PSYCHOLOGIA ROZWOJOW1.doc

PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA
WYKŁADY

1.       Pionierzy Psychologii dziecka:

Komeński i Pasterozzy – dostosowanie środków do specyfiki dziecka.

Rousseau – dziecko po pewnym czasie kształtuje swą wolę.

Lock

Śniadecki – dał podwaliny pod psychologię uczenia się

Twardowski - system pedagogiki narodowej
                        - w rozwoju dziecka występuje kilka ogniw, wyższe z ogniw są typowe dla człowieka zaś niższe dla                                                    człowieka i zwierząt.

W 1882 – wydanie książki „Dusza dziecka” W.Preyer, która stała się materiałem do opracowania prawidłowości rozwoju dziecka.

              - pierwsze wykłady Hall’a na temat rozwoju dziecka. Hall wprowadził kwestionariusze dla rodziców, aby wiedzieć jaki pozom reprezentuje dziecko. Zwolennik rehabilitacji oraz teorii, że człowiek ewoluuje.

J. Baldwin – dał podwaliny teorii poznania i teorii rozwoju poznawczego.
Podzielił rozwój na stadia:           

·         Fizjologiczne (małe dziecko jest istotą fizjologiczną)

·         Sensoryczno – motoryczne (dziecko się rozwija, zdarza się, że nie osiąga dalszego rozwoju z powodu choroby)

·         Zmiany symboliczne (rozwój wyższy)

Alfred Binet -  uczony francuski, stworzył metodę badań rozwoju dziecka. Na tej podstawi zostały stworzone testy bineta - wiek rozwoju dziecka do wieku biologicznego powinien być równy.

2.       Psychologia rozwojowa i jej miejsce wśród innych nauk.

Psychologia rozwojowa jest silnie związana z pedagogiką.

3.       Kryterium podziału:

Psychologia Rozwojowa

              Wiek              Proces rozwoju

Prenatalny              psych. Rozwoju motorycznego

Małego dziecka              psych rozw emocjonalnego

.              -||-   -||-   mowy, języka

.                                 moralnego i społecznego

.              poznawczego

Psychologia starości

Wykład 16.10.08

1.       Rozwój może mieć charakter ilościowy i jakościowy. Przebiega od prostych do złożonych funkcji

2.       Etapy rozwojowe:

- raczkowanie -> poprawa ilościowa

- wchodzenie bokiem -> musi się dokonać postęp ilościowy

- wchodzenie przodem -> postęp ilościowy -> krok dostawny

                                                                                    -> krok naprzemienny

Brak przejścia jakościowego -> są to zaburzenia

Rozwój może dokonać się w sposób płynny lub skokowy.

Wykład 30.10.08

Temat: Rodzina jako środowisko rozwoju i wychowania dziecka.

1.       W populacji ludzkiej poziom cech rozkłada się według skali Gansa. Dysharmonie rozwojowe mogą występować wewnątrz skali.

2.       Rodzina to najtrwalszy ponad kulturowy system.

System społeczny

Mama i Tata

Rodzina wielopokoleniowa

- najpierw łączy ludzi fascynacja, potem uczucie

- seks-> tworzy się lina między dwojgiem ludzi. Czasem dziecko pojawia się kiedy linie są cienkie.

- Pozycja dziecka w rodzinie zależy od więzi między rodzicami . Kiedy linia jest cienka jedno z rodziców musi podjąć się opieki nad nim -> zawiązanie koalicji.

- każda rodz. Tworzy system, kt. ma swoich członków. Każdy system posiada granice, kt. są mniej lub bardziej przepuszczalne. Zacieśniają się kiedy narodzi się dziecko, kiedy pojawia się choroba, luźni się, np. kiedy dzieci odchodzą.

- w każdym systemie istnieje siła dośrodkowa i odśrodkowa. Kiedy zamyka się system i aktywuje siły dośrodkowe ludzie mają wrażenie, że się duszą.

- cecha dobrego systemu -> równowaga-> prawo do życia rodzinnego oraz prywatnego.

- w rodzinie istnieją -> zdarzenia cyrkularn

                                    -> zjawisko egeufinalności – ten sam skutek spowodowany różnymi sytuacjami( syt. Ojca w pracy nie oznacza, że on odejdzie)

- te 2 zasady powinny nas uwrażliwiać, nie ma prostych recept na rodzinę.

- W rodzinie występują podsystemy, np. rodziców lub dzieci -> granice powinny być przepuszczalne.

- dzieci nie powinny być traktowane partnersko, zaś partnerstwo nie jest równoważne z szacunkiem.

- zachowanie granicy-> zdrowe

- przekraczanie -> prowadz. Do deformacji, braku bezpieczeństwa.

-przymierza w rodzine -> są naturalne, tymczasowe, zaspokajają potrzeby członków rodz., mogą się przerodzić w koalicję -> powodują dyskomfort i poczucie krzywdy członków odrzuconych. Tworzenie koalicji jest destruktywnym momentem życia rodzinnego.

- dynamika w rodzinie- proces, który czasem prowadzi do zaniku więzi między partnerami.

-Zadania rodziców:

ü      Na rzecz związku (diady)

ü      Na rzecz rodziny

Zadania te nie mogą być zaniedbane.

- Kryzys w rodzinie jest wywołany wkraczaniem w kolejne fazy. Fascynacja -> jest zmienna, ale nie rośnie. Należy inwestować w więzi rodzinne.

