ROSACEAE
Sorbus acouparia
Młode pędy owłosione, starsze nagie, szarobrązowe; pąki wydłużone, stożkowate, owłosione.
Liście długości do 20 cm, pierzaste, złożone z 9—15 listków; listki piłkowane z wyjątkiem dolnej ich części, matowozielone, na dolnej stronie sinawe. Kwitnie w maju.
Liście
Skrętoległe, złożone zwykle z siedzących, podłużnie lancetowatych, krótko zaostrzonych, ostro piłkowanych, 9-19 listków; z wierzchu ciemnozielone, od spodu szarozielone, owłosione.
Pędy
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki skrętoległe (2/5), silnie przylegające do pędu. Łuski brązowe, filcowato owłosione. Pęd słabo zbieżysty, grubszy w węzłach. Blizny liściowe na wyniosłych, ciemnobrązowych podstawkach, z pięcioma śladami wiązek przewodzących. Kora brązowa często ze srebrzystym nalotem, o nieprzyjemnym zapachu.
Sorbus torminalis
Młode pędy oliwkowoszare, nieznacznie omszone, potem nagie; pąki zielone, błyszczące, nagie, z ciemniejszymi brzegami łusek.
Liście są klapowane, długości do 10 cm, z 3—5 parami zaostrzonych i nierówno ząbkowanych klap; dolne klapy dłuższe, prawie poziomo odstające, przypominają duże liście głogu. Nasada liścia jest słabo sercowata, ogonek dość długi, liście z wierzchu ciemnozielone, pod spodem jaśniejsze.
Skrętoległe, na długich ogonkach, niepodzielone, głęboko klapowane, u nasady zwykle sercowate; klapy zaostrzone, ostro piłkowane, dolne większe i poziomo odstające lub uniesione do góry; liście z wierzchu błyszczące, ciemnozielone, od spodu bladozielone, jesienią czerwone.
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki spiralnie ułożone, nagie, kulisto-jajowate, siedzące, nieco odstające, okryte licznymi łuskami. Łuski błyszczące, zielone, z brązowym, karbowanym brzegiem; pąki podobne jak u jaworu, lecz nie naprzeciwległe. Pędy brązowe, z jasnymi przetchlinkami.
Sorbus aria
Młode pędy szaro owłosione, potem nagie, oliwkowobrązowe; pąki zielonkawe, lepkie.
Liście długości 5—12 cm, jajowate i ostro, czasem podwójnie piłkowane. Górna strona liścia jasnozielona, dolna gęsto, biało, filcowato owłosiona. Młode liście obustronnie srebrzysto filcowate.
Sorbus intermedia
Pąki ma zielonkawe lub brązowe, lepkie, owłosione na brzegach łusek.
Liście długości 6—10 cm, podłużniejajowate, pierzastowrębne i piłkowane, z 5—8 parami nerwów; dolna strona liści szaro, filcowato owłosiona. Kształt liści bardzo zmienny.
Rosa rugosa
Pędy sztywne, proste i grube, pokryte gęsto kolcami i szczecinkami.
Powierzchnia liści pomarszczona, górna strona ciemnozielona i błyszcząca, dolna szarozielona, owłosiona; liście sztywne, skórzaste. Listków 5—9, jajowatoeliptycznych, piłkowanych, długości 3—5 cm.
Rosa canina
Kolce sztywne i grube, gęsto ułożone na pędach głównych, hakowate.
Listków 5—7, jajowatoeliptycznych, długości 2—4 cm, piłkowanych na brzegu, nagich.
Pyrus pyraster
Liście długości 2—8 cm, okrągławe, zaostrzone, na brzegu karbowano-piłkowane, sztywne i błyszczące, mające długie ogonki.
Malus sylvestris
Skrętoległe, szerokoeliptyczne do jajowatych, spiczaste, karbowano-piłkowane; z 4 parami nerwów bocznych, od spodu wypukłych; w wierzchu nagie, nieco pomarszczone, ciemnozielone, od spodu jasnozielone, nagie do filcowato owłosionych; ogonki zwykle krótsze niż liście.
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki skrętoległe (2/5), czerwonobrunatne, ciemno obrzeżone, biało owłosione, przylegające. Pędy czerwonobrązowe, nagie, błyszczące, w części wierzchołkowej biało owłosione. Blizny liściowe z trzema śladami wiązek przewodzących. Pędy skrócone niekiedy zakończone cierniami.
