Metodyka nauczania początkowego
1. Baczyńska, Metodyka nauczania matematyki w klasach I-III Szkoły Podstawowej 1981
2. Boluch, Poezja współczesna w szkole odstawowej
3. Bot, Czytanie i recytacja w klasach podstawowych
4. Cackowska M., Rozwiązywanie zadań tekstowych w klasach I-III
5. Draplon, Jak uczyć się szybko i skutecznie
6. Gordzik, Ortografia i gramatyka na wesoło
7. Gruszczyk-Kolczyńska, Niepowodzenia uczeniu się matematyki u uczniów klas początkowych
8. Gruszczyk-Kolczyńska, Dlaczego uczniowie nie potrafią uczyć się matematyki
9. Hermennine, Zabawy w nauczaniu początkowym
10. Jóźwicki, Opowiadanie, jako forma wypowiedzi w klasach początkowych
11. Kapica, Rozrywki umysłowe w nauczaniu początkowym
12. Kujawa-Kurzępa, Edukacja dzieci z trudnościami w pisaniu i czytaniu metodą 18 struktur
13. Kulpa-Więckowski, Metodyka nauczania języka polskiego w nauczaniu początkowym
14. Lenortowska, Świętek, Praca z tekstem w klasach I-III
15. Malendowicz, Nauczanie ortografii w klasie I-III
16. Malendowicz, Nauka czytania w szkole podstawowej
Temat: Kompetencje nauczyciela
Kompetencje psychologiczne
Kompetencje specjalistyczne
Kompetencje
dydaktyczne
Kompetencje nauczyciela
specjalistyczne
- wiedza i umiejętności w zakresie nauczanego przedmiotu
- konferencje, czasopisma, szkolenia
Nauczyciel niekompetentny
- nie wie, czego nie wie
- nie chce zapytać kogoś, kto wie, boi się zapytać i jest przekonany, że wszystko wie
Kompetencje dydaktyczne
- umiejętności właściwego zaplanowania zajęć w ciągu roku
- rozwijanie umiejętności logicznego konstruowania lekcji
- umiejętności precyzowania celów
- operacjonalizacja celów nauczyciela, czyli wyrażanie określanie, co konkretnie mają zrobić uczniowie
- techniki zachęcania uczniów do aktywności w parach, trójkami i w większych grupach
- korzystanie z pomocy audiowizualnych po to by uczeń korzystał dwoma kanałami: wzrokowym i słuchowym
Kompetencje dydaktyczne uwzględniają:
Faza I
- zapanowanie nad procesem uczenia się
- skoncentrować uwagę ucznia
Faza II
Faza rozpoznania, co już uczeń wie i umie
Faza III
Faza zrozumienia, musimy określić cel uczenia się (gdzie chcę dojść?)
Faza IV
Faza działania, inicjowanie do konkretnej aktywności
Umiejętność inspirowania, motywowania, integrowania – zaliczamy:
- pozytywne nastawienie do ludzi
- umiejętność najczęstszych przyczyn zakłóceń w komunikowaniu się ludzi
- umiejętność porozumiewania się z uczniem
- umiejętność motywowania ludzi do nauki
- umiejętność budowania zgranego zespołu
- elastyczność w dostosowaniu własnego stylu kierowani do stopnia dojrzałości uczniów
Autentyczność- nie można bać się być sobą to również przyznawać sobie prawa do popełniania błędów i nie zadręczanie się nimi. Autentyczność to zachowanie zdrowej proporcji między o sobie w kategoriach negatywnych.
Pozytywne nastawienie do życia – ugruntowanie w sobie szacunku do innych (dobre wychowanie, kultura bycia i uprzejmość niezależna od wahań pogody stanu zdrowia, samopoczucia to podstawa kontaktów nauczyciela i ucznia.
- optymizm i pogoda ducha, optymiści zarażają swoją postawą i przyciągają otoczenie innych
- wiedza na temat własnych mocnych stron
- chwalenie nawet najdrobniejszych osiągnięć ucznia
Im częściej chwalimy, tym lepsze są efekty naszej pracy jako nauczyciela
- zmniejszanie dystansu
Surowa maska emocjonalnie autokrata może tylko zniechęcić a nie wzbudzić szacunek
Brak pozytywnego nastawienia do ludzi wynika najczęściej z kłopotów z własną osobowościom i z braku podstawowych umiejętności społecznych.
