnik umieralności niemowląt- liczba zgonów niemowląt żywo urodzonych zmarłych w 1 roku życia na 1000 żywo urodzonych noworodków wyrażony w o /oo .
Przyczyny zgonów niemowląt:
Umieralność dzieci w wieku 1- 4 rok życia:
· wypadki, zatrucia, urazy
· choroby układu oddechowego
· nowotwory (białaczki)
· choroby układu nerwowego (stany zapalne mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych)
· wady rozwojowe
Umieralność w wieku 5-9 rok życia:
· choroby nowotworowe
· choroby układu nerwowego
Umieralność w wieku 10-14 rok życia:
Umieralność w wieku 15-19 rok życia:
· Wypadki, zatrucia, urazy
· Choroby nowotworowe
· Choroby układu krążenia (zapalenie mięśnia sercowego - predyspozycje płeć męska)
Badanie fizykalne dzieci:
· Wywiad: dane personalne dziecka (zwrócić uwagę na nazwisko dziecka – w okresie noworodkowym); dziecko do3 roku życia należy zebrać dokładny wywiad od okresu porodu, przebieg ciąży, przebieg porodu (siłami natury, cesarskie cięcie- z jakiego powodu), stan dziecka po porodzie (Apg), czas jaki dziecko przebywało na oddziale noworodkowym, ewentualnie inne odziały z powodu stanu zdrowia dziecka- z jakiego powodu.
· Wywiad rodzinny (aktualne choroby, infekcje)
· Wywiad społeczny (warunki bytowo-higieniczne)
· Działania profilaktyczne szczepienie wg kalendarza szczepień
· Główne dolegliwości z jakimi zgłaszane jest dziecko- kiedy się zaczęły, jak przebiegają
· Badanie fizykalne właściwe:
- oglądanie (stan dobry, średni, ciężki, bardzo ciężki)
- badanie palpacyjne
- opukiwanie
- osłuchiwanie.
Ø Niemowlę badamy zawsze rozebrane, w ciepłym pomieszczeniu, ciepłymi rękami, należy dostosować się do ułożenia dziecka.
Ø Oglądanie dziecka – oceniamy jak układa się dziecko, reakcje na bodźce, kolor skóry, czy jest prawidłowo odżywiane.
Ø Oglądanie ciemienia w spokoju (najlepiej przed rozebraniem dziecka)- prawidłowo na poziomie kości czaszki.
Uwypuklenie tętniące – patologia (wzmożone ciśnienie śródczaszkowe, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, krwawienie, wodogłowie, guzy mózgu).
Zapadnięte ciemię – świadczy o ciężkim odwodnieniu niemowlęcia.
Ø Również w spokoju należy ocenić akcję serca (przed rozebraniem dziecka)– policzyć akcję serca norma to 120—150/min.
>150 tachykardia
<120 bradykardia groźny objaw tzw. „umierające serce” (urazy ośrodkowego układu nerwowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, guzy mózgu, przeszkody w krążeniu, ciężkie stany układu nerwowego).
Ø Kolor skóry - fizjologiczny różowo-cielisty, zaraz po porodzie różowo-czerwony.
Kolor żółty do 3 tyg. raczej stan fizjologiczny, utrzymywanie się takiego zabarwienia powyżej 3 tygodnia może świadczyć o chorobie lub wadzie rozwojowej.
Sinica uogólniona- objaw niedotlenienia dziecka (sinica obwodowa nie jest tak groźna).
Ø Skóra głowy - czy są wykwity ropne
Wykwity na skórze klatki piersiowej przy ciągłości aż do paliczków mogą świadczyć o zapaleniu kości.
Ø Skóra - ocena wybroczyn (ciężkie schorzenia np. wykrzepianie wewnątrznaczyniowe zwykle występuje w okolicy pośladków i podbrzusza jeśli przy tym występuje gorączka bez wyraźnych przyczyn nie wolno bagatelizować! ; skazy krwotoczne w ciężkich chorobach, białaczka, małopłytkowość)
Ø Twarzoczaszka należy ocenić symetryczność narządów – gałki oczne (wytrzeszcz), źrenice, szpary powiekowe, symetryczność fałdów skórnych.
Ø Nos- drożność nosa, sprawdzić czy dziecko oddycha przez nos (odessać wydzielinę sprawdzić czy nie ma ciała obcego).
Ø Jama ustna - ocena śluzówek, wilgotność, prawidłowe zabarwienie - różowe, obrzęk gardła, rozszczepy.
Ø Szyja- nie doszukujemy się nieprawidłowości, ale należy ocenić ruchomość głowy, czy nie ma przykurczu.
Jeśli występuje duszność – zaciąganie międzyżebrowe, dołka jarzmowego bardzo widoczne, oddech wydłużony, świszczący (zapalenie oskrzeli, płuc itp.)
Osłuchowo prawidłowo słyszalny jest szmer pęcherzykowy.
Zapalenie oskrzeli: słyszalne furczenie, rzężenie grubobańkowe, świsty (obturacje)
Zapalenie płuc: słyszalne trzeszczenia, rzężenie drobnobańkowe
Ø Serce - szybkość, policzyć akcję serca, czy nie ma szmerów.
Szmery po okresie infekcji, gorączki najczęściej mijają ale jeśli dalej się utrzymują należy szybko zdiagnozować.
Ø Brzuch - w pierwszym półroczu ponad poziomem. Ocena wątroby i śledziony- prawidłowo powinny się znajdować pod łukiem żebrowym. Guzy w brzuchu (delikatnie wymacać, nie naciskać!).
Pęcherz moczowy – przepełnienie stan naglący grozi niewydolnością nerek
Ø Oglądanie narządów płciowych, ujście cewki moczowej - prawidłowo w punkcie centralnym (ocena około 1 rok życia).
Ø Kończyny - ocena ośrodkowego układu nerwowego. Pierwsze półrocze ułożenie z podgiętymi rączkami i nóżkami. Napięcie mięśniowe oceniamy pociągając za kończyny.
Jeśli wzmożone napięcie - poczujemy że musimy użyć więcej siły niż potrzeba w stosunku do wagi.
Mogą wystąpić drżenia; przy ciężkich porodach dochodzi do porażenia, spazmów. (lepsze skutki rehabilitacji).
Wiotkie – złe rokowanie, stan rehabilitacji
Odruchy noworodkowo-niemowlęce:
· Odruch chwytny z kończyn górnych i dolnych -jeśli brak problem w ośrodkowym układzie nerwowym
· Odruch moro - dziecko leży na pieluszce, mocno szarpiemy za koniec, róg. Dziecko pod wpływem bodźca odrzuca ręce do tyłu a potem obejmuje- bardzo ważny odruch !
® 2006 AŁ
MAAXHD