Prunus padus
Skrętoległe, eliptyczne, ostro piłkowane, nagie, u podstawy zaokrąglone, wierzchołek zaostrzony, lekko wydłużony, nerwy boczne w pobliżu brzegu, łuskowato ze sobą połączone; z wierzchu żywozielone, od spodu niebieskawozielone; na ogonku zwykle 2 zielone gruczołki; jesienią czerwone lub żółte.
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki skrętoległe (2/5), stożkowate, ostro zakończone, przylegające. Łuski brązowe, szaro obrzeżone, błyszczące. Pęd słabo zbieżysty, o różnej długości międzywęźli, nieznacznie zgrubiały w węzłach. Kora ciemna, jednolita na całym pędzie, błyszcząca, o ostrym zapachu po roztarciu.
Prunus serotina
liście z przynajmniej 15 parami nerwów bocznych, z wierzchu ciemnozielone, połyskujące, nieco skórzaste, brzeg karbowano-piłkowany; owoce dojrzałe czarnopurpurowe
Skrętoległe, skórzaste, podłużnie lancetowate, zaostrzone, grobnokarbowano-piłkowane; z wierzchu błyszczące, ciemnozielone, od spodu jasnozielone, wzdłuż nerwu środkowego żółtawo owłosione; jesienią żywożółte.
Prunus avium
Eliptyczne lub odwrotnie jajowate, zaostrzone, grubo, częściowo podwójnie piłkowane, od spodu owłosione. Na ogonku, u nasady blaszki znajdują się 1-2 duże gruczołki. Długość liści 8-15 cm.
Prunus spinosa
Ciernisty, gęsty krzew, rzadziej małe drzewo, wysokości do 4 m, z licznymi odroślami korzeniowymi. Pędy skrócone przeobrażają się w ciernie prostopadle odstające od gałązek; młode pędy owłosione.
Liście drobne (2—4 cm dł.), eliptycznojajowate, tępe na szczycie, drobno piłkowane lub karbowane, z górnej strony ciemnozielone, ze spodniej jaśniejsze, młode owłosione, starsze nagie.
CAPRIFOLIACEAE
Sambucus nigra
Naprzeciwległe, złożone zwykle z 5 listków prawie siedzących, eliptycznych, zaostrzonych, cienkich, grubo i ostro piłkowanych, bez połysku; z wierzchu ciemnozielone, od spodu jaśniejsze, liście szczytowe większe niż boczne, ogonek liściowy z wierzchu rynienkowaty, przylistki nitkowate lub guzikowe.
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki nakrzyżległe, stożkowate, nieco spłaszczone, odstające pod ostrym kątem. Łuski brązowoczerwone, nagie. Pąki kwiatowe kuliste. Ślad po liściu z korkowym obrzeżeniem. Kora popielata z metalicznym połyskiem. Rdzeń duży, gąbczasty, biały.
Sambucus racemosa
Naprzeciwległe, złożone zwykle z 5 listków, małych , wąskich, krótkoogonkowych, jajowato-lancetowatych, długo zaostrzonych, grubo i ostro piłkowanych; z wierzchu ciemnozielone, od spodu niebieskawozielone; listki szczytowe zwykle nie większe niż pozostałe; na ogół bez przylistków.
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki nakrzyżległe, wąskojajowate, tępe, odstające pod szerokim kątem. Pąki kwiatowe kuliste. Łuski zielone z brązowoczerwonym brzegiem. Ślad po liściu tarczkowaty z pomarańczową obwódką. Rdzeń duży, brązowy. Kora jasnobrązowa z odcieniem zielonkawym o metalicznym połysku.
Viburnum lantana
Naprzeciwległe, grubawe, miękkie, szerokoeliptyczne, u nasady zaokrąglone lub sercowate, karbowano-piłkowane; z wierzchu pomarszczone, ciemnozielone, od spodu wraz z ogonkiem gęsto, szarofilcowato owłosione, z obu stron w dotyku szorstkie.
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki nakrzyżległe na trzonkach, bezłuskie, pokryte gęstym kutnerem. Pąki kwiatowe cebulaste. Blizny liściowe z trzema śladami wiązek przewodzących. Pęd o długich międzywęźlach. Kora pokryta gęstym, szorstkim kutnerem.
Viburnum opulus
Naprzeciwległe, ze szczeciniastymi przylistkami, 3, także 5 klapowe, zazwyczaj u podstawy zaokrąglone lub lekko sercowate; nieregularnie ząbkowane; z wierzchu żywozielone, nagie, od spodu szarozielone i owłosione; ogonek rynienkowaty z dużymi gruczołkami.
