1_Definicja_ergonomii.pdf

(487 KB) Pobierz
Microsoft PowerPoint - 1_Definicja_ergonomii.ppt [tryb zgodności]
Ergonomia
Zasady zaliczenia
z Kolokwium (test otwarty) na ostatnim
wykładzie 21.01, drugi termin ustalony
wspólnie na przedostatnim wykładzie
z Dodatkowo punktowana aktywność na
wykładzie, realizacja zadań itp.–informacja
o zaliczeniu na przedostatnim wykładzie
z Miniprezentacje dla chętnych
dr inż. Katarzyna Jach
Katarzyna.jach@pwr.wroc.pl
www.ergonomia.ioz.pwr.wroc.pl
Konsultacje:
P2 s. 43; wtorki 9-11, czwartki 11-13
1
2
Ergonomia
Historia ergonomii
Narzędzia australopiteka (~2,5 mln lat temu)
Nazwiskiem Ergonomji,
wziętem od wyrazu
greckiego ergon –pracai
nomos – prawo, zasada,
oznaczamy Naukę oPracy
Narzędzia z epoki paleolitu
czyli o używaniu nadanych
człowiekowi od Stwórcy siły
izdolności.
Współczesne narzędzia
Wojciech Bogumił Jastrzębowski, 1857
Czasopismo „Przyroda i Przemysł”
3
4
Historia ergonomii
z Od zarania dziejów
z Przyjaźniejsze narzędzia pracy
z Specjalizacja zawodowa
z Wojciech Jastrzębowski –analiza możliwości i
wydolności człowieka
Historia ergonomii
W.F. Taylor
z zależność między wielkością opat, masą
ładunku, siłą mięśniową robotnika a
wydajnością pracy
z optymalizacja powierzchni łopaty
y
z tayloryzm
z pierwszy system optymalizujący pracę.
z system pracy potokowej (taśmowej)
z Człowiek - robot wykonującego mechanicznie proste
czynności
5
6
1
www ergonomia ioz pwr wroc pl
269306145.023.png 269306145.024.png 269306145.025.png 269306145.026.png 269306145.001.png
Historia ergonomii
Psychomotoryka, czyli racjonalne
ruchy (Gilbreth)
Szkołahumanistyczna -pracanajbardziej
efektywna możebyć nieekonomiczna, jeśli
uwzględnić koszt biologiczny
z początki psychologii pracy
ht k li j l
z psychomotoryka, czyli racjonalne ruchy
z usprawnianie przyuczania do pracy
z optymalizacja warunków pracy i środowiska
(hałas, oświetlenie)
z Aspekty bezpieczeństwa pracy
h
z Cel:
racjonalizacja
sposobu pracy
a nie
a nie
minimalizacja
czasu
7
8
Historia ergonomii
z II Wojna Światowa - dostosowanie technologii
wojskowych do możliwości ludzi
z Problemy z obsługą skomplikowanych czołgów,
samolotów, łodzi podwodnych, radarów
z Systematyczne badania w celu określenia granic
Historia ergonomii
z Systematyczne badania w celu określenia granic
możliwości człowieka w zakresie znoszenia
obciążeń fizycznych, psychicznych i środowiska
z Zasady racjonalnego konstruowania urządzeń
z Socjalistyczna walka o wydajność
y y g y
z 1970 – pojęcie „ergonomia” w Encyklopedii
PWN
z 1977 - Polskie Towarzystwo Ergonomiczne
(PTErg)
9
10
Ergonomia
Ergon – praca
Nomos – prawo naturalne
Nauka o związku pomiędzy człowiekiem i jego
środowiskiem pracy.
Celem ergonomii jest kształtowanie warunków
pracy niezbędnych do ochrony pracownika
przed przedwczesną utratą sił biologicznych w
p p ą ą gy
następstwie pracy oraz warunków do ich
regeneracji w toku pracy
/Kenneth Frank Hywel Murrell 1949/
/Dyrektywa UE/
11
12
2
z 1949 - utworzenie Naukowego Towarzystwa
Ergonomicznego w Wielkiej Brytanii,
z 1962 - powstanie Międzynarodowego
Stowarzyszenia Towarzystw Ergonomicznych
269306145.002.png 269306145.003.png 269306145.004.png
Ergonomia
Ergonomia
Nauka stosowana zmierzająca do optymalnego
dostosowania narzędzi, maszyn, urządzeń,
technologii, organizacji i materialnego
środowiska
pracy
oraz
przedmiotów
Dziedzina naukowa zajmująca się wyjaśnia-
niem wzajemnego oddziaływania pomiędzy
ludźmi i innymi elementami systemu oraz
profesja, wktórej wykorzystujes ę teorie,
środowiska pracy oraz przedmiotów
powszechnego użytku do wymagań ipotrzeb
fizjologicznych psychicznych i społecznych
człowieka
p j , j yyj ę ,
zasady, dane i metody do projektowania, w
celu optymalizacji działania systemu jako
całości i dla dobra człowieka.