Umiejętność unikania najczęstszych przyczyn zakłóceń w komunikowaniu się
- niepełna świadomość niektórych własnych motywów
- nie uwzględnianie możliwości uczniów (zbyt szybko mówimy lub niewyraźnie) używamy nie zrozumiałych słów, niepowtarzanie w trakcie wykładów trudniejszych fragmentów, brak poczucia humoru
- sprzeczność języka ciała ze słowami
- przedwczesna interpretacja motywów
- filtr percepcyjny ( widzimy głównie to, co chcemy zobaczyć, słyszymy to co chcemy usłyszeć) zjawisko to nosi nazwę ślepoty umysłowej.
Niepełny odbiór informacji jest odbiorem zniekształconym
- komunikowanie się jest procesem dwustronnym
Umiejętności prawidłowego komunikowania się:
Potrzebne jest aktywne słuchanie, umiejętności przemawiania, umiejętności rozmawiania.
Aktywne słuchanie – wymaga opanowania kilku umiejętności
- kontakt wzrokowy
- lekkie pochylenie ciała
- używanie zachęcających wyrazów
- otwartość na punkt widzenia ucznia
- powściągliwość w wyrażaniu własnego zdania
- empatia do aktywnego słuchania
- parafrazowanie
- zadawanie pytań
Umiejętność przemawiania
- przyznanie się do mojego stanu emocjonalnego
- należy skupić uwagę na to, co mam do powiedzenia, – czyli umiejętność skupiania się na zadaniu
Umiejętność rozumienia
- w rozmowie bądź miły
- używaj zrozumiałego języka
- zwróć uwagę na język ciała ucznia i dostosuj się do niego
- podążaj tropem myśli ucznia
- nie wcinaj się w jego wypowiedź
- nie pozuj na osobę bez wad
- nie przerywaj słuchaj uważnie
- nigdy nie staraj się być dowcipny
- nigdy nie poniżaj i nie upokarzaj
- nie zmuszaj ucznia do przyznania ci racji
- mów wprost, nie kręć
- mów w pierwszej osobie
- używaj raczej opisowych niż oceniających sformułowań
- unikaj niedoceniania, podkreślaj kompetencje ucznia
- chwal wszystko, co się da pochwalić
- mów o konkretnych zachowaniach a nie nim w ogóle
- unikaj dygresji, nagłych zmian tematu
- nie utrudniaj uczniom kontaktu ze sobą pamiętaj, że jeśli rozmowa ma odnieść pozytywny skute, emocje pozytywne ucznia muszą przeważać nad negatywnymi
- rozmowa powinna zakończyć się jakimś miłym akcentem z Twojej strony
Temat: Istota edukacji zintegrowanej
1. Dziecko postrzegane jest, jako niepowtarzalna całość
2. Szanowana jest indywidualność dziecka – jego indywidualne kompetencje, potrzeby rozwojowe, zdolności, zainteresowania, oczekiwania, wiedza osobista
3. Uwzględniany jest indywidualny przebieg drogi rozwojowej – indywidualne tempo rozwoju, jego gotowość, oraz specyficzna logika rozwoju.
4. Stwarzane są dziecku maksymalnie sprzyjające warunki do ujawniania swego potencjału rozwojowego
5. Uwzględniane jest miejsce w rozwoju dziecka a więc jak daleko jest ono względem stawianych przez nauczyciela zadań. W kontekście tego ważne jest opanowanie zadań rozwojowych właściwych dla danego wieku (związek z Wygotskim) i poziomu rozwoju dziecka gdyż:
a) Wskazują one dorosłym, czego dzieci powinny nauczyć się w tym wieku
b) Stanowią siłę motywacyjną pobudzającą dzieci do uczenia się tego czego grupa społeczna oczekuje od nich w tym okresie rozwojowym
c) Wskazują dorosłym, czego mogą oczekiwać od dzieci w najbliższej i dalszej przeszłości
Wobec tego nauczyciel powinien brać pod uwagę:
a) Osobę dziecka (poważnie potraktować motywy, cele, intencje dziecka
b) Cele rozwoju podstawowego, (jaki rodzaj zajęć ważny dla dziecka dostarcza doświadczeń)
c) Perspektywę rozwoju (cel podstawowy będzie łączył się aktualnymi możliwościami dziecka). Wybierając perspektywę rozwoju i wspomagając działanie nauczyciel wyznacza sferę najbliższego rozwoju dziecka.