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki nakrzyżległe, na trzonkach, okryte łuskami: liściowe szpiczasto-jajowate, płaskie od strony pędu; kwiatowe buławkowate. Łuski duże, karminowe, połyskliwe, trzonki jaśniejsze. Pęd sześciokanciasty, bez zgrubień w węzłach. Rdzeń sześciokątny, biały. Kora szara, matowa. Przetchlinki koliste, szare.
FAGACEAE
Fagus sylvatica
Skrętoległe, spiczasto-jajowate, na brzegach faliste, czasami wierzchołek ząbkowany, u podstawy klinowate do zaokrąglonych; z wierzchu żywozielone, błyszczące, od spodu jaśniejsze; młode liście jedwabiście owłosione, na brzegach orzęsione, starsze prawie nagie.
Wzrost monopodialny. Pąki skrętoległe (1/2), duże, wrzecionowate, ostro zakończone, odstające od pędu, na krótkich trzonkach. Łuski liczne, szpiczaste, cieniowane. Pęd cienki, zygzakowaty, o regularnych międzywęźlach. Rdzeń mały, trójkątny, zielony, drewno jasnozielone. Kora brązowa, matowa, w górnej części i w węzłach szaro owłosiona.
Quercus robur
Skrętoległe, w pękach na końcach pędów, na krótkich ogonkach, całobrzegie, końce klap zaokrąglone; u nasady sercowate, zwykle niesymetrycznie uszato wykrojone, dolna część liścia węższa niż górna; nerwy dochodzą do końców klap i zatok między klapami; z wierzchu ciemnozielone, od spodu jasno-niebieskawo-zielone.
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki skrętoległe (2/5), jajowate, wierzchołkowy większy w otoczeniu małych (pąki skupione). Łuski ułożone dachówkowato, zaokrąglone, liczne, cynamonowobrązowe, ciemnobrązowo obrzeżone, orzęsione i pokryte srebrzystymi włoskami. Pęd kanciasty, w węzłach płaskawy. Rdzeń pięciokątny, jasnozielony. Kora brązowa ze srebrzystym nalotem, o metalicznym połysku
Quercus petraea
Skrętoległe, równomiernie rozłożone na pędzie, na stosunkowo długich ogonkach, u nasady poziome lub klinowate, regularnie klapowane, po każdej stronie 5-7 klap, nerwy dochodzą tylko do końców klap; z wierzchu błyszczące, ciemnozielone, od spodu matowozielone.
Quercus rubra
Skrętoległe, duże, u podstawy szerokoklinowate, z obu stron po 4 pary prawie równoległych do siebie klap bocznych, grubo ząbkowanych, ostro zakończonych; z wierzchu ciemnozielone, od spodu jasnozielone.
Quercus pubescens
Skrętoległe, o zróżnicowanym kształcie, długoogonkowe, głęboko podzielone, zazwyczaj wąsko klapowane, zmienne w kształcie, początkowo z obu stron filcowate, później z wierzchu matowo-ciemno-zielone, zwykle nagie, od spodu jasno-szaro-zielone, gęsto owłosione, później prawie nagie, ogonek filcowato owłosiony.
Kora szaropopielata.
ULMACEAE
Ulmus laevis
Skrętoległe, cienkie, najszersze powyżej połowy długości, ostro, podwójnie piłkowane, na szczycie lekko zakrzywione, z wierzchu nagie, połyskująco zielone, od spodu jaśniejsze, krótko owłosione, u nasady bardzo niesymetryczne.
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki skrętoległe (1/2), liście małe, stożkowate, ostro zakończone, kwiatowe jajowate, także ostro zakończone. Łuski dwubarwne, jasnobrązowe, ciemno obrzeżone, skąpo, szaro owłosione. Kora brązowo-ciemno-szara, podłużnie spękana.
Ulmus glabra
Gałązki i pąki dość grube, owłosione, pąki tępostożkowate, ciemne,jednobarwne.
Liście niesymetryczne, krótkoogonkowe, grube i na stronie górnej ciemnozielone, bardzo szorstkie, na dolnej owłosione, jaśniejsze, 8—16 cm długości. Na silnych długopędach występują często liście w górnej części blaszki rozszerzone i trójzębne; ogonki liściowe grube, omszone, do 5 mm długości.