- Rodzina to środowisko dziecka, w którym uczy się czy jest godne czy nie, jaki jest świat.

Skutkiem mogą być zaburzenia neurotyczne, dz. nie czuje się wystarczająco dobre by w siebie inwestować, psychopatyzacja dziecka
 

Dz. zbiera złe doświadczenia, np. rodzice tracą pracę,

rodz źle uczą dziecko, są nadopiekuńczy.               Najgorszy wariant, pojawia się

Może wzbudzić to lęk lub odmowę współdziałania ze światem              przy zaniedbaniach. Dz. myśli, że nie musi przestrzegać reguł, zakłada, że wszyscy mają złe intencje.

- Analiza transakcyjna (Berne) -> bardzo szybko mamy do czynienia z wytwarzaniem oddziaływań rodzicielskich

(opiekuńczych i wychowawczych ->normatywnych):

o       

Ja dziecko -> podporządkowane, spontaniczne, zbuntowane              należy zachować obie

o        Ja dorosły -> powstaje poprzez doświadczenie              struktury, nie

o        Ja rodzic -> opiekuńczy, normatywny               zaniedbywać ich.

- człowiek dorosły korzysta z obu płaszczyzn. Może dojść do takich syt. Kiedy w rodzicu będzie przeważać struktura dziecka -> ma cechy dziecka, nie potrafi odmawiać, nie potrafi się zachować.

Wykład 6.11.08

1.       To czego doświadczamy w rodzinie uczy nas jak radzić sobie w życiu, ma wpływ na kształtowanie świadomości dziecka.

2.       Rodzina -> uczy dialogu – 2 fundamentalne obszary:             

è    komunikacja

è    współdziałanie (zanika kiedy – zaniedbanie dz lub nadmierna opieka)

- kiedy dziecko jest upośledzone wtedy komunikacja jest zachwiana

3.       dziecko jest biologicznie wyposażone w płeć-mechanizm przywołana dorosłego, oraz w mechanizm podążania za dorosłym (wyciąganie ręki)

4.       forma uczenia: narzędzia i sposoby radzenia sobie:

·         zanik odruchu orientacyjnego („znam”) -> występuje u noworodków

·         „rozpoznaję” -> na tym poziome dziecko uczy się co jest znane i bezpieczne, buduje punkty odniesienia, np. co znaczy podniesiony głos rodziców.

·         uczenie się przez modelowanie, dz. uczy się reakcji na daną sytuację, np. zachowania zaobserwowane u rodziców

·         identyfikacja -> wiąże się z naśladownictwem, bardzo silnym stosunkiem do drugiej os.- proces nieświadomy.

·         naśladowanie

·         warunkowanie

·         uczenie się.

5.       Na dziecko najbardziej będzie oddziaływało to czego doznało w rodzinie (4 pierwsze fazy uczenia). Kiedy matka źle reaguje dziecko będzie postępowało analogicznie. Dz wychowane w rodz patologicznej będzie reagowało podobnie.

6.       Rodzina wyposaża w system wartości -> dz uczą się tego co prezentują rodzice: wnoszenie „0” wartości-> dz przekreśla wartość.

7.       Dz dostaje pierwszy wzorzec bliskości, uczy się tego w rodzinie. Widok tego co się dzieje między 2 os. Jest pierwszym wzorcem reakcji uczuciowych w relacjach społecznych.

8.       W rodzinie dziecko buduje wyobrażenie o sobie, nabywa narzędzi, uczy się wartości i współdziałania.

- jeśli to co spotka w rodzinie jest dla niego znośne -> rzeczy są spójne, zrozumiałe, zgodne, świat jest w równowadze.

              Zrozumiałość świata i siebie, poczucie sensowności, zaradności. W to nas wyposaża rodzina prawidłowa.             

uczestnictwo

Równowaga

Miłość, wsparcie

Sytuacja dziecka w rodzinie

Wykład 13.11.08

Temat: Rozwój dziecka

1.       Każdy etap rozwojowy ma swoje zadania.( wg. Erikson)

Okres NIEMOWLĘCY

­      rozwój ruchowy

­      budowanie zaufania

WCZESNE DZIECIŃSTWO (2-3 R.Ż)

­      zdobywanie autonomii

­      głównym zadaniem jest kształtowanie własnego „ja”

­      doświadczenie odrębności od matki

­      nauka mowy -> „ja”, „nie”

ETAP ROZWOJU INICJATYWY I POCZUCIA SIŁY (5-6 R.Ż)

­      konstruuje się oś psychiki -> czy będzie niezależna czy o niskim poczuciu autonomii

­      nauka samokontroli

ADOLESCENCJA, OKRES SZKOLNY -> WCZESNA ADOLESCENCJA

­      wpływ grupy rówieśniczej

­      ostatni moment wpływu na dziecko przez rodziców

­      może wystąpić niedorozwój w razie niedostosowania społecznego

PÓŹNA ADOLESCENCJA

­      poszukiwanie tożsamości

WCZESNA DOROSŁOŚĆ

­      wypracowanie relacji intymnych

­      zakładanie rodzin

­      związki zawodowe

ŚREDNIA DOROSŁOŚĆ

­      Generowanie w różnych obszarach, np. dóbr, pomysłów twórczych. Jeśli jej nie ma to powstaje stagnacja, która jest cecha starości.

PÓŹNA DOROSŁOŚĆ

­      Integracja

­      Brak integracji -> rozpacz, brak sensu, beznadziej...