9.Rząd: Cirripedia- wąsonogi
Skorupiaki o ciele słabo segmentowanym, zamkniętym w płaszczu złożonym z płytek wapiennych
- 6 par nóg tułowiowych silnie wydłużonych, szczecinowatych, służących do napędzania pokarmu i oddychania
- znacznie zredukowany odwłok
- osadzone na nóżce
- Budowa ciała:
- leżą w pozycji grzbietowej w stosunku do podłoża, brzuchem do góry
- przyczepione przednia częścią głowy do wnętrza płaszcza, którym jest otoczone całe ciało
- miejsce przyczepu- rozpłaszczone antennulae, wydzielina ich gruczołów cementowych przyczynia się do zespolenia głowy z płaszczem
- głowa i tułów otoczone chitynowym fałdem skórnym- płaszczem
- płaszcz odpowiada pancerzowi u skorupiaków
- płytki mogą być rozchylane i zamykane za pomocą mięśni zwieraczy
- rozchylenie następuje w skutek wzmożenia ciśnienia hemolimfy
- wyróżniamy zasadniczo 5 płytek
- w czasie linienia płytki nie ulegają odrzuceniu, jaki chitynowy pancerz ciała i odnóży oraz wew. powierzchni wyściółki płaszcza
- płytki powiększają się – odkładanie warstw soli wapiennych czułki 2 pary zredukowane
- żuwaczki i szczęki występują
- szczeki 2 pary zrośnięte- tworzą rodzaj wargi dolnej
- 6 par odnóży tułowiowych, 2-gałęziste, cienkie – napędzanie wody
- Układ pokarmowy:
- jelito przyjmuje lekko łukowatą postać w związku z ogólną krzywizną ciała
- ma ono 2 przydatki uważane za odpowiedniki wątrobo- trzustki innych skorupiaków
- Układ wydalniczy:
- para gruczołów szczękowych przy szczękach drugiej pary
- Układ krążenia:
- serca brak
- brak właściwych naczyń krwionośnych
- występują liczne zatoki
- ruch limfy powoduje ruchy ciała, a głównie odnóży
- Układ nerwowy:
- brzuszne zwoje nerwowe wykazują tendencję do skupiania się, w skrajnych przypadkach zlepiają się w 1 masę (Lepididae)
- Rozmnażanie:
- hermafrodytyzm konsekwencja osiadłego życia
- 3 możliwości: rozdzielnopłciowe, obojnacze z samcami i bez samców
- samce są zawsze karłowate –dlatego zwane dopełniającymi
- samce kryją się w ciele samic lub osobników obojnaczych we wgłębieniach zewnętrznej powierzchni płaszcza, blisko szczeliny od odnóży
- ciało samców ulega przekształceniom i uwstecznieniu
- u obojnaków jądra leżą w segmentach tułowia
- a u Balanus prącie znajduje się w końcu ciała na wprost szczeliny
- jajnik leży w segmentach głowowych, a przez cały tułów ciągnie się jajowód
- z jaj wykluwają się nauplii choć i starsze larwy
- rozwój jaj i pierwsze stadia odbywają się wewnątrz jamy płaszczowej
- nauplii mają obfite szczeci pływne, są pokryte trójkątną tarczką pancerza
- najbardziej charakterystyczne stadium – cyprys różni się od podobnych form Ostrocoda brakiem czułków drugiej pary i obecnością 6 par odnóży pływnych
- cyprys przyczepia się czułkami pierwszej pary do podłoża
- przez cały czas zwierzę pozostaje w bezruchu i nie pobiera pokarmu
- pod kutikula zachodzą przemiany histologiczne, powodujące całkowite przeorganizowanie ciała
- pokarm to: planktonowe i szczątki organiczne
- zamieszkują płytkie, przybrzeżne partie wód morskich , osiadając na każdym stałym przedmiocie
- nieraz jest kontakt z żywicielem jest tak duży, że zmienia się w pasożyta
- 800 gatunków od paru milimetrów do kilku centymetrów
- wielka kaczenica ma 80 cm
1. Podrząd: Verrucomorpha
- wąsonogi wyróżniają się asymetrią pokrywy
- pokrywa składa się z 2 wapiennych płytek, z których każda trwale zrasta się z nieruchomymi 4 płytami ścianki
2. Podrząd: Thoracica
- o ciele zamkniętym w płaszczu zwapnianych płytek, osadzonych bezpośrednio na podłożu lub na nóżce
- osiadłe
3. Podrząd: Acrothoracica
- kikutowaty tytułów i odcinek głowowy silnie rozwinięty
- przyczepiają się na stałe przednią częścią głowy
- skóra wykształca schitynizowaną tarczą
- rozdzielnopłciowe
- samce karłowate na ciele samic
4. Podrząd: Apoda
- pozbawione płaszcza, odnóży tułowiowych i odbytu
- segmenty zaznaczone lekkimi wcięciami
- hermafrodytyczne
5. Podrząd: Rhizocephala- rozgłowce
- wąsonogi o bardzo zmienionej postaci w skutek życia pasożytniczego
- pasożytują wewnątrz ciała skorupiaków dziesiecionogów
- u podstawy odwłoka worek trzewiowy zawierający przede wszystkim gonady
- pozbawione członowania odnóża i większość układów poza rozrodczym
- ciało przyjmuje wygląd strzelbka grzybni, która oplata wszystkie narządy wewnętrzne żywiciela
- odżywianie poprzez osmozę
- na przynależność systematyczną wskazują tylko studia młodociane
- z jaj wylęgają się nauplii, które wydostają się poza organizm macierzysty jako metanauplii żyjące swobodnie
- w ciągu ok. 8 dni przekształcają się w stadium cyprys, a te przyczepiają się do odwłoka krabów świeżo po linieniu
- larwa przyczepia się podstawowymi członami antennuli za pomocą wydzieliny gruczołów cementowych
- wkrótce następuje jej linienie i odpadnięcie pancerza razem z częścią tułowiową
- przyczepiona część głowowa przekształca się w kulistą masę komórkową, z której poprzez przyczepiony czułek wkrótce zaczyna wrastać pasmo tkankowe, rozgałęziające się stopniowo w całym ciele kraba- trwa to 7-8 miesięcy i można to określić jako fazę pasożytnictwa wewnętrznego
- zazwyczaj nieco wcześniej następuje zapłodnienie samicy przez samce karłowate, które przyczepiają się również w stadium cyprys
- w następnej fazie Sacculina staje się pasożytem częściowo zewnętrznym
- pod odwłokiem kraba rozwija się worek trzewiowy pasożyta wypełniony jajami
- czas od stadium cyprys do ostatecznego ukształtowania trwa 7-8 miesięcy
- każdy pasożyt osiągnie 2 mm następuje przedziurawienie ścianki ciała i pasożyt w postaci workowatej wyrasta na zewnątrz
- po 6 tygodniach osiąga 1 cm
- całkowity rój trwa 9 miesięcy
- znamy około 200 gatunków
- większość pasożytuje na skorupiakach, ale i na zwierzętach z innych grup
gandziaa92