Ulmu minor
Wiąz polny ma liście jajowate, długości 5-10 cm, niesymetryczne u nasady, błyszczące od góry, podwójnie piłkowane. Mają 9-12 par nerwów i ogonek długości 6-12 mm .
Na gałązkach osadzone są zaostrzone pączki liściowe i kuliste pączki kwiatowe.
GROSSULARIACEAE
Ribes nigrum
Liście 3—5-klapowe, na dolnej stronie owłosione i gruczołkowate.
Łodyga
Młode gałązki owłosione.
Duże, dłoniaste, 3-5 klapowe, w nasadzie ucięte lub sercowate, nierówno podwójnie piłkowane, nagie, pod spodem żywiczne gruczołki wydzielające silny, charakterystyczny zapach, za młodu na nerwach owłosione.
Ribes spicatum
Ribes alpinum
Główne pędy są smukłe z brunatną korą, gałęzie mają korę szarą i dzielą się na brunatnawożółtawe gałązki, często zwisające.
Ułożone skrętolegle, głęboko 3-5-klapowane. Klapy są zaostrzone lub tepe, grubo pikowane, nagie lub skąpo owłosione, zwłaszcza z wierzchu. Dolna strona błyszcząca. Ogonki liściowe gruczołowato owłosione o długości równej połowie blaszki. Rozwijają się wczesną wiosną a jesienią długo utrzymują na krzewie.
CORYLACEAE
Carpinus betulus
Skrętoległe, ostro podwójnie piłkowane, podłużnie jajowate, zaostrzone, u nasady zaokrąglone lub sercowate, z wierzchu żywozielone, nagie; od spodu jaśniejsze, wzdłuż nerwów i w kątach skąpo owłosione.
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki skrętoległe (1/2): liściowe ostro zakończone, przylegające, skośne do osi pędu; kwiatowe znacznie większe. Łuski dwubarwne: na pąkach liściowych zielone, u góry jasnobrązowe; na kwiatowych jasnobrązowe, u góry ciemno obrzeżone. Blizny liściowe półkoliste, wyniosłe, z trzema śladami wiązek przewodzących. Pęd cienki, zygzakowaty. Kora ciemnoszara.
Corylus avellana
Młode gałązki gruczołkowato owłosione; pąki jajowate, tępe, pokryte 5—9 łuskami, orzęsionymi na brzegach.
Liście długości 5—10 cm, szerokie, okrągławe lub odwrotniejajowate, krótko i ostro zakończone na szczycie, u nasady sercowate. Brzeg blaszki podwójnie piłkowany i często nieznacznie wrębny. Liście miękkie, owłosione, szczególnie na dolnej stronie, z 6—7 parami nerwów. Kwitnie na wiosnę, pierwsza spośród naszych drzew, bo już w lutym — marcu.
Corylus colurna
Liście podobne jak u leszczyny pospolitej, bardzo wyraźnie sercowate i lekko klapowane, z dłuższymi ogonkami.
skrętoległe, szerokojajowate, ciemnozielone, jesienią złocistożółte.
BETULACEAE
Betula pendula
Skrętoległe. Cienkie, trójkątne lub jajowato-romboidalne, zwykle długo zaostrzone, grubo, podwójnie piłkowane, u podstawy całobrzegie; liście i ogonki nagie, liście odroślowe większe, owłosione, sercowate.
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki skrętoległe (2/5), lepkie, u nasady rozszerzone, na wierzchołku zaostrzone. Łuski brązowe, na końcu zaokrąglone. Zawiązki kwiatostanów męskich na wierzchołkach pędów. Młode gałązki brązowe, pokryte brodawkami, nagie.
Betula pubescens
Skrętoległe, podobnie jak u b. Brodawkowatej, lecz grubsze, krócej zaostrzone, jajowato-romboidalne, nierówno, podwójnie piłkowane, u nasady całobrzegie, w młodości owłosione i aromatycznie pachnące.
Pędy w stanie bezlistnym: Pąki skrętoległe (2/5), jajowate, ostro zakończone. Łuski zielone z szerokim, brązowym obrzeżeniem lub brązowo cieniowane. Kora brunatnoszara, pokryta gęsto miękkimi, drobnymi włoskami.
Betula nana
Skrętoległe, bardzo małe, okrągławe, nieco szersze niż dłuższe, delikatnie i tępo karbowane, od spodu jasnozielone, z 2-4 parami nerwów, na bardzo krótkich ogonkach, stłoczone.
...
kolejarzmodelarz