6. Respektowany jest indywidualny sposób oraz strategia nabywania kompetencji dziecka, styl myślenia i styl działania ( dziecko stopniowo uniezależnia się od bezpośrednich bodźców i przechowuje dawne doświadczenia w formie modelu świata.
Zdaniem Brunera dziecko przetwarza doświadczenia w model świata za pomocą trzech metod
- przez działania zwłaszcza w odniesieniu do umiejętności (forma czynnościowa)
- przez organizacje percepcyjno-wizualną dokonywaną za pomocą innych zmysłów dzięki takim techniką jak kategoryzacja, eksploracja, uzupełnianie – obrazowa forma przedstawień
-za pomocą słów i języka i jest to symboliczna forma przedstawień
7. Celem działań edukacyjnych staje się nabywanie i rozwijanie kompetencji kluczowych
a) Planowani, organizowanie, ocenianie własnego uczenia się
b) Skuteczne porozumiewanie się w różnych sytuacjach, prezentowanie własnego punktu widzenia i branie pod uwagę poglądów innych ludzi
c) Efektywne współdziałanie w zespole i grupie, budowanie więzi między ludzkich
d) Rozwiązywanie problemu w twórczy sposób
e) Poszukiwanie, porządkowanie i wykorzystanie informacji z innych źródeł
f) Odnoszenie do praktyki, zdobytej wiedzy
g) Rozwój osobistych zainteresowań
h) Przyswajanie sobie metod i technik negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów
Na czym polega zintegrowana edukacja?
1. Dokonuje się w samym dziecku które poznaje doświadcza przeżywa scaloną rzeczywistość w aspekcie intelektualnym, motywacyjnym, działaniowym, emocjonalnym
2. Integracja odbywa się poprzez osobę nauczyciela (czyli nauczyciel jest organizatorem, kontynuatorem całokształtu aktywności dziecka
3. Integracja zachodzi na poziomie wspólnych poczynań dziecka i nauczyciela co wyraża się w tym że:
- nauczyciel włącza się w linie działania dziecka
- dziecko włącza się w linie działania nauczyciela
- oboje konstruują linie działania
4. Integracja celu która wyraża się w łącznej realizacji celów nauczania i wychowania. Zintegrowane cele edukacyjne powinny obejmować:
- informacje
- umiejętności
- postawy
- wartości
5. Integracja poprzez oferty edukacyjne – im jest bogatszy im bardziej doposaży arsenał środków tym tum bałagan jest większy
„Konteksty edukacji zintegrowanej”
Ważne jest by integrować proponowane oferty edukacyjne żeby poznawane zjawiska, obiekty, procesy toczące się w szkole i poza szkołą służyły wspomaganiu rozwoju dziecka.
6. Integracja poprzez tworzenie zespołu klasowego
7. Integracja poprzez środowisko życia dziecka (chodzi o integracje szkoły, domu rodzinnego, grupy rówieśniczej)
8. Integracja wszystkich przedmiotów – Podstawową strukturę organizacyjną procesu edukacyjnego stanowią jednostki tematyczne wchodzące w skład integrowanego bloku czy projektu edukacyjnego. Aby rzeczywistość szkolna stanowiła kontekst rozwoju dziecka nauczyciel musi respektować zasady
- uwzględniania natury procesu uczenia się
- integrowania celów uczenia się
- organizowania procesu konstruowania wiedzy
- rozwijania myślenia
- wzmacniania wewnętrznej motywacji
- wzmacniania poczucia własnej wartości
- uwzględniania indywidualnych różnic rozwojowych
- respektowania indywidualnych stylów uczenia się
Dziecko uczy się przez to - co widzi, co słyszy, co wyczuwa smakiem, węchem, czego dotyka, co sobie wyobraża, co wyczuwa intuicyjnie, co czuje.
Dziecko ucząc się zapamiętuje 10% tego, co czyta, 20% - co słyszy, 30% - co widzi, 90% - co mówi i robi
Nauczanie trzech sposobów myślenia w procesie nauczania i oceny zdolności analitycznych
Prosimy uczniów by przeprowadzali
a) porównywanie podobieństw i różnic
b) analiza
c) oceń coś
d) wyraź swoją krytyczną ocenę (ustosunkuj się)
e) dlaczego? Zapytaj, dlaczego
...
D47