/ IEA - International Ergonomics Association (2000) /
Definicja PTERg
13
14
Ergonomia
Ergonomia
Kompleksowa nauka empiryczna,
ukierunkowana wieloaspektowo na poznanie
układu człowiek – technika i opracowanie
zbioru twierdzeń dla uczestnictwa w praktyce
b
z działalność naukowa i aplikacyjna
z zmierzająca do dostosowania:
z maszyn
z narzędzi
obustronnego dostosowania członkówukładu
celem zapewnienia mu najkorzystniejszych
warunków do funkcjonowania
d
ł kó
kł d
z materialnego środowiska
z organizacji pracy oraz życia
z przedmiotów powszechnego użytku
z do możliwości i ograniczeń człowieka
ś
/Framus/
15
16
Co może być ergonomiczne?
Co może być ergonomiczne?
z maszyny
z urządzenia
z narzędzia
z Warunki
z Życia
z Sportu
W
z Wypoczynku
z Mieszkania
z Produkty
k
z pomieszczenia
z programy komputerowe
konsumpcyjne
-
meble,
samochody, zabawki
17
18
3
269306145.005.png
Co to znaczy że coś jest
ergonomiczne?
Układ człowiek - otoczenie
Otoczenie
środowisko
materialne
•mikroklimat
•oświetlenie
•hałas
Człowiek
cechy
fizyczne
• budowa
anatomiczna
•wymiary ciała
• fizjologia
z dostosowane do człowieka
z brak negatywnych skutków
z podoba się
z najniższy koszt biologiczny
• wytrzymałość
cechy
psychologiczne
• pamięć
• percepcja
• uwaga
obiekty techniczne
• narzędzia pracy
•środki transportu
• wyposażenie
pomocnicze
19
20
Układ człowiek – maszyna
Wiedza ergonomiczna
z Człowiek
z Fizjologia
z Psychologia
z Anatomia
z Organizacja
z Organizacja i ekonomika pracy
z Nauka o jakości
z Marketing
z Antropometria
z Medycyna
z Socjologia
z Technika
z Projektowanie
z Wykonanie (budowa)
z Sterowanie
z Materiałoznawstwo
21
22
Zalety ergonomii
Korzyści
z Poprawa jakości pracy
z Skrócenie
czasu
szkolenia
z Spadek liczby wypadków
i chorób zawodowych
z Zwiększenie wydajności
23
24
4
269306145.006.png 269306145.007.png 269306145.008.png 269306145.009.png 269306145.010.png 269306145.011.png 269306145.012.png 269306145.013.png 269306145.014.png 269306145.015.png 269306145.016.png 269306145.017.png
Koszty
Koszty
z Ekonomiczne bezpośrednie (np. braki,
obniżona wydajność)
z Ekonomiczne pośrednie (np. fluktuacja
kadr, niszczenie środków pracy)
z USA traci 25 mln dni roboczych rocznie
z Francja 6 mln dni roboczych (2 mld $)
z Szwecja: 40% absencji i ⅓ wczesnych rent
inwalidzkich
z Straty moralne (np. wzrost bierności i
apatii, poczucie krzywdy, niskie morale)
z Biologiczne - zdolności znoszenia przez
człowieka obciążeń organizmu (fizycznych,
psychicznych i środowiskowych)
z Niemcy: dzień absencji wysoko
wykwalifikowanego pracownika kosztuje
firmę 1 000 marek (2000 rok)
z Polska: ?
25
26
Choroby zawodowe w Polsce w
2005 r.(3249 przypadków)
Dane Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi
27
28
Podstawa prawna
z Art. 94 Kodeksu Pracy: Pracodawca jest
obowiązany (…) organizować pracę wsposób
zapewniający zmniejszenie uciążliwości
pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy
w ustalonym z góry tempie
29
30
5
z Art. 15 Kodeksu Pracy: Pracodawca jest
obowiązany zapewnić pracownikom
bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
z Art 94 Kodeksu Pracy: Pracodawca jest
269306145.018.png 269306145.019.png 269306145.020.png 269306145.021.png 269306145.022.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin