PEDAGOGIKA OGÓLNA – WYKŁAD 5 – 09.11.10
FILOZOFICZNE PODSTAWY PEDAGOGIKI OGÓLNEJ
1. Metafizyczne podstawy pedagogiki ogólnej
· Metafizyka etymologicznie pochodzi od dwóch słów greckich: meta(po) i physika(fizyka), czyli to, co jest po fizyce(gr. Ta meta ta physika)
· Metafizykę definiuję się jako naukę filozoficzną o pierwszych zasadach strukturalnych bytu.
· Pierwotnie utożsamiano metafizykę z arystotelesowską filozofią pierwszą, której przedmiotem jest „byt jako byt”
· Wyodrębniała ona w każdym bycie: akt i możność(potencję) oraz podejmowała jego analizę w aspekcie czterech przyczyn: dwóch wewnętrznych (przyczyny materialnej i formalnej) i dwóch zewnętrznych (przyczyny celowej i sprawczej)
· W okresi przednowoczesnym Tomasz z Akwinu podkreślał pierwszeństwo metafizyki wśród wszystkich nauk opartych na poznaniu naturalnym oraz wskazywał na teoretyczny charakter rozważań dotyczących pierwszych przyczyn bytu.
· Dogmaty metafizyki standardowej(fundamentalnej) wg L. Nowaka:
Ø Dogmat jedności świata
Ø Dogmat substancjalizmu
Ø Dogmat pozytywności istnienia
Ø Dogmat pozytywności przyczynowości
· W filozofii przyjmuje się rzeczywistość to przedmioty(rzeczy o różnych właściwościach powiązane relacjami, tworzące różne zbiory. Badany przez nas świat jest zbiorem rzeczy o różnych właściwościach.
· Badanie rzeczywistości nie jest zwykłą konstatacją faktów, czyli wyjaśnianiem związków i relacji między nimi, ale jest także wartościowaniem faktów, czyli posiada sens aksjologiczny
· Wartościowanie jest zawsze orzekaniem prawdzie lub fałszu, o jakimś dobru lub złu, o pięknie lub brzydocie. Ale to, co jest prawdą, dobrem i pięknem dla jednego człowieka, może być fałszem, złem lub brzydotą dla drugiego.
· Rzeczywistość jest tym, co uznajemy za prawdę, dobro i piękno. Takie określenie rzeczywistości łączy świat, jako zbiór rzeczy i ich właściwości, ze światem ludzkim.
2. Ontologiczne podstawy pedagogiki ogólnej
· Etymologicznie termin ontologia pochodzi od dwóch słów greckich: ontos(byt) i logos(nauka). Ontologia jest więc nauką o bycie. W ujęciu pierwotnym ontologia była używana zamiennie z metafizyką(filozofią pierwszą) jako nauką o bycie jako bycie
· Za sprawą fenomenologii doszło do wyodrębnienia się ontologii jako nauki apriorycznej, zajmującej się związkami między czystymi jakościami idealnymi.
· Ontologia edukacji (wg J. Gniteckiego) jest określeniem istoty i sposobu istnienia człowieka jakobytu edukacyjnego w 3 sferach ludzkiego życia
Ø Sferze tego, co jest
Ø Sferze tego, co się staje
Ø Sferze tego, co ma być
· W sferze tego, co jest, mamy do czynienia z ontologią ludzkiego bytu, wyrażającą się przy pomocy słowa jego trwanie „tu i teraz”
· W sferze tego, co się staje, mamy do czynienia z ontologią ludzkiego bytu, ukazującą przy pomocy aktu jego projekcje, tworzenie i zmianę.
· W sferze tego, co ma być, mamy do czynienia z ontologią ludzkiego bytu, która odsłania głębszy, transcendentny (a więc symboliczny) sens dążeń ludzkich i łączy w sobie trwanie „tu i teraz” ze zmianą stanu.
3. Antropologiczne podstawy pedagogiki ogólnej
4. Aksjologiczne podstawy pedagogiki ogólnej
5. gnoseologiczne podstawy pedagogiki ogólnej
monbo