Dz.U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83
USTAWA
z dnia 4 lutego 1994 r.
o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Rozdział 1
Przedmiot prawa autorskiego
Art. 1.
1. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o
indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od
wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
2. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie,
publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
2) plastyczne,
3) fotograficzne,
4) lutnicze,
5) wzornictwa przemysłowego,
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
7) muzyczne i słowno-muzyczne,
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
9) audiowizualne (w tym wizualne i audialne).
3. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby
miał postać nie ukończoną.
4. Ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności.
Art. 2.
1. Opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka,
adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa
do utworu pierwotnego.
2. Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy
utworu pierwotnego (prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe
do utworu pierwotnego wygasły.
3. Twórca utworu pierwotnego może cofnąć zezwolenie, jeżeli w ciągu pięciu
lat od jego udzielenia opracowanie nie zostało rozpowszechnione. Wypłacone
twórcy wynagrodzenie nie podlega zwrotowi.
4. Za opracowanie nie uważa się utworu, który powstał w wyniku inspiracji
cudzym utworem.
5. Na egzemplarzach opracowania należy wymienić twórcę i tytuł utworu pierwotnego.
Art. 3.
Zbiory, antologie, wybory, bazy danych są przedmiotem prawa autorskiego,
nawet jeżeli zawierają nie chronione materiały, o ile przyjęty w nich dobór,
układ lub zestawienie ma twórczy charakter, bez uszczerbku dla praw do wykorzystanych
utworów.
Art. 4.
Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:
1) akty normatywne lub ich urzędowe projekty,
2) urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole,
3) opublikowane opisy patentowe lub ochronne,
4) proste informacje prasowe.
Art. 5.
Przepisy ustawy stosuje się do utworów:
1) których twórca lub współtwórca jest obywatelem polskim lub
2) które zostały opublikowane po raz pierwszy na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej albo równocześnie na tym terytorium i za granicą, lub
3) które zostały opublikowane po raz pierwszy w języku polskim, lub
4) których ochrona wynika z umów międzynarodowych.
Art. 6.
W rozumieniu ustawy:
1) utworem opublikowanym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy został
zwielokrotniony i którego egzemplarze zostały udostępnione publicznie,
2) opublikowaniem równoczesnym utworu jest opublikowanie utworu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą w okresie trzydziestu
dni od jego pierwszej publikacji,
3) utworem rozpowszechnionym jest utwór, który za zezwoleniem twórcy
został udostępniony publicznie.
Art. 7.
Jeżeli umowy międzynarodowe, których Rzeczpospolita Polska jest stroną,
przewidują dalej idącą ochronę, niż to wynika z ustawy, do nie opublikowanych
utworów obywateli polskich albo do utworów opublikowanych po raz pierwszy
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub równocześnie na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej albo opublikowanych po raz pierwszy w języku polskim
- stosuje się postanowienia tych umów.
Rozdział 2
Podmiot prawa autorskiego
Art. 8.
1. Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej.
2. Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze
uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do
publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem
utworu.
3. Dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w wykonywaniu prawa autorskiego
zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku - właściwa
organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
Art. 9.
1. Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Domniemywa się, że
wielkości udziałów są równe. Każdy ze współtwórców może żądać określenia
wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej.
2. Każdy ze współtwórców może wykonywać prawo autorskie do swojej części
utworu mającej samodzielne znaczenie, bez uszczerbku dla praw pozostałych
współtwórców.
3. Do wykonywania prawa autorskiego do całości utworu potrzebna jest zgoda
wszystkich współtwórców. W przypadku braku takiej zgody każdy ze współtwórców
może żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeka uwzględniając
interesy wszystkich współtwórców.
4. Każdy ze współtwórców może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia prawa
autorskiego do całości utworu. Uzyskane świadczenie przypada wszystkim
współtwórcom, stosownie do wielkości ich udziałów.
5. Do autorskich praw majątkowych przysługujących współtwórcom stosuje się
odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o współwłasności w częściach
ułamkowych.
Art. 10.
Jeżeli twórcy połączyli swoje odrębne utwory w celu wspólnego rozpowszechniania,
każdy z nich może żądać od pozostałych twórców udzielenia zezwolenia
na rozpowszechnianie tak powstałej całości, chyba że istnieje słuszna podstawa
odmowy, a umowa nie stanowi inaczej. Przepisy art. 9 ust. 2-4 stosuje
się odpowiednio.
Art. 11.
Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w szczególności do encyklopedii
lub publikacji periodycznej, przysługują producentowi lub wydawcy, a
do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie - ich twórcom.
Domniemywa się, że producentowi lub wydawcy przysługuje prawo do tytułu.
Art. 12.
1. Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego
pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku
pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach
wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
2. Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi
do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do
rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni
termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego
bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością
przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że
umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie
do rozpowszechniania utworu.
3. Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca
nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.
Art. 13.
Jeżeli pracodawca nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia
utworu o jego przyjęciu, nie przyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od
dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie,
uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń. Strony mogą określić
inny termin.
Art. 14.
1. Jeżeli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej, instytucji naukowej
przysługuje pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika,
który stworzył ten utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku
pracy. Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. Pierwszeństwo opublikowania
wygasa, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dostarczenia utworu nie
zawarto z twórcą umowy o wydanie utworu albo jeżeli w okresie dwóch lat
od daty jego przyjęcia utwór nie został opublikowany.
2. Instytucja naukowa może, bez odrębnego wynagrodzenia, korzystać z materiału
naukowego zawartego w utworze, o którym mowa w ust. 1, oraz udostępniać
ten materiał osobom trzecim, jeżeli to wynika z uzgodnionego
przeznaczenia utworu lub zostało postanowione w umowie.
Art. 15.
Domniemywa się, że producentem lub wydawcą jest osoba, której nazwisko
lub nazwę uwidoczniono w tym charakterze na przedmiotach, na których
utwór utrwalono, albo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek sposób
w związku z rozpowszechnianiem utworu.
Rozdział 3
Treść prawa autorskiego
Oddział 1
Autorskie prawa osobiste
Art. 16.
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną
w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem,
a w szczególności prawo do:
1) autorstwa utworu,
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania
go anonimowo,
3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Oddział 2
Autorskie prawa majątkowe
Art. 17.
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania
z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji
oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Art. 18.
1. Autorskie prawa majątkowe nie podlegają egzekucji, dopóki służą twórcy.
Nie dotyczy to wymagalnych wierzytelności.
2. Po śmierci twórcy, spadkobiercy mogą sprzeciwić się egzekucji z prawa autorskiego
do utworu nie opublikowanego, chyba że sprzeciw byłby niezgodny
z ujawnioną wolą twórcy co do rozpowszechniania utworu.
3. Prawo do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 20 ust. 2, art. 30 ust. 2
oraz w art. 70 ust. 3, nie podlega zrzeczeniu się, zbyciu ani egzekucji. Nie
dotyczy to wymagalnych wierzytelności.
Art. 19.
1. Twórcy i jego spadkobiercom przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości
5% ceny dokonanych zawodowo odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy
utworu plastycznego oraz rękopisów utworów literackich i muzycznych.
Do zapłaty tego wynagrodzenia jest obowiązany sprzedawca, a gdy działa
na rzecz osoby trzeciej, odpowiada z nią solidarnie.
2. Sprzedawca jest obowiązany do ujawnienia osoby trzeciej, o której mowa w
ust. 1. Z obowiązku tego może się zwolnić płacąc należne wynagrodzenie.
3. Zrzeczenie się wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1, jest nieważne, chyba
że dotyczy wymagalnej wierzytelności.
Art. 20.
1. Producenci i importerzy magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych
urządzeń, czystych nośników służących do utrwalania przy użyciu tych urządzeń
utworów w zakresie własnego użytku osobistego oraz urządzeń reprograficznych
są obowiązani do opłat na rzecz twórców, artystów wykonawców
oraz producentów fonogramów i wideogramów, w wysokości nie wyższej niż
3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników.
2. Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat, o których mowa w ust. 1, przypada:
1) 50% - twórcom,
2) 25% - artystom wykonawcom,
3) 25% - producentom fonogramów i wideogramów,
z tym, że w przypadku urządzeń reprograficznych kwota ta przypada
w 100% twórcom.
3. Minister Kultury i Sztuki po zasięgnięciu opinii właściwych organizacji zbiorowego
zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, stowarzyszeń
twórców, artystów wykonawców oraz organizacji producentów lub
importerów urządzeń i czystych nośników wymienionych w ust. 1 określa, w
drodze rozporządzenia, wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, szczegółowe
zasady ich pobierania i odprowadzania oraz wskazuje organizację
zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi właściwą
do ich pobierania.
Art. 21.
1. Publicznym organizacjom radiowym i telewizyjnym wolno nadawać opublikowane
utwory nie będące filmami fabularnymi, w tym serialami fabularnymi.
Uprawnionym do utworów przysługuje prawo do wynagrodzenia.
2. Organizacjom radiowym i telewizyjnym innym niż wymienione w ust. 1 wolno
nadawać opublikowane drobne utwory słowne, muzyczne i słowno-muzyczne
na podstawie umowy zawartej za pośrednictwem właściwej organizacji
zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi.
Twórca może jednak oświadczyć takiej organizacji, z zachowaniem formy
pisemnej pod rygorem nieważności, że o nadaniu swoich opublikowanych
utworów będzie decydować osobiście.
Art. 22.
1. Organizacjom radiowym i telewizyjnym wolno dla własnych celów nadawczych
utrwalać utwory, na których nadanie uprzednio uzyskały zezwolenie.
2. Utrwalenia, o których mowa w ust. 1, powinny być zniszczone w ciągu miesiąca
od nadania utworu.
3. Postanowienia ust. 2 nie stosuje się do utrwaleń dokonanych dla celów nadawczych
mających wyjątkowy charakter dokumentalny, o ile zostają umieszczone
w archiwum. Twórca powinien zostać niezwłocznie powiadomiony o
umieszczeniu utrwalenia jego utworu w takim archiwum.
Oddział 3
Dozwolony użytek chronionych utworów
Art. 23.
1. Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego
utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia
do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego.
2. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje krąg osób pozostających w
związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku
towarzyskiego.
Art. 24.
1. Wolno rozpowszechniać za pomocą anteny zbiorowej oraz sieci kablowej
utwory nadawane przez inną organizację radiową lub telewizyjną drogą satelitarną
albo naziemną, jeżeli następuje to w ramach równoczesnego, integralnego
i nieodpłatnego rozpowszechniania programów radiowych lub telewizyjnych
i przeznaczone jest do oznaczonego grona odbiorców znajdujących
się w jednym budynku lub w domach jednorodzinnych obejmujących
do 50 gospodarstw domowych.
2. Posiadacze urządzeń służących do odbioru dźwięku lub dźwięku i obrazu
mogą za ich pomocą odbierać nadawane utwory, choćby urządzenia te były
umieszczone w miejscu ogólnie dostępnym, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie
korzyści majątkowych.
3. Z zastrzeżeniem przepisu ust. 1, operatorom sieci kablowych wolno rozpowszechniać
utwory nadawane przez inne organizacje radiowe lub telewizyjne
dostępne na danym obszarze, jeżeli rozpowszechnianie w sieciach kablowych
ma charakter równoczesny i integralny z nadaniem pierwotnym.
Art. 25.
1. Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji:
1) już rozpowszechnione:
a) sprawozdania o aktualnych wydarzeniach,
b) aktualne artykuły i wypowiedzi na tematy polityczne, gospodarcze
i społeczne,
c) aktualne zdjęcia reporterskie,
2) krótkie wyciągi ze sprawozdań, artykułów i wypowiedzi, o których mowa
w pkt 1 lit. a) i b),
3) przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych,
4) mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia
to jednak do publikacji zbiorów mów jednej osoby,
5) krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.
2. Za korzystanie z utworów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b) i c), twórcy
przysługuje prawo do wynagrodzenia.
3. Rozpowszechnianie utworów na podstawie ust. 1 jest dozwolone zarówno w
oryginale, jak i w tłumaczeniu.
Art. 26.
...
pitol23