„PIONIZACJA PRZYŁÓŻKOWA „
1)Wpływ pionizacji na organizm człowiek
ü u osób zdrowych przy zmianie pozycji poziomej na pionową obserwuje się przyspieszenie tętna i zmniejszenie amplitudy ciśnienia krwi od 5 – 25 mmHg (głównie na skutek spadku ciśnienia skurczowego)
ü próba ortostatyczna u sportowców wykazuje, że różnica wskaźników ciśnienia i tętna przy wykonywanej próbie jest tym mniejsza im wyższy jest stopień wytrenowania
ü dostosowanie układu krążenia do zmiany pozycji z leżącej na stojącą następuje na drodze odruchowej, głównie z receptorów łuku aorty i zatok szyjnych prawego przedsionka oraz narządów wewnętrznych (wątroba, śledziona)
- podczas unieruchomienia zdolność odruchowego wyrównywania przez układ krążenia zaburzeń wynikających ze zmiany pozycji ulega zanikowi, wynikają z tego różnorodne objawy:
- omdlenie
- osłabienie
- zaburzenia świadomości
- zaburzenia widzenia
- złe samopoczucie – uczucie słodkości w ustach
- nudności
- podczas pionizacji następuje bierne przemieszczanie się krwi do jamy brzusznej i kkd (zgodnie z działaniem siły grawitacji), co powoduje zmniejszenie się wypełnienia zatok serca i spadek ciśnienia tętniczego
ü pionizacja umożliwia wyzwalanie bogatej sygnalizacji proprioceptywnej co wpływa na odruchowe napinanie mięśni w pozycji spionizowanej
ü obserwacja chorych pionizowanych po okresie bezruchu pozwala stwierdzić, że jest to trening o znacznym obciążeniu fizycznym
- wynika to z:
- braku naturalnych odruchów regulujących postawę
- na skutek tego dochodzi do napinania w sposób nieskoordynowany odległych zespołów mięśniowych
- brak adaptacji w podstawowych układach fizjologicznych
- ogromne emocje
2)Cele:
ü stopniowe pobudzenie zdolności przystosowawczych ustroju do nowej pozycji pionowej
3) wskazania
ü oprawy czynności układu sercowo-naczyniowego,
ü zapobieganiu i leczeniu zastojów żylnych,
ü poprawy wentylacji płuc i zapobieganiu zapalenia płuc,
ü zapobieganiu zatorom tętnicy płucnej,
ü zapobieganiu i leczeniu osteoporozy,
ü zapobieganiu i leczeniu zastojów w układzie moczowym,
ü poprawy perystaltyki jelit,
ü pomocy w reedukacji pęcherza neurogennego,
ü poprawy stanu psychicznego,
ü zapobiegania zanikom mięśni,
ü zapobieganiu i leczeniu przykurczów, poprawy ruchomości stawów.
4) przeciwwskazania
ü stany po nakłuciu dolędźwiowym
ü źle samopoczucie podczas pionizacji
ü zawroty głowy podczas pionizacji
ü udar mózgu
ü stany zapalne stawów rożnego pochodzenia kkd
ü stany pourazowe po złamaniach kości długich z niepełnym zrostem
ü stany po zwichnięciu i innych urazach stawów kkd
ü zwiększona temp. Ciała
ü schorzenia neurologiczne
Decyzję o zastosowaniu określonej formy rehabilitacji, (pionizacji) zawsze podejmuje lekarz prowadzący.
5) metodyka – pionizacja
ü zawsze zachowujemy ostrożność i asekuracje
ü powinna odbywać się kilka razy dziennie
ü bez skarpetek
ü rozmawianie podczas pionizacji (przytomność)
etapy pionizacji
1. uniesienie głowy
2. pozycja półsiedząca o różnym kącie nachylenia tułowia - podparty
3. siad płaski – podparty
4. pozycja półsiedząca lub siad płaski bez podparcia
5. siad ze spuszczonymi nogami – podparty
6. siad ze spuszczonymi nogami – bez podparcia
7. stanie przy łóżku – z podparciem / pełna pionizacja na stole pionizacyjnym
8. stanie przy łóżku - bez podparcia
Pełna pionizacja na stole pionizacyjnym
v wskazania:
- stan po długotrwałym przebywaniu w łóżku\
- porażenie kkd
- trudności bądź niemożność pionizacji przyłóżkowej
- chory nieprzytomny
- waga i wzrost znacznie przekraczająca wagę i wzrost fizjoterapeuty
v stół pionizacyjny umożliwia stopniową i powolną zmianę pozycji z poziomej na pionową
v możliwość regulacji:
- kąta nachylenia ciała do podłoża (im bliżej pionu tym większe obciążenie)
- czasu trwania pionizacji
v pionizacja na stole wymaga prawidłowego ułożenia chorego które polega na:
- wyrównaniu skrócenia czynnościowego kończyn
- nieznacznym odwiedzeniu w stawach biodrowych (około 5°)
- ...